Ο Φρανσίσκο Φαντούλ (Francisco José Fadul, 15 Δεκεμβρίου 1953-) είναι πολιτικός από τη Γουινέα-Μπισσάου. Υπήρξε πρωθυπουργός της αφρικανικής χώρας από τις 3 Δεκεμβρίου του 1998 ως τις 19 Φεβρουαρίου του 2000. Υπήρξε αρχηγός του Ενωμένου Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (PUSD), από το 2002 ως το 2006.

Φρανσίσκο Φαντούλ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση15  Δεκεμβρίου 1953
Μπισάου
Χώρα πολιτογράφησηςΓουινέα-Μπισσάου
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠορτογαλικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαUnited Social Democratic Party
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΠρωθυπουργός της Γουινέας-Μπισσάου (1998–2000)[1]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Πρωθυπουργία Επεξεργασία

Στις 3 Δεκεμβρίου 1998 διορίστηκε πρωθυπουργός και τέθηκε επικεφαλής κυβερνήσεως εθνικής ενότητας. Νωρίτερα ήταν σύμβουλος του ισχυρού στρατιωτικού άνδρα Ανσουμάνε Μανέ ο οποίος ηγήθηκε εξέγερσης κατά του προέδρου Νίνο Βιέιρα.[2] Επίσης υπήρξε μέλος της Ενιαίας Επιτροπής της Χούντας, που συστάθηκε μετά την ειρηνευτική συμφωνία στην Αμπούτζα, που έθεσε τέρμα στον εμφύλιο πόλεμο, τον Νοέμβριο του 1999. Λίγο μετά την ανάληψη της πρωθυπουργίας, ο Φαντούλ σε συνέντευξή του στην πορτογαλική εφημερίδα Expresso,[3] κατηγόρησε τον Πρόεδρο Βιέιρα για φόνους, ξυλοδαρμούς και κακομεταχειρίσεις αντιπάλων του, ενώ ζήτησε επίσης να δικαστεί. Τον θεώρησε επίσης υπεύθυνο για το μίσος και τη φτώχεια στη χώρα, ενώ τόνισε ότι ο πλούτος του ήταν ίσος σε αξία με το εξωτερικό χρέος της Γουινέας-Μπισσάου. Ο Φαντούλ κάλεσε επίσης τον εξόριστο Λουίς Καμπράλ να επιστρέψει από την εξορία.

Μέλημα της κυβέρνησης Φαντούλ ήταν οι μισθοί των στρατιωτικών. Η κυβέρνηση εθνικής ενότητας, με πρωθυπουργό το Φαντούλ ορκίστηκε στις 20 Φεβρουαρίου του 1999[4] ενώπιον των Βιέιρα και Μανέ. Τον Απρίλιο του 1999 μίλησε για πρώτη φορά στο Κοινοβούλιο και είπε ότι οι εκλογές θα διεξάγονταν κανονικά όπως είχαν προγραμματιστεί.[5]

Έπειτα από την εκλογή του Κούμπα Ιαλά ως Προέδρου, ο Φαντούλ αντικαταστάθηκε στην πρωθυπουργία από τον Καετάνο Ν'Τσάμα το Φεβρουάριο του 2000. Στη συνέχεια κατηγόρησε τον τελευταίο για διαφθορά.[6]

Μετά την πρωθυπουργία Επεξεργασία

Εξελέγη πρόεδρος του PUSD στο συνέδριο του κόμματος, στις 18 Δεκεμβρίου του 2002.[7]

Τον Μάιο του 2005 εμποδίστηκε επίσημα με απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου από το να διεκδικήσει το προεδρικό αξίωμα στις εκλογές εκείνης της χρονιάς, για τεχνικούς λόγους. Εκπρόσωπος του κόμματός του ανέφερε ότι στην πραγματικότητα ο αποκλεισμός του Φαντούλ οφειλόταν στη λιβανέζικη καταγωγή του πατέρα του[8]. Λίγο αργότερα το Δικαστήριο ανέτρεψε τη δική του απόφαση και ενέκρινε την υποψηφιότητα του Φαντούλ. Ο πρώην πρωθυπουργός κατήλθε υποψήφιος με το PUSD και ήρθε 4ος με 2,85% των ψήφων στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, οι οποίες διεξήχθησαν στις 19 Ιουνίου του 2005.[9]

Αποχώρηση από το κόμμα του Επεξεργασία

Το 2006 ο Φαντούλ ζήτησε την παραίτηση του Υπουργού Δικαιοσύνης και μέλους του PUDS , Ναμουάνο Ντίας, που είχε κατηγορηθεί για διαφθορά. Ως απάντηση στην άρνηση του Αριστίντες Γκόμες και του ίδιου του Ντίας να παραιτηθεί ο τελευταίος, ο Φαντούλ αποχώρησε από την ηγεσία του PUSD και εγκατέλειψε την πολιτική. Παραιτήθηκε επίσης από προεδρικός σύμβουλος στον Πρόεδρο Βιέιρα.

Επάνοδος στην πολιτική Επεξεργασία

Τον επόμενο χρόνο επανήλθε στα πολιτικά και ίδρυσε νέο κόμμα, το Κόμμα για τη Δημοκρατία την Ανάπτυξη και την Ιθαγένεια (PADEC), τον Μάιο του 2007.[10] Επίσης, διεκδίκησε την αρχηγία του PUSD διά της δικαστικής οδού και έμεινε πιστός στο ότι ήταν εκείνος ο νόμιμος πρόεδρος του κόμματος. Στις 19 Ιουλίου του 2007 απαίτησε την παραίτηση ή καθαίρεση του πρωθυπουργού Μαρτίνιο Ντάφα Καμπί, καθώς επίσης και τη διάλυση της Βουλής με τη συνακόλουθη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών την άνοιξη του 2008. Το Μάιο του ιδίου έτους, ως επικεφαλής Δικαστηρίου για Οικονομικά Θέματα, ανακοίνωσε τις προθέσεις του να μηνύσει τον Καμπί για λίβελο , λέγοντας ότι ο πρωθυπουργός τον είχε κατηγορήσει εσφαλμένα για διασπάθιση χρήματος.[11] Μετά τη δολοφονία του Νίνο Βιέιρα, ο Φαντούλ ξυλοκοπήθηκε από 15 άνδρες που ήταν ντυμένοι στρατιώτες και εισέβαλαν στην οικία του ληστεύοντάς τον και βιαιοπραγώντας εναντίον της συζύγου του, τον Απρίλιο του 2009[12].

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Ανακτήθηκε στις 22  Μαρτίου 2020.
  2. "GUINEA-BISSAU: Rebel candidate appointed country’s new prime minister", IRIN, 3-12-1998.
  3. "GUINEA-BISSAU: Prime minister designate accuses president of crimes", IRIN, 7-12-1999.
  4. "Guinea-Bissau: Prime Minister Fadul takes oath of office", AFP (nl.newsbank.com), 20-2-1999.
  5. "First sitting of Guinea-Bissau Parliament since war", BBC News, 14 -4-1999.
  6. "Guinea-Bissau: Opposition leaders say government "corrupt"", RDP Africa web site (nl.newsbank.com), 19-10-2000.
  7. Political Parties of the World (6th edition, 2005), ed. Bogdan Szajkowski, page 272.
  8. "GUINEA-BISSAU: Vieira and Yala cleared to contest June presidential election", IRIN, 11-5-2005.
  9. Elections in Guinea-Bissau, African Elections Database.
  10. "Ex-primeiro-ministro bissau-guineense cria partido político", Panapress, 7-5-2007 (στα πορτογαλικά).
  11. "Guinea's state auditor threatens to sue prime minister", African Press Agency, 21-5-2008.
  12. BBC News, Guinea-Bissau army 'beats ex-PM' , 2-4-2009.