Βικιπαίδεια

Χιούστον Στιούαρτ Τσάμπερλεν

Ο Χιούστον Στιούαρτ Τσάμπερλεν (Houston Stewart Chamberlain) (Πόρτσμουθ, 9 Σεπτεμβρίου 1855 - Μπαϊρόιτ, 9 Ιανουαρίου 1927) ήταν Αγγλογερμανός συγγραφέας. Οι θεωρίες του συνέβαλαν σημαντικά στη φυλετική ιδεολογία και τις αντιλήψεις του εθνικοσοσιαλισμού.

Χιούστον Στιούαρτ Τσάμπερλεν
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Houston Stewart Chamberlain (Αγγλικά)
Γέννηση9  Σεπτεμβρίου 1855[1][2][3]
Southsea
Θάνατος9  Ιανουαρίου 1927[1][2][3]
Μπαϊρόιτ[4]
Τόπος ταφήςStadtfriedhof Bayreuth
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και Ιρλανδίας
Δημοκρατία της Βαϊμάρης (από 1916)
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά[5][6]
Αγγλικά[6]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Γενεύης[7]
Κολέγιο Τσέλτεναμ
Stubbington House School
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταφυλετικός θεωρητικός
πολιτικός
φιλόσοφος
δοκιμιογράφος
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΓερμανικό κόμμα της Πατρίδας και Εθνικοσοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα
Οικογένεια
ΣύζυγοςΈβα φον Μπίλοφ[8][9]
Anna Horst[9]
ΓονείςΟυίλιαμ Τσαρλς Τσάμπερλεν[9] και Ελίζα Τζέιν Χολ[9]
ΑδέλφιαΜπέισιλ Χολ Τσάμπερλεϊν[9]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ζωή Επεξεργασία

Ο Τσάμπερλεν ήταν γιος Άγγλου ναυάρχου. Την παιδική του ηλικία την πέρασε κυρίως στη Γαλλία αλλά ερωτεύτηκε με πάθος τη Γερμανία από τα χρόνια της εφηβείας του. Είχε πολύ ασθενική κράση και μια μυστηριώδης αρρώστια τον εμπόδισε να τελειώσει τις σπουδές του στη Βιολογία. Το μόνο πράγμα που τον ανακούφιζε ήταν ο ενθουσιασμός που τον συνέπαιρνε όταν υπεράσπιζε τον Γερμανισμό. Ο ενθουσιασμός αυτός τον οδήγησε στη συγγραφή εργασιών για τον Ρίχαρντ Βάγκνερ, τον Καντ και τον Γκαίτε, προπάντων όμως στη συγγραφή του ογκώδους βιβλίου (1.500 σελίδες) Τα θεμέλια του 19ου αιώνα.[10]

Το 1889 εγκαταστάθηκε στην Αυστρία. Το 1905 χώρισε από την πρώτη του γυναίκα, την Πρωσσίδα Άννα Χορστ. Το 1908 παντρεύτηκε την Εύα Βάγκνερ, κόρη του Ρίχαρντ Βάγκνερ και το 1909 εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Μπαϊρόιτ, κοντά στο σπίτι του πεθερού του.[11]

Το 1916 απέκτησε τη γερμανική υπηκοότητα και έλαβε το παράσημο του Σιδηρού Σταυρού από τον Γερμανό Αυτοκράτορα Γουλιέλμο Β'[12]. Καθ' όλη τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου συμμετείχε στην προπαγάνδα της Γερμανίας κατά της φυσικής πατρίδας του γράφοντας εναντίον της με βιαιότητα, η οποία συντάραξε τον αδελφό του Μπέιζιλ, που αναγκάστηκε έτσι διακόψει για μεγάλο διάστημα κάθε επαφή μαζί του.[13]

Μετά τον πόλεμο η κατάσταση της υγείας του χειροτέρεψε, φτάνοντας σε μερική παράλυση. Το 1923 τον συνάντησε σε αυτή την κατάσταση και απελπισμένο από τη βαριά ήττα της Γερμανίας ο -ελάχιστα δημοφιλής τότε- Αδόλφος Χίτλερ. Την επόμενη μέρα ο Τσάμπερλεν του έγραψε πως η διάθεσή του άλλαξε ριζικά μετά τη συνάντησή τους. Έγινε μάλιστα μέλος του Ναζιστικού κόμματος. Τα επόμενα χρόνια, όταν το επέτρεπε η υγεία του, έγραφε άρθρα για τις άσημες τότε εκδόσεις του κόμματος. Σε ένα τέτοιο άρθρο του χαιρετούσε τον τότε φυλακισμένο Χίτλερ ως προορισμένο από τον Θεό για να οδηγήσει τον γερμανικό λαό.[14]

Συνέχισε να κατοικεί στο Μπαϊρόιτ μέχρι τον θάνατό του το 1927.[15][16] Στην κηδεία του δεν παραβρέθηκαν παρά μόνο δύο επώνυμα πρόσωπα, ένας πρίγκιπας, ως εκπρόσωπος του Γουλιέλμου Β΄, (ο οποίος απαγορευόταν να επιστρέψει στη Γερμανία) και ο Χίτλερ.[14]

Έργο Επεξεργασία

Ο Τσάμπερλεν έτρεφε απεριόριστο θαυμασμό για τον Ρίχαρντ Βάγκνερ, για τον οποίο έγραψε το 1883 ότι ήταν μάλλον η μεγαλύτερη ιδιοφυία που γέννησε ποτέ η ανθρωπότητα. Αλλά και στο μεταγενέστερο έργο του είναι μεγάλη η συμβολή των φυλετικών ιδεών του Βάγκνερ.[17]

Το σημαντικότερο έργο του Τσάμπερλεν είναι το βιβλίο Τα θεμέλια του 19ου αιώνα (Die Grundlagen des neunzehnten Jahrhunderts, που εκδόθηκε το 1889, όπου αποφαίνεται επί όλων των πεδίων της ανθρώπινης γνώσης της εποχής του.[10]

Σε αυτό το έργο, όπως και ο Αρτύρ ντε Γκομπινώ (Arthur de Gobineau), τον οποίο θαύμαζε, ο Τσάμπερλεν εντοπίζει τη φυλή ως το κλειδί της ιστορίας και τη βάση του πολιτισμού. Υποστηρίζει πως η ερμηνεία του 19ου αιώνα, δηλαδή της εποχής του, είναι δυνατή μόνο με τη θεώρηση τριών βασικών κληροδοτημάτων της αρχαιότητας: Της ελληνικής φιλοσοφίας και τέχνης, του ρωμαϊκού νόμου και της προσωπικότητας του Χριστού. Από εκείνη την εποχή προέρχονται επίσης οι δύο «καθαρές φυλές» (Εβραίοι και Γερμανοί) και οι μιγάδες Λατίνοι της Μεσογείου, τους οποίους αποκαλεί «χάος λαών».[11] Ο Τσάμπερλεν υποστηρίζει μια εθνικιστική και μυστικιστική ιδεολογία και εξελίσσει τις ιδέες του Αρτύρ ντε Γκομπινώ σχετικά με την πανίσχυρη αρία φυλή, με μια βασική όμως διαφορά: Ενώ ο Γκομπινώ υποστηρίζει ότι οι Άριοι ήταν ένα είδος τέλειας φυλής του παρελθόντος, ο Τσάμπερλεν την παρουσιάζει (όπως και ο Λίμπενφελς) ως ιδανικό του μέλλοντος, το οποίο πρέπει να πραγματοποιηθεί μέσω της ανάλογης καλλιέργειας[εκκρεμεί παραπομπή].

Τα θεμέλια του 19ου αιώνα ήταν βιβλίο που διέθετε τα απαιτούμενα προσόντα για να τραβήξει την προσοχή του καλλιεργημένου αναγνωστικού κοινού. Γραμμένο με εμπνευσμένο ύφος, επιτίθεται στον επιστημονικό σχολαστικισμό και την εξειδίκευση. Κατά τον Τσάμπερλεν, η υπέρτατη επιστημονική γνώση ερμηνεύει απολύτως μηχανικά τη φύση. Η ερμηνεία αυτή είναι η μόνη αληθινή, από τη σκοπιά των γερμανικών λαών, οι οποίοι και θα την επιβάλουν στους υπόλοιπους. Η γνώση αποκτήθηκε χάρη στην κατανόηση των νόμων της επιστημονικής αναγκαιότητας, η οποία διαφωτίστηκε από το θρησκευτικό ένστικτο των Αρίων.[10] Οι Εβραίοι είναι ανίκανοι να μεταφράσουν μηχανιστικά τη φύση, όπως γίνεται αντιληπτή από τις αισθήσεις. Γι' αυτόν τον λόγο, δεν γνωρίζουν μηχανισμούς και η σκέψη τους κυριαρχείται από μια πανίσχυρη αυθαιρετότητα. Αυτός είναι ο λόγος που, κατά τον Τσάμπερλεν, ο Εβραίος δεν έχει ποτέ ανακαλύψει κάτι.[18]

Η ρατσιστική φιλοσοφία που εισήγαγε ο Τσάμπερλεν είχε τεράστια επιρροή στον τρόπο που το Τρίτο Ράιχ αντιμετώπισε τα νεότερα επιτεύγματα της επιστήμης. Ο ίδιος ξεκίνησε μια διαμάχη σχετικά με τη θεωρία της σχετικότητας, η οποία έφτασε σε τέτοια οξύτητα ώστε, κάτω από το ναζιστικό καθεστώς, οι επιθέσεις εναντίον της «εβραϊκής φυσικής» να φτάνουν την ένταση αυτών που είχαν ως στόχο την «εβραϊκή ψυχολογία». Για παράδειγμα, οι υποστηριζόμενοι από τους ναζί επιστήμονες, μεταξύ των οποίων δύο κάτοχοι βραβείων Νόμπελ[19], κατηγόρησαν τον Αϊνστάιν και τους Γερμανούς υποστηρικτές του ότι δημιούργησαν ένα μοντέλο αυθαίρετου τεχνητού σύμπαντος το οποίο ερχόταν σε αντίθεση με το φυσικό, τρισδιάστατο σύμπαν της «γερμανικής φυσικής».[18]

Στον τομέα των ανθρωπιστικών επιστημών, ο Τσάμπερλεν επέμενε στις αβεβαιότητες που αυτές εμπεριέχουν και άσκησε έντονη κριτική στους φανατικούς προπαγανδιστές του επιστημονικού θετικισμού αλλά και του αντισημιτισμού. Όπως πολλές προσωπικότητες της εποχής του, υποστήριξε πως δεν ήταν πράγματι αντισημίτης, αφού μπορούσε να αναφέρει αρκετούς Εβραίους ως φίλους του.[18] Υποστήριξε όμως τις αντιλήψεις περί θρησκευτικής στειρότητας των Εβραίων και κατωτερότητας των Μαύρων, με παραθέσεις από τον ανατολιστή Ρόμπερτσον Σμιθ και τον εντομολόγο/ψυχίατρο Ογκίστ Φορέλ, αντίστοιχα. Ήταν επίσης ο πρώτος συγγραφέας με ευρεία απήχηση ο οποίος μνημόνευσε θετικά τον Φρόυντ, αν και δεν τον είχε κατανοήσει.[20]

Παρά τον μανδύα της οικουμενικής εμβρίθειας, η μεγάλη ευχαρίστηση του Τσάμπερλεν ήταν η ενασχόλησή του με τις δύο μεγάλες ιδέες που μισούσε, τη «Ρώμη» και τον «Ιούδα». Οι επιθέσεις του εναντίον της Καθολικής Εκκλησίας χρησιμοποιούν το οικείο φόβητρο της ιησουίτικης απειλής, όμως ο Τσάμπερλεν προχώρησε πιο πέρα στα επιχειρήματά του, αναπτύσσοντας τη θεωρία πως ο Ιγνάτιος Λογιόλα (ιδρυτής του τάγματος των Ιησουιτών), ως Βάσκος, ήταν μη Άριος. Έτσι, ο Λογιόλα είναι εκπρόσωπος της πρωτόγονης εκείνης φυλής που κατακτήθηκε μεν από τους Άριους αλλά επιδιώκει να τους ανατρέψει εκ των έσω. Γι' αυτόν τον λόγο, οι Ιησουίτες έχουν οργανώσει την πιο επικίνδυνη επίθεση εναντίον του γερμανικού πνεύματος και του άριου πνεύματος εν γένει.[20]

Ωστόσο ο Τσάμπερλεν πίστευε πως οι Εβραίοι είναι ακόμη πιο επίφοβοι από τους μη Άριους Ευρωπαίους. Κατά τον (εβραϊκής καταγωγής) ιστορικό Λέον Πολιακόφ, οι Εβραίοι είναι η αιτία των κύριων συμπτωμάτων της νεύρωσης του Τσάμπερλεν, τα οποία συνίσταντο στον τρόμο της μόλυνσης και των δόλιων νοθεύσεων. Κατά τον Τσάμπερλεν η εβραϊκή φυλή προέρχεται από την αφύσικη επιμειξία των Βεδουΐνων με τους Χετταίους, τους Σύριους και τους Άριους Αμορίτες. Με τον καιρό, λέει ο ίδιος, οι Εβραίοι αντιλήφθηκαν το μίασμα της προέλευσής τους και αυτό τους οδηγεί στην αίσθηση ότι η ίδια η ύπαρξή τους είναι αμάρτημα. Εξαιτίας αυτού αποφάσισαν να δημιουργήσουν μια τεχνητή καθαρή φυλή και αυτή ακριβώς η προαιώνια απόφαση είναι η πηγή της εβραϊκής δύναμης και του μεγαλείου. Η στιγμή κατά την οποία ξεκίνησε αυτό το σχέδιο είναι η εποχή που ο Πέρσης βασιλιάς Κύρος ανοικοδόμησε τον Ναό του Σολομώντα. Έτσι, υποστηρίζει ο Τσάμπερλεν, κάτω από την άρια ανοχή, η σημιτική αδιαλλαξία εξαπλώθηκε σαν δηλητήριο σε ολόκληρη τη γη και η επιρροή των Εβραίων έφτασε στο απόγειό της στην Ευρώπη κατά τον 19ο αιώνα, πρακτικά σε όλους τους κλάδους της ανθρώπινης δραστηριότητας.[21]

Σχετικά με τον τρόπο καταπολέμησης της εβραϊκής κυριαρχίας, ο Τσάμπερλεν υποστήριξε πως η καρδιά του ζητήματος βρίσκεται στην προσωπικότητα του Ιησού, για τον οποίο κατέβαλε σημαντική προσπάθεια για να αποδείξει ότι δεν ήταν Εβραίος. Ήταν ζωτικό γι' αυτόν να ξεριζωθούν τα ιουδαϊκά στοιχεία από τον Χριστιανισμό. Προχωρώντας περισσότερο, θέλησε να βάλει τις βάσεις για μια νέα θρησκεία της Άριας φυλής.[22]

Απήχηση Επεξεργασία

Όσο ζούσε, τα έργα του είχαν ευρύτατη διάδοση στην Ευρώπη, ιδιαίτερα στη Γερμανία, με ιδιαίτερα ευνοϊκή αποδοχή από τη γερμανική συντηρητική ελίτ. Ο αυτοκράτορας Κάιζερ Γουλιέλμος Β΄ της Γερμανίας ήταν προστάτης του και διατηρούσε αλληλογραφία μαζί του, διένειμε τα Θεμέλια στον γερμανικό στρατό και τις βιβλιοθήκες και τα συμπεριέλαβε στη σχολική διδασκόμενη ύλη.[23][24]

Για τον γερμανικό εθνικισμό, τα Θεμέλια αποδείχτηκαν θεμελιώδες έργο, εξαιτίας της σχέσης του συγγραφέα με τον κύκλο του Βάγκνερ, των ιδεών του για την άρια υπεροχή και του αγώνα του εναντίον της εβραϊκής επιρροής. Αν δεν παρείχε το πλαίσιο του Ναζισμού, σίγουρα παρείχε στους φορείς του τελευταίου την απαραίτητη, έστω και φαινομενική, πνευματική δικαίωση.[25]

Οι ιδέες του Τσάμπερλεν είχαν ιδιαίτερα έντονη επίδραση στον Άλφρεντ Ρόζενμπεργκ[26][27], ο οποίος έγινε ο κύριος θεωρητικός του Ναζισμού[28].

Πέρα από τη Γερμανία του Κάιζερ και των Ναζί, η αποτίμηση του έργου του έφερε ανάμικτα αποτελέσματα. Ο Γαλλογερμανός διανοούμενος Edmond Vermeil θεώρησε τις ιδέες του Τσάμπερλεν ως «ιδιαίτερα φτηνιάρικες», αλλά ο Γερμανός αντιναζιστής συγγραφέας Konrad Heiden, παρά τις ενστάσεις του σχετικά με τη φυλετική ιδεολογία, τον περιέγραψε ως ένα από τα εκπληκτικά ταλέντα της ιστορίας του γερμανικού πνεύματος, ορυχείο γνώσης και βαθυστόχαστων ιδεών.[29] Κατά τον Λέον Πολιακόφ, τα Θεμέλια, πέρα από τις φυλετικές τους ιδέες, είναι μια πολύ προσωπική ομολογία πίστης, η οποία ταίριαζε με αξιοσημείωτο τρόπο στις ανάγκες αναρίθμητων διανοιών του πρώτου μισού του 20ού αιώνα[22].

Συγγραφικό έργο Επεξεργασία

  • Το δράμα του Richard Wagner, A suggestion, Breitkopf & Hartel (1892)
  • Richard Wagner, F. Bruckmann (1895).
  • Τα θεμέλια του δέκατου ένατου αιώνα, Bruckmann(1899).
  • Aryan belief, Bruckmann(1905).
  • Heinrich von Stein and his philosophy, Georg Heinrich Meyer(1903).
  • Ιμμάνουελ Καντ, Η προσωπικότητα ως μια εισαγωγή στο έργο, Bruckmann(1905).
  • Γκαίτε, Bruckmann(1912).
  • Δοκίμια πολέμου, Bruckmann(1915).
  • Ο τρόπος Ζωής της σκέψης μου, Bruckmann(1919).

Βλέπε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb123617967. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Houston-Stewart-Chamberlain. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30  Δεκεμβρίου 2014.
  5. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb123617967. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  6. ↑ 6,0 6,1 CONOR.SI. 23896163.
  7. ↑ «Freebase» (Αγγλικά)
  8. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: «BnF catalogue général» (Γαλλικά) Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας. Παρίσι. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2016.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 «Kindred Britain»
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Poliakov (1971), σ.314.
  11. ↑ 11,0 11,1 Shirer (1959), σ.106.
  12. ↑ Shirer (1959), σ. 108
  13. ↑ Hugh Cortazzi (1991). Britain and Japan, 1859-1991: Τhemes and Personalities, Routledge, σ.132. ISBN 0-415-05966-6.
  14. ↑ 14,0 14,1 Shirer (1959), σ.109.
  15. ↑ Mosse, George L. "Introduction to the 1968 Edition." Foundations of the Nineteenth Century. Chamberlain, Houston Stewart (1968). Vol. I. Trans. John Lees. New York: Howard Fertig inc., σ.xi, xiv.
  16. ↑ Degener, Herrmann A.L., editor, Wer Ist's? (Το γερμανικό Who's Who), Berlin, 1928, τ.9, σ.1773, καταγράφει τον θάνατο του "Houston Stewart Chamberlain, συγγραφέα, στο Μπαϊρόιτ".
  17. ↑ Kellogg, Michael (2005). The Russian Roots of Nazism: White Emigrés and the Making of National Socialism, Cambridge University Press, σ.24.
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 Poliakov (1971), σ.315.
  19. ↑ Πρόκειται για τους Γερμανούς επιστήμονες Phillipe Lenard και Johannes Stark, βλ. Poliakov (1971) σ.380
  20. ↑ 20,0 20,1 Poliakov (1971), σ.316.
  21. ↑ Poliakov (1971), σ.316-7.
  22. ↑ 22,0 22,1 Poliakov (1971), σ.318.
  23. ↑ Chase, Allan. The Legacy of Malthus: The Social Costs of the New Scientific Racism. New York: Alfred A. Knopf, 1977, σ.91-92.
  24. ↑ Stackelberg, R. (2002). The Nazi Germany Sourcebook: An Anthology of Texts. Routeledge. σελίδες 84–85. ISBN 0415222133.  Unknown parameter |coauthor= ignored (|author= suggested) (βοήθεια)
  25. ↑ Mosse, George L. "Introduction to the 1968 Edition." Foundations of the Nineteenth Century. Chamberlain, Houston Stewart (1968). Vol. I. Trans. John Lees. New York: Howard Fertig inc., σ.xvi.
  26. ↑ Pecora, Vincent P. (επιμ.). Nations and Identities: Classic Readings, Wiley-Blackwell, 2001, σ.241.
  27. ↑ Wintle, Justin (2002). Makers of Nineteenth Century Culture, Routledge, τ.2, σ. 111.
  28. ↑ Niewyk, Donald L. Nicosia Francis R. (2000). The Columbia Guide to the Holocaust, Columbia University Press, σ.294.
  29. ↑ Shirer (1959), σ.105-6.

Πηγές Επεξεργασία

  • Poliakov, Léon (1996) [1971]. The Aryan Myth. Barnes & Noble. ISBN 0-76070-034-6. 
  • Shirer, William L. (1990) [1959]. The Rise and Fall of the Third Reich. Simon & Schuster. ISBN 0-671-72868-7. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Χιούστον_Στιούαρτ_Τσάμπερλεν&oldid=9011328"