Βικιπαίδεια

Αγία Κυριακή Πρέβεζας

οικισμός της Ελλάδας

Συντεταγμένες: 39°17′07″N 20°26′49″E / 39.28528°N 20.44694°E / 39.28528; 20.44694

Η Αγία Κυριακή είναι οικισμός της δημοτικής κοινότητας, δημοτικής ενότητας και δήμου Πάργας, της περιφερειακής ενότητας (τέως νομού) Πρεβέζης, στην περιφέρεια Ηπείρου, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης. [3][4] Πρίν το πρόγραμμα Καλλικράτης και το σχέδιο Καποδίστριας, ανήκε στην επαρχία Νικοπόλεως και Πάργας του νομού Πρεβέζης, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Ηπείρου. [5][6]

Αγία Κυριακή Πρέβεζας
Αγία Κυριακή Πρέβεζας is located in Greece
Αγία Κυριακή Πρέβεζας
Αγία Κυριακή Πρέβεζας
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΗπείρου
Περιφερειακή ΕνότηταΠρέβεζας
ΔήμοςΠάργας
Δημοτική ΕνότηταΠάργας
Δημοτική ΚοινότηταΠάργας
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΉπειρος
ΝομόςΠρέβεζας
Υψόμετρο240 [1]
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΣεντιέλλα[2]
Ταχ. κώδικας48 060
δεδομένα

Τοποθεσία Επεξεργασία

Η Αγία Κυριακή βρίσκεται 65 χιλιόμετρα ΒΔ της Πρέβεζας και σε απόσταση 4 χλμ από την Πάργα. Είναι κτισμένη λίγα χιλιόμετρα πριν από τα όρια με τον νομό Θεσπρωτίας, στους νοτιοανατολικούς πρόποδες των Ορέων της Πάργας, πάνω από τον όρμο του Αγίου Νικολάου, σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 240 μέτρων.[1] Στην ευρύτερη περιοχή υπάρχει πληθώρα ελαιόδεντρων και εσπεριδοειδών. [2][7][8][5][6]

Ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία

Κοντά στο σημερινό χωριό και συγκεκριμένα πάνω από τον ορμίσκο του Λιχνού τοποθετείται η προϊστορική Τορύνη, η οποία, κατά την ελληνιστική εποχή, αναπτύχθηκε στη θέση της σημερινής Πάργας. Κατά τη ρωμαϊκή εποχή, υπήρχε εδώ μικρός ρωμαϊκός οικισμός, που έλεγχε δυο φυσικούς όρμους, από τους οποίους περνούσε ο διεθνής θαλάσσιος δρόμος Ιταλίας-Ελλάδας.[9]

Στα χρόνια της τουρκοκρατίας, το χωριό ήταν γνωστό με την αλβανική απόδοση της ονομασίας του, Σεντιέλλα και κατοικείτο ως επί το πλείστον από μουσουλμάνους. Το 1913 μετά την απελευθέρωση της Ηπείρου εγκαταστάθηκαν στον οικισμό ελληνικές οικογένειες από γειτονικές περιοχές, οι οποίες το 1924 αγόρασαν το μέχρι τότε τσιφλίκι[10]. Οι οικογένειες αυτές, ασχολήθηκαν κυρίως με την ελαιοκαλλιέργεια που, ακόμη και σήμερα αποτελεί το κύριο εισόδημα των κατοίκων του χωριού ενώ τα τελευταία χρόνια αναπτύχθηκε σημαντικά και ο τουρισμός. Από την άλλη πλευρά, οι μουσουλμάνοι της Αγίας Παρασκευής αποχώρησαν από τον οικισμό και εγκαταστάθηκαν κυρίως στην Τουρκία και την Αλβανία[11]. Το 1960 βρέθηκε και παραδόθηκε από τον ιερέα της κοινότητας στις αρχαιολογικές υπηρεσίες μικρός μαρμάρινος γυναικείος κορμός που ανάγεται στη ρωμαϊκή περίοδο[2].

Διοικητικές μεταβολές Επεξεργασία

Στα πλαίσια του ελληνικού κράτους η Αγία Κυριακή υπήχθη αρχικά εντός των ορίων του νομού Πρεβέζης όμως το 1937 αποσπάστηκε στο νομό Θεσπρωτίας. Μεταπολεμικά, το 1946 επανήλθε στο νομό Πρέβεζας ως τμήμα της επαρχίας Νικοπόλεως και Πάργας [12]. Το 1997 μετά τη διοικητική μεταρρύθμιση του σχεδίου Καποδίστρια συμπεριλήφθηκε στο νεοσύστατο δήμο Πάργας[1]. Μετά τις νέες αλλαγές που έφερε το σχέδιο Καλλικράτης στην τοπική αυτοδιοίκηση, συμπεριλήφθηκε στον ομώνυμο διευρυμένο δήμο.

Αξιοθέατα Επεξεργασία

 
Η παραλία Λίχνος μεταξύ Αγίας Κυριακής και Πάργας.

Στα δυτικά του οικισμού βρέθηκε μυκηναϊκός θολωτός τάφος. Παράλληλα εντός του οικισμού υπάρχουν διάσπαρτα απομεινάρια αρχαίων κτισμάτων[2][10]. Κοντά στην Αγία Κυριακή, στη θέση Λίχνος βρίσκονται θαλάσσιες σπηλιές και ομώνυμη παραλία ενώ στα ανατολικά βρίσκονται ο όρμος και η παραλία του «Άη-Γιαννάκη»[13].

Εκδηλώσεις Επεξεργασία

  • Η γιορτή και το πανηγύρι της εκκλησίας της Αγίας Κυριακής στις 7 Ιουλίου.

Απογραφές Πληθυσμού Επεξεργασία

Απογραφή 1895 1913 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθυσμός 42[14] 78[15] 54[1] 82[1] 129[1] 169[1] 139[1] 187[1] 172 (169)[1] 203 (198)[16] 235 (237)[16]

(Τα στοιχεία αφορούν στον πραγματικό (de facto) πληθυσμό˙ σε παρένθεση ο μόνιμος πληθυσμός του οικισμού).

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 Μιχαήλ Σταματελάτος, Φωτεινή Βάμβα-Σταματελάτου, Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας, ΤΑ ΝΕΑ, 2012, Α' τόμος, σ. 6.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Πρεβεζάνικα Χρονικά, τεύχος 5, Ιανουάριος-Μάρτιος 1985, σ. 5.[νεκρός σύνδεσμος]
  3. ↑ https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
  4. ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/oikmet_details.php?id=17241
  5. ↑ 5,0 5,1 ΠΛ 1:130
  6. ↑ 6,0 6,1 ΠΛΜ 1:386
  7. ↑ Εκδόσεις «Ελλάδα»
  8. ↑ Δομή 1:143
  9. ↑ Δ. Κ. Σαμσάρης, Η ρωμαϊκή αποικία της Φωτικής στη Θεσπρωτία της Ηπείρου (Ιστορικογεωγραφική και επιγραφική συμβολή), Γιάννινα 1994, σ. 103
  10. ↑ 10,0 10,1 «Αγία Κυριακή Πάργας». margariti-gr.de. Μαργαρίτι (ανεπίσημη ιστοσελίδα). Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2016. [νεκρός σύνδεσμος]
  11. ↑ Fatos Mero Rrapaj, Fjalori Onomastik i Epirit. Eurorilindja, 1995, σ. 312.
  12. ↑ «Διοικητικές μεταβολές Οικισμών των ΟΤΑ: Αγία Κυριακή Ν. Πρεβέζης». eetaa.gr. Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2016. [νεκρός σύνδεσμος]
  13. ↑ «Αγία Κυριακή, Πρέβεζα». holiday.gr. Holiday.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2016. 
  14. ↑ Μιχάλης Κοκολάκης, Η τουρκική στατιστική της Ηπείρου στο Σαλναμέ του 1895, στο Τετράδια Εργασίας, τεύχος 18, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών, Αθήνα 2008, σ. 310.
  15. ↑ Βασίλειον της Ελλάδος, Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνσις Στατιστικής, Απαρίθμησις των κατοίκων των νέων επαρχιών της Ελλάδος του έτους 1913, σ. 64.
  16. ↑ 16,0 16,1 https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous

Πηγές Επεξεργασία

  • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006 (ΠΛΜ)
  • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, εκδ. 1963 (ΠΛ)
  • Εγκυκλοπαίδεια Δομή, 2002-4
  • Οργανισμός εκδόσεων «Ελλάδα», χάρτες (Βαρελάς)
  • Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΣΑ)
  • eetaa.gr
  • margariti-gr.de
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αγία_Κυριακή_Πρέβεζας&oldid=9890263"