Άγιος Ευστάθιος (Καραϊβική)

(Ανακατεύθυνση από Άγιος Ευστάθιος)

Συντεταγμένες: 17°29′39″N 62°58′30″W / 17.49417°N 62.97500°W / 17.49417; -62.97500

Το νησί Άγιος Ευστάθιος (ολλανδικά: Sint Eustatius), επίσης γνωστό με την τοπική ονομασία Στάτια (Statia) ή Στάτιους (Statius),[2] είναι μικρό νησί της Καραϊβικής και ειδικός δήμος (επίσημα «δημόσιο σώμα») της Ολλανδίας.[3]

Άγιος Ευστάθιος
Sint Eustatius

Σημαία

Εθνόσημο
Τοποθεσία της χώρας στον κόσμο
και μεγαλύτερη πόληΟράνιεστατ
17°28′49″N 62°58′57″W / 17.48028°N 62.98250°W / 17.48028; -62.98250
Ολλανδικά, Αγγλικά
Μάρνιξ βαν Ράι (κυβερνητικός επίτροπος)
 • Σύνολο
21 km2
Πληθυσμός
 • Εκτίμηση 2023 
 • Πυκνότητα 

3.293[1]  
156,8 κατ./km2 
ΝόμισμαΔολάριο ΗΠΑ ($) (USD)
(UTC -4)
Χάρτης που δείχνει την τοποθεσία του Αγίου Ευσταθίου σε σχέση με τη Σάμπα και τον Άγιο Μαρτίνο.

Το νησί βρίσκεται στο βόρειο τμήμα των Υπήνεμων Νήσων των Δυτικών Ινδιών, νοτιοανατολικά των Παρθένων Νήσων. Ο Άγιος Ευστάθιος βρίσκεται ακριβώς στα βορειοδυτικά του Αγίου Χριστόφορου και στα νοτιοανατολικά της Σάμπα. Η περιφερειακή πρωτεύουσα είναι το Οράνιεστατ.

Το νησί έχει έκταση 21 τ.χλμ.[4] Σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2023, ο πληθυσμός του νησιού ήταν 3.293[1] κάτοικοι, με πυκνότητα πληθυσμού 156,8 κατοίκους ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο. Οι επίσημες γλώσσες είναι η Ολλανδική και η Αγγλική. Μια τοπική Αγγλική, κυρίως κρεολική ομιλείται επίσης ανεπίσημα. Οι ταξιδιώτες στο νησί μπορούν να μεταβούν αεροπορικώς, μέσω του Αεροδρομίου FD Ρούσβελτ.

Παλαιότερα ο Άγιος Ευστάθιος ήταν μέρος των Ολλανδικών Αντιλλών ως τις 10 Οκτωβρίου 2010 οπότε και έγινε ειδικός δήμος των Κάτω Χωρών.[5] Μαζί με το Μποναίρ και τη Σάμπα σχηματίζει τα νησιά BES.

Το όνομα του νησιού «Άγιος Ευστάθιος» είναι το ολλανδικό όνομα του Αγίου Ευσταθίου (ορίζεται και ως Eustace, Eustachius ή Eustathius), μάρτυρας του Χριστιανισμού, γνωστός στα ισπανικά ως Σαν Εουστάκιο (San Eustaquio) και στα πορτογαλικά ως Σάντου Εουστάκιου (Santo Eustaquio) ή Σάντου Εουστάσιου (Santo Eustácio).

Ιστορία Επεξεργασία

 
Χάρτης του Αγίου Ευσταθίου από την «Εγκυκλοπαίδεια των Ολλανδικών Δυτικών Ινδιών 1914-1917»
 
Χάρτης του Αγίου Ευσταθίου
 
Ιστορική γκραβούρα που δείχνει τη θέα στην Καραϊβική Θάλασσα, πλησιάζοντας το νησί του Αγίου Ευσταθίου
 
Το οχυρό Οράνιε του 17ου αιώνα, με το νησί Σάμπα ορατό στο βάθος

Δεν είναι σαφές εάν το νησί κατοικήθηκε από ιθαγενείς λαούς πριν από τον ευρωπαϊκό αποικισμό.[6] Πιστεύεται ότι το νησί το είδε ο Χριστόφορος Κολόμβος το 1493. Από τον πρώτο ευρωπαϊκό αποικισμό, τον 17ο αιώνα έως τις αρχές του 19ου αιώνα, ο Άγιος Ευστάθιος άλλαξε χέρια 21 φορές μεταξύ Ολλανδίας, Βρετανίας και Γαλλίας.

Το 1636, το επιμελητήριο της Ζηλανδίας της Ολλανδικής Εταιρείας Δυτικών Ινδιών πήρε το νησί ως ιδιοκτησία της, και ανέφερε ότι ήταν ακατοίκητο εκείνη την εποχή. Το 1678 τα νησιά του Αγίου Ευσταθίου, του Αγίου Μαρτίνου και της Σάμπα ήταν υπό την άμεση διοίκηση της Ολλανδικής Εταιρείας Δυτικώ Ινδιών, με διοικητή τοποθετημένο στον Άγιο Ευστάθιο, ο οποίος κυβερνούσε και τα τρία. Εκείνη την εποχή, το νησί είχε κάποια σημασία για την καλλιέργεια καπνού και ζάχαρης.

Εμπόριο σκλάβων και ελεύθερο λιμάνι Επεξεργασία

Τον 18ο αιώνα, η γεωγραφική θέση του Αγίου Ευσταθίου στα μέσα των Δανικών (Παρθένοι Νήσοι), Βρετανικών (Τζαμάικα, Άγιος Χριστόφορος, Μπαρμπάντος, Αντίγκουα), Γαλλικών (Αϊτή, Αγία Λουκία, Μαρτινίκα, Γουαδελούπη) και Ισπανικών εδαφών (Κούβα, Δομινικανή Δημοκρατία, Πουέρτο Ρίκο), το μεγάλο λιμάνι, η ουδετερότητα και το καθεστώς του από το 1756[2] ως ελεύθερο λιμάνι χωρίς δασμούς ήταν όλοι παράγοντες που καθιστούσαν σημαντικό σημείο μεταφόρτωσης εμπορευμάτων και τόπο λαθρεμπορίου.[2][7] Η οικονομία του Αγίου Ευσταθίου άνθισε υπό τους Ολλανδούς αγνοώντας τους μονοπωλιακούς εμπορικούς περιορισμούς των βρετανικών, γαλλικών και ισπανικών νησιών και έγινε γνωστός ως «Ο Χρυσός Βράχος» (The Golden Rock). Ο Έντμουντ Μπερκ είπε για το νησί το 1781:

«Δεν έχει προϊόντα, ούτε οχυρώσεις για την άμυνά του, ούτε πολεμικό πνεύμα ούτε στρατιωτικούς κανονισμούς ... Η χρησιμότητά του είναι η άμυνά του. Η καθολικότητα της χρήσης του, η ουδετερότητα της φύσης του ήταν η ασφάλειά του και η προστασία του. Οι ιδιοκτήτες του, με το πνεύμα του εμπορίου, το έκαναν εμπορικό κέντρο για όλο τον κόσμο. ... Ο πλούτος του ήταν θαυμάσιος, προερχόμενος από τη βιομηχανία και τη φύση του εμπορίου του.»[2]

Η εξέγερση σκλάβων του 1848 Επεξεργασία

Μετά το 1848, η δουλεία υπήρχε μόνο στα ολλανδικά και δανικά νησιά της Καραϊβικής, το οποίο προκάλεσε ταραχές στα νησιά που αποικίστηκαν από την Ολλανδία. Ως αποτέλεσμα, μια διακήρυξη δήλωσε στις 6 Ιουνίου του 1848 για τον Άγιο Μαρτίνο ότι οι σκλαβωμένοι Αφρικανοί θα αντιμετωπίζονταν ως ελεύθεροι άνθρωποι.[εκκρεμεί παραπομπή]

Η αναταραχή εμφανίστηκε επίσης στον Άγιο Ευστάθιο. Στις 12 Ιουνίου του 1848, μια ομάδα ελεύθερων και υποδουλωμένων Αφρικανών συγκεντρώθηκαν μπροστά από το σπίτι του υπολοχαγού κυβερνήτη Γιοχάνες ντε Βέερ απαιτώντας τη διακήρυξη της ελευθερίας τους, αυξημένες μερίδες και περισσότερες ελεύθερες ώρες. Ο κυβερνήτης του νησιού απευθύνθηκε στην ομάδα, αλλά αυτή επέμεινε στα αιτήματά της. Η πολιτοφυλακή κινητοποιήθηκε και, μετά από διαβούλευση με το αποικιακό συμβούλιο και τους κύριους κατοίκους, αποφασίστηκε μια επίθεση από τον υπολοχαγό κυβερνήτη. Μετά από μια άλλη προειδοποίηση να φύγει από την πόλη ή να αντιμετωπίσει με άλλο τρόπο τις συνέπειες, άνοιξε πυρ κατά της ομάδας. Οι στασιαστές έφυγαν από την πόλη, αφήνοντας δύο ή τρεις σοβαρούς τραυματίες. Από έναν λόφο λίγο έξω από την πόλη πέταξαν πέτρες στην πολιτοφυλακή και κομμάτια βράχου. Μια ομάδα 35 σκοπευτών εισέβαλαν στο λόφο, σκοτώνοντας δύο στασιαστές και τραυματίζοντας αρκετούς. Οι έξι ηγέτες της εξέγερσης εξορίστηκαν από το νησί και μεταφέρθηκαν στο Κουρασάο. Ο Τόμας Ντυπερσουά, ένας ελεύθερος Αφρικανός, θεωρείται ο αρχηγός της εξέγερσης. Ένας από τους άλλους ηγέτες έστειλε ειδοποίηση θανάτου στον «ιδιοκτήτη» του το 1851. Μετά την εξέγερση, οι μεγαλύτεροι ιδιοκτήτες φυτειών του Αγίου Ευσταθίου αποφάσισαν να δώσουν στους σκλάβους εργάτες τους έναν ορισμένο μισθό με το φόβο της επανάληψης της εξέγερσης.[8]

Κατάργηση της δουλείας Επεξεργασία

Το 1863 καταργήθηκε επίσημα η δουλεία στην Ολλανδία. Οι Ολλανδοί ήταν από τους τελευταίους που κατάργησαν τη δουλεία.[9] Οι απελευθερωμένοι σκλάβοι δεν ήθελαν πλέον να ζουν στα χωράφια και μετακόμισαν στην πόλη. Λόγω έλλειψης εμπορίου, ο κόλπος του Αγίου Ευσταθίου υπέστη ύφεση. Οι φυσικές καταστροφές όπως ο τυφώνας του Σεπτεμβρίου του 1928 και του Μαΐου του 1929 επιτάχυναν τη διαδικασία οικονομικής παρακμής στο νησί.

Διάλυση των Ολλανδικών Αντιλλών Επεξεργασία

Ο Άγιος Ευστάθιος έγινε μέλος των Ολλανδικών Αντιλλών, το 1954, όταν δημιουργήθηκε αυτή η υπερπόντια κτήση. Μεταξύ του 2000 και του 2005, τα νησιά μέλη των Ολλανδικών Αντιλλών ψήφισαν για το μελλοντικό τους καθεστώς. Στο δημοψήφισμα στις 8 Απριλίου του 2005, το 77% των ψηφοφόρων του Αγίου Ευσταθίου ψήφισαν να παραμείνουν στις Ολλανδικές Αντίλλες, έναντι 21% που ψήφισαν για στενότερους δεσμούς με την Ολλανδία. Κανένα από τα άλλα νησιά δεν ψήφισε να παραμείνει.

Αφού τα άλλα νησιά αποφάσισαν να φύγουν, τερματίζοντας τις Ολλανδικές Αντίλλες, το νησιωτικό συμβούλιο επέλεξε να γίνει ειδικός δήμος της Ολλανδίας, όπως η Σάμπα και το Μποναίρ. Αυτή η διαδικασία ολοκληρώθηκε το 2010.[10] Το 2011 το νησί υιοθέτησε επίσημα το δολάριο ΗΠΑ ως νόμισμά του.[11]

Οικονομία Επεξεργασία

Η οικονομία του νησιού παρουσιάζει σταθερή ανάπτυξη και πρακτικά δεν υπάρχει ανεργία. Υπάρχουν επίσης υποδομές που εξασφαλίζουν την ανάπτυξη και ειδικευμένο εργατικό δυναμικό.[12]

Πολιτική Επεξεργασία

Πρώτος αντικυβερνήτης από το 2010 ως το 2016 ήταν ο Γκέραλτ Μπέρκελ. Στις 5 Φεβρουαρίου 2018 η κυβέρνηση της Ολλανδίας ανακοίνωσε την απόφασή της να επιβάλει άμεση διοίκηση στον Άγιο Ευστάθιο. Μία ημέρα μετά, το ολλανδικό κοινοβούλιο υιοθέτησε νόμο και διαλύθηκαν όλοι οι θεσμοί, ενώ απομακρύνθηκε από την εξουσία ο υπηρεσιακός κυβερνήτης Τζούλιαν Γούντλεϊ. Στις 7 Φεβρουαρίου διορίστηκε κυβερνητικός επίτροπος ο Μάικ Φράνκο.[13] Από τις 18 Απριλίου 2021 επίτροπος (διορισμένη από την ολλανδική κυβέρνηση) είναι η Αλίντα Φράνσις.

Διοικητές (gezaghebbers) Επεξεργασία

  • 1 Απριλίου 1983 έως 1989 Τζορτζ Ρ. Σλίσβαϊκ
  • 1989 έως 1 Νοεμβρίου 1995 Ίρβιν Ε. Τέμερ
  • 1996 έως 1 Αυγούστου 1997 Ετιέν Ρ. Λοκαντία (γ. 1950?)
  • 1997 έως 1 Οκτωβρίου 2003 Eugène Robert Abdul (γ. 1949)
  • 1 Ιανουαρίου 2004 έως 1 Ιανουαρίου 2010 Χίντεν Κ. Ι. Γκίτενς (γ. 1961)
  • 1 Ιανουαρίου 2010 έως 1 Απριλίου 2016 Γκέραλντ Μπέρκελ (γ. 1969)
    (υπηρεσιακός έως την 1η Απριλίου 2010)
  • 1 Απριλίου 2016 έως 7 Φεβρουαρίου 2018 Τζούλιαν Γούντλεϊ (υπηρ.) (γ. 1952?)
  • 7 Φεβρουαρίου 2018 έως 15 Φεβρουαρίου 2020 Μάικ Φράνκο (γ. 1959)
  • 15 Φεβρουαρίου 2020 έως 18 Απριλίου 2021 Μάρνιξ φαν Ράι
    (Marnix van Rij) (γ. 1960)
  • 18 Απριλίου 2021- Αλίντα Φράνσις (γεν. 1965?)

(κυβερνητικός επίτροπος)

Ολλανδικός Άγιος Ευστάθιος Επεξεργασία

Αντιπρόσωποι της Εθνικής Κυβέρνησης των Κάτω Χωρών έχουν διατελέσει (για την Μποναίρ, τον Άγιο Ευστάθιο και τη Σάμπα)[14]

  • 10 Οκτ. 2010 - 1 Μαΐου 2011 Χανς Γκέριτσεν (υπηρ.) (γ. 1958;)
  • 1 Μαΐου 2011 - 1 Μαΐου 2014 Βίλμπερτ Στόλτε (Wilbert Stolte) (γ. 1950)
  • 1 Μαΐου 2014 - 1 Σεπτ. 2014 Τούλιαν Καρλάιλ Γουντλεϊ (υπηρ.) (γ. 1952;)
  • 1 Σεπτ. 2014 - 1 Ιαν. 2018 Γκίλμπερτ Ιζαμπέλα (Gilbert Isabella) (γ. 1961)
  • 1 Ιαν. 2018 - σήμερα Γιαν Χέλμοντ (υπηρ.)

Εκλογές Επεξεργασία

Πρόσφατες εκλογές (2023) Επεξεργασία

Στις εκλογές που διεξήχθησαν στις 15 Μαρτίου 2023, εξελέγησαν τα μέλη του Νησιωτικού Συμβουλίου. Το Προοδευτικό Εργατικό Κόμμα κέρδισε το 55,7% των ψήφων και 3 από τις 5 έδρες, ενώ το Δημοκρατικό Κόμμα απέσπασε το 37,7% (2 έδρες).[15]

2020 Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Επίσημη εκτίμηση πληθυσμού
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Tuchman, Barbara W. The First Salute: A View of the American Revolution New York: Ballantine Books, 1988.
  3. «Wet openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba (Law on the public bodies of Bonaire, Sint Eustatius and Saba)». Dutch Government (στα Ολλανδικά). Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2010. 
  4. «Waaruit bestaat het Koninkrijk der Nederlanden? - Rijksoverheid.nl». 19 Μαΐου 2015. 
  5. «Antillen opgeheven». NOS Nieuws. 18 Νοεμβρίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Δεκεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2010. 
  6. Arthur Valk (3 Ιανουαρίου 2014). «Historical Sketch of St Eustatius». Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2019. 
  7. «Encyclopaedia Britannica - St Eustatius». Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2019. 
  8. Hartog, Joh. (1969). De Bovenwindse eilanden Sint Maarten - Saba - Sint Eustatius. De Wit N.V. Aruba. σελίδες 296–297. 
  9. [1]
  10. «Encyclopaedia Britannica - St Eustatius». Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2019. 
  11. «Introduction of the dollar on Bonaire, Saint Eustace, Saba». 18 Μαΐου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουνίου 2019. 
  12. «Economy». statiagovernment.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2012. 
  13. Rulers, Φεβρουάριος 2018.
  14. rulers.org
  15. «Κυβέρνηση του Αγίου Ευσταθίου». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2023. 

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Jedidiah Morse (1797). «St. Eustatius». The American Gazetteer. Boston, Massachusetts: At the presses of S. Hall, and Thomas & Andrews. 
  • Mordechai Arbell, The Jewish Nation of the Caribbean, The Spanish-Portuguese Jewish Settlements in the Caribbean and the Guianas (2002) Geffen Press, Jerusalem
  • Harry Ezratty, 500 Years in the Jewish Caribbean - The Spanish and Portuguese Jews in the West Indies (1997) Omni Arts, Baltimore
  • David Spinney, Rodney, (1969) Allen & Unwin
  • P Bernardini (Editor), N Fiering (Editor) The Jews and the Expansion of Europe to the West, 1450-1800 (2001), Berghan Press
  • J. Hartog, History of St. Eustatius (1976) Central U.S.A. Bicentennial Committee of the Netherlands Antilles
  • Y. Attema, A Short History of St. Eustatius and its Monuments (1976) Wahlberg Press
  • Andrew Jackson O'Shaunhassey, The Men Who Lost America, (2013), Yale Press