Φίλιππος της Ορλεάνης (1674-1723)

Ο Φίλιππος Β΄ (γαλλ. Philippe d'Orléans, 2 Αυγούστου 1674 – 2 Δεκεμβρίου 1723) από τον Οίκο της Ορλεάνης ήταν δούκας του Σαρτρ (1674 – 1701) και της Ορλεάνης (1701 – 1723), καθώς και αντιβασιλέας της Γαλλίας, την εποχή που ήταν ανήλικος ο Λουδοβίκος ΙΕ΄ (1715 – 1723).

Φίλιππος Β΄
Πορτραίτο του Ζαν-Μπατίστ Σαντέρ
Δούκας της Ορλέανης
Περίοδος	1701 - 1723
Προκάτοχος	Φίλιππος Α΄ της Ορλεάνης
Διάδοχος	Λουδοβίκος της Ορλεάνης
Γέννηση	2 Αυγούστου 1674 Κάστρο του Σαιν-Κλου, Γαλλία
Θάνατος	2 Δεκεμβρίου 1723 Ανάκτορο των Βερσαλλιών, Γαλλία
Τόπος ταφής	Βασιλική του Αγίου Διονυσίου
Σύζυγος	Φραγκίσκη Μαρία των Βουρβόνων
Επίγονοι	Μαρία Ισαβέλλα Μαρία Λουίζα Ελισάβετ Λουίζα Αδελαΐδα Καρλόττα Αγλαΐα Λουδοβίκος Λουίζα Ελισάβετ Φιλιππίνη Ελισάβετ Λουίζα Νταϊάνα
Οίκος	Οίκος της Ορλεάνης
Πατέρας	Φίλιππος Α΄ της Ορλεάνης
Μητέρα	Ελισάβετ Καρλόττα του Παλατινάτου
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα ()

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Φίλιππος Κάρολος γεννήθηκε στο Ανάκτορο του Σαιν-Κλου και ήταν γιος του Φιλίππου, Δούκα της Ορλεάνης, και της δεύτερης συζύγου του Ελισάβετ Καρλόττας των Βίττελσμπαχ, κόρη του Καρόλου Α΄ Λουδοβίκου του Παλατινάτου.

Το 1692 νυμφεύτηκε τη Φραγκίσκη Μαρία των Βουρβόνων, μια πρώτη του ξαδέλφη και νομιμοποιημένη εξώγαμη κόρη του θείου του, Λουδοβίκου ΙΔ΄ της Γαλλίας. Απέκτησαν οκτώ παιδιά.

Είχε την πρώτη του εμπειρία με τα όπλα στην πολιορκία του Μονς το 1691, και διακρίθηκε συνεχώς σε μάχες (1692 – 1695). Του δόθηκε η αρχηγία των στρατευμάτων και είχε σημαντικές επιτυχίες στην Ιταλία το 1706 και στην Ισπανία το 1707 και 1708. Οι φιλόδοξες βλέψεις του όμως να ανατρέψει τον Φίλιππο Ε΄ της Ισπανίας και να πάρει τη θέση του, ενόχλησαν έντονα τον Γάλλο βασιλιά που τον ανακάλεσε, και έτσι ο Φίλιππος έχασε τη βασιλική εμπιστοσύνη. Παρόλα αυτά λόγω έλλειψης άλλων μελών της οικογενείας, ο Λουδοβίκος δέχτηκε να οριστεί ως αντιβασιλέας για λογαριασμό του μικρού δισεγγόνου του, Λουδοβίκου ΙΕ΄, το 1715.

Αντιβασιλέας της Γαλλίας

Ο Δούκας της Ορλεάνης ήρθε στο Γαλλικό Κοινοβούλιο και πήρε όλη την εξουσία.

Αρχικά μείωσε τη φορολογία απολύοντας 25.000 στρατιώτες, αλλά τα ανακριτικά μέτρα του κατά των οικονομολόγων προκάλεσαν μεγάλες δυσαρέσκειες. Στάθηκε και ανίκανος εκτός των άλλων απέναντι στον ισχυρό τραπεζίτη Τζον Λω που με τις αλλοπρόσαλλες ενέργειές του κατέστρεψε τα οικονομικά του κράτους. Συγκεκριμένα, ανάγκασε τον Αντιβασιλέα να δεχτεί να αγοράσει από τον Τόμας Πιτ, με το εξωφρενικό ποσό των 135.000 λιρών, το μεγαλύτερο σε καράτια κόσμημα στον κόσμο, 141 καρατίων, για τα γαλλικά βασιλικά κοσμήματα.

Μία ομάδα δυσαρεστημένων συνωμότησε να του αφαιρέσει την αντιβασιλεία και να την προσφέρει στον Φίλιππο Ε΄ της Ισπανίας. Δημιουργήθηκε κάτω από την έμπνευση του καρδινάλιου Αλμπερόνι, πρωθυπουργού της Ισπανίας, και συμμετείχαν ο Ισπανός απεσταλμένος στη Γαλλία, ο Δούκας του Μαιν (νόθος γιος του Λουδοβίκου ΙΔ΄) και η σύζυγός του. Η συνωμοσία αποκαλύφθηκε και ο αντιβασιλέας Φίλιππος κήρυξε τον πόλεμο στην Ισπανία και μετά από μερικές επιτυχίες του γαλλικού στρατού, ο Φίλιππος Ε΄ αναγκάστηκε να κλείσει ειρήνη το 1720.

Είχε πολλά προτερήματα αλλά ταυτόχρονα ήταν άστατος και παρασυρόταν από κακόβουλα πρόσωπα. Υπήρξε άθεος, καυχώμενος ότι διαβάζει με ευχαρίστηση τα σατιρικά απέναντι στη Βίβλο κείμενα του Φρανσουά Ραμπελαί. Ευνόησε τον Μολιέρο, την τέχνη και τη ζωγραφική, ενώ παρά την αθεΐα του προστάτευσε τους Γιανσενιστές από τις παπικές ορέξεις. Κατάργησε προηγούμενες τακτικές του θείου του, Λουδοβίκου ΙΔ΄, επιτρέποντας ελεύθερα την ανάγνωση όλων των απαγορευμένων βιβλίων. Άνοιξε τη Βασιλική Βιβλιοθήκη το 1720 ελεύθερα και δωρεάν για το κοινό.

Στις 15 Φεβρουαρίου 1723 ο δελφίνος Λουδοβίκος ανακηρύχθηκε ενήλικας και ο Φίλιππος της Ορλεάνης παραιτήθηκε από τη θέση του αντιβασιλέα. Μετά το θάνατο του πρωθυπουργού, καρδιναλίου Ντυμπουά, στις 10 Αυγούστου του ίδιου έτους, ο Λουδοβίκος ΙΕ΄ του προσέφερε την κενή θέση, την οποία κατείχε μέχρι το θάνατό του λίγους μήνες μετά.

Θάνατος

Πέθανε στις 2 Δεκεμβρίου 1723 στο πλευρό της ερωμένης του, Δούκισσας του Φαλάρι, στις Βερσαλλίες. Η σωρός του ενταφιάστηκε στη Βασιλική του Αγίου Διονυσίου ενώ η καρδιά του μεταφέρθηκε στο Ναό Βαλ-ντε-Γκρας, αλλά μεταφέρθηκε στο Βασιλικό Παρεκκλήσιο του Ντρε που χτίστηκε με ενέργεια της απογόνου του, Λουίζας Μαρίας Αδελαΐδας των Βουρβόνων. Στην πρωθυπουργία του κράτους τον διαδέχθηκε ο Πρίγκηπας του Κοντέ.

Οικογένεια

Παντρεύτηκε (1692) τη Φραγκίσκη Μαρία των Βουρβόνων (1677 – 1749), νόθη κόρη του Λουδοβίκου ΙΔ΄ της Γαλλίας, και απέκτησε οκτώ παιδιά:

• Μαρία Ισαβέλλα (1693 - 1694).
• Μαρία Λουίζα Ελισάβετ (1695 - 1719), παντρεύτηκε τον Κάρολο, Δούκα του Μπερρύ.
• Λουίζα Αδελαΐδα (1698 - 1743), ηγουμένη στο Αββαείο του Σελ.
• Καρλόττα Αγλαΐα (1700 - 1761), παντρεύτηκε τον Φραγκίσκο Γ΄ της Μόντενα.
• Λουδοβίκος (1703 - 1752), Δούκας της Ορλεάνης.
• Λουίζα Ελισάβετ (1709 - 1742), παντρεύτηκε τον εξάδελφό της, Λουδοβίκο της Ισπανίας.
• Φιλιππίνη Ελισάβετ (1714 - 1734).
• Λουίζα Νταϊάνα (1716 - 1736), παντρεύτηκε τον Λουδοβίκο Φραγκίσκο Α΄ του Κοντί.

Είχε μη νόμιμες σχέσεις και απέκτησε φυσικά τέκνα· από τη Λεονόρ Ν., θυρωρό του Βασιλικού Παλατιού:

• (νόθη) Ν. (περ. 1688), παντρεύτηκε τον Ανρί ντε Σαρενσύ.

Από τη Φλοράνς Πελλερέν, χορεύτρια στην Όπερα:

• (νόθος) Λουί Σαρλ ντε Σαιν-Αλμπέν (1698 - 1764), ο "ηγούμενος της Ορλεάνης", αρχιεπίσκοπος του Καμπραί.

Από τη Μαρί Λουίζ Μαντλέν Βικτορίν Λε Μπελ ντε Λα Μπυσσιέ, "Κόμισσα" ή "Κυρία του Αρζεντόν" ή "Δεσποινίδα του Σερύ", ευγενή και κυρία των τιμών της Χήρας Δούκισσας της Ορλεάνης, κόρη του Ντανιέλ Λε Μπελ ντε Λα Μπυσσιέ και της Ανν ντε Μασπαράν:

• (νόθος) Ζαν Φιλίπ (1702 - 1748), ιππότης, βοηθός του μαγίστρου του Τάγματος των Ιωαννιτών της Μάλτας.

Από την Κριστίν Αντουανέτ Σαρλότ Ντεμάρ, ηθοποιό του Τεάτρ Φρανσαίζ, κόρη του ηθοποιού Νικολά Ντεμάρ:

• Φιλίπ Ανζελίκ ντε Φρουασύ (1702 - 1785), παντρεύτηκε τον Ανρί Φρανσουά, Κόμη του Σεγκύρ και βεστιάριο του Αντιβασιλέα.

Πηγές

• The Regent of the Roues by Andrew C.P. Haggard - 1905 London: Hutchinson & Co. (In English)
• The Scandalous Regent by W.H. Lewis - 1961 London: Andre Deutsch (In English)
• Phillippe, Duke of Orleans: Regent of France by J.H. Shennan - 1979 London: Thames and Hudson (In English)
• Le Regent 1674-1723 by Jean Meyer - 1985 Paris: Editions Ramsay (In French)
• Le Regent by Jean-Christian Petitfils - 1986 Paris: Libraire Artheme-Fayard (In French)
• Philippe, Duc D'Orleans: Regent of France by Christine Pevitt - 1997 London: Weidenfeld & Nicolson (In English)