Αζέμ Γκαλίτσα
Ο Αζέμ Μπεΐτα Γκαλίτσα[2] (αλβανικά: Azem Bejta Galica, Γκαλίτσα, Οθωμανική Αυτοκρατορία, 1889 - Γιούνικ, Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας, 15 Ιουλίου 1925) ήταν Αλβανός οπλαρχηγός των αρχών του εικοστού αιώνα από το Κόσοβο.
| Αζέμ Γκαλίτσα | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1889 Σρμπίκα |
| Θάνατος | 15 Ιουλίου 1924 ή 25 Ιουλίου 1924[1] Junik |
| Αιτία θανάτου | πεσών σε μάχη |
| Χώρα πολιτογράφησης | Αλβανία |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | στρατιωτικός |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Σότε Γκαλίτσα |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Βιογραφία Επεξεργασία
Γεννήθηκε το 1889 στον οικισμό Γκαλίτσα του βιλαετίου του Κοσσυφοπεδίου (κοντά στο Σκεντεράι της Ντρένιτσα[3]) και το αρχικό του όνομα ήταν Αζέμ Μπεΐτα[4]. Το 1912-13 συμμετείχε στους Βαλκανικούς Πολέμους ως αρχηγός Αλβανών ενόπλων στο πλευρό των Οθωμανών προκειμένου να αναχαιτιστεί η προέλαση του σερβικού στρατού στα εδάφη του Κοσσυφοπεδίου. Δύο χρόνια αργότερα (1915) παντρεύτηκε την αντάρτισσα Κερίμε Χαλίλι ή Ραντίσεβα - μετέπειτα γνωστή ως Σότε Γκαλίτσα - και μαζί συμμετείχαν ως επικεφαλής ανταρτών στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο όπου πολέμησαν, ανάλογα με τις περιστάσεις και τις εξελίξεις, εναντίον σερβικών, αυστροουγγρικών και βουλγαρικών δυνάμεων[5][6]. Η κύρια δράση του σώματός τους εντοπίζεται την περίοδο 1916 - 1917, όταν η περιοχή του Κοσόβου βρίσκονταν υπό αυστριακή και βουλγαρική κατοχή.
Παρά το νεαρό της ηλικίας του, ο Γκαλίτσα διακρίθηκε για τις στρατιωτικές του ικανότητες, ενώ το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα συνεργάστηκε στην περιοχή του Κοσόβου με ντόπιους Σέρβους αντάρτες εναντίον των αυστριακών δυνάμεων. Μάλιστα στις αρχές του 1918 είχε επαφές με τον κυριότερο τοπικό βοεβόδα των τσέτνικ, Κόστα Πετσάνατς, με αντικείμενο συζήτησης την ανάληψη κοινής δράσης[7].
Μετά τη λήξη του πολέμου το ζεύγος Γκαλίτσα συνέχισε τον ανταρτοπόλεμο καθώς δεν αποδεχόταν την παραμονή του Κοσόβου στο βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας: επίκεντρό τους ήταν αρχικά η Ντρένιτσα και μετά το 1922 ο οικισμός Γιούνικ, κοντά στην τότε ουδέτερη ζώνη ανάμεσα στη Γιουγκοσλαβία και την Αλβανία[6]. Το 1924 ο Γκαλίτσα ενεπλάκη στην εμφύλια διαμάχη μεταξύ της συντηρητικής κυβέρνησης του Αχμέτ Ζόγου και των πολιτικών του αντιπάλων (με προεξάρχοντες τον Φαν Νόλι και τους Κοσοβάρους Μπαϊράμ Κούρι και Χασάν Πρίστινα) πολεμώντας με την πλευρά της αντιπολίτευσης διότι υπολόγιζε πως η επικράτηση της προοδευτικής παράταξης του Φαν Νόλι θα σηματοδοτούσε θετικές εξελίξεις στο ζήτημα του Κοσόβου[6].
Πέθανε τον Ιούλιο του 1925, σε μια σπηλιά κοντά στο Γιούνικ, όπου είχε βρει καταφύγιο μετά από σοβαρό τραυματισμό του σε μάχη με τα γιουγκοσλαβικά στρατεύματα[4]. Ο θάνατός του αποτέλεσε ισχυρό πλήγμα για τους Αλβανούς αντάρτες της Γιουγκοσλαβίας[8].
Υστεροφημία Επεξεργασία
Ο Αζέμ Γκαλίτσα τιμάται ως εθνικός ήρωας στην Αλβανία και το Κόσοβο[9]. Το 1982, ο Αλβανός χορογράφος Παναγιότ Κανάτσι δημιούργησε την παράσταση μπαλέτου Shota dhe Azem Galica, εμπνευσμένος από τη δράση του Αζέμ Γκαλίτσα και της συζυγού του[10].
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ (Αγγλικά) Library of Congress Authorities. Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου. nb2015007418. Ανακτήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ Ben Fowkes, Bulent Gokay, Muslims and Communists in Post-Transition States, Routledge, 2014, χ.α.
- ↑ Robert Elsie, A Biographical Dictionary of Albanian History, I.B.Tauris, 2013, σελ. 160.
- ↑ 4,0 4,1 Robert Elsie, Historical Dictionary of Kosova, The Scarecrow Press, 2004, σελ. 63.
- ↑ Owen Pearson, Albania in the Twentieth Century, A History. Volume I. Albania and King Zog, 1908-39, I.B.Tauris, London 2004, σελ. 96.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Wojciech Roszkowski, Jan Kofman, Biographical Dictionary of Central and Eastern Europe in the Twentieth Century. Routledge, 2016, σελ. 272.
- ↑ Noel Malcolm, Kosovo. A Short History, Macmillan, London 1998, σελ. 262.
- ↑ Pearson, 2004, vol. I, σελ. 226
- ↑ Ivo Banac, The National Question in Yugoslavia. Origins, History, Politics, Cornell University Press, Ithaca, N.Y., 1988, σελ. 306.
- ↑ «Panajot Kanaçi, TROKITJE NË ABC-në E KËRCIMIT». gazeta-shqip.com (στα Αλβανικά). Gazeta Shqip Online. 3 Φεβρουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2018.
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Ivo Banac, The National Question in Yugoslavia. Origins, History, Politics, Cornell University Press, Ithaca, N.Y., 1988.
- Robert Elsie, A Biographical Dictionary of Albanian History, I.B.Tauris, 2013.
- Robert Elsie, Historical Dictionary of Kosova, The Scarecrow Press, 2004.
- Ben Fowkes, Bulent Gokay, Muslims and Communists in Post-Transition States, Routledge, 2014.
- Noel Malcolm, Kosovo. A Short History, Macmillan, London 1998.
- Owen Pearson, Albania in the Twentieth Century, A History. Volume I. Albania and King Zog, 1908-39, I.B.Tauris, London 2004.
- Wojciech Roszkowski, Jan Kofman, Biographical Dictionary of Central and Eastern Europe in the Twentieth Century. Routledge, 2016.