Αγιασμός
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Αγιασμός ονομάζεται η ιεροτελεστία της Ορθόδοξης Εκκλησίας σε ανάμνηση της βάπτισης του Χριστού, αλλά και το αγιασμένο νερό.
Ιεροτελεστία του Αγιασμού των υδάτων Επεξεργασία
Αγιασμός αποκαλείται η ιδιαίτερη, έκτακτη ακολουθία της Ορθόδοξης Εκκλησίας που υπενθυμίζει τη Βάπτιση του Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό και κατά την οποία ο ιερέας καθαγιάζει το νερό με ευχές, επίκληση του Αγίου Πνεύματος και τριπλή εμβάπτιση του Τιμίου Σταυρού μέσα στο νερό.
Αγιασμός στην εκκλησία Επεξεργασία
Διακρίνουμε δύο Αγιασμούς:
- Ο Μικρός Αγιασμός τελείται την πρώτη ημέρα κάθε μήνα και έχει δική του Ακολουθία.
- Ο Μέγας Αγιασμός είναι το σπουδαιότερο φάρμακο της Ορθόδοξης Εκκλησίας μετά τη Θεία Κοινωνία και γι’ αυτό μεταλαμβάνουμε του αγιασμού πριν να λάβουμε το αντίδωρο, ενώ, αντιθέτως, ο μικρός Αγιασμός, ως τέταρτος κατά σειράν δυνάμεως, λαμβάνεται μετά το αντίδωρο. Μέγα Αγιασμό λαμβάνουν και όσοι δεν έχουν τις προϋποθέσεις και την ανάλογη προετοιμασία για τη Θ. Μετάληψη.
Ο Μέγας Αγιασμός συνδέεται άμεσα με το μυστήριο της Μετανοίας και την Εξομολόγηση, καθότι η αρχή του ανάγεται στο βάπτισμα μετανοίας του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, το οποίο ενεργοποιήθηκε και ολοκληρώθηκε με την Παρουσία και την Βάπτιση του Κυρίου μας στον Ιορδάνη ποταμό.
Στις 5 Ιανουαρίου, τελείται στους Ορθοδόξους Ιερούς Ναούς η Ακολουθία του Μεγάλου Αγιασμού και εν συνεχεία οι ιερείς θα αγιάσουν τα σπίτια όσων χριστιανών το επιθυμούν και το ζητήσουν.
Η ίδια Ακολουθία θα τελεσθεί και την επόμενη, εορτή των Θεοφανίων, κατά την οποία εορτή πανηγυρίζουμε με το γεγονός της Φανερώσεως επί της γης του Χριστού ως Μονογενούς Υιού και λόγου του Θεού Πατρός. Ταυτοχρόνως εορτάζουμε και τη φανέρωση της Αγίας Τριάδας, καθότι, όπως ψάλλει η Εκκλησία μας Τριάδος η φανέρωσις εν Ιορδάνη γέγονεν». Ο αγιασμός και των δύο ημερών, 5ης και 6ης Ιανουαρίου, είναι ίδιος. Δηλαδή έχει την ίδια αγιαστική δύναμη[1].
Μερικοί, όμως, παρασυρόμενοι από το γεγονός ότι την παραμονή των Θεοφανίων παραλείπεται η ανάγνωση της πρώτης μεγάλης Ευχής ισχυρίζονται ότι, ένεκα αυτής της ελλείψεως, ο αγιασμός της 6ης Ιανουαρίου είναι μεγαλυτέρας αγιαστικής χάριτος. Οι υποστηρικτές αυτής της απόψεως δεν έχουν δίκιο, διότι η παραλειπομένη ευχή δεν είναι αγιαστική αλλά κηρυκτική. Αναλύει θεολογικά το νόημα της εορτής χωρίς, όμως, να περιέχει επίκληση της αγιαστικής Θείας Χάριτος. Πραγματική διαφορά αγιαστικής δυνάμεως υπάρχει μεταξύ του Μεγάλου Αγιασμού και του Μικρού αγιασμού που τελείται στην αρχή κάθε μηνός.
Στα Θεοφάνια είθισται στις παραθαλάσσιες περιοχές να αγιάζονται τα ύδατα της θάλασσας. Κατά την τελετή ο ιερέας πετά το σταυρό στη θάλασσα και πιστοί βουτούν για να τον ανασύρουν. Σε περιοχές που δεν είναι παραθαλάσσιες η τελετή μπορεί να γίνει σε ποτάμι, λίμνη ή και σε υδραγωγείο.
Αγιασμός σπιτιών - επιχειρήσεων - σχολείων Επεξεργασία
Για την καλή τύχη του σπιτιού - επιχείρησης και την απομάκρυνση κακών δαιμονίων, καλείται ιερωμένος για να τελέσει αγιασμό, ιδιαίτερα κατά τα εγκαίνια επιχείρησης και την αρχή νέας οικογένειας.
Αντίστοιχα, στην αρχή της νέας σχολικής χρονιάς τελείται αγιασμός στα σχολεία στην Ελλάδα.
Ιστορία του αγιασμού Επεξεργασία
Δεν είναι γνωστό πότε και γιατί καθιερώθηκε ο αγιασμός των υδάτων αφού στην Καινή Διαθήκη δεν εμφανίζεται τέτοια διαδικασία με τη σημερινή έκταση και υπόσταση, θεωρείται ότι αυτό έγινε τα πρώτα χριστιανικά χρόνια και πάντως πριν από τον 4ο αιώνα μ.Χ. Ο Πατριάρχης Φώτιος Α΄ διαμόρφωσε οριστικά την ακολουθία του αγιασμού.
Αγιασμός: Το Αγιασμένο νερό Επεξεργασία
- Τα μέλη της Ορθόδοξης Εκκλησίας θεωρούν ότι ο αγιασμός είναι προστατευτικός και για το λόγο αυτό πίνουν αγιασμό και στη συνέχεια φυλάσσουν μπουκαλάκια με αυτόν, είτε αυτό τον Θεοφανίων, είτε από το μηνιαίο (μικρό) αγιασμό.
- Στην Καθολική Εκκλησία υπάρχει αγιασμένο νερό σε κάθε ναό σε μια ειδική προς τούτο συνήθως μαρμάρινη δεξαμενή στην είσοδο, στην οποία οι πιστοί εισερχόμενοι στο ναό βουτούν τα δάχτυλά τους και κάνουν το σημείο του σταυρού.
- Στην ελληνική λαογραφία, τα δωδεκαημερίτικα πνεύματα ή αλλιώς καλικάντζαροι που βρίσκονται όλο το υπόλοιπο διάστημα του χρόνου κάτω από τη γη, βγαίνουν και κάνουν χίλιες δυο αταξίες. Ενοχλούν τις νοικοκυρές, κλέβουν τηγανίτες, κάνουν θορύβους, αλλά στη γιορτή των Θεοφανίων με τον αγιασμό των υδάτων εξαφανίζονται στα έγκατα της γης. Για τον σκοπό αυτό, οι νοικοκυρές ρίχνουν τον αγιασμό με τη βοήθεια κλαδιού από βασιλικό σε όλο το σπίτι για να τα διώξουν.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «5 Ιανουαρίου Παραμονή των Φώτων, ΠΡΟΣΟΧΗ στο τυπικό της Εκκλησίας μας | ΕΚΚΛΗΣΙΑ | orthodoxia.online». Ορθοδοξία | online. Ανακτήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2021.
Δείτε επίσης Επεξεργασία
- Θεοφάνια
- Βασκανία, σχετικά με την προφύλαξη από το κακό μάτι και τη χρήση του αγιασμού ως φυλακτήριο
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με τον Χριστιανισμό χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |