Υποχονδρίαση

τύπος νεύρωσης, κατά τον οποίο ο ασθενής εστιάζει υπερβολικά σε ασήμαντες σωματικές ενοχλήσεις, και μέσω της υπερβολικής αυτοπαρατήρησης

Η υποχονδρίαση ανήκει στις σωματόμορφες διαταραχές και χαρακτηρίζεται από την μεγιστοποίηση συνηθισμένων σωματικών ενοχλημάτων και την δημιουργία φόβου ότι το άτομο πάσχει από κάποια ασθένεια.[1] Ουσιαστικά το άτομο με υποχονδρίαση πιστεύει ότι είναι πολύ πιθανό να πάσχει ή να εμφανίσει σοβαρή νόσο και σταδιακά πείθεται ότι είναι άρρωστος, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι. Με το παραμικρό σύμπτωμα ο υποχόνδριος έχει επιβεβαιωθεί ότι είναι άρρωστος. Παράλληλα, συνήθως αντιστέκεται σθεναρά στον καθησυχασμό, όπως για παράδειγμα τις ιατρικές εξετάσεις και νομίζει ότι τα αποτελέσματα είναι λανθασμένα ή καθησυχάζεται για ένα πολύ μικρό χρονικό διάστημα και στη συνέχεια πιστεύει ότι είναι άρρωστος. Το άτομο αποκτά εμμονή με την υγεία του, αναπτύσσει μη ρεαλιστικούς φόβους μόλυνσης και έντονο ενδιαφέρον για ιατρικές πληροφορίες, ενώ συχνά αποκτά έντονο φόβο για τα φάρμακα και τις αντιβιώσεις.

Υποχονδρίαση
Ειδικότηταψυχιατρική και ψυχολογία
Ταξινόμηση
ICD-10F45.2
ICD-9300.7
MeSHD006998

Αιτιολόγηση Επεξεργασία

Η υποχονδρίαση οφείλεται σε ένα μεγάλο ποσοστό σε ψυχοκοινωνικούς παράγοντες, δηλαδή πολλά άτομα που πάσχουν από υποχονδρίαση έχουν υποστεί σωματική και σεξουαλική κακοποίηση. Επιπροσθέτως, έχει παρατηρηθεί ότι άτομα που πέρασαν από διάφορες ασθένειες κατά την παιδική ηλικία τους ή άτομα που δέχονταν πίεση από τους γονείς τους επειδή ήταν υπερπροστατευτικοί, περνώντας τα χρόνια έγιναν υποχόνδριοι. Επίσης υπάρχει και η περίπτωση υποχόνδριου που όντας παιδί μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον αδιαφορίας και προσπαθούσε να τραβήξει την προσοχή των γονιών του επικαλούμενο σωματικά συμπτώματα.[2] Έτσι, με την ενηλικίωση, το άτομο δημιουργεί υποχονδρίαση καθώς με τον τρόπο αυτό λαμβάνει προσοχή και φροντίδα από συγγενείς και φίλους. Σε ορισμένες περιπτώσεις τα συμπτώματα υποχονδρίασης εμφανίζονται μετά από τραυματικές εμπειρίες, όπως προβλήματα υγείας που πέρασαν άτομα του οικείου περιβαλλοντος του ατόμου, προκαλώντας στο ίδιο έντονο άγχος και φόβο για νόσο, καθώς και τον θάνατο.

Αποτελέσματα Επεξεργασία

Η υποχονδρίαση άμεσα και έμμεσα μετατρέπεται σε απειλή για το ίδιο το άτομο, τόσο σωματικά όσο και ψυχικά. Πιο συγκεκριμένα, συχνά παρατηρούνται οργανικές αλλαγές που οφείλονται στο άγχος που αισθάνεται το άτομο, όπως για παράδειγμα αλλαγές στη λειτουργία του εντέρου, κοιλιακοί πόνοι, ναυτία, ζαλάδα, διαταραχές στον ύπνο κλπ. Αυτό έχει ως αποτέσματα να διαβεβαιώνει το άτομο ότι πάσχει από κάποιου είδους σοβαρής ασθένειας. Επίσης παρατηρούνται και αλλαγές στην συμπεριφορά του ασθενούς, ο οποίος γίνεται πιο εσωστρεφής και φοβικός τύπος, ενώ επίσης στο επίπεδο του οικογενειακού και φιλικού περιβάλλοντος όπως είναι λογικό εμφανίζονται προβλήματα λόγο του έντονου ενασχολισμού του ατόμου με την υγεία του. Ένα ακόμη σοβαρό εμπόδιο στη ζωή ενός υποχόνδριου είναι ότι επηρεάζεται η αποδοτικότητα και η λειτουργικότητα του στις καθημερινές του υποχρεώσεις, όπως για παραδειγμά στη δουλειά.[3]

Θεραπεία Επεξεργασία

Η θεραπεία της υποχονδρίασης έχει να κάνει με την φαρμακευτική και την γνωσιακή αντιμετώπιση. Αρχικά, σύμφωνα με μελέτες ειδικών διαπιστώθηκε ότι η φαρμακευτική μέθοδος έχει αποτελέσματα. Σε μια έρευνα που έγινε το 1996 πήραν είκοσι υποχόνδριους και τους χώρισαν σε δύο ομάδες, στην μια χορηγούσαν εικονικά φάρμακα και στην άλλη φλουοξετίνη, έτσι μετά απο ένα μεγάλο χρονικό διάστημα παρατηρήθηκε ότι το ποσοστό των ατόμων που ακολουθούσαν κανονική φαρμακευτική αγωγή σταμάτησαν να εμφανίζουν συμπτώματα υποχονδρίασης σε σχέση με τα άτομα που ακολουθούσαν εικονική αγωγή.[4] Από την άλλη πλευρά η γνωσιακή θεραπεία είναι ουσιαστικά ψυχολογική θεραπεία. Πιο συγκεκριμένα, ο ασθενής συνεργάζεται με τον θεραπευτή, ο οποίος προσπαθεί να τον ενθαρρύνει, το αποτέλεσμα είναι το άτομο σταματάει να ασχολείται τόσο με ιατρικές πληροφορίες και επισκέψεις στον γιατρό, μειώνει το άγχος και ελέγχει καλύτερα τα συναισθήματά του. Τέλος από την μέθοδο αυτή το άτομο αποκτά γνώση και καθησυχάζεται καθώς μαθαίνει ότι αυτό που νιώθει είναι φυσιολογικό, για παράδειγμα είναι φυσιολογικό να σου κόβεται η ανάσα μετά από άσκηση. Η όλη θεραπευτική διαδικασία χρήζει ιδιαίτερης προσοχής αλλά και επιμονής, καθώς και να σταματήσουν τα συμπτώματα της υποχονδρίασης θα πρέπει να αντιμετωπιστεί και το ψυχοπιεστικό υπόβαθρο που δημιούργησε την όλη διαταραχή, εάν δεν αντιμετωπιστεί αυτή η βάση της όλης ασθένειας, τίποτα δεν θα έχει ξεπεραστεί πλήρως και θα αποτελεί ένα φαύλο κύκλο.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. P. BENNNETT, 2010, σ.226
  2. Δ. ΒΑΪΤΣΟΥ, 2011
  3. Θ. ΤΣΩΛΗ, Πως μπορούμε να νικήσουμε τον...εαυτό μας, 2011
  4. P. BENNETT, 2010, σ.229 -230

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία