Η φολάδα, δάκτυλο, λευκός χουρμάς, ή ακόμη φτερά αγγέλου, εξαιτίας της ομοιότητας του οστράκου με τα φτερά ενός αγγέλου, με επιστημονική ονομασία Pholas dactylus είναι δίθυρο θαλάσσιο μαλάκιο της οικογένειας των Pholalidae, πολύ διαδεδομένο στις ελληνικές παραλίες κατά τις προηγούμενες δεκαετίες.

Όστρακο Φολάδας (Pholas dactylus), Ποταμός Επανομής, Ν. Θεσσαλονίκης

Κατανομή-Ενδιαίτημα Επεξεργασία

Κατανέμεται στις ακτές του Βόρειου Ατλαντικού, της Μεσογείου και αν και σχετικά σπάνιο στη Μαύρη Θάλασσα.[1] Συναντάται τόσο σε σκληρό όσο και μαλακό υπόστρωμα, πιο σπάνια σε υγρές ξύλινες επιφάνειες όπου ανοίγει τρύπες βάθους μέχρι 30-40 εκ.

Βιολογία Επεξεργασία

Η φολάδα είναι οργανισμός λιθοδόμος ή λιθοφάγος, δηλαδή έχει την ικανότητα να τρυπά τους βράχους, χρησιμοποιώντας την οδόντωση που υπάρχει στην άκρη του κελύφους. Παραμένει τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής, με το μπροστινό μέρος του οστράκου προς το βάθος της τρύπας, ενώ προεξέχει ένα διπλό σιφόνι με το οποίο φιλτράρει τις παλίρροιες για σωματίδια τροφής. Η φολάδα έχει επίσης την ικανότητα βιοφωταύγειας δηλαδή παραγωγής και έκλυσης ορατού φωτός όταν ερεθίζεται.[2] Το σώµα έχει φωσφορίζουσες ιδιότητες, το περίγραµµα του λαµπυρίζει µε ένα πράσινο-µπλε φως στο σκοτάδι.

Τροφικές συνήθειες Επεξεργασία

Είναι διηθηματοφάγος οργανισμός.Η είσοδος του νερού για την πρόληψη της τροφής (φυτοπλαγκτόν) και ή έξοδος του νερού για την απομάκρυνση των άχρηστων ουσιών γίνεται διαμέσου δύο σιφώνων ενωμένων μεταξύ τους και τουλάχιστον ένα έως δύο φορές το μήκος του κελύφους.

Αναπαραγωγή Επεξεργασία

Είναι γονοχωριστικό είδος, δηλαδή τα φύλα είναι ξεχωριστά. Η αναπαραγωγή πραγματοποιείται κατά τη θερινή περίοδο (Ιούνιο-Αύγουστο).

Προστασία Επεξεργασία

Η φολάδα καταναλώνεται από τον άνθρωπο, αφού το κρέας της, αν και σκληρό, είναι αρκετά νόστιμο. Επίσης, χρησιμοποιείται ως δόλωμα. Ωστόσο η υπεραλίευσή της, καθώς και η ευαισθησία της στη θαλάσσια ρύπανση έχουν οδηγήσει σε μείωση των πληθυσμών της. Η φολάδα για τους λόγους αυτούς προστατεύεται νομοθετικά και έτσι η αλιεία και η χρήσή της ως δόλωμα απαγορεύονται σε όλη την Ελληνική επικράτεια.[3]

Πηγές Επεξεργασία

  • Παπαναστασίου Δ. (1976), Αλιεύματα (Τόμος Β΄), Εκδόσεις ΙΩΝ
  • Hill, J.M. 2006. Pholas dactylus Common piddock. In Tyler-Walters H. and Hiscock K. (eds) Marine Life Information Network: Biology and Sensitivity Key Information Reviews, [on-line]. Plymouth: Marine Biological Association of the United Kingdom. DOI https://dx.doi.org/10.17031/marlinsp.1403.1

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

  • https://www.livenisyros.com/water/seawater-biosphera/mollusca/pholas-dactylus/
  • https://www.marlin.ac.uk/species/detail/1403
  • https://www.sealifebase.se/summary/Pholas-dactylus.html

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Dragoş Micu (2007). «Recent Records of Pholas dactylus (Bivalvia: Myoida: Pholadidae) from the Romanian Black Sea, with Considerations on its Habitat and Proposed IUCN Regional Status». Acta zool. Bulg., 59 (3), 2007: 267-273. 
  2. Nicol, J. (1960). «Histology of the light organs of Pholas dactylus (Lamellibranchia).». Journal of the Marine Biological Association of the United Kingdom, 39(1). 
  3. Έγγραφο ΥΠΑΑΤ-ΓΕΝΙΚΗΣ Δ/ΝΣΗΣ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΛΙΕΙΑΣ, αρ. Πρωτ. 2259/36357/29-3-2017, «Προστατευόμενα δίθυρα μαλάκια»