Pasporta Servo
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Η Pasporta Servo (κατά λέξη μετάφραση: Υπηρεσία Διαβατηρίου, αν και δεν πρόκειται για κανενός είδους διαβατήριο) είναι μια υπηρεσία φιλοξενίας για τους ομιλητές της γλώσσας Εσπεράντο. Η υπηρεσία δημοσιεύει έναν κατάλογο από ανθρώπους από χώρες κάθε ηπείρου που επιθυμούν να φιλοξενήσουν άλλους Εσπεραντιστές στο σπίτι τους δωρεάν. Μέσα στην κουλτούρα της Εσπεράντο, ο ετήσιος κατάλογος θεωρείται μια σημαντική δημοσίευση, πιθανώς η δεύτερη πιο σημαντική, με πρώτη το Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto (Πλήρες Εικονογραφημένο Λεξικό). Για το έτος 2007 υπήρχαν 1320 οικοδεσπότες σε 92 χώρες. Εντούτοις, η γεωγραφική τους κατανομή είναι κατά κάποιον τρόπο άνιση. Για παράδειγμα, το 2004 υπήρχαν:
- 119 - Γαλλία
- 98 - Γερμανία
- 78 - Ουκρανία
- 64 - Ρωσία
- 52 - ΗΠΑ
- 42 - Ολλανδία
- 34 - Κίνα
- 29 - Ιαπωνία
- 28 - Ιράν
- 3 - Ινδία
- 67 - όλες τις χώρες της Αφρικής
- 78 - όλες τις χώρες της Λατινικής Αμερικής
Οι οικοδεσπότες καθορίζουν πόσες μέρες και πόσοι καλεσμένοι μπορούν να μείνουν με ένα σύντομο σχόλιο και άλλους περιορισμούς ή ενδιαφέροντα (όχι καπνιστές, φέρτε μια σκηνή, προτιμώνται ειδικά νέοι άνθρωποι, κλπ). Οι οικοδεσπότες απολαμβάνουν έτσι να έχουν ανθρώπους από διάφορες χώρες στο σπίτι τους ενώ η φιλοξενούμενοι απολαμβάνουν τη δωρεάν φιλοξενία σε προορισμούς που περιλαμβάνονται στον κατάλογο (αν και οι οικοδεσπότες μπορεί να ζητήσουν την καταβολή κάποιων εξόδων που πραγματοποιήθηκαν, λ.χ. τηλεφ. κλήσεις ή γεύματα). Επίσης, οι φιλοξενούμενοι νιώθουν μεγαλύτερη άνεση επειδή πολλοί οικοδεσπότες είναι πρόθυμοι να τους βοηθήσουν σχετικά με τα μεταφορικά μέσα ή τοπικές πληροφορίες κλπ, ενώ άλλοι προσφέρουν ακόμα και γεύματα, παρόλο που η μόνη πραγματική υποχρέωση που απαιτείται από αυτούς να προσφέρουν είναι η παροχή καταλύμματος για διανυκτέρευση.
Ο κατάλογος του Pasporta Servo δημοσιεύεται κάθε χρόνο από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Νέων Εσπεραντιστών (TEJO). Αν και η έννοια της προσφοράς φιλοξενίας σε ταξιδιώτες ανάγεται στους πρώτους πολιτισμούς (κυρίως στην Αρχαία Ελλάδα), η ιδέα της εφαρμογής της ειδικά στους ομιλητές της Εσπεράντο ξεκίνησε το 1966 στην Αργεντινή όταν ο Ruben Feldman-Gonzalez άρχισε το Programo Pasporto. Η Pasporta Servo στη σημερινή του μορφή δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά το 1974 με 40 οικοδεσπότες, υπό την καθοδήγηση της Jeanne-Marie Cash στη Γαλλία. Και οι δυο τους είναι ακόμα οικοδεσπότες στην Pasporta Servo.
Η Pasporta Servo έχει χρησιμοποιηθεί πλειστάκις στο Εσπεραντικό κίνημα ως ένα μέσο για την προώθηση της Εσπεράντο, και είναι ένας από τους λόγους που οι άνθρωποι αρχίζουν να μαθαίνουν αυτή τη γλώσσα. Η επίσημη ιστοσελίδα του στην παρούσα φάση (Απρίλιος 204) αναφέρει: "Ενώ παρέχει μια υπηρεσία στους Εσπεραντιστές οικοδεσπότες και φιλοξενούμενους, την ίδια στιγμή δείχνει, εύκολα και καθαρά, στο εξωτερικό της κοινό ότι η Εσπεράντο είναι μια γλώσσα χρήσιμη που λειτουργεί στην πράξη. Αρκετοί άνθρωποι μαθαίνουν Εσπεράντο μόνο επειδή θέλουν να ταξιδέψουν μέσω της Pasporta Servo."
Την άνοιξη του 2009, το TEJO προώθησε την Pasporta Servo 2.0, μια online έκδοση της υπηρεσίας. Σύμφωνα με την αρχική τους ανακοίνωση το 2008, η PS 2.0 θα υπάρχει παράλληλα και στην τυπωμένη έκδοση, ενώ θα επιτρέπει μια πιο ταχεία ανανέωση των πληροφοριών φιλοξενίας και στοιχεία δικτύωσης.