Ίαν Χάνκοκ

Ο Ίαν Φράνσις Χάνκοκ (αγγλικά: Ian Francis Hancock, ρομανί: Yanko le Redžosko) (γενν. στις 29 Αυγούστου 1942) είναι Ρομά γλωσσολόγος, λόγιος και πολιτικός υποστηρικτής. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αγγλία και είναι ένας από τους κύριους συντελεστές στον τομέα των σπουδών Ρομά.

Ίαν Χάνκοκ
Ο Χάνκοκ κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης με χορηγία στην Πρεσβεία των ΗΠΑ στη Μπρατισλάβα της Σλοβακίας, 10-14 Ιανουαρίου 2005.
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	29  Αυγούστου 1942 Λονδίνο
Εθνικότητα	Romani people in Hungary και Romanichal
Χώρα πολιτογράφησης	Ηνωμένο Βασίλειο
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Αγγλικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	creolist διδάσκων πανεπιστημίου
Εργοδότης	Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Ώστιν
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	Αξιωματικός του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας

Είναι διευθυντής του Προγράμματος Σπουδών Ρομά και του Κέντρου Αρχείων και Τεκμηρίωσης των Ρομά στο Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Ώστιν, όπου είναι καθηγητής Αγγλικών, Γλωσσολογίας και Ασιατικών σπουδών από το 1972. Εκπροσώπησε τους Ρομά στα Ηνωμένα Έθνη και υπηρέτησε ως μέλος του Συμβουλίου Μνήμης του Ολοκαυτώματος των ΗΠΑ υπό τον Πρόεδρο Μπιλ Κλίντον, ο οποίος, σύμφωνα με τον Χάνκοκ, έχει καταγωγή Ρομά. Εκπροσώπησε επίσης τους Ρομά στο βραβείο Ράφτο το 1997.

Νεανικά χρόνια

Ο Χάνκοκ γεννήθηκε στο Λονδίνο το 1942. Η μητέρα του, η Κίττι, είναι Ρωμανικάλ. Ο πατέρας του, Ρέτζιναλντ (Ρέντζο), ήταν μέρος του Ρομούνγκρο, απόγονος ενός ουγγρικού ομιλητή της Βόρειας Κεντρικής Ρομάνι, που ονομάζεται Ίμρε Μπέντσι. Απέκτησε το επώνυμο Χάνκοκ από την κόρη του Ίμρε , τη Μαρία, η οποία παντρεύτηκε ένα μέλος μιας οικογένειας σόουμαν της Αγγλικής Δυτικής χώρας με αυτό το όνομα.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, έγινε ακτιβιστής για τα δικαιώματα των Ρομά, αφού διάβασε αναφορές για διακρίσεις κατά των Ρομά στη Βρετανία. Συγκεκριμένα, άρχισε να ασχολείται με τον αγώνα των δικαιωμάτων των Ρομά, αφού διάβασε για ένα περιστατικό στο οποίο τρία παιδιά Ρομά σκοτώθηκαν σε πυρκαγιά, που προκλήθηκε από μια λάμπα, αφού αστυνομικοί, που είχαν συλλάβει τους γονείς τους, προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν μια μπουλντόζα, για να αφαιρέσουν με βία το τροχόσπιτο τους ενώ ήταν ακόμα μέσα. Το 1971, αποφοίτησε με διδακτορικό στη γλωσσολογία από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου .

Σπουδές Ρομά

Ο Χάνκοκ έχει δημοσιεύσει περισσότερα από 300 βιβλία και άρθρα σχετικά με τους Ρομά και τη γλώσσα (ιδίως τη διάλεκτο Vlax). Αυτά τα έργα αναλύουν τους Ρομά, όχι μόνο μέσω της γλωσσολογίας των Ρομά, αλλά και της ιστορίας, της ανθρωπολογίας και της γενετικής. Έχει επίσης εμφανιστεί στο ντοκιμαντέρ American Gypsy. Σήμερα γράφει ένα βιβλίο με τίτλο On Romani Origins and Identity.

Ο Χάνκοκ υποστηρίζει μερικές από τις απόψεις του Ραλφ Λίλεϊ Τέρνερ σχετικά με την ιστορία των Ρομά με βάση τη γλώσσα των Ρομά. Συγκεκριμένα, ο Χάνκοκ συμφωνεί ότι οι Ντομ έφυγαν από την Ινδία πολύ νωρίτερα από τους Ρομά, δηλαδή πριν από το 1000 μ.Χ. Στην πραγματικότητα, ισχυρίζεται ότι οι Ινδοί μουσικοί, που αναφέρονται στο Σαχναμέ (Shah-Nameh) και το «ατσίγκανοι», που αναφέρεται στο Η Ζωή του Αγίου Γεωργίου του Αναχωρητή, που και οι δύο προηγουμένως πιστεύονταν ότι ήταν πρόγονοι των Ρομά, μπορεί να ήταν οι πρόγονοι του λαού Ντομ, αλλά όχι των Ρομά. Θεωρεί πιθανό ότι οι Λομ χωρίστηκαν από τους Ρομά όταν έφτασε στην Αρμενία .

Σε αντίθεση με τη δημοφιλή άποψη ότι οι Ρομά προέρχονται από Ινδούς χαμηλής κάστας, που έφεραν τα επαγγέλματά τους στην Ευρώπη, υποστηρίζει ότι ο λαός των Ρομά κατάγεται από Ινδούς αιχμάλωτους πολέμου του Μαχμούντ Γκαζνί. Ως απόδειξη, ο ίδιος επισημαίνει την παρουσία ινδικών λέξεων ειδικά στρατιωτικής προέλευσης και σε έναν Banjara προφορικό θρύλο, που λέει για τους Rajp uts οι οποίοι έφυγαν από την Ινδία μέσω των Ιμαλαΐων κατά τη διάρκεια των επιδρομών των Γκαζναβιδών και δεν επέστρεψαν ποτέ.

Πιστεύει επίσης ότι η γλώσσα των Ρομά προέρχεται από μια γλώσσα koine, την οποία αποκαλεί «Rajputic», μεταξύ των πολλών ινδικών γλωσσών, που μιλούν οι αιχμάλωτοι πολέμου. Το βρίσκει έτσι παρόμοιο με αρκετές άλλες ινδικές γλώσσες, ειδικά το Hindustani.

Όσο για την ιστορία των Ρομά, επισημαίνει ένα «σύνδρομο Παρία» σε όλο το χρόνο και το χώρο, που κορυφώνεται στην απόπειρα γενοκτονίας στα χέρια των ναζιστικών αρχών, που ήταν ταυτόχρονη με εκείνη των Εβραίων και μέρος του ίδιου σχεδίου της «Τελικής Λύσης των Εβραίων και του Προβλήματος των Τσιγγάνων».

Μελέτες κρεολή γλώσσας

Ο Χάνκοκ είναι γνωστός στον τομέα της γλωσσολογίας, ιδιαίτερα στον τομέα των γλωσσών πίτζιν και κρεολή, καθώς είναι στον κόσμο των σπουδών Ρομά και του κοινωνικού ακτιβισμού των Ρομά. Εκτός από την έρευνά του σχετικά με τη γλώσσα Κρίο της Σιέρα Λεόνε, έχει μελετήσει τη γλώσσα Gullah, της παράκτιας Νότιας Καρολίνας και της Τζόρτζια, καθώς και τη γλώσσα Αφρο-Σεμινόλε κρεολή, που ομιλείται από μια κοινότητα απογόνων Μαύρων Σεμινόλε στο Μπράκετβιλ του Τέξας. Ο Χάνκοκ ήταν ο πρώτος μελετητής, που ανέφερε την Αφρο-Σεμινόλη Κρεολή. Αργότερα εντόπισε μια άλλη ποικιλία αυτής της γλώσσας, που ομιλείται μεταξύ των απογόνων των Μαύρων Σεμινόλε στο χωριό El Nacimiento στη μεξικανική πολιτεία Κοαουίλα, όπου οι πρόγονοί τους είχαν εγκατασταθεί το 1850. Υποστηρίζει ότι οι γλώσσες Αφρο-Σεμινόλε κρεολή και Gullah είναι στενά συνδεδεμένες γλώσσες, καθώς οι Μαύροι Σεμινόλε κατάγονται κυρίως από τους ανθρώπους Gullah της Κάτω Χώρας της Νότιας Καρολίνας και της Τζόρτζια .

Ο Χάνκοκ αναγνωρίζεται ως ένας από τους ιδρυτές του τομέα της γλωσσολογίας πίτζιν και κρεολή. Έχει επίσης πραγματοποιήσει εκτενή έρευνα σχετικά με τις αγγλικές γλώσσες κρεόλ, που ομιλούνται στη Δυτική Αφρική και τις Δυτικές Ινδίες. Είναι γνωστός ειδικά για τις απόψεις του σχετικά με την ιστορική ανάπτυξη αυτών των γλωσσών. Υποστηρίζει ότι όλα τα πίτζιν, που βασίζονται στα Αγγλικά, και τα κρεόλ, που μιλιούνται στην περιοχή της λεκάνης του Ατλαντικού, τόσο στη Δυτική Αφρική όσο και στην Καραϊβική, ανήκουν σε μία οικογένεια γλωσσών, την οποία αποκαλεί "κρεολή Ατλαντικού βασισμένη στα Αγγλικά". Υποστηρίζει ότι όλα αυτά μπορούν να αναχθούν σε αυτό που αποκαλεί Αγγλικά πίτζιν Δυτικής Αφρικής, το οποίο προέκυψε κατά μήκος της ακτής της Δυτικής Αφρικής τον 17ο και 18ο αιώνα, ως γλώσσα εμπορίου στο εμπόριο σκλάβων του Ατλαντικού. Λέει ότι τα Αγγλικά πίτζιν Δυτικής Αφρικής μιλιούνταν σε παράκτιες εμπορικές βάσεις σκλάβων, όπως το νησί Τζέιμς, το νησί Μπουντς και το κάστρο της Ελμίνας, όπου οι απόγονοι των βρετανών εμπόρων σκλάβων και των αφρικανών συζύγων τους το χρησιμοποιούσαν ως μητρική τους γλώσσα.

Ο Χάνκοκ λέει ότι τα Αγγλικά πίτζιν Δυτικής Αφρικής τελικά οδήγησαν στις γλώσσες πίτζιν και κρεολή, που ομιλούνται στη Δυτική Αφρική σήμερα, όπως η γλώσσα Άκου στη Γκάμπια, η Σιέρα Λεόνε Κρίο, τα Νιγηριανά πίτζιν Αγγλικά και τα Καμερούν πίτζιν Αγγλικά . Υποστηρίζει επίσης ότι ορισμένοι από τους Αφρικανούς που είχαν ληφθεί ως σκλάβοι στον Νέο Κόσμο μιλούσαν ήδη τα Αγγλικά πίτζιν Δυτικής Αφρικής. Η ομιλία τους με κρεόλ επηρέασε την ανάπτυξη γλωσσών κρεόλ, που ομιλούνται σήμερα στην αμερικανική πλευρά του Ατλαντικού, όπως η Gullah, τα Αφρο-Σεμινιόλε κρεολή, η διάλεκτος Μπαχάμης , η Τζαμαϊκανά Κρεολή, το Μπελίζε Κριόλ, η Κρεόλ της Γουιάνας και ο Σράναν Τόνγκο στο Σουρινάμ.

Οι απόψεις του Χάνκοκ σχετικά με τις σχέσεις μεταξύ των γλωσσών της Κρεολικής του Ατλαντικού είναι αμφιλεγόμενες. Οι έντονες ομοιότητες μεταξύ αυτών των γλωσσών είναι αναμφισβήτητες, αλλά πολλοί γλωσσολόγοι προτιμούν να εξηγούν τις ομοιότητες με σύγκλιση παρά με ιστορικές σχέσεις. Άλλοι μελετητές υποστηρίζουν ότι και οι δύο παράγοντες έπαιξαν ρόλο στη διαμόρφωση των γλωσσών. Μια άλλη ομάδα γλωσσολόγων προσυπογράφει μια θεωρία, που αποδίδει τις ομοιότητες των κρεολή (που εκτείνονται στις κρεολή του Ινδικού Ωκεανού και της Κρεόλ της Χαβάης ) σε ένα έμφυτο «βιοπρόγραμμα» για τη γλώσσα, που εμφανίζεται υπό τις κοινές συνθήκες στις περισσότερες κοινότητες κρεολή.