Βικιπαίδεια

Stratioti

Ως Στρατιότι (ιταλικά: Stratioti) ονομάστηκαν ένοπλα και έφιππα μισθοφορικά σώματα προερχόμενα από περιοχές των Βαλκανίων, τα οποία παρείχαν σχετικές υπηρεσίες σε διάφορα βασίλεια της Ευρώπης από τον 15ο έως τον 17ο αιώνα[1]. Ο ιταλικός όρος stradioti είτε είναι δάνειος από την ελληνική λέξη στρατιώται, ή προέρχεται από την ιταλική λέξη strada ('δρόμος'), που σημαίνει 'οδοιπόρος'[2]. Οι stratioti στρατολογούνταν από τη Δαλματία, την Αλβανία τη Σερβία, την Ελλάδα και αργότερα από την Κύπρο[3][4][5][6] Οι περισσότεροι σύγχρονοι ιστορικοί θεωρούν πως οι Stratioti ήταν κυρίως Αλβανοί[7]. Περίπου το 80% των καταχωρημένων ονομάτων που αποδίδονται σε stradioti είναι αλβανικής προέλευσης ενώ τα περισσότερα ονόματα αξιωματικών ήταν ελληνικής προέλευσης. Ανάμεσά τους διακρίνονται και ονόματα σλαβικής προέλευσης[7]. Ανάμεσα στους αρχηγούς τους υπήρχαν επίσης μέλη παλαιών ευγενών βυζαντινών οικογενειών, όπως για παράδειγμα της δυναστείας των Παλαιολόγων και των Κομνηνών.[8].

Έφιππος Stratioti (Μνημεία Ελληνικής Ιστορίας, Κ. Σάθα).

Αναφέρονται σχετικά τα ένοπλα σώματα των: Κροκόδειλου Κλαδά, Θεόδωρου Μπούα, Δημήτριου Παλαιολόγου, Πέτρου Ράλλη στην Πελοπόννησο και του Πέτρου Μπούα στην Αργολίδα. Οι stratioti μετακινούνταν και υπηρετούσαν υπό τις εντολές και διαταγές κάποιου κράτους, το οποίο μπορούσε να πληρώσει τις υπηρεσίες τους. Μαζί με τους πολεμιστές μετακινούνταν και οι οικογένειές τους.

Στη Μεγάλη Βρετανία Επεξεργασία

Έλληνες μισθοφόροι μέσω της Ιταλίας έφτασαν έως και τη Βρετανία. Επί Ερρίκου Η' συμμετείχαν σε επιχειρήσεις κατά της Σκωτίας και της Γαλλίας. Αυτή είναι και η πρώτη μαζική εμφάνιση Ελλήνων στα Βρετανικά νησιά. Περιώνυμος έγινε ο Θωμάς ο Αργείτης ως "καπετάνιος" περίπου 550 Ελλήνων σε Αγγλικό εκστρατευτικό σώμα που είχε διαβεί τη Μάγχη και είχε οχυρωθεί σε Γαλλικό έδαφος. Το 1546, ενώ το οχυρό του αγγλικού σώματος στη Βουλώνη πολιορκείτο από υπέρτερο αριθμό Γάλλων, ο Θωμάς τόνωσε το ηθικό των πολεμιστών του με τον ακόλουθο λόγο που κατέγραψε ο επί τόπου ευρισκόμενος Έλληνας από την Κέρκυρα Ανδρόνικος Νούκιος:

"Άνδρες συστρατιώται, ημείς μεν ως οράτε, εν εσχάτοις της οικουμένης τανύν οικούμεν μέρεσι. ... Διό, προς τους πολεμούντες ημάς γενναίως αντιπαραταξόμεθα, ... Έλλήνων γαρ εσμέν παίδες, και βαρβάρων σμήνος ου πτοούμεθα. ... ανδρείως και συντεταγμένως τοις εχθροίς επιβάλωμεν, ... και την πάλαι θρυλλουμένην Ελλήνων ανδρίαν, έργοις αυτοίς, φανεράν ποιήσωμεν".[9]

Τακτική και εξοπλισμός Επεξεργασία

Οι Stratioti ήταν πρωτοπόροι στις τακτικές του ιππικού της εποχής τους. Στις αρχές του 16ου αιώνα το βαρύ ιππικό των ευρωπαϊκών στρατών αναδιοργανώθηκε χρησιμοποιώντας ως πρότυπο τους Έλληνες stratioti του Βενετικού στρατού, τους Ούγγρους Ουσάρους και γερμανικές μονάδες ιππικού[10]. Η τακτική τους διακρινόταν για τις διαδοχικές επιθέσεις και υποχωρήσεις, τις ενέδρες και τον ανορθόδοξο πόλεμο, θυμίζοντας το ελαφρύ οθωμανικό ιππικό των Σπαχήδων. Είχαν αξιοσημείωτες επιτυχίες κατά του γαλλικού βαρέος ιππικού στους Ιταλικούς Πολέμους[3]

Οι stratioti φημίζονταν ως ικανοί ιππείς και διακρίνονταν για τις διάφορες τακτικές τους. Ορισμένες από τις τακτικές αυτές υιοθετήθηκαν από τις δυτικές χώρες και σε αυτές βασίστηκε η οργάνωση του ελαφρού ιππικού. Έφεραν ελαφρύ οπλισμό από δόρυ, σπαθί και μαχαίρι, χωρίς πανοπλία. Ως μισθοφόροι πληρώνονταν όσο ήταν αναγκαίες οι στρατιωτικές τους υπηρεσίες[11].

Παραπομπές σημειώσεις Επεξεργασία

  1. ↑ Tardivel, Louis (1991). Répertoire des emprunts du français aux langues étrangères (στα French). Québec : Septentrion: Sillery. σελ. 134. 
  2. ↑ Nicholas C. J. Pappas, "Stradioti: Balkan mercenaries in fifteenth and sixteenth century Italy" Αρχειοθετήθηκε 2015-09-24 στο Wayback Machine.. Σημειώνεται ότι τόσο η Ιταλία όσο και άλλες περιοχές της Ευρώπης ήταν από τη ρωμαϊκή εποχή εξοικειωμένοι με την παρουσία μισθοφόρων από διάφορα μέρη, κυρίως από τη Βόρεια Ευρώπη, αλλά ο τίτλος "Stratioti" δεν εχρησιμοποιείτο γι' αυτούς, παρ' ότι και εκείνοι ήταν περιπλανόμενοι. Φαίνεται πλέον λογική η προέλευση από το ελλ. "Στρατιώται" διότι οι εν λόγω προέρχονταν από περιοχές της Ελλάδος. Παράβαλε με τη χρήση του Greco ή Griego στη μεσαιωνική ευρώπη.
  3. ↑ 3,0 3,1 Nicolle, 1989.
  4. ↑ B. N. Floria, "Vykhodtsy iz Balkanakh stran na russkoi sluzhbe," Balkanskia issledovaniia. 3. Osloboditel'nye dvizheniia na Balkanakh (Moscow, 1978), pp. 57-63.
  5. ↑ Hungary and the fall of Eastern Europe 1000-1568 by David Nicolle, Angus McBride: "Ο Ιωάννης Κομνηνός [...] εγκατέστησε Σέρβους ως stratioti γύρω από το Ιζμίρ..."
  6. ↑ Nicol, Donald M. (1988). Byzantium and Venice: A Study in Diplomatic and Cultural relations. Cambridge, New York: Cambridge University Press. σελ. 37.  "Στρατολογούνταν νεαροί Έλληνες και Αλβανοί. Ήταν γνωστοί ως stradioti από την ελληνική λέξη στρατιώτης."
  7. ↑ 7,0 7,1 «Nicholas C. J. Pappas, "Stradioti: Balkan mercenaries in fifteenth and sixteenth century Italy"». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2008. 
  8. ↑ Nicolle, 2002.
  9. ↑ [ http://xantho.lis.upatras.gr/test2_pleias.php?art=37744[νεκρός σύνδεσμος] Μουστοξύδης Ανδρέας (1856): Νίκανδρος Νούκιος, περιοδικό Πανδώρα, τομ. 7, φύλλο 154, 15 Αυγ. 1856, σελ. 222]
  10. ↑ Downing, Brian (1992). The military revolution and political change: origins of democracy and autocracy in early modern Europe. Princeton University Press. σελ. 66. ISBN 0691024758. 
  11. ↑ Hoerder, σ. 63.

Βιβλιογραφία-Πηγές Επεξεργασία

  • Brian Downing 1992, The military revolution and political change: origins of democracy and autocracy in early modern Europe, Princeton University Press.
  • Floria B. N. 1978, "Vykhodtsy iz Balkanakh stran na russkoi sluzhbe," Balkanskia issledovaniia. 3. Osloboditel'nye dvizheniia na Balkanakh, Moscow, 57-63.
  • Hoerder, Dirk. Cultures in Contact: World Migrations in the Second Millennium. Duke University Press, 2002. ISBN 0822328348
  • Κορρέ Β. Κατερίνα,"Έλληνες στρατιώτες στο Bergamo. Οι πολιτικές προεκτάσεις ενός εκκλησιαστικού ζητήματος", Θησαυρίσματα 28 (2008), 289-336.
  • Nicol, Donald M. 1988, Byzantium and Venice: A Study in Diplomatic and Cultural relations. Cambridge, New York: Cambridge University Press.
  • Nicolle David, The Venetian Empire, 1200-1670, 1989 ISBN 0-85045-899-4.
  • Pappas Nicholas C. J., «Stradioti: Balkan mercenaries in fifteenth and sixteenth century Italy» (Online Article]).
  • Stathis Birtachas, "La memoria degli stradioti nella letteratura italiana del tardo Rinascimento", in Tempo, spazio e memoria nella letteratura italiana. Omaggio ad Antonio Tabucchi / Χρόνος, τόπος και μνήμη στην ιταλική λογοτεχνία. Τιμή στον Antonio Tabucchi, a cura di Z. Zografidou, Salonicco, Università Aristotele di Salonicco – Aracne – University Studio Press, 2012, pp. 124-142. Online: https://www.academia.edu/2770159/La_memoria_degli_stradioti_nella_letteratura_italiana_del_tardo_Rinascimento
  • "Stradioti, Cappelletti, Compagnie or Milizie Greche: ‘Greek’ Mounted and Foot Troops in the Venetian State (Fifteenth to Eighteenth Centuries)", in A Military History of the Mediterranean Sea: Aspects of War, Diplomacy and Military Elites, eds. Georgios Theotokis and Aysel Yildiz, Leiden: Brill, 2018, pp. 325-346.
  • "The Life of Cardinal Wolsey" By Cavendish, George, 1500-1561; edited by Holmes, John, 1800-1854 , Publication date 1852 , Publisher London: Rivingtons Collection library_of_congress; americana, [page 84 / 285] https://archive.org/stream/lifeofcardinalwo00cave/lifeofcardinalwo00cave_djvu.txt
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Stratioti&oldid=9761957"