Άγιος Μηνάς Κεντρικού Ζαγορίου Ιωαννίνων
Συντεταγμένες: 39°56′52″N 20°40′14″E / 39.94778°N 20.67056°E
Ο Άγιος Μηνάς είναι οικισμός και έδρα ομώνυμης τοπικής κοινότητας, της δημοτικής ενότητας (πρώην δήμου) Κεντρικού Ζαγορίου, του δήμου Ζαγορίου, της περιφερειακής ενότητας (τέως νομού) Ιωαννίνων, στην περιφέρεια Ηπείρου, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης.[1][2] Πριν το σχέδιο Καποδίστριας και το πρόγραμμα Καλλικράτης, ανήκε στην επαρχία Δωδώνης του νομού Ιωαννίνων, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Ηπείρου.[3][4]
| Άγιος Μηνάς Κεντρικού Ζαγορίου | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Ηπείρου |
| Περιφερειακή Ενότητα | Ιωαννίνων |
| Δήμος | Ζαγορίου |
| Δημοτική Ενότητα | Κεντρικού Ζαγορίου |
| Γεωγραφία | |
| Νομός | Ιωαννίνων |
| Υψόμετρο | 640 |
| Έκταση | 6,304 (η κοινότητα) |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 36 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 44 002 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Γεωγραφία
ΕπεξεργασίαΟ Άγιος Μηνάς είναι χωριό στο βορειοκεντρικό τμήμα του νομού Ιωαννίνων που ανήκει στα δυτικά Ζαγοροχώρια. Βρίσκεται στις ανατολικές κλιτύς της κορυφής «Τσουφόραχη» (ή «Τζουφαράχη» 946 μ.), δυτικά του Βοϊδομάτη και βόρεια της Αρίστης, σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 640. Απέχει 50 χλμ. περίπου ΒΔ. της πόλης των Ιωαννίνων. Η τοπική κοινότητα είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ορεινός οικισμός, με έκταση 6,304 χμ² (2011).[3][4][5][6][7][8][1]
Πληθυσμός
Επεξεργασία| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1991 | 44 |
| 2001 | 37 |
| 2011 | 19 |
| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1961 | 106 |
| 1971 | 71 |
| 1981 | 77 |
| 1991 | 53 |
| 2001 | 46 |
| 2011 | 19 |
Διοικητικές μεταβολές μέχρι τον «Καλλικράτη»
ΕπεξεργασίαΟ οικισμός αναγνωρίστηκε το 1919 και προσαρτήθηκε στην κοινότητα Αρτσίστης. Το 1922 αποσπάστηκε από την κοινότητα Αρτσίστης και ορίστηκε έδρα της κοινότητας Αγίου Μηνά. Με το ΦΕΚ 244Α - 4/12/1997 ο οικισμός αποσπάστηκε από την κοινότητα Αγίου Μηνά και προσαρτήθηκε στον δήμο Κεντρικού Ζαγορίου. Με το ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010 αποσπάστηκε από τον δήμο Κεντρικού Ζαγορίου και προσαρτήθηκε στον δήμο Ζαγορίου.[2]
Ιστορικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΤο οχυρωμένο ύψωμα «Καστράκι» ήταν το κέντρο γύρω από το οποίο αναπτύχθηκε ο οικισμός κατά τους ελληνιστικούς χρόνους. Πιθανολογείται ότι η περιοχή χρησίμευε ως στρατόπεδο του βασιλιά Πύρρου. Το χωριό χτίστηκε γύρω στο 1750 μ.Χ., με την ονομασία Ερευνίκιο. Κατά την παράδοση ο οικισμός διαλύθηκε ύστερα από αιματηρή σύγκρουση ανάμεσα στις οικογένειες των δύο προκρίτων του χωριού, Σταμάτη και Γεραίνη. Πιστεύεται πως εδώ βρισκόταν η πλούσια Βυζαντινή πόλη Ρευνίκο που, σύμφωνα με τον Ι. Λαμπρίδη (1870), καταστράφηκε από τους Τούρκους το 1385. Κατά την εισβολή των ιταλικών στρατευμάτων στον πόλεμο του 1940, οι ελληνικές δυνάμεις αναχαίτισαν τους Ιταλούς στις θέσεις «Τζουφαράχη», «Προφήτης Ηλίας», «Στάλος» και «Κρεμμυθιά». Οι απώλειες των Ιταλών ήσαν 300 νεκροί, περίπου. Το 1943 το χωριό κατακάηκε από τους Γερμανούς, γι’ αυτό και δεν διατηρούνται τα παραδοσιακά αρχιτεκτονικά στοιχεία της γύρω περιοχής. [4][12]
Αξιοθέατα
Επεξεργασία- Η οχυρή τοποθεσία «Καστράκι» σε ύψωμα (780 μ.) που βρίσκεται σε στρατηγικής σημασίας θέση καθώς εποπτεύει το σύνολο του νοτίου τμήματος της πεδιάδας Κλειδωνιάς-Κόνιτσας (αρχ. Τρυφυλίας Τα σωζόμενα τμήματα του τείχους έχουν συνολικό μήκος 253 μέτρα. Η περιοχή πάνω από τα τείχη έχει διάσπαρτα ερείπια και εμβαδόν 180 στρέμματα.
- Η εκκλησία της Ευαγγελίστριας (1573-6), άλλοτε σταυρεπίστεγο καθολικό μονής
- Η εκκλησία του Αγίου Μηνά
- Η εκκλησία του Αγίου Τρύφωνα (1871)
Εκδηλώσεις
Επεξεργασία- Το πανηγύρι του Αγίου Μηνά στις 11 Νοεμβρίου
- Το πανηγύρι της Ευαγγελίστριας στις 25 Μαρτίου
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 1,2 https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
- ↑ 2,0 2,1 https://www.eetaa.gr/metaboles/oikmet_details.php?id=17463
- ↑ 3,0 3,1 3,2 ΠΛ 1:187
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 ΠΛΜ 1:461
- ↑ Εκδόσεις «Ελλάδα»
- ↑ Δομή 1:239
- ↑ 7,0 7,1 7,2 «Διακοπές», σ. 906, 924
- ↑ 8,0 8,1 Χάρτες «Ανάβαση»
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_monimos.pdf
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_monimos.pdf
- ↑ https://www.zagori.gov.gr/?avada_portfolio=agios-mhnas
- ↑ https://www.touristorama.com/afierwma_ston_agios_minas_iwanninwn-01266
- ↑ https://www.kastra.eu/castlegr.php?kastro=minas
Πηγές
Επεξεργασία- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006 (ΠΛΜ)
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, εκδ. 1963 (ΠΛ)
- Εγκυκλοπαίδεια Δομή, 2002-4
- Οργανισμός εκδόσεων «Ελλάδα», χάρτες (Βαρελάς)
- Χάρτες «Ανάβαση» (Ζαγόρι 1:50.000)
Εξωτερικοί Σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Ζαγοροχώρια, ο Άγιος Μηνάς Αρχειοθετήθηκε 2010-04-12 στο Wayback Machine.