Αγιαστούρα
Αγιαστούρα ή αγιαστήρα ή ραντιστήρι ονομάζεται η δέσμη βασιλικού που μαζί με το Σταυρό χρησιμοποιεί ο ιερέας για να ραντίζει τους πιστούς με τον αγιασμό. Επίσης ονομάζεται το δοχείο όπου τοποθετείται ο αγιασμός,[1] και το μυροδοχείο σε σχήμα αχλαδιού με ψηλό λαιμό, με το οποίο γίνεται το ράντισμα. Επίσης λέγεται και ράντιστρο ή ραντιστήρι διότι μ' αυτό ραντίζει ο ιερέας τους πιστούς. Το αντίστοιχο σκεύος στην Καθολική Εκκλησία λέγεται aspergillum.
Παλαιότερα, ή και σήμερα κατά τόπους ονομάζεται και φωτιστήρα (η).[2] Το τετράστιχο:
- Φεύγετε να φεύγωμε
- γιατ' έρχετ' ο τρελλόπαπας
- με την αγιαστούρα του
- και με τη βρεχτούρα του
κατά τη λαϊκή παράδοση λέγεται από τους καλλικαντζάρους την παραμονή των Φώτων. Είναι γνωστό ανά την Ελλάδα με διάφορες παραλλαγές.[3] Στην παραλλαγή της Ίμβρου, οι καλλικάντζαροι ονομάζουν την αγιαστούρα "χαρχατζούκα".[4]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Ακαδημία Αθηνών, λεξικό, λήμμα "αγιαστήρα"
- ↑ Κούμας Μ. Κωνσταντίνος, "Λεξικόν δια τους μελετώντας τα των παλαιών Ελλήνων συγγράμματα", Βιέννη, 1826, τόμος Β', λήμμα "ράντιστρον".
- ↑ Νικ. Πολίτης, Παραδόσεις, 2, 1304. Αναφέρεται στο Ακαδημία Αθηνών, Λεξικό, λήμμα "αγιαστήρα".[1]
- ↑ Νικόλαος Πολίτης, Μελέται περί του βίου και της γλώσσης του ελληνικού λαού: Παραδόσεις - Μέρος Α΄, 1904, σ. 341: "Φύγετε να φύγουμι/μη μας φτάση ου πάπαδους/με την ξίγκλα'σ το λαιμό/και με την χαρχατζούκα του. Και ξίγκλα λεν το πετραχήλι και χαρχατζούκα τη φωτιστήρα" (αναφέρεται στο μύθο των καλικαντζάρων).
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με την Ορθόδοξη Εκκλησία χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |