Έερο Σάαρινεν

Φιλανδός αρχιτέκτονας και σχεδιαστής προϊόντων

Ο Έερο Σααρίνεν (Eero Saarinen, 20 Αυγούστου 1910 στο Κίρκονουμι Φινλανδίας - 1 Σεπτεμβρίου 1961, στο Ανν Άρμπορ, Μίτσιγκαν, στις Ηνωμένες Πολιτείες) ήταν διάσημος Φινλανδός αρχιτέκτονας και σχεδιαστής προϊόντων του 20ού αιώνα. Από πολλούς τοποθετήθηκε μέσα στα κινήματα του μοντερνισμού, του μεταμοντερνισμού αλλά και του ρασιοναλισμού. Το σίγουρο είναι πως ο ίδιος είχε μία ιδιαίτερη αντίληψη των τρεχόντων γεγονότων του καιρού του και παρ' όλους τους επηρεασμούς που δέχτηκε διατήρησε ένα μοναδικό στυλ. Διάσημα έργα του περιλαμβάνουν την Πύλη για τη Δύση στο Σαιντ Λούις, το Διεθνές Αεροδρόμιο Ντάλες της Ουάσινγκτον και το Κέντρο Πτήσεων TWA στο διεθνές αεροδρόμιο Τζον Φ. Κένεντι στη Νέα Υόρκη.

Έερο Σάαρινεν
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Eero Saarinen (Φινλανδικά)
Γέννηση20  Αυγούστου 1910[1][2][3]
Kirkkonummi[2][4]
Θάνατος1  Σεπτεμβρίου 1961[1][2][3]
Ανν Άρμπορ[2][4]
Αιτία θανάτουκαρκίνος του εγκεφάλου
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής[5]
Φινλανδία[6]
ΣπουδέςΑκαδημία της Γκραντ Σωμιέρ, Σχολή αρχιτεκτονικής του Γέιλ και Πανεπιστήμιο Γέιλ[7]
Ιδιότητααρχιτέκτονας[8][9][10] και σχεδιαστής[8][11][10]
ΣύζυγοςLilian Swann Saarinen (1939–1953)[12][13] και Aline B. Saarinen (1954–1961)[12]
ΤέκναEric Saarinen και Eames Saarinen
ΓονείςΈλιελ Σάαρινεν[14][12] και Loja Saarinen[14][12]
ΑδέλφιαPipsan Saarinen Swanson[14]
ΚίνημαΜοντερνισμός
Καλλιτεχνικά ρεύματαΜοντερνισμός
Σημαντικά έργαIngalls Rink[15], CBS Building και Πύλη για τη Δύση[16]
ΒραβεύσειςΧρυσό μετάλλιο ΑΙΑ και Εταίρος του Αμερικανικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτόνων
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία Επεξεργασία

Τα νεαρά χρόνια Επεξεργασία

Ήταν γιος του μοντερνιστή - Αρ Νουβό αρχιτέκτονα Έλιελ Σάαρινεν και της γλύπτριας Λόγια Γκέσελιους. Θεωρήθηκε παιδί ιδιοφυΐα καθώς μπορούσε από τα πρώτα σχολικά του χρόνια να σκιτσάρει και με τα δύο χέρια και να κερδίσει κάποιους μικρούς κατασκευαστικούς διαγωνισμούς (π.χ Διαγωνισμό κατασκευής με σπίρτα το 1922). Σε μικρή ηλικία μετακόμισε από την πατρίδα του στην Αμερική μαζί με την οικογένειά του. Μαθήτευσε κοντά στον πατέρα του στην Ακαδημία Τεχνών Κράνμπρουκ στο Μίτσιγκαν (Cranbrook Academy of Art). Εκεί συνάντησε και ανέπτυξε φιλικές και αργότερα επαγγελματικές σχέσεις με τον Τσαρλς Ιμς, άλλο γνωστό αρχιτέκτονα σύγχρονο του Έερο.

Μετέπειτα Σπουδές Επεξεργασία

Ξεκίνησε τις πτυχιακές σπουδές του το 1929 στη Γαλλία, στο Παρίσι, φοιτώντας ως γλύπτης στην Ακαδημία Γκραντ Σωμιέρ (Académie de la Grande Chaumière). Γρήγορα όμως, ένα χρόνο αργότερα, επέστρεψε στην Αμερική, και πιο συγκεκριμένα στη σχολή Αρχιτεκτονικής στο Γέιλ (Yale School of Architecture), στο Κονέκτικατ όπου σπουδάζει από το 1930 ως το 1934. Από μικρή ηλικία θεωρούσε τον εαυτό του Αμερικάνο και με βάση αυτή την υπηκοότητα αργότερα εργάστηκε.

Τα πρώτα βήματα Επεξεργασία

Από τη στιγμή που τελείωσε τις σπουδές του άρχισε να εργάζεται στο γραφείο του πατέρα του. Η συνεργασία των δύο είχε ξαναδοκιμαστεί στην αποπεράτωση του Σχολείου Θηλέων Κίνγκσγουντ, όπου ο Έλιελ σχεδίασε τους χώρους η Λόγια τους διακόσμησε και ο νεαρός Έερο σχεδίασε τα έπιπλα. Υπό την «προστασία» του πατέρα του ολοκληρώνονται τα σχέδια για πολλά γνωστά έργα όπως τα γραφεία της General Motors (αγγλικά) στο Γουώρεν του Μίσιγκαν το οποίο χτίστηκε από το 1949 μέχρι το 1955 αλλά είχε σχεδιαστεί νωρίτερα ή το Μέγαρο Μουσικής Κλάινχανς (αγγλικά) στo Μπάφαλο της Νέας Υόρκης το 1940.

Ανεξαρτητοποίηση Επεξεργασία

Οι ιδέες του πατέρα του έμεναν στάσιμες κολλημένες σε μία άλλη ξεπερασμένη εποχή και ο Έερο δεν μπορούσε πλέον να εργάζεται υπό αυτούς τους όρους. Έτσι η πρώτη ευκαιρία του δόθηκε όταν ανακοινώθηκε διαγωνισμός το 1948 για το μνημείο προς τιμήν του προέδρου Τζέφερσον. Εκεί έλαβε μέρος χωριστά από τον Έλιελ και κέρδισε. Ήταν ο προάγγελος της καινούριας εποχής που ξημέρωνε για τον Έερο. Ήταν γνωστός ως «ο Σααρίνεν των δεύτερων βραβείων» και μέσα σε ένα χρόνο είχε γίνει γνωστός διεθνώς και η μία προσφορά διαδεχόταν την άλλη. Από αυτή την περίοδο το πιο γνωστό έργο του είναι ο τερματικός TWA (αγγλικά) στη Νέα Υόρκη στον Διεθνή Αερολιμένα J.F.K, ο οποίος και ολοκληρώθηκε μετά τον θάνατό του.

Θάνατος - Μεταθανάτιες Διακρίσεις Επεξεργασία

Ο Έερο Σααρίνεν πέθανε τον Σεπτέμβρη του 1961 κατά τη διάρκεια μιας εγχείρησης για όγκο στον εγκέφαλο στην ηλικία των 51 ετών. Αργότερα εν έτει 1962 δέχτηκε το Χρυσό μετάλλιο από το Αμερικάνικο Ινστιτούτο Αρχιτεκτόνων. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει ενδιαφέρον για τα έργα του Σααρίνεν καθώς θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους-υποτιμημένους αρχιτέκτονες του 20ου αιώνα διότι δέχτηκε αρνητική κριτική εν ζωή για τη διαφορετικότητα των έργων του μεταξύ τους.

Προσωπική Ζωή Επεξεργασία

Απέκτησε 3 παιδιά από 2 γάμους. Ο πρώτος γάμος ήταν με τη γλύπτρια Λίλαν Σουάν, με 2 παιδιά τον Έρικ και τη Σούζαν. Το 1954 παντρεύτηκε την Αλίν Μπερνστάιν, μια κριτικό τέχνης στην εφημερίδα New York Times, με την οποία απέκτησε έναν γιο, τον Ιμς, τον οποίο ονόμασε έτσι προς τιμήν του συνεργάτη του, Τσαρλς Ιμς.

Έργο Επεξεργασία

 
Η Gateway Arch, Σαιντ Λούις, ΗΠΑ

Επιρροές Επεξεργασία

Ο Έερο Σααρίνεν δεν χαρακτηρίζεται από κάποια σημαντική επιρροή από άλλους προγενέστερους του αρχιτέκτονες εκτός του πατέρα του. Ενώ θα μπορούσε κανείς να πει ότι πολλά έργα του έχουν Μισβαντεροικές επιρροές υπάρχουν άλλα που καταρρίπτουν εντελώς αυτή τη θεωρία. Το σημαντικότερο κλειδί για την κατανόηση του έργου του Έερο Σααρίνεν βρίσκεται στη φράση του πατέρα του «Πάντα να σκέφτεσαι το επόμενο μεγαλύτερο πράγμα», το οποίο σημαίνει πως μέσα σε καθετί σχεδιασμένο υπάρχει σε μικρότερη κλίμακα κάτι ακόμα που χρειάζεται σχεδίαση, και κάτι ακόμα μικρότερο μέσα σ' αυτό κ.ο.κ. Άρα ο Έερο διακατεχόταν από την ανάγκη να λύνει στην εντέλεια κάθε του αρχιτεκτονικό έργο.

Βασικότερες Περίοδοι Επεξεργασία

  • Η πρώτη περίοδος προετοιμασίας ξεκινάει από τα σχολικά χρόνια του Έερο συμπεριλαμβάνει τη γενική του παιδεία ως γλύπτης, σχεδιαστής επίπλων (με την πολύ γνωστή καρέκλα τουλίπα να είναι το αποκορύφωμα αυτής της πτυχής της ζωής του. Τελειώνει με το πέρας των αρχιτεκτονικών του σπουδών.
  • Η δεύτερη περίοδος ξεκινάει από το 1934 όπου κατατάσσεται στο δυναμικό του γραφείου του πατέρα του και τελειώνει το 1948 όπου αποφασίζει να ακολουθήσει μόνος του άλλο δρόμο.

Ήταν η περίοδος απόκτησης εμπειρίας στο επάγγελμα και βιωμάτων που θα τον οδηγούσαν στη μετέπειτα καριέρα του.

  • Η τρίτη και τελευταία περίοδος αποτελείται από τις χρονιές 1948 μέχρι 1961, δηλαδή μέχρι τον θάνατο του. Είναι η βασική περίοδος αρχιτεκτονικής δημιουργίας όπου όλοι οι κόποι της ζωής του παίρνουν σάρκα και οστά και εμφανίζονται στα σημαντικά έργα του.

Τα σημαντικότερα έργα που έλαβε μέρος Επεξεργασία

Κάποια από τα γνωστότερα και σημαντικότερα έργα του Έερο με τα οποία πέτυχε διακρίσεις, επαίνους και χαρακτηρίζουν το είδος της αρχιτεκτονικής την όποια προσέφερε στον γρήγορα μεταβαλλόμενο κόσμο του μέσου του 20ου αιώνα.

Επιπλοποιίας Επεξεργασία

 
Η καρέκλα τουλίπα
  • Grasshoper lounge chair (1946)
  • Womb Chair (1948)
  • Tulip Chair (αγγλικά) (1955), χρησιμοποιήθηκε στη σειρά Star Trek

Αρχιτεκτονικά Επεξεργασία

Ο Έερο Σααρίνεν εργάστηκε και στην Ελλάδα στον Διεθνή Αερολιμένα Αττικής στο Ελληνικό στη διαμόρφωση του Ανατολικού Τερματικού το 1960.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb120982076. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Joan Marter: The Grove Encyclopedia of American Art. Oxford University Press. 10  Φεβρουαρίου 2011. ISBN-13 978-0-19-533579-8. ISBN-10 0-19-533579-1.
  3. 3,0 3,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Eero-Saarinen. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. 4,0 4,1 www.mfa.fi/kokoelmat/arkkitehdit/eero-saarinen/. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2020.
  5. (Αγγλικά) Museum of Modern Art online collection. 5103. Ανακτήθηκε στις 4  Δεκεμβρίου 2019.
  6. artist list of the National Museum of Sweden. 12  Φεβρουαρίου 2016. kulturnav.org/4737690e-5758-472b-b5a0-35efdb2a3612. Ανακτήθηκε στις 27  Φεβρουαρίου 2016.
  7. Ανακτήθηκε στις 8  Ιουλίου 2019.
  8. 8,0 8,1 (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 7  Μαρτίου 2019. 500006141. Ανακτήθηκε στις 14  Μαΐου 2019.
  9. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2020.
  10. 10,0 10,1 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/104365. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  11. 2565. Ανακτήθηκε στις 4  Δεκεμβρίου 2019.
  12. 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 «Kindred Britain»
  13. (Αγγλικά, Γερμανικά) WikiTree. Saarinen-44. Ανακτήθηκε στις 12  Φεβρουαρίου 2021.
  14. 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 URN:NBN:fi:sls-4814-1416928957420.
  15. Benjamin Genocchio: «Saarinen’s Work, in 2 Parts, at Yale». The New York Times Company. 26  Μαρτίου 2010. Ανακτήθηκε στις 16  Φεβρουαρίου 2019.
  16. «Eero Saarinen - Architect With a Vision». National Park Service. Ανακτήθηκε στις 22  Δεκεμβρίου 2018.

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Allan Temko, "Eero Saarinen, Makers of Contemporary Architecture", New York, 1962,
  • Peter Gossel και Pierluigi Serraino, "Taschen 25th aniver - Saarinen: Special edition", Cologne, 2009
  • Rupert Spade και Yukio Futagawa, "Eero Saarinen (Library of contemporary architects)", London, 1971
  • Aline Bernstein Saarinen, "Eero Saarinen on his work", London, 1968, (Revised Edition). Original Edition το 1962