Έντουαρντ Χιθ

Ο Σερ Έντουαρντ Ρίτσαρντ Τζορτζ Χιθ (αγγλικά: Sir Edward Richard George Heath‎‎, 9 Ιουλίου 1916 - 17 Ιουλίου 2005) ήταν Βρετανός πολιτικός, που υπηρέτησε ως Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, από το 1970 έως το 1974. Διετέλεσε Ηγέτης του Συντηρητικού Κόμματος, από το 1965 έως το 1975.

Εντιμότατος Έντουαρντ Χιθ Edward Heath ΤτΠ, ΤτΒΑ
Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου
Περίοδος 19 Ιουνίου 1970 – 4 Μαρτίου 1974
Μονάρχης	Ελισάβετ Β΄
Προκάτοχος	Χάρολντ Ουίλσον
Διάδοχος	Χάρολντ Ουίλσον
Αρχηγός της Αντιπολίτευσης
Περίοδος 4 Μαρτίου 1974 – 11 Φεβρουαρίου 1975
Πρωθυπουργός	Χάρολντ Ουίλσον
Μονάρχης	Ελισάβετ Β΄
Προκάτοχος	Χάρολντ Ουίλσον
Διάδοχος	Μάργκαρετ Θάτσερ
Περίοδος 28 Ιουλίου 1965 – 19 Ιουνίου 1970
Πρωθυπουργός	Χάρολντ Ουίλσον
Μονάρχης	Ελισάβετ Β΄
Προκάτοχος	Άλεκ Ντάγκλας Χιουμ
Διάδοχος	Χάρολντ Ουίλσον
Ηγέτης του Συντηρητικού Κόμματος
Περίοδος 28 Ιουλίου 1965 – 11 Φεβρουαρίου 1975
Προκάτοχος	Άλεκ Ντάγκλας Χιουμ
Διάδοχος	Μάργκαρετ Θάτσερ
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση	9 Ιουλίου 1916, Κεντ, Αγγλία, Ηνωμένο Βασίλειο
Θάνατος	17 Ιουλίου 2005 (89 ετών) Σόλσμπερι, Αγγλία
Εθνότητα	Βρετανός
Πολιτικό κόμμα	Συντηρητικό Κόμμα
Σύζυγος	Κανένας
Παιδιά	Άτεκνος
Επάγγελμα	Δημόσιος υπάλληλος, μουσικός, δημοσιογράφος, πολιτικός, ιστιοπλόος
Βραβεύσεις	Τάγμα της Βρετανικής Αυτοκρατορίας
Σχετικά πολυμέσα

Υπηρέτησε ως Αρχηγός της Α.Μ. Πλέον Πιστής Αντιπολίτευσης του Ηνωμένου Βασιλέιου, από το 1965 έως το 1970 και από το 1974 έως το 1975.

Υπό την Κυβέρνηση του Άλεκ Ντάγκλας Χιούμ, υπηρέτησε ως Υπουργός Εμπορίου (1963-1964), και υπό την Κυβέρνηση του Χάρολντ Μακμίλαν, υπηρέτησε ως Υφυπουργός Εξωτερικών (1960-1963) και ως Υπουργός Εργασίας (1959-1960).

Υπηρέτησε ως βουλευτής της Βουλής των Κοινοτήτων του Ηνωμένου Βασιλείου, με το Συντηρητικό Κόμμα, από το 1950 έως και το 2001, και αποτέλεσε από τα μακροβιότερα μέλη του.

Βιογραφία

Ο Έντουαρντ Χιθ γεννήθηκε στο Κεντ της Αγγλίας και ο πατέρας του ήταν χτίστης, που εξελίχθηκε σε επιτυχημένο επιχειρηματία και η μητέρα του οικιακή βοηθός. Ο νεαρός Χιθ πήγε στο Τσάθαμ Χάους σχολείο και το 1935, λόγω των άριστων επιδόσεών του, του δόθηκε υποτροφία για να φοιτήσει στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Ο Χιθ αποφοίτησε το 1939 από την Οξφόρδη με πτυχίο στη Φιλοσοφία και στην Πολιτική Οικονομία. Κατά τη διάρκεια της φοίτησής του ασχολήθηκε ενεργά με την πολιτική, συντασσόμενος με το Συντηρητικό Κόμμα. Πραγματοποίησε πολλά ταξίδια στην Ευρώπη και το 1937 μάλιστα κατά τη διάρκεια ταξιδιού του στη Ναζιστική Γερμανία, συνάντησε τρία ηγετικά στελέχη του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος, το Χέρμαν Γκέρινγκ, το Γιόζεφ Γκέμπελς και το Χάινριχ Χίμλερ. Kατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου υπηρέτησε στο Βρετανικό Στρατό ως ανθυπολοχαγός και συμμετείχε στην άμυνα της πόλης Λίβερπουλ και στην Απόβαση της Νορμανδίας το 1944. Με το τέλος του πολέμου το 1945 αναβαθμίστηκε σε υπολοχαγό και παρέμεινε στην ενεργό στρατιωτική υπηρεσία μέχρι και το 1951. Εργάστηκε ως γραμματέας του υπουργείου ναυσιπλοΐας και συντάκτης στην εφημερίδα Church Times από το 1948 έως το 1949.

Πολιτική σταδιοδρομία

Ο Χιθ εξελέγη Μέλος του Κοινοβουλίου στις γενικές εκλογές στις 25 Φεβρουαρίου 1950. Διορίστηκε Γραμματέας του Κοινοβουλίου για Οικονομικά Θέματα το 1955 και παρέμεινε σε αυτή τη θέση έως το 1959. Το ίδιο έτος διορίστηκε Υπουργός Εργασίας στην κυβέρνηση Μακμίλαν έως το 1960, οπότε έγινε λόρδος της επίσημης σφραγίδας έγκρισης, αναλαμβάνοντας τις διαπραγματεύσεις με την ΕΟΚ (Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα), για την ένταξη του Ηνωμένου Βασιλείου σε αυτήν. Το 1963 ανέλαβε Υπουργός Βιομηχανίας, Εμπορίου και Ανάπτυξης στη συντηρητική κυβέρνηση Ντάγκλας Χόουμ έως το 1964, οπότε το Συντηρητικό Κόμμα έχασε τις εκλογές από τους Εργατικούς. Το 1965 κέρδισε απροσδόκητα την ηγεσία του Συντηρητικού Κόμματος και έγινε αρχηγός της αντιπολίτευσης. Στις γενικές εκλογές του 1966, οι Συντηρητικοί ηττήθηκαν ξανά, αλλά ο Χιθ παρέμεινε στην ηγεσία του κόμματος. Το 1968, ο Χιθ διέγραψε από το κόμμα το Σκιώδη Υπουργό Άμυνας ΄Ενοτς Πάουελ, λόγω μιας αμφιλεγόμενης ομιλίας του για τη μετανάστευση.

Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου

Ο Χιθ κέρδισε τις γενικές εκλογές του 1970 και στις 19 Ιουνίου σχημάτισε κυβέρνηση. Μέχρι και την ίδια την ημέρα των εκλογών της 18ης Ιουνίου όλες οι δημοσκοπήσεις έδιναν μεγάλο προβάδισμα στους κυβερνώντες Εργατικούς του Χάρολντ Ουίλσον: "Βεβαία η νίκη των Εργατικών, θρίαμβος του κ. Ουίλσον", όπως ανακοίνωναν και οι αθηναϊκές εφημερίδες της ίδιας ημέρας. Υποσχόμενοι, ωστόσο, ένα "καλύτερο αύριο" με λιγότερους φόρους και αυστηρότερο κράτος προνοίας ώστε να μην το εκμεταλλεύονται "οι τεμπέληδες και τα παράσιτα", οι Συντηρητικοί ανέτρεψαν όλα τα προγνωστικά. Έλαβαν 13,1 εκατομμύρια ψήφους, ποσοστό 46,4%, και 330 από τις 629 έδρες της Βουλής των Κοινοτήτων έναντι 12,1 εκατομμυρίων (43%) και 253 εδρών των Εργατικών. Οι Φιλελεύθεροι περιορίστηκαν στις 6 έδρες, ενώ άλλες 6 έλαβαν διάφορα μικρότερα κόμματα. "Οι Τόρρηδες απροόπτως νικηταί" αναφώνησαν έκπληκτα τα αθηναϊκά φύλλα της 19ης, για να παρατηρήσουν: "Αι οικοκυραί τούς έδωσαν την νίκην". Ανεξαρτήτως της προέλευσής της, η νίκη του Χιθ ήταν σίγουρα απρόοπτη. Ήρθε σε μία περίοδο που στην Ευρώπη, οι συντηρητικές δυνάμεις δοκιμάζονταν, καθώς η σκυτάλη είχε περάσει στην Κεντροαριστερά.

Τα χρόνια της πρωθυπουργία του Χιθ ήταν δύσκολα οικονομικά, καθώς το Ηνωμένο Βασίλειο αντιμετώπιζε για χρόνια σοβαρή οικονομική κρίση. Ο πληθωρισμός και η ανεργία έφτασαν σε πολύ υψηλό σημείο, ενώ τα συνδικάτα διεκδικούσαν όλο και περισσότερη εξουσία. Τα οικονομικά προγράμματα του Χιθ δεν εφαρμόστηκαν στην πλειοψηφία τους. Το 1972, οι άνεργοι φτάσανε τα 1.000.000 άτομα, ο μεγαλύτερος αριθμός από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά. Προς τα τέλη της πρωθυπουργίας του η κατάσταση βελτιώθηκε με την εφαρμογή των κεϊνσιανών οικονομικών προγραμμάτων με αύξηση των εισοδημάτων και περικοπές φόρων, ενώ οι άνεργοι μειώθηκαν στα 550.000 άτομα. Στην εξωτερική πολιτική, ο Χιθ άρχισε διαπραγματεύσεις για την ένταξη του Ηνωμένου Βασιλείου στην ΕΟΚ, ενώ πραγματοποίησε άνοιγμα των σχέσεων με την κομουνιστική Κίνα και το 1974 συνάντησε μάλιστα τον ηγέτη της, Μάο Τσετούνγκ. Το 1973, το Ηνωμένο Βασίλειο εντάχθηκε στην ΕΟΚ. Η κατάσταση στη Βόρεια Ιρλανδία εντάθηκε με τη δολοφονία το 1972 δεκατεσσάρων ατόμων κατά τη διάρκεια διαδήλωσης και η κυβέρνηση Χιθ προσπάθησε ανεπιτυχώς να διαπραγματευτεί διεξάγοντας τρεις συνομιλίες. Το Φεβρουάριο του 1974, ο Χιθ προκήρυξε γενικές εκλογές, στις οποίες το Συντηρητικό Κόμμα ηττήθηκε και ο Χιθ παρέδωσε το πόστο του στις 4 Μαρτίου στον εργατικό Χάρολντ Ουίλσον. Αιτίες της ήττας αυτής θεωρούνται οι κακές σχέσεις του Χιθ με τα συνδικάτα και η δύσκολη οικονομική κατάσταση της χώρας. Οι εκλογές άνοιξαν το δρόμο και στη Μάργκαρετ Θάτσερ, η οποία τον επόμενο χρόνο κέρδισε το Χιθ στην ηγεσία του Συντηρητικού Κόμματος.

Μετέπειτα πολιτική καριέρα

Ο Χιθ έχασε τις εσωκομματικές εκλογές του κόμματός του από την ανερχόμενη Μάργκαρετ Θάτσερ και παρέδωσε τη θέση του στις 11 Φεβρουαρίου 1975, παραμένοντας απλό Μέλος του Κοινοβουλίου. Οι σχέσεις μεταξύ τους εντάθηκαν πολύ στα επόμενα χρόνια και το 1979, όταν η Θάτσερ ανέλαβε την πρωθυπουργία, ο Χιθ απέρριψε την πρότασή της να γίνει πρεσβευτής στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και στα επόμενα χρόνια συνέχισε να κατακρίνει την οικονομική πολιτική της. Το 1990 ταξίδεψε στη Βαγδάτη του Ιράκ για να διαπραγματευτεί την απελευθέρωση Βρετανών ομήρων. Ο Χιθ συνέχισε την κοινοβουλευτική του καριέρα και τελικά το 2001 αποσύρθηκε από την πολιτική, μετά από 51 έτη συνεχούς παρουσίας στο Κοινοβούλιο. Συνέχισε τις δημόσιες εμφανίσεις και μετά την απόσυρσή του έως το 2003, οπότε η υγεία του κλονίστηκε σε μεγάλο βαθμό και σταμάτησε τις δραστηριότητές του. Ο Χιθ απεβίωσε στις 17 Ιουλίου 2005 από πνευμονία σε ηλικία 89 ετών και η κηδεία του διεξήχθη με όλες τις πρέπουσες τιμές.

Προσωπική ζωή

Ο Χιθ, εκτός από πολιτικός ήταν και δεινός ιστιοπλόος, κερδίζοντας πολλούς αγώνες στο Ηνωμένο Βασίλειο ή και το εξωτερικό. Τον διέκρινε επίσης η αγάπη του για την κλασική μουσική, αφού ήξερε να παίζει πολύ καλά πιάνο, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις είχε διευθύνει μέχρι και ορχήστρα. Δεν παντρεύτηκε ούτε απέκτησε παιδιά στη ζωή του, ως ένας από τους μόλις τέσσερις πρωθυπουργούς στην ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου. Η σεξουαλικότητα του Χιθ είχε πολλές φορές τεθεί σε ερώτημα, λόγω και του γεγονότος ότι δεν παντρεύτηκε ποτέ στη ζωή του. Μερικές πηγές αναφέρουν μάλιστα, ότι ο Χιθ ήταν ομοφυλόφιλος, αν και ο ίδιος είχε αρνηθεί να σχολιάσει οτιδήποτε αφορούσε αυτό το θέμα. Το 2015 ήρθαν στο φως κατηγορίες σεξουαλικής κακοποίησης του αποβιώσαντος Χιθ εις βάρος διαφόρων ατόμων, ενώ μάλιστα ένας άνδρας ισχυρίστηκε ότι ο Χιθ τον είχε βιάσει όταν ήταν 12 ετών το 1961. Η αστυνομία ανακοίνωσε ότι θα ερευνήσει τις κατηγορίες προκειμένου να διαπιστωθεί εάν ο Χιθ είχε όντως διαπράξει σεξουαλικά αδικήματα. Η έρευνα της αστυνομίας έληξε τον Σεπτέμβριο του 2017, αναφέροντας ότι δε βρέθηκε κανένα στοιχείο που να αποδεικνύει ότι ο Χιθ είχε προβεί σε σεξουαλική κακοποίηση οποιουδήποτε ατόμου.