Χρυσιούχο καίσιο

χημική ένωση

Το χρυσιούχο καίσιο (αγγλικά Caesium auride) είναι η ανόργανη δυαδική χημική ένωση με εμπειρικό τύπο CsAu. Πρόκειται για ιονική ένωση που περιέχει το ασυνήθιστο χρυσιούχο ανιόν (Au).

Χρυσιούχο Καίσιο
Γενικά
Όνομα IUPAC Χρυσιούχο καίσιο
Άλλες ονομασίες Χρυσίδιο του καισίου
Χημικά αναγνωριστικά
Χημικός τύπος CsAu
SMILES [Cs][Au]
InChI 1S/Au.Cs
Δομή
Κρυσταλλική δομή
στερεού
κυβική επικεντρωμένου σώματος
Φυσικές ιδιότητες
Σημείο τήξης 580°C[1]
Διαλυτότητα
στο νερό
Αντιδρά βίαια
Εμφάνιση Κίτρινοι κρύσταλλοι
Χημικές ιδιότητες
Εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά, τα δεδομένα αφορούν υλικά υπό κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος (25°C, 100 kPa).

Ιστορία Επεξεργασία

Ανακαλύφθηκε το 1978 από τον Τζόζεφ Λαγκόβσκι (Joseph Lagowski).[2]

Παραγωγή Επεξεργασία

Το χρυσιούχο καίσιο παράγεται με θέρμανση στοιχειομετρικού (τηγμένου) μείγματος καισίου και χρυσού. Τα δυο μεταλλικά κίτρινα υγρά αντιδρούν, δίνοντας διαυγές προϊόν:

 

Ιδιότητες Επεξεργασία

Αν το χρυσιούχο καίσιο διαλυθεί σε υγρή αμμωνία (NH3) γίνεται καφέ, ενώ η ένωση στη στερεή κατάσταση είναι κίτρινη. Το προϊόν προσθήκης αμμωνίου (NH4+) είναι σκούρο μπλε. Η ένωση αντιδρά βίαια με το νερό2Ο), αποδίδοντας υδροξείδιο του καισίου (CsOH), μεταλλικό χρυσό και αέριο διυδρογόνο2):

 

Διαλύματα χρυσιούχου καισίου σε υγρή αμμωνία δίνουν αντίδραση μετάθεσης με (π.χ. χλωριούχο) τετραμεθυλαμμώνιο {[(CH3)4N]Cl}, με μία συγκεκριμένη ρητίνη ανταλλαγής ιόντων, παράγοντας χρυσιούχο τετραμεθυλαμμώνιο {[(CH3)4N]Au} (και χλωριούχο καίσιο):[3]

 

Παρατηρήσεις, υποσημειώσεις και αναφορές Επεξεργασία

  1. Kienast, Gerhard; Verma, Jitendra; Klemm, Wilhelm (June 1961). "Das Verhalten der Alkalimetalle zu Kupfer, Silber und Gold". Zeitschrift für anorganische und allgemeine Chemie (in German). 310 (3): 143–169. doi:10.1002/zaac.19613100304.
  2. W.J. Peer and J.J. Lagowski (1978), J. Am. Chem. Soc. 100, 6260-6261 Metal-Ammonia Solutions. 11. Au, a Solvated Transition Metal Anion
  3. Jansen, Martin (2005-11-30). «Effects of relativistic motion of electrons on the chemistry of gold and platinum». Solid State Sciences 7 (12): 1464–1474. doi:10.1016/j.solidstatesciences.2005.06.015.