Αιγυπτιακό δημοψήφισμα (2019)

Ένα συνταγματικό δημοψήφισμα διεξήχθη στην Αίγυπτο από τις 20 έως τις 22 Απριλίου 2019,[1][2][3] με την ψηφοφορία στο εξωτερικό να διεξάγεται μεταξύ 19 και 21 Απριλίου.[4] Οι προτεινόμενες αλλαγές επιτρέπουν στον πρόεδρο Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι να παραμείνει στην εξουσία μέχρι το 2030. Με βάση την προηγούμενη έκδοση του συντάγματος, θα είχε αποκλειστεί από το να είναι ξανά υποψήφιος στις επόμενες εκλογές, οι οποίες επρόκειτο να διεξαχθούν το 2022.[5] Οι αλλαγές εγκρίθηκαν από το 88,83% των ατόμων που ψήφισαν, με ποσοστό συμμετοχής 44%.[6]

Προετοιμασία Επεξεργασία

Τα σχέδια τροποποίησης του συντάγματος προετοιμάστηκαν από τη Γενική Διεύθυνση Πληροφοριών (Mukhabarat) γύρω στον Δεκέμβριο του 2018, με σχεδόν καθημερινές συναντήσεις με επικεφαλής τον γιο του αλ Σίσι, Μαχμούτ, αναπληρωτή διευθυντή του Mukhabarat. Ορισμένες συνεδριάσεις παρακολούθησε επίσης ο Αμπάς Καμέλ, διευθυντής του Mukhabarat. Τα αρχικά σχέδια ήταν να παραταθεί η προεδρική θητεία σε έξι χρόνια, διατηρώντας το ανώτατο όριο δύο θητειών και να αποδυναμωθούν οι εξουσίες του Κοινοβουλίου.

Οι υπηρεσίες ασφαλείας σχεδίασαν «ευρείες εκστρατείες σύλληψης πολιτικών δημόσιων προσώπων από όλο το πολιτικό φάσμα» ως μέθοδο «μη [ανοχής σε] διαφωνία σε οποιαδήποτε κλίμακα σχετικά με τις τροπολογίες».

Προτεινόμενες τροποποιήσεις Επεξεργασία

Το άρθρο 140 τροποποιείται για να παρατείνει την προεδρική θητεία από τέσσερα σε έξι χρόνια και το άρθρο 241 τροποποιείται για να επιμηκύνει την ισχύουσα θητεία του ελ Σίσι και να του επιτρέψει να είναι υποψήφιος για νέα θητεία. Άλλες αλλαγές αποκαθιστούν την ικανότητα του Προέδρου να διορίζει Αντιπροέδρους (οι οποίοι είχαν καταργηθεί το 2012) και να ενισχύσει τις εξουσίες του Προέδρου στο δικαστικό σώμα[5] με τροποποιήσεις στα άρθρα 185, 189 και 193, καθιστώντας τον Πρόεδρο επικεφαλής του Ανώτατου Συμβουλίου για τις δικαστικές αρχές, οι οποίες θα ορίζουν τον εισαγγελέα και τους δικαστικούς ηγέτες, καθώς και να δίνει στον πρόεδρο την εξουσία να διορίζει άμεσα τον επικεφαλής του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου.[7]

Δύο τροπολογίες ενσωματώνουν περαιτέρω τον ρόλο του στρατού στην κυβέρνηση, με μια προτεινόμενη αλλαγή στο άρθρο 200 να δηλώνει ότι ο στρατός πρέπει να «διαφυλάξει το σύνταγμα και τη δημοκρατία, να διατηρήσει τους βασικούς πυλώνες του κράτους και τον πολιτικό χαρακτήρα του και να υποστηρίξει τα κέρδη του τους ανθρώπους και τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των ατόμων ". Μια αναθεώρηση του άρθρου 234 θα καθιστούσε μόνιμη απαίτηση τον ρόλο του στρατού να επιλέγει τον υπουργό Άμυνας.[5]

Περαιτέρω τροποποιήσεις καθιστούν το κοινοβούλιο διθάλαμο σώμα, με την καταργηθείσα το 2014 Άνω Βουλή να αποκαθίσταται ως Γερουσία, η οποία θα αποτελείται από 120 εκλεγμένα μέλη και 60 διορισμένα από τον πρόεδρο. Οι αλλαγές στο άρθρο 102 μειώνουν τον αριθμό των μελών της Κάτω Βουλής από 596 σε 450, με τουλάχιστον 112 έδρες να προορίζονται για γυναίκες.[7]

Στις 16 Απριλίου 2019, το Κοινοβούλιο ενέκρινε τις αλλαγές στο Σύνταγμα.[5] 22 βουλευτές ψήφισαν κατά των αλλαγών, με έναν βουλευτή να ψηφίζει "παρών".[8] Οι αλλαγές έπρεπε να τεθούν σε δημοψήφισμα εντός 30 ημερών.

Εκστρατεία Επεξεργασία

Οι προτάσεις υποστηρίχθηκαν από τον βουλευτή του Κόμματος των Ελεύθερων Αιγυπτίων Μοχάμεντ Αμπού Χαμέντ, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι ο ελ Σίσi χρειαζόταν περισσότερο χρόνο να μείνει στην εξουσία προκειμένου να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις.[5]

Πολλά πολιτικά κόμματα, μεταξύ των οποίων το Κόμμα Σοσιαλιστικής Λαϊκής Συμμαχίας, το Αιγυπτιακό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, το Κόμμα του Συντάγματος, το Κόμμα Μεταρρύθμισης και Ανάπτυξης, το Κόμμα Ελευθερίας της Αιγύπτου, το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Αιγύπτου, το Κόμμα Εθνικής Συμφιλίωσης, το Συντηρητικό Κόμμα και το Κόμμα Αξιοπρέπεια (καθώς και οι βουλευτές της Συμμαχίας 25-30) συναντήθηκαν στις 5 Φεβρουαρίου 2019 για να σχηματίσουν την Ένωση για την Υπεράσπιση του Συντάγματος, η οποία δρομολόγησε μια εκστρατεία με τρεις άξονες για να καταψηφιστούν οι τροπολογίες (συγκέντρωση υπογραφών, δημιουργία "πλατφόρμας μέσων" και προσφυγή στα δικαστήρια κατά των τροπολογιών).[9] Το μέλος του κόμματος του Συντάγματος Χαλέντ Νταβούντ ισχυρίστηκε ότι οι προτάσεις ήταν η διατήρηση της εξουσίας[5], ενώ το Πολιτικό Δημοκρατικό Κίνημα εξέφρασε την αντίθεσή του στις τροπολογίες.[10] Άλλα κόμματα και οργανώσεις που αντιτάχθηκαν επίσης στις τροπολογίες ήταν το Αραβικό Δημοκρατικό Νασεριστικό Κόμμα και οι Επαναστατικοί Σοσιαλιστές .

Η Διεθνής Επιτροπή των Δικαστών ζήτησε την απόρριψη των αλλαγών, σημειώνοντας ότι η αλλαγή στο άρθρο 140 σχετικά με τη διάρκεια της προεδρικής θητείας παραβιάζει την καθιερωμένη ρήτρα του άρθρου 226, απαγορεύοντας τις αλλαγές στα κείμενα που αφορούν στην επανεκλογή του Προέδρου, εκτός αν παρέχονται περισσότερες εγγυήσεις.[11]

Μια καμπάνια που ονομάζεται «Bātil» («μηδενικό και άκυρο») ξεκίνησε την εβδομάδα της 7ης Απριλίου για να αντιταχθεί τις προτεινόμενες τροποποιήσεις.[12] Ωστόσο, ο ιστότοπος της καμπάνιας μπλοκαρίστηκε στις 9 Απριλίου 2019, αφού συγκεντρώθηκαν πάνω από 60.000 υπογραφές εναντίον των αλλαγών. σύμφωνα με τα NetBlocks, η κυβέρνηση δέσμευσε στη συνέχεια πάνω από 34.000 άλλους ιστοχώρους προκειμένου να περιορίσει την πρόσβαση στον ιστότοπο της καμπάνιας.[13]

Οι αντίπαλοι των τροπολογιών αντιμετώπισαν καταστολή από την κυβέρνηση, σύμφωνα με την Al-Monitor, η οποία ανέφερε για μια μυστική ομάδα λαϊκών ομάδων που κρατούσαν πανό και χρησιμοποιούσαν γκράφιτι για να αντιταχθούν στις προτάσεις.[14]

Μετά την ανάγνωση των προτεινόμενων τροπολογιών, ο πολιτικός αναλυτής και αρθρογράφος Μαγκέντ Μαντούρ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι αλλαγές στο σύνταγμα "θα επαναπροσδιορίσουν το αιγυπτιακό πολιτικό σύστημα και θα αφαιρέσουν το τελευταίο προσκήνιο του διαχωρισμού των εξουσιών ή την υποταγή του στρατού στην εκλεγμένη κυβέρνηση. Η Αίγυπτος πρόκειται να γίνει στρατιωτική δικτατορία τόσο στο όνομα όσο και στην πράξη. "[15]

Διεξαγωγή Επεξεργασία

Ένας δικαστής που είναι υπεύθυνος για ένα εκλογικό τμήμα στο Κάιρο, εξέθεσε διάφορα θέματα σχετικά με την διενέργεια των εκλογών, συμπεριλαμβανομένου του συνδυασμού ψηφοδελτίων μη εγγεγραμμένων και εγγεγραμμένων ψηφοφόρων, μελών του φιλοκυβερνητικού Κόμματος του Μέλλοντος του Έθνους στα εκλογικά κέντρα (και ως δημοσκόποι), δωροδοκία με φαγητό και ανύπαρκτη εποπτεία κατά την καταμέτρηση των ψηφοδελτίων.[16]

Αποτελέσματα Επεξεργασία

Δημοψήφισμα της Αιγύπτου 2019
Εκλογικό σώμα 61.344.503
Σύνολο ψήφων 27.193.593 100%
Άκυρα ψηφοδέλτια 831.172 3,06%
Έγκυρα ψηφοδέλτια 26.362.421 96,94%
Ψήφοι Ποσοστό
  Ναι 23.416.741 88,83%
  Όχι 2.945.680 11,17%
Συμμετοχή 44,33%
Πηγή: Ahram Online Αρχειοθετήθηκε 2020-11-28 στο Wayback Machine.

Αντιδράσεις Επεξεργασία

Λίγα λεπτά μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, ο Σίσι σχολίασε σε ένα tweet, ευχαριστώντας τον αιγυπτιακό λαό για την θετική ψήφο»: «Το θαυμάσιο θέαμα που προσέφεραν οι Αιγύπτιοι που συμμετείχαν στο δημοψήφισμα... θα καταγραφεί στο ιστορικό αρχείο του έθνους μας».

Η εφημερίδα «New Arab» ανέφερε: «Τα κυβερνητικά μέσα ενημέρωσης, οι επιχειρηματίες και οι βουλευτές είχαν πιέσει για μια θετική ψήφο και για υψηλή συμμετοχή, με πολλούς να προσφέρουν ελεύθερες βόλτες και παράδοση τροφίμων στους ψηφοφόρους, ενώ οι αρχές απείλησαν να επιβάλλουν πρόστιμο σε όποιον μποϊκοτάρει το τριήμερο δημοψήφισμα. [17] Η Διεθνής Αμνηστία και η Διεθνής Επιτροπή των Δικαστών είχαν προηγουμένως προτρέψει την αιγυπτιακή κυβέρνηση να αποσύρει τις τροπολογίες, επειδή «θα υπονόμευε την ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας και θα επεξέτεινε τις στρατιωτικές δίκες για τους πολίτες. Εάν εγκριθούν, οι τροποποιήσεις θα αποδυναμώσουν το κράτος δικαίου, θα εξαλείψουν περαιτέρω τις εγγυήσεις δίκαιης δίκης και θα κατοχυρώσουν την ατιμωρησία των μελών των ενόπλων δυνάμεων».[18]

Ενώ ο πρόεδρος της Εθνικής Εκλογικής Επιτροπής Λασίν Ιμπραήμ μίλησε για τις «δυνάμεις του σκότους και του κακού» που μποϊκοτάρισαν το δημοψήφισμα προκειμένου να «καταστραφεί η δημοκρατική ατμόσφαιρα στην οποία έλαβε χώρα»[19] ο γνωστός Αιγύπτιος συγγραφέας Αλάα Αλ Ασουάνι, στην αραβική υπηρεσία της Deutsche Welle , ανέφερε τους λόγους για τους οποίους το δημοψήφισμα ήταν «άκυρο, αντισυνταγματικό και αντιδημοκρατικό, περιγράφοντας τον ελ Σίσι ως“στρατιωτικό δικτάτορα (ديكتاتور عسكري) που ασκεί πρωτοφανή καταπίεση πάνω στο λαό.”[20]

Το BBC δήλωσε ότι οι αιγυπτιακές αρχές δεν του έδωσαν τη διαπίστευση για να καλύψει ειδησεογραφικά την ψηφοφορία.[19]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Egypt to vote on extending Sisi's term on April 20-22». Al Jazeera. 17 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2019. 
  2. Hakim, Ashraf; Soliman, Asmahan (2018-12-04). «Egypt's new political order in the making». Mada Masr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-10-19. https://web.archive.org/web/20191019233648/https://madamasr.com/en/2018/12/04/feature/politics/egypts-new-political-order-in-the-making/. Ανακτήθηκε στις 2019-10-20. 
  3. «Egypt activist Wael Ghonim's brother ordered to remain in custody». Al Jazeera English. 2019-09-22. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-10-19. https://web.archive.org/web/20191019225425/https://www.aljazeera.com/news/2019/09/egypt-activist-wael-ghonim-brother-ordered-remain-custody-190922115155447.html. Ανακτήθηκε στις 2019-10-20. 
  4. Samy Magdy (17 Απριλίου 2019). «Egypt schedules 3-day referendum on constitutional changes». Associated Press. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2019. 
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 «Egypt constitutional changes could mean Sisi rule until 2030». BBC. 16 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2019. 
  6. «UPDATED: Egypt's constitutional amendments passed by 88.83% in referendum - National Elections Authority». Ahram Online. 23 Απριλίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2019. 
  7. 7,0 7,1 Gamal Essam El-Din (15 Απριλίου 2019). «Frequently Asked Questions about parliament's proposed amendments of Egypt's 2014 constitution». Ahram Online. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2019. 
  8. «National referendum on constitutional amendments to begin 3 days after parliamentary approval». Mada Masr. 17 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 18 Απριλίου 2019. 
  9. «'Union to Defend the Constitution' brings opposition forces together to reject constitutional amendments». Mada Masr. 7 Φεβρουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 18 Απριλίου 2019. 
  10. Egypt opposition urges voters to reject constitutional amendments, 18 Απριλίου 2019, https://www.aljazeera.com/news/2019/04/egypt-opposition-urges-voters-reject-constitutional-amendments-190418160131914.html, ανακτήθηκε στις 18 Απριλίου 2019 
  11. «Egypt: constitutional amendments to extend the President's term and powers over the judiciary must be rejected». International Commission of Jurists (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2019. 
  12. «Egypt blocks over 34,000 websites in attempt to 'shut down' constitutional amendments opposition campaign». Mada Masr. 16 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2019. 
  13. «Egypt filters 34,000 domains in bid to block opposition campaign platform». NetBlocks. 15 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2019. 
  14. «Grass-roots group seeks to defeat Egyptian amendments». Al-Monitor. 21 Απριλίου 2019. https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2019/04/freedom-for-egypt-movement-defying-constitutional-amendments.html. Ανακτήθηκε στις 21 Απριλίου 2019. 
  15. Mandour, Maged (26 Φεβρουαρίου 2019). «Generalissimo Sisi». Qantara.de. Ανακτήθηκε στις 21 Απριλίου 2019. 
  16. «Judge overseeing polling station recounts troubling incidents in constitutional referendum». Mada Masr. 1 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2019. 
  17. «Sisi wins 'sham referendum' extending rule amid vote-buying claims». TheNewArab. 23 Απριλίου 2019. https://www.alaraby.co.uk/english/news/2019/4/23/sisi-wins-sham-referendum-extending-rule-amid-vote-buying-claims. Ανακτήθηκε στις 24 Απριλίου 2019. 
  18. «Egypt: Parliament should reject proposed constitutional amendements». Amnesty International. 8 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Απριλίου 2019. 
  19. 19,0 19,1 «Egyptian president could rule until 2030 as constitutional changes backed». BBC. 24 Απριλίου 2019. https://www.bbc.com/news/world-middle-east-48035512. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2019. 
  20. «كيف نتعامل كع نتائج الاستفتاء؟ (How Shall We Deal the Referendum's Results?». Deutsche Welle Arabic. 23 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Απριλίου 2019.