Βικιπαίδεια

Αγάπη Που 'γινες Δίκοπο Μαχαίρι


Το Αγάπη Που 'γινες Δίκοπο Μαχαίρι είναι ένα τραγούδι του 1955 σε μουσική του Μάνου Χατζιδάκι και στίχους του Μιχάλη Κακογιάννη, που γράφτηκε για την ταινία Στέλλα του Μιχάλη Κακογιάννη, στην οποία πρωταγωνιστούσαν η Μελίνα Μερκούρη και ο Γιώργος Φούντας.[1] Η Μερκούρη ερμήνευσε για πρώτη φορά το τραγούδι κατά τη διάρκεια της ταινίας, ενώ στη δισκογραφία πέρασε αρχικά με μία ηχογράφηση της Ζωζώς Σαπουντζάκη το 1955, και ακολούθησε πλήθος άλλων εκτελέσεων.[2]

"Αγάπη Που 'γινες Δίκοπο Μαχαίρι"
Τραγούδι από Μελίνα Μερκούρη
Κυκλοφόρησε1955
ΓλώσσαΕλληνικά
Διάρκεια3:04
ΣτιχουργόςΜιχάλης Κακογιάννης
ΣυνθέτηςΜάνος Χατζιδάκις, Βασίλης Τσιτσάνης / Ιωάννα Γεωργακοπούλου

Στα πρώτα μέτρα του τραγουδιού χρησιμοποιείται η μελωδία από τραγούδι Ο Τρελός Τσιγγάνος του 1947, της Ιωάννας Γεωργακοπούλου και του Στελάκη Περπινιάδη, για το οποίο με τη σειρά του υπήρχε διαμάχη μεταξύ του Βασίλη Τσιτσάνη και της Γεωργακοπούλου για την πατρότητα της σύνθεσης.[3][4]

Σε ψηφοφορία του περιοδικού Δίφωνο τον Μάιο του 1999, ψηφίστηκε ως το δεύτερο καλύτερο ελληνικό τραγούδι του 20ού αιώνα.[5]

Δημιουργία Επεξεργασία

Σχετικά με τη δημιουργία του τραγουδιού, ο Κώστας Φέρρης αναφέρει χαρακτηριστικά: Το τραγούδι γράφτηκε γιά την ταινία "Στέλλα", κι ο Χατζιδάκις συνεργάστηκε στενά με τον Τσιτσάνη, που ήταν και ο εκτελεστής των τραγουδιών. Για το συγκεκριμένο τραγούδι, ο Χατζιδάκις θέλησε να "δανειστεί" μια μελωδία του Τσιτσάνη, κι ο Τσιτσάνης του πρότεινε τον "Τρελλό τσιγγάνο" (Τρελλέ τσιγγάνε για που τραβάς). Ο λόγος ήταν περίπλοκος: Ο Τσιτσάνης, σε ανύποπτο χρόνο, είχε "χαρίσει" τον "Τρελλό Τσιγγάνο" στην Ιωάννα Γεωργακοπούλου. (Παρένθεση: Η Ιωάννα εισπράττει μέχρι σήμερα τα δικαιώματα του "Τσιγγάνου", και αρνείται να "επιστρέψει" το τραγούδι στο όνομα του Τσιτσάνη.) Φαίνεται λοιπόν, πως για να της το "χαρίσει", συνέτρεχαν δύο λόγοι: (1) Η τραγουδίστρια ήταν η φίρμα, και "τούκανε χάρη" να το τραγουδήσει. (2) Ο Τσιτσάνης δεν πίστευε στην εμπορικότητα του τραγουδιού, κι έτσι έβγαζε "τζάμπα" την υποχρέωση. Έλα ντε όμως που ο Τσιγγάνος έγινε σουξέ, κι ο Τσιτσάνης το σκυλομετάνιωσε... Έτσι, βρήκε την ευκαιρία που τού 'δωσε ο Χατζιδάκις, και του 'δωσε το δικό του μοτίβο να το κατοχυρώσει τώρα στ' όνομά του. Η συμφωνία κλείστηκε, κι ο Χατζιδάκις έγραψε ένα δικό του τραγούδι, που χρησιμοποιεί στα πρώτα μέτρα τη μελωδία του "Τσιγγάνου".[3][6]

Ο Ηλίας Πετρόπουλος στο βιβλίο του Ρεμπέτικα Τραγούδια σημειώνει ότι το Αγάπη που 'γινες δίκοπο μαχαίρι είναι του Τσιτσάνη, ενώ "αργότερα ο Χατζιδάκις άφησε να εννοηθεί, εμπράκτως, ότι είναι δικό του τραγούδι. Η εφημερίδα Βραδινή έλυσε οριστικά το θέμα δημοσιεύοντας την ετικέτα του αρχικού δίσκου, όπου, βεβαίως, αναγράφεται το όνομα του Τσιτσάνη. Όμως, ασχέτως τούτου, στο τραγούδι διακρίνονται ευχερώς οι λόγιες επιδράσεις".[7]

Την άποψη ότι το τραγούδι Ο Τρελός Τσιγγάνος ήταν τραγούδι του Τσιτσάνη, το οποίο παραχώρησε στην Ιωάννα Γεωργακοπούλου, υιοθετεί και ο Κώστας Χατζηδουλής, λέγοντας ότι η μελωδία του χρησιμοποιήθηκε στα 1955, από το Μάνο Χατζιδάκι, στο τραγούδι Αγάπη που 'γινες δίκοπο μαχαίρι.[8]

Ο ίδιος ο Βασίλης Τσιτσάνης, σε συνέντευξή του στον Λευτέρη Παπαδόπουλο, σχολίαζε τα εξής: (Το Αγάπη Που 'γινες) Δεν είναι δικό μου. Ο Χατζιδάκις πήρε τη βασική μελωδία από το δικό μου, τον "Τρελό Τσιγγάνο" και το έγραψε. Τα λόγια είναι του Κακογιάννη.[9]

Η Ιωάννα Γεωργακοπούλου με τη σειρά της ισχυρίστηκε στην τηλεοπτική εκπομπή Βίοι Αγίων της Μαλβίνας Κάραλη ότι το 1955 ο Βασίλης Τσιτσάνης χωρίς καμία συνεννόηση μαζί της πούλησε τη μελωδία του Ο Τρελός Τσιγγάνος στον Μάνο Χατζιδάκι, ο οποίος βασίστηκε σ' αυτήν για να δημιουργήσει το Αγάπη πού 'γινες δίκοπο μαχαίρι. Όταν η Γεωργακοπούλου πήγε στον κινηματογράφο και παρακολούθησε την Στέλλα, αντελήφθη την εις βάρος της κλοπή πνευματικών δικαιωμάτων και επιχείρησε να μιλήσει με τον Τσιτσάνη για το θέμα. Η συνέχεια δόθηκε στα δικαστήρια, όπου δικαίωσαν την Γεωργακοπούλου και της παραχώρησαν τμήμα των πνευματικών δικαιωμάτων του τραγουδιού.[3]

Εκτελέσεις Επεξεργασία

Η πρώτη εκτέλεση ανήκει στην Μελίνα Μερκούρη, η οποία ερμήνευσε το τραγούδι στην ταινία Στέλλα (Ιούνιος 1955). Με την φωνή της Μερκούρη κυκλοφόρησε στη δισκογραφία το 1958.[10]

Η πρώτη δισκογραφική κυκλοφορία έγινε με την φωνή της Ζωζώς Σαπουντζάκη το 1955, μαζί με το τραγούδι Ο Μήνας Έχει Δεκατρείς.[11]

Λίγο αργότερα (1960) ακολούθησε η ερμηνεία της Μαρίκα Νίνου[12], η οποία εικάζεται πως υπέφερε από φριχτούς πόνους κατά την ηχογράφηση του τραγουδιού.[13]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ «1955, «Αγάπη που 'γινες δίκοπο μαχαίρι»». ΤΑ ΝΕΑ. 29 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2023. 
  2. ↑ «Η Ζωζώ Σαπουντζάκη τραγουδάει το «Αγάπη πού'γινες δίκοπο μαχαίρι» αποκλειστικά για το koutipandoras.gr». www.koutipandoras.gr. 16 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2023. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Melidonism (3 Αυγούστου 2011). «Σύνεργα Ιδεών Αλλαγής: Τρελέ Τσιγγάνε (Τσιτσάνης ή Γεωργακοπούλου;;)». Σύνεργα Ιδεών Αλλαγής. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2023. 
  4. ↑ TEAM, ΦΩΣ (18 Ιουλίου 2020). «Τα τραγούδια έχουν Ιστορία: Ο Τσιγγάνος ήταν αντάρτης του ΕΛΑΣ». Fosonline.gr. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2023. 
  5. ↑ «Ένας αιώνας ελληνική μουσική». Δίφωνο. Μάιος 1999. 
  6. ↑ «Αγάπη που 'γινες δίκοπο μαχαίρι - Πατρότητα του τραγουδιού». Ρεμπέτικο Φόρουμ. 17 Ιουνίου 2005. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2023. 
  7. ↑ Πετρόπουλος, Ηλίας. Ρεμπέτικα Τραγούδια. Αθήνα: Κέδρος. σελ. 96. ISBN 960-04-0051-2. 
  8. ↑ Χαυζηδουλής, Κώστας. Βασίλης Τσιτσάνης, η ζωή του, τα τραγούδια του. Αθήνα 1980: Νεφέλη. σελ. 114. η μελωδία του χρησιμοποιήθηκε στα 1955, από το Μάνο Χατζιδάκι, στο τραγούδι Αγάπη που 'γινες δίκοπο μαχαίρι 
  9. ↑ Παπαδόπουλος, Λευτέρης (Ιανουάριος 1998). «Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος συνομιλεί με τον Βασίλη Τσιτσάνη». Δίφωνο. 
  10. ↑ Melina Mercouri, Formation Doussis Et Ses Bouzoukia - Stella, 1958, https://www.discogs.com/release/8016781-Melina-Mercouri-Formation-Doussis-Et-Ses-Bouzoukia-Stella, ανακτήθηκε στις 2023-09-24 
  11. ↑ Ζωζώ Σαπουντζάκη - Αγάπη Πούγινες Δίκοπο Μαχαίρι, 1955, https://www.discogs.com/release/10957300-%CE%96%CF%89%CE%B6%CF%8E-%CE%A3%CE%B1%CF%80%CE%BF%CF%85%CE%BD%CF%84%CE%B6%CE%AC%CE%BA%CE%B7-%CE%91%CE%B3%CE%AC%CF%80%CE%B7-%CE%A0%CE%BF%CF%8D%CE%B3%CE%B9%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CE%94%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%80%CE%BF-%CE%9C%CE%B1%CF%87%CE%B1%CE%AF%CF%81%CE%B9, ανακτήθηκε στις 2023-09-24 
  12. ↑ Μαρίκα Νίνου / Έλσα Λάμπο - Αγάπη Πούγινες Δίκοπο Μαχαίρι / Ο Μήνας Έχει Δέκα Τρεις, 1956, https://www.discogs.com/release/14022057-%CE%9C%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%BA%CE%B1-%CE%9D%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%85-%CE%88%CE%BB%CF%83%CE%B1-%CE%9B%CE%AC%CE%BC%CF%80%CE%BF-%CE%91%CE%B3%CE%AC%CF%80%CE%B7-%CE%A0%CE%BF%CF%8D%CE%B3%CE%B9%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CE%94%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%80%CE%BF-%CE%9C%CE%B1%CF%87%CE%B1%CE%AF%CF%81%CE%B9-, ανακτήθηκε στις 2023-09-24 
  13. ↑ «Το 1957 πεθαίνει η Μαρίκα Νίνου». www.lifo.gr. 23 Φεβρουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2023. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Μελίνα Μερκούρη - Αγάπη που 'γινες δίκοπο μαχαίρι (η σκηνή από την ταινία Στέλλα) | YouTube

Ο Τρελλός Τσιγγάνος - Ιωάννα Γεωργακοπούλου & Στελάκης Περπινιάδης | YouTube

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αγάπη_Που_%27γινες_Δίκοπο_Μαχαίρι&oldid=10251762"