Ο Φραντσέσκο ντέλι οργκάνι(των οργάνων), ο Φραντσέσκο ιλ τσέκο (ο τυφλός), ή Φραντσέσκο ντα Φιρέντσε, που ονομάστηκε αργότερα Φραντσέσκο Λαντίνι ή Λαντίνο (περ.1325 ως 1335 – 2 Σεπτεμβρίου 1397) ήταν Ιταλός συνθέτης, οργανοπαίχτης, τραγουδιστής, ποιητής και κατασκευαστής οργάνων. Ήταν ένας από τους πιο διάσημους και σεβαστούς συνθέτες του δεύτερου μισού του 14ου αιώνα, και μακράν ο πιο διάσημος συνθέτης στην Ιταλία.

Φραντσέσκο Λαντίνι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Francesco Landini (Ιταλικά)
Γέννηση1335[1][2][3]
Φιέζολε
Θάνατος2  Σεπτεμβρίου 1397[2][3][4]
Φλωρεντία
Τόπος ταφήςΒασιλική του Αγίου Λαυρεντίου
Χώρα πολιτογράφησηςΔημοκρατία της Φλωρεντίας
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΙταλικά[5][6]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυνθέτης
αστρολόγος
οργανοποιός
τραγουδιστής[7]
οργανίστας[8]
λαουτίστας[9]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ζωή Επεξεργασία

Οι λεπτομέρειες της ζωής του Λαντίνι είναι αραιές και λίγα γεγονότα μπορούν να τεκμηριωθούν με βεβαιότητα, αλλά γενικά έχει αρχίσει να διαμορφώνεται άποψη καθώς έγιναν περισσότερες έρευνες στα αρχεία της πόλης της Φλωρεντίας. Τα περισσότερα από τα πρωτότυπα βιογραφικά στοιχεία προέρχονται από ένα βιβλίο του 1385 για διάσημους Φλωρεντινούς πολίτες από τον χρονογράφο της εποχής Φιλίππο Βιλάνι, που γεννήθηκε επίσης γύρω στο 1325.

Οι σύγχρονοι μελετητές δεν αποδέχονται πλέον την ιδέα ότι ο Λαντίνι ήταν μέλος της οικογένειας Λαντίνι και προτιμούσαν να χρησιμοποιήσουν τα επίθετα ντα Φιρέντσε, το Φραντσέσκο των οργάνων και «Φραντσέσκο ο τυφλός» για να αναφερθούν στον συνθέτη. Ο λόγος είναι ότι το επώνυμο «Landini» ή «Landino» δεν συνδέθηκε με τον συνθέτη σε καμία πηγή του 14ου αιώνα ούτε σε δευτερεύουσες αναφορές του 15ου αιώνα. Τα αποδεικτικά στοιχεία που τον συνδέουν με την οικογένεια Landini μέσω του υποτιθέμενου πατέρα του, ο οποίος αναγνωρίστηκε από το Βιλάνι ως ζωγράφος που έζησε μια απλή ζωή, δεν γίνονται πλέον αποδεκτοί από ιστορικούς τέχνης. Επομένως, δεν μπορεί πλέον να υποστηριχθεί ότι ο ζωγράφος Γιάκοποντελ Κασεντίνο (παλαιότερα αναφερόμενος και ως Γιάκοπο Λαντίνο) ήταν ο πατέρας του ή ότι ο Κριστόφορο Λαντίνο ήταν ο μεγάλος ανιψιός του. [10]

 
Η επιτύμβια στήλη του Λαντίνι, που τον δείχνει να παίζει ένα φορητό όργανο

Γεννήθηκε πιθανότατα στη Φλωρεντία, αν και ο Cristoforo Landino, έδωσε ως γενέτειρά του το Φιέζολε. Τυφλός από την παιδική ηλικία (αποτέλεσμα προσβολής της αρρώστιας ευλογιά), αφοσιώθηκε στη μουσική από την αρχή της ζωής του και κατέκτησε πολλά όργανα, όπως το λαούτο, καθώς και την τέχνη του τραγουδιού, της ποίησης και της σύνθεσης. Ο Βιλάνι στο χρονικό του γράφει επίσης ότι ο Λαντίνι ήταν εφευρέτης οργάνων, όπως ενός εγχόρδου που λεγόταν syrena syrenarum, που συνδυάζει τα χαρακτηριστικά του λαούτου και του ψαλτηρίου και πιστεύεται ότι είναι μια πρώιμη μορφή της μπαντούρα.

Παρά τη νεαρή του ηλικία, ήταν ήδη ενεργός στις αρχές της δεκαετίας του '50 και είναι πιθανό ότι ήταν πολύ κοντά στο διάσημο Πετράρχη[11]. Σύμφωνα με τον Βιλάνι, του απονεμήθηκε ένα δάφνινο στεφάνι από τον βασιλιά της Κύπρου, που βρισκόταν στη Βενετία συχνά κατά τη δεκαετία του 1360. Ο Λαντίνι πιθανότατα είχε ζήσει για κάποιο διάστημα στη βόρεια Ιταλία πριν από το 1370. Στοιχεία στη μουσική του επισημαίνουν επίσης το εξής: έναμοτέτο από ένα ορισμένο «Φραντσέσκο» είναι αφιερωμένο στον Ανδρέα Κονταρίνι, Δόγη της Βενετίας (1368-1382). Επιπλέον τα έργα του βρίσκονται συχνά σε πηγές χρονογράφων της Βόρειας Ιταλίας.

Εργάστηκε ως παιχτης εκκλησιαστικού οργάνου στο μοναστήρι της Φλωρεντίας Αγίας Τριάδας (Santa Trinità) το 1361 και στην εκκλησία του Σαν Λορέντσο από το 1365 και μετά. Συμμετείχε έντονα στις πολιτικές και θρησκευτικές διαμάχες της εποχής του, σύμφωνα με το Βιλάνι, αλλά φαίνεται ότι παρέμεινε σε καλές σχέσεις με τους άρχοντες της Φλωρεντίας. Γνώριζε πολλούς άλλους Ιταλούς συνθέτες του 14ου αιώνα, συμπεριλαμβανομένου του Λορέντσο ντα Φιρέντσε, με τον οποίο συνεργάστηκε στην Αγία Τριάδα, και τον Αντρέα ντα Φλορεντία, που γνώριζε στη δεκαετία του 1370. Περίπου ή λίγο μετά το 1375, ο Αντρέα τον προσέλαβε ως σύμβουλο για να βοηθήσει στην κατασκευή του εκκλησιαστικού οργάνου στο σπίτι των μοναχών του τάγματος Σερβίτε στη Φλωρεντία. Μεταξύ των αρχείων που μας σώζονται είναι οι αποδείξεις για το κρασί που οι δυο τους κατανάλωσαν τις τρεις μέρες που είχε πάρει για να ρυθμίσουν το όργανο. Ο Λαντίνι βοήθησε επίσης στην κατασκευή του νέου οργάνου στα μοναστήρια του Ευαγγελισμού(ανουντσιάτα) το 1379 και το 1387 συμμετείχε σε ακόμη ένα έργο κατασκευής οργάνων, αυτή τη φορά στον καθεδρικό ναό της Φλωρεντίας.

Πολλοί σύγχρονοι χρονογράφοι βεβαιώνουν τη φήμη του, όχι μόνο ως συνθέτη, αλλά κι ως τραγουδιστής, ποιητής, οργανοπαίχτης, φιλόσοφος κι αφοσιωμένος πολίτης της Φλωρεντίας, όπως ο Τζιοβάνι ντα Πράτο, στο βιβλίο του Paradiso degli Alberti. Το βιβλίο αυτό, που γράφτηκε το 1389, περιέχει διηγήματα, εκ των οποίων ένα ήταν του ίδιου του Λαντίνι. Η φήμη του ότι έπειθε ένα ακροατήριο να τον ακολουθεί χάρη στη μουσική του ήταν τόσο μεγάλη που οι συγγραφείς σημείωναν ότι "η γλυκύτητα των μελωδιών του ήταν τέτοια που οι καρδιές δάκρυζαν". [12]

Πέθανε το 1397 κι ετάφη στην εκκλησία του San Lorenzo στη Φλωρεντία. Η επιτύμβια του πλάκα, που είχε χαθεί μέχρι τον 19ο αιώνα και τώρα εκτίθεται και πάλι στην εκκλησία, περιέχει μια απεικόνιση του να παίζει ένα φορητό όργανο.

Μουσική και επιρροή Επεξεργασία

Ο Landini ήταν ο κυριότερος εκθέτης του Ιταλικού στυλ Trecento, που μερικές φορές ονομάζεται επίσης " ιταλική ars nova ". Η παραγωγή του ήταν σχεδόν αποκλειστικά κοσμική. Ενώ υπάρχουν αρχεία που συνθέτουν ιερή μουσική, τίποτα από αυτά δεν έχει επιζήσει. Αυτό που έχουν επιζήσει είναι ογδόντα εννέα ballate για δύο φωνές, σαράντα δύο ballate για τρεις φωνές, και άλλες εννέα που υπάρχουν και στις δύο και τρεις φωνητικές εκδόσεις. Εκτός από το ballate, ένας μικρότερος αριθμός madrigals έχουν επιβιώσει. Ο Landini υποτίθεται ότι έχει γράψει τα δικά του κείμενα για πολλά από τα έργα του. Η παραγωγή του, η οποία διατηρήθηκε πληρέστερα στον Κώδικα Squarcialupi, αντιπροσωπεύει σχεδόν το ένα τέταρτο όλων των επιζήτων ιταλικής μουσικής του 14ου αιώνα.

Δείτε επίσης Επεξεργασία

  • Μουσική του 14ου αιώνα

Αναφορές και περαιτέρω ανάγνωση Επεξεργασία

  • Richard H. Hoppin, Μεσαιωνική Μουσική. Νέα Υόρκη, WW Norton & Co., 1978. (ISBN 0-393-09090-6)
  • Kurt von Fischer, Gianluca D'Agostino: "Francesco Landini", Grove Music Online ed. L. Macy (Πρόσβαση στις 16 Νοεμβρίου 2005), (πρόσβαση συνδρομής) Αρχειοθετήθηκε 2008-05-16 στο Wayback Machine.
  • Donald Jay Grout, Ιστορία της Δυτικής Μουσικής. Νέα Υόρκη, WW Norton & Company., 1960

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 100951422. Ανακτήθηκε στις 17  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb14402457z. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) SNAC. w6f4878r. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. (Αγγλικά) Find A Grave. 20398397. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb14402457z. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  6. CONOR.SI. 86176611.
  7. Ανακτήθηκε στις 17  Ιουνίου 2019.
  8. Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.
  9. Ανακτήθηκε στις 24  Ιουνίου 2019.
  10. Michael Scott Cuthbert, 'Trecento Fragments And Polyphony Beyond The Codex', a thesis presented to the Department of Music in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy in the subject of Music.
  11. Chiappinelli Anna, La Dolce Musica Nova di Francesco Landini (Una Favola Medievale), Sidereus Nuncius, 2007. (ISBN 978-2-9530503-0-1)
  12. Richard H. Hoppin, Medieval Music, p. 455.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία