Έλενα Λάτσκοβα
Η Έλενα Λάτσκοβα (το γένος Ντοκτόροβα, γνωστή και ως Ιλόνα Λάτσκοβα, [7] 22 Μαρτίου 1921 - 1 Ιανουαρίου 2003) ήταν Σλοβάκα Ρωμά συγγραφέας και θεατρική συγγραφέας, συγγραφέας λογοτεχνίας για παιδιά και νέους Ρομά.
| Έλενα Λάτσκοβα | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 22 Μαρτίου 1921[1][2] Veľký Šariš[2] |
| Θάνατος | 1 Ιανουαρίου 2003[1][2] Κόσιτσε[3] |
| Εθνικότητα | Ρομά[2] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Σλοβακία[2] |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ρομανί γλώσσα[4][5] |
| Σπουδές | Πανεπιστήμιο του Καρόλου |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ποιήτρια[2] συγγραφέας[2] θεατρική συγγραφέας[2] |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | Ľudovít Štúr Order 3rd class (3 Σεπτεμβρίου 2000)[6] |
Ζωή και έργα Επεξεργασία
Η Έλενα Λάτσκοβα γεννήθηκε στο Βέλκυ Σαρίς, το πρώτο από τα πέντε παιδιά του Ρομά Μικουλάς Ντοκτόρ και μίας Πολωνής μητέρας.[8] Ενδιαφέρθηκε για τη λογοτεχνία από την παιδική ηλικία και άρχισε να γράφει σε ηλικία 14 ετών. [9] Το ποίημά της Λονδίνο - Παρίσι - Βέλκυ Σαρίς μεταδόθηκε στο ραδιόφωνο. Αφού φοίτησε στο δημοτικό σχολείο, η Έλενα Λάτσκοβα συνέχισε την εκπαίδευσή της στην κοντινή πόλη Πρέσοφ από το 1932 έως το 1935.[10] Το 1939 έγραψε το πρώτο της θεατρικό έργο με τίτλο The Transplanted Flower (Το μεταμοσχευμένο λολούδι), το οποίο, ωστόσο, δεν επετράπει να ανέβει. Παντρεύτηκε τον Γιόζεφ Λάκο, με τον οποία είχε έξι παιδιά, δύο από τα οποία πέθαναν κατά τη διάρκεια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου. Οι εμπειρίες της στον πόλεμο είναι από τα κεντρικά θέματα των έργων της. Το 1948 έγραψε το θεατρικό έργο Horiaci cigánsky tábor (A Burning Gypsy Camp), για το οποίο έκανε πρόβες με ανθρώπους από τον οικισμό όπου ζούσε εκείνη την εποχή. Αφού πήρε δημοσιότητα, οι ηθοποιοί κλήθηκαν από το Υπουργείο Κοινωνικών Υποθέσεων στην Πράγα για να παίξουν το έργο στις παραμεθόριες περιοχές της Τσεχικής περιοχής, στις οποίες πολλοί Ρομά είχαν επανεγκατασταθεί από τη Σλοβακία. Το 1951, η Έλενα Λάτσκοβα ξεκίνησε τη δουλειά της στην Περιφερειακή Λαϊκή Επιτροπή, όπου φρόντιζε τους Ρομά.
Το 1960 άρχισε να εργάζεται στον Περιφερειακό Παιδαγωγικό Οίκο στο Κόσιτσε. Το 1964, ενώ εργαζόταν στη Σχολή Εκπαίδευσης και Δημοσιογραφίας στο Πανεπιστήμιο του Καρόλου στην Πράγα, αποφοίτησε ως η επίσημα πρώτη καθηγήτρια Ρόμνι στη Σλοβακία το 1970 σε ηλικία 49 ετών και έγινε συνιδρύτρια του Πολιτιστικού Συλλόγου Τσιγγάνων Ρομά στο Πρέσοφ.[8][11] [12] Μετά την αποφοίτησή της, εργάστηκε για δύο χρόνια ως δασκάλα και κοινωνική λειτουργός στο Ούστι ναντ Λάμπεμ, τότε ως κοινωνική επιμελήτρια στην ανατολική Σλοβακία.
Από το 1976 έως το 1980 εργάστηκε στο Λεμεζάν ως βιβλιοθηκάριος και συγγραφέας ραδιοφωνικών θεατρικών έργων.
Μετά το 1989, η Λάτσκοβα έγινε πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Τσιγγάνων Ρομά και ήταν εκδότριατου περιοδικού Romano ľil. [9] Το 1993, η Έλενα Λάτσκοβα έγινε μέλος της Ένωσης Σλοβάκων Συγγραφέων. Για τη συμβολή της στην ανάπτυξη της πολιτιστικής-κοινωνικής ζωής των Ρομά στη Σλοβακία, με την ευκαιρία της 9ης επετείου του Συντάγματος της Σλοβακικής Δημοκρατίας το 2001, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Ρούντολφ Σούστερ της απένειμε τον βαθμό ΙΙΙ του Τάγματος ofudovít-Štúr. Με την ευκαιρία των 80ων γενεθλίων της, της απονεμήθηκε το Μετάλλιο Μνήμης Chatam Sofer για τις υπηρεσίες της στην τεκμηρίωση των συνεπειών του Ολοκαυτώματος των Ρομά.
Θάνατος Επεξεργασία
Η Έλενα Λάτσκοβα πέθανε την παραμονή της Πρωτοχρονιάς το 2003 σε ηλικία 82 ετών σε ένα γηροκομείο στο Κόσιτσε, όπου είχε περάσει τα τελευταία χρόνια της ζωής της. [13] Στο τελευταίο ταξίδι της το Σάββατο, 4 Ιανουαρίου 2003, συνοδεύτηκε από περισσότερα από 200 άτομα, και ανάμεσα στα πένθιμα μπουκέτα ήταν ένα από τον Πρόεδρο της Σλοβακίας Ρούντολφ Σούστερ.[11]
Διακρίσεις Επεξεργασία
Εργα Επεξεργασία
- 1935: London – Paris – Veľký Šariš, Poems
- 1946: Horiaci cigánsky tábor, divadelní hra/ A Burning Gypsy Camp Stage play
- 1952: Nový život/New Life, Stage play
- 1955: Rómské srdce/Heart of the Roma, Stage play
- 1988: Žužika, Radio drama
- 1992: Rómske rozprávky – Romane paramisa, bilingual book
- 1994: Veľký primáš Baro" / Baro primašis Baro, Hrbatý Maren (Short stories)
- 1997: Narodila jsem se pod šťastnou hvězdou - Autobiography. (English ed."A false dawn 2000 )
- 2003: Husle s tromi srdcami / Lavuta trine jilenaca/ Violine mit 3 Herzen, - Short stories
Novellas Επεξεργασία
- Život vo vetre/Leben im Wind
- O mule na aven pale/Mŕvi sa nevracajú/Die Toten kehren nicht zurück
- Primáš Bari
Διαβάστε επίσης Επεξεργασία
- Portréty - Έλενα Λάκοβα . 1997 Σε: Romano džaniben 4 (1997), τόμος. 1–2, 69–87.
- Hübschmannová, Μιλένα. 2001 Osmdesáté narozeniny Ilony Lackové: Uľiľom tel a bachtali čercheň . Σε: Romano džaniben 8 (2001), τόμος. 1–2, 12–27.
- Donert, Celia. 2017. Τα δικαιώματα των Ρομά. Ο αγώνας για την ιθαγένεια στη μεταπολεμική Τσεχοσλοβακία. Cambridge: Cambridge University Press.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb13609384g. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2019. - ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 «Elena Lacková». (Σλοβακικά) Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2024.
- ↑ «Elena Lacková». (Σλοβακικά) Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2024.
- ↑ «Identifiants et Référentiels». (Γαλλικά) IdRef. Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2020.
- ↑ CONOR.SI. 16326243.
- ↑ «Prezident SR - Rad Ľudovíta Štúra, III. trieda». Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2024.
- ↑ Erika Thurner· Elisabeth Hussl· Beate Eder-Jordan. «Roma und Travellers.Identitäten im Wandel. Mit einem Vorwort von Karl-Markus Gauß» (PDF). Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2020.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 «Lacková, Elena | Doml». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2020.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 «Elena Lacková». Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2020.
- ↑ «Elena Lacková - Životopis autora» (στα Σλοβακικά). Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2020.
- ↑ 11,0 11,1 «Mgr. Elena Lacková». Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2020.
- ↑ «Lacková, Elena: Narodila jsem se pod šťastnou hvězdou». Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2020.
- ↑ «Obituary: Ilona Lackova». the Guardian (στα Αγγλικά). 14 Φεβρουαρίου 2003. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2021.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Romnja Kalender 2016 - RomaniPhen Αρχειοθετήθηκε 2022-04-05 στο Wayback Machine.