φαναροφόροι ή γίγαντες με λάμπες (φινλανδικά: Lyhdynkantajat) είναι μια ομάδα γρανιτένιων γλυπτών ανδρικών μορφών με σφαιρικά φανάρια στα χέρια, που βρίσκονται σε ζευγάρια και στις δύο πλευρές της κύριας εισόδου του σταθμού στο Ελσίνκι της Φινλανδίας. Τα γλυπτά σχεδιάστηκαν από τον Φινλανδό γλύπτη Εμίλ Βίκστρομ και ολοκληρώθηκαν το 1914. Το στήθος κάθε γίγαντα ζυγίζει 6 τόνους και το κεφάλι ζυγίζει 1,4 τόνους με διάμετρο περίπου 1 μέτρο.[4] Oι φαναροφόροι αποτελούν μέρος της πρόσοψης του αρτ νουβό σταθμού που σχεδιάστηκε από τον Έλιελ Σάαρινεν.[5]

φαναροφόροι
Lyhdynkantajat
Χάρτης
Είδοςγλυπτό σύμπλεγμα
Γεωγραφικές συντεταγμένες60°10′15″N 24°56′28″E
Διοικητική υπαγωγήΕλσίνκι[1]
ΤοποθεσίαΚεντρικός σιδηροδρομικός σταθμός του Ελσίνκι[2][1]
ΧώραΦινλανδία
Έναρξη κατασκευής1914[3]
Υλικάγρανίτης
ΔημιουργόςEmil Wikström[2]
Commons page Πολυμέσα
Οι φαναροφόροι της κύριας εισόδου του σταθμού στο Ελσίνκι

Τα γλυπτά αποτελούνται από τέσσερις ανδρικές φιγούρες από γρανίτη, που φέρουν στα χέρια τους σφαιρικούς λαμπτήρες. Οι φιγούρες με τετράγωνο σαγόνι έχουν μυώδη στήθη, αλλά τα κάτω μέρη του σώματός τους αποτελούνται από κίονες διακοσμημένους με τρόπο τυπικό του Σααρίνεν. Οι άνδρες έχουν κουρέματα τυπικά του κινήματος της Αφύπνισης, ενός Φινλανδικού θρησκευτικού κινήματος. Λέγεται ότι ο ένας χωρικός, γεννημένος στα τέλη του 19ου αιώνα, πόζαρε ως πρότυπο για τις φιγούρες. Ο χωρικός, ο οποίος είχε εργαστεί επίσης ως κηπουρός στο στούντιο του γλύπτη Εμίλ Βίκστρομ, είχε χρησιμεύσει ως μοντέλο και για μερικά ακόμη από τα προηγούμενα γλυπτά του Βίκστρομ.[6] Το μουσείο τέχνης Visavuori περιέχει πολλά επίσης διαγωνιστικά σκίτσα των φαναροφόρων γλυπτών.[7][8] Οι φιγούρες από γρανίτη κατασκευάστηκαν πιθανώς στο εργοστάσιο "Ab Granit Oy" στο Χάνκο, όπως επίσης το βάθρο του μνημείου Elias Lönnrot. Η πραγματική γλυπτική έγινε από έναν γλύπτη ονόματι Talja και τον γιο του. Οι φιγούρες της αρκούδας του παλιού σιδηροδρομικού σταθμού στο Βίμποργκ της Ρωσίας κατασκευάστηκαν επίσης από τους προαναφερθέντες γλύπτες.

Τα φαναροφόρα γλυπτά συνδυάζουν το Εθνικό Ρομαντικό στυλ αρ νουβό γρανίτη με την αρχαία τέχνη. Τα πρώτα σκίτσα των γλυπτών του Σααρίνεν περιελάμβαναν αρκούδες, οι οποίες είχαν χρησιμοποιηθεί επίσης στον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό του Βίμποργκ καθώς και στην κύρια σκάλα του Εθνικού Μουσείου της Φινλανδίας. Ωστόσο, ο Σααρίνεν κατέληξε να παραγγείλει τις τέσσερις ανδρικές φιγούρες που σχεδίασε ο Βίκστρομ. Οι τέσσερις γιγάντιες στυλιζαρισμένες ανδρικές φιγούρες έχουν σμιλευτεί με το ίδιο γύψινο μοντέλο. Τα γλυπτά είναι παρόμοια με τεράστια πέτρινα γλυπτά που βρέθηκαν στην αιγυπτιακή και ασσυριακή γλυπτική τέχνη. Ο Βίκστρομ ενδιαφερόταν για την αρχαία γλυπτική τέχνη και οι φιγούρες ήταν εμπνευσμένες από αρχαίες Ερμές, κίονες των οποίων το πάνω μέρος ήταν γλυπτό για να θυμίζει ανθρώπινη μορφή, αρχικά του θεού Ερμή. Στην εποχή του Βίκστρομ, οι Ερμές ήταν επίσης ένα δημοφιλές φαινόμενο στην αρχιτεκτονική της Βιέννης στην Αυστρία.

Ο Εμίλ Βίκστρομ, ο σχεδιαστής των φαναροφόρων γλυπτών, ήταν ένας από τους σημαντικότερους γλύπτες κατά τη διάρκεια της Χρυσής Εποχής της Φινλανδικής Τέχνης. Εκτός από τους φαναροφόρους, σχεδίασε και άλλα αρχιτεκτονικά γλυπτά, όπως το γλυπτό της αρκούδας της κύριας σκάλας του Εθνικού Μουσείου της Φινλανδίας και τα χάλκινα γλυπτά στο τύμπανο του Οίκου της Επιμελητείας στο Ελσίνκι.

Αποκατάσταση και συντήρηση το καλοκαίρι του 2013 Επεξεργασία

Από τον Μάιο έως τον Νοέμβριο του 2013, την παραμονή της εκατονταετηρίδας των γλυπτών, έγινε ανακαίνιση και καθαρισμός. Αποσυναρμολογήθηκαν σε μέρη και μεταφέρθηκαν στο ναυπηγείο μηχανημάτων Pasila για να αποκατασταθούν. Οι λάμπες στα φανάρια που γεννήθηκαν από τα γλυπτά ανανεώθηκαν επίσης και αντικαταστάθηκαν οι συμβατικοί λαμπτήρες από φώτα LED για να επιτευχθεί καλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας και καλύτερη λειτουργικότητα.[9][10]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 The Cities of Helsinki, Espoo, Vantaa and Kauniainen Service Register. Ανακτήθηκε στις 21  Φεβρουαρίου 2021.
  2. 2,0 2,1 www.hamhelsinki.fi/julkinen-taide/. Ανακτήθηκε στις 21  Φεβρουαρίου 2021.
  3. www.hamhelsinki.fi/julkinen-taide/.
  4. Moiseev, Nikita (2019-09-22). ПРОГНОЗ ОСНОВНЫХ МАКРОЭКОНОМИЧЕСКИХ ИНДИКАТОРОВ РОССИЙСКОЙ ЭКОНОМИКИ ДО ФЕВРАЛЯ 2020 ГОДА. Plekhanov Russian University of Economics. http://dx.doi.org/10.21686/forecast-m/2019-2. 
  5. Additional Bibliography (websites accessed on 29 December 2018). Elsevier. 2019. σελίδες 359–363. 
  6. Additional Bibliography (websites accessed on 29 December 2018). Elsevier. 2019. σελίδες 359–363. 
  7. Redaktionshaus «Turun Sanomat» / Siége du quotidian «Turun Sanomat» / Editorial Offices "Turun Sanomat". DE GRUYTER. 1 Ιανουαρίου 1990. σελίδες 22–27. 
  8. «Visavuori museum - Studio Museums - Artist's Studio Museum Network». www.artiststudiomuseum.org. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2023. 
  9. «Nowak, Paul, (born 18 May 1972), Deputy General Secretary, Trades Union Congress, since 2016 (Assistant General Secretary, 2013–16)». Who's Who (Oxford University Press). 2015-12-01. http://dx.doi.org/10.1093/ww/9780199540884.013.u277673. 
  10. Moiseev, Nikita (2019-09-22). ПРОГНОЗ ОСНОВНЫХ МАКРОЭКОНОМИЧЕСКИХ ИНДИКАТОРОВ РОССИЙСКОЙ ЭКОНОМИКИ ДО ФЕВРАЛЯ 2020 ГОДА. Plekhanov Russian University of Economics. http://dx.doi.org/10.21686/forecast-m/2019-2. 

Πηγές Επεξεργασία

Stolt-Grönholm, Tyti: Kivimiehet, Aalto University school of art, design and architecture 19 April 2009. Accessed on 1 December 2009.