Χλωροπλάστης

Οι χλωροπλάστες είναι είδος πλαστιδίων που χαρακτηρίζονται από συγκεντρώσεις χλωροφύλλης και περιέχουν όλα τα ένζυμα που απαιτούνται για τις διεργασίες της φωτοσύνθεσης. Οι χλωροπλάστες βρίσκονται μέσα στα κύτταρα των φυτών και των φυκών.

Χλωροπλάστες στο εσωτερικό φυτικών κυττάρων

Δομή χλωροπλάστη:
1: Εξωτερική μεμβράνη
2: Διαμεμβρανικός χώρος
3: Εσωτερική μεμβράνη
4: Στρώμα
5: Εσωτερικό θυλακοειδούς (lumen)
6: Θυλακοειδής μεμβράνη
7: Granum
8: Θυλακοειδές
9: Συσσωμάτωμα αμύλου
10: Ριβόσωμα
11: DNA
12: Λιπιδοσφαιρίδιο

Οι χλωροπλάστες έχουν σχήμα φακοειδές και οι διαστάσεις τους κυμαίνονται από 4 έως 6 μm. Περιβάλλονται από διπλή μεμβράνη που τους απομονώνει από το υπόλοιπο κύτταρο. Το εσωτερικό των χλωροπλαστών διακρίνεται στην υδατώδη μήτρα που ονομάζεται στρώμα και σε ένα εκτεταμένο δίκτυο πεπλατυσμένων μεμβρανικών σάκων που ονομάζονται θυλακοειδή. Τα θυλακοειδή στιβάζονται προκειμένου να σχηματίσουν φωτοσυνθετικά συσσωματώματα (grana). Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των χλωροπλαστών είναι ότι περιέχουν το δικό τους DNA και τα δικά τους ριβοσώματα, όπως συμβαίνει και με τα μιτοχόνδρια.

Οι λεγόμενες «φωτεινές» ή φωτοεξαρτώμενες αντιδράσεις της φωτοσύνθεσης (π.χ. οξείδωση του νερού και παραγωγή μοριακού οξυγόνου) γίνονται από ένζυμα τα οποία βρίσκονται δεσμευμένα εντός της μεμβράνης των θυλακοειδών. Οι λεγόμενες «σκοτεινές» ή φωτοανεξάρτητες αντιδράσεις της φωτοσύνθεσης (δέσμευση του διοξειδίου του άνθρακα και σύνθεση γλυκόζης) γίνονται από ένζυμα τα οποία κινούνται ελεύθερα στο υδατώδες στρώμα που περιβάλλει τα θυλακοειδή των χλωροπλαστών.

Παρ'ότι οι χλωροπλάστες βρίσκονται μόνο στα φωτοσυνθετικά κύτταρα, τα οργανικά μόρια και το οξυγόνο που παράγουν είναι απαραίτητα για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών και τη διατήρηση της ζωής όλων των οργανισμών της Γης.

Δείτε επίσης

• Φωτοσύνθεση
• Κύκλος του Κάλβιν

Πηγές

• Λεξικό Βιολογίας Collins, σ. 207-8 - Εκδόσεις Ι. Φλώρος - Αθήνα
• R. E. Blankenship, Molecular Mechanisms of Photosynthesis, Blackwell, Oxford, 2001.
• J. M. Berg, J. L. Tymoczko, L. Stryer, Βιοχημεία, (μτφρ Α. Αλετράς, Θ. Βαλκανά, Δ. Δραΐνας, Κ. Δραΐνας, Η. Κούβελας, Γ. Κ. Παπαδόπουλος, Μ. Φράγκου-Λαζαρίδη), Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο, 2005.