Βικιπαίδεια

Αικατερίνη της Γαλλίας (1401-1437)

Η Αικατερίνη των Βαλουά (γαλλικά: Catherine de Valois, 27 Οκτωβρίου 1401 – 3 Ιανουαρίου 1437) από τον Οίκο των Βαλουά έγινε με τον γάμο της βασίλισσα της Αγγλίας (1420 - 1422). Ήταν η μικρότερη κόρη του Καρόλου ΣΤ' της Γαλλίας και της Ισαβέλλας των Βίττελσμπαχ, κόρης τού Στεφάνου Γ΄ δούκα της Βαυαρίας-Ίνγκολστατ.[6][7] Παντρεύτηκε σε πρώτο γάμο τον Ερρίκο Ε΄ της Αγγλίας και έγινε η μητέρα του Ερρίκου ΣΤ΄ της Αγγλίας.[8] Ο μυστικός της γάμος με τον Όουεν Τυδώρ μετά τον πρόωρο θάνατο του πρώτου συζύγου της, άλλαξε σημαντικά τις τύχες της οικογένειας της: εγγονός της ήταν ο μετέπειτα βασιλιάς Ερρίκος Ζ΄ της Αγγλίας.[9] Η μεγαλύτερη αδελφή της Ισαβέλλα των Βαλουά είχε γίνει βασίλισσα της Αγγλίας ως δεύτερη σύζυγος του Ριχάρδου Β΄ της Αγγλίας.

Αικατερίνη του Βαλουά
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Catherine de Valois (Γαλλικά)
Γέννηση27  Οκτωβρίου 1401[1]
Hôtel Saint-Pol[1]
Θάνατος3  Ιανουαρίου 1437[2][1]
Bermondsey Abbey[1]
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςΑββαείο του Ουέστμινστερ[1]
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Αγγλίας
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας
Οικογένεια
ΣύζυγοςΕρρίκος Ε' της Αγγλίας (1420–1422)[3][4]
Όουεν Τυδώρ (1431–1432)[3][4]
ΤέκναΕρρίκος ΣΤ΄ της Αγγλίας[3]
Εδμόνδος του Ρίτσμοντ[3]
Τζάσπερ Τυδώρ[5][3]
Margaret Tudor[5]
ΓονείςΚάρολος ΣΤ΄ της Γαλλίας[3] και Ισαβέλλα της Βαυαρίας[3]
ΑδέλφιαΜαρία της Γαλλίας
Μαργαρίτα του Βαλουά
Ιωάννα της Γαλλίας (1391-1433)
Λουδοβίκος του Γκυγιέν
Ιωάννης της Γαλλίας[3]
Κάρολος Ζ' της Γαλλίας[3]
Ισαβέλλα του Βαλουά[3]
Μιχαέλα του Βαλουά[3]
ΟικογένειαΟίκος του Βαλουά και Οίκος των Τυδώρ
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΠρίγκιπας της Αχαΐας
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Τα πρώτα χρόνια Επεξεργασία

Η Αικατερίνη γεννήθηκε στο Οτέλ Σαιν-Πολ, ένα από τα βασιλικά ανάκτορα των Παρισίων· από τα παιδικά της χρόνια ο Ερρίκος Δ΄ της Αγγλίας την προόριζε νύφη στον γιο και διάδοχο της Ερρίκο, πρίγκιπα της Ουαλίας, αλλά ο βασιλιάς πέθανε πριν ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις. Ο πρίγκιπας της Ουαλίας διαδέχθηκε τον πατέρα του ως Ερρίκος Ε΄ και επανέφερε ξανά το ζήτημα του γάμου με την Αικατερίνη, αφού πήρε πρώτα υποσχέσεις για μια μεγάλη προίκα και κληρονομικά δικαιώματα στον θρόνο της Γαλλίας. Αν και μερικοί συγγραφείς αναφέρουν ότι παραμελήθηκε σαν παιδί από τη μητέρα της, η σύγχρονη εξέταση των γεγονότων απέδειξε το αντίθετο:[10] η Ισαβέλλα της έκανε δώρα πολλά παιχνίδια, θρησκευτικά κείμενα και την έστειλε στη μονή του Πουασύ για θρησκευτική εκπαίδευση.[11]

Γίνεται βασίλισσα της Αγγλίας Επεξεργασία

Ο Ερρίκος Ε΄ πήγε να πολεμήσει στη Γαλλία και μετά τη μεγάλη του νίκη στη μάχη του Αζινκούρ επανέφερε το θέμα τού γάμου του με την Αικατερίνη· ήταν πολύ ελκυστική και όταν ο Άγγλος βασιλιάς τη συνάντησε στο Μελάν, γοητεύτηκε μαζί της. Όταν έκλεισε ειρήνη ανάμεσα στην Αγγλία και τη Γαλλία με τη Συνθήκη του Τρουά, ο Κάρολος ΣΤ΄ αναγνώρισε τον Ερρίκο Ε΄ σαν διάδοχό του στον Γαλλικό θρόνο. Ο γάμος ανάμεσα στον Ερρίκο Ε΄ και την Αικατερίνη των Βαλουά έγινε στην ενοριακή εκκλησία του Σαιν Τζων ή στον καθεδρικό ναό του Τρουά (2 Ιουνίου 1420)· η Αικατερίνη συνόδευσε τον σύζυγο της στην Αγγλία και στέφτηκε βασίλισσα στο Αββαείο του Ουέστμινστερ (23 Φεβρουαρίου 1421). Ο Ερρίκος Ε΄ επέστρεψε στη Γαλλία τον Ιούνιο του 1421 για να συνεχίσει τις στρατιωτικές του επιχειρήσεις.

Την ίδια εποχή η Αικατερίνη ήταν έγκυος λίγων μηνών· γέννησε έναν γιο στο Γουίντσορ, που ονομάστηκε επίσης Ερρίκος (6 Δεκεμβρίου 1621), αλλά ο σύζυγός της δεν πρόλαβε να δει το παιδί του. Στην πολιορκία της Μω ο Ερρίκος Ε΄ αρρώστησε από δυσεντερία και πέθανε λίγο πριν τα 36α γενέθλιά του (31 Αυγούστου 1422), αφήνοντας την Αικατερίνη ως χήρα βασίλισσα, μόλις 21 ετών. Ο πατέρας της πέθανε λίγους μήνες μετά τον σύζυγό της, αφήνοντας τον γιο της κληρονόμο του Γαλλικού βασιλείου· η Αικατερίνη ονόμασε τον γιο της με το όνομα του πατέρα του σε πολύ μικρή ηλικία. Η Αικατερίνη ήταν ακόμα μικρή και σε ηλικία γάμου· σύμφωνα με μια πληροφορία υποψήφιος μνηστήρας της ήταν ο κουνιάδος της Χάμφρεϊ, δούκας του Γκλόστερ, αλλά σύμφωνα με τις περισσότερες πηγές ετοιμαζόταν να παντρευτεί τον εξάδελφο τού συζύγου της Εδμόνδο Μπωφόρ, κόμη του Μορτέν. Ο δούκας του Γκλόστερ ήταν έντονα αντίθετος με τον γάμο αυτόν και το Κοινοβούλιο πέρασε διάταγμα (1427 - 1428), με το οποίο αν η χήρα βασίλισσα παντρευτεί ξανά χωρίς τη συγκατάθεση του βασιλιά, η περιουσία και οι τίτλοι τού συζύγου της θα κατασχόταν, χωρίς να τιμωρηθούν απαραίτητα τα παιδιά του. Ο βασιλιάς μπορούσε να δώσει τη συγκατάθεση μονάχα αν είχε φτάσει στην ενηλικίωση, αλλά τότε ο Ερρίκος ΣΤ΄ ήταν μόλις έξι ετών.

Ο δεύτερος γάμος της με τον Όουεν Τυδώρ Επεξεργασία

 
Ο γάμος του Ερρίκου Ε΄ της Αγγλίας με την Αικατερίνη του Βαλουά· Βρετανική Βιβλιοθήκη.

Η Αικατερίνη ζούσε τότε στη βασιλική κατοικία και φρόντιζε την ανατροφή τού μικρού της γιου, αλλά οι σύμβουλοι είχαν καθήκον να την επιβλέπουν. Η Μαργαρίτα προχώρησε σε ερωικές σχέσεις με τον Ουαλό ευγενή Όουεν Τυδώρ, ο οποίος βρισκόταν στην υπηρεσία τού οικονόμου τού Ερρίκου Ε΄, Γουόλτερ Χάνγκερφορντ, όταν εκείνος βρισκόταν στη Γαλλία (1421). Ο Τυδώρ είχε πιθανότατα διοριστεί φύλακας της ιματιοθήκης της Αικατερίνης· η σχέση τους ξεκίνησε όταν η Αικατερίνη ζούσε στο Κάστρο του Ουίνδσορ και έμεινε έγκυος στο πρώτο τους παιδί. Ο Όουεν Τυδώρ σε κάποιο σημείο είχε σταματήσει να κατοικεί στη βασιλική κατοικία· τον Μάιο του 1432 το Κοινοβούλιο τού παραχώρησε τα δικαιώματα του Άγγλου, κάτι πολύ σημαντικό για τον ίδιο, επειδή οι νόμοι τού Ερρίκου Δ΄ της Αγγλίας περιόριζαν τα δικαιώματα των Ουαλών.

Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι η Αικατερίνη των Βαλουά είχε παντρευτεί τον Όουεν Τυδώρ· δεν το επιβεβαιώνει κάποιο έγγραφο.[12] Αν είχαν πραγματικά παντρευτεί, υπάρχουν πολλές αμφιβολίες για τη νομιμότητα του γάμου τους, καθώς σύμφωνα με το Κοινοβουλευτικό διάταγμα του 1428 δημιουργήθηκαν πολλές αμφιβολίες, όχι μόνο για τον γάμο, αλλά και για τη νομιμότητα των παιδιών.[13] Η σχέση αυτή σε κάθε περίπτωση οδήγησε αργότερα στην άνοδο τού Οίκου των Τυδώρ στον θρόνο της Αγγλίας με πρώτο βασιλιά τον εγγονό της Ερρίκο Ζ΄. Οι ιστορικοί των Τυδώρ είναι βέβαιοι ότι ο γάμος είχε γίνει και ήταν νόμιμος: σε αντίθετη περίπτωση δεν θα μπορούσαν οι απόγονοί τους να αποκτήσουν τόσο ισχυρά δικαιώματα στον θρόνο της Αγγλίας. Παιδιά τους ήταν:

Το τέλος της Επεξεργασία

 
Ο θυρεός της Αικατερίνης των Βαλουά ως βασίλισσας της Αγγλίας.

Η Αικατερίνη πέθανε λίγο μετά τη γέννα τού τέταρτου παιδιού της (3 Ιανουαρίου 1437). Η αιτία τού θανάτου της είναι άγνωστη· πολλοί ιστορικοί τονίζουν ότι δεν πέθανε από επιπλοκές στην γέννα, αλλά την ταλαιπωρούσε από καιρό μια ασθένεια, γι'αυτό είχε εισέλθει στο αβαείο του Μπέρμοντσι για θεραπεία. Έκανε την διαθήκη της τρεις ημέρες πριν το τέλος της (3 Ιανουαρίου 1437) και τάφηκε στο αβαείο του Ουέστμινστερ. Μετά τον θάνατό της οι εχθροί της αποφάσισαν να κινηθούν νομικά εναντίον τού Όουεν Τυδώρ, που τον κατηγόρησαν για παραβίαση τού νόμου που είχε ψηφιστεί από το Κοινοβούλιο το 1427 σχετικά με τη χηρεία της βασίλισσας. Ο Όουεν κλήθηκε από το Κοινοβούλιο να απολογηθεί, συνελήφθη και φυλακίστηκε στο κάστρο του Νιούγκεϊτ.[14] Προσπάθησε να δραπετεύσει στις αρχές του 1438, αλλά τελικά απέτυχε και τον Ιούλιο της ίδιας χρονιάς μεταφέρθηκε στο Κάστρο του Ουίνδσορ.[15]

Οι δυο μεγαλύτεροι γιοι της Αικατερίνης Εδμόνδος και Τζάσπερ ανατράφηκαν από την Αικατερίνη ντε λα Πολ, ηγουμένη τού Μπάρκινγκ και αδελφή του Γουίλιαμ ντε λα Πολ, 1ου δούκα του Σάφοκ, αλλά μετά το 1442 ο βασιλιάς (ετεροθαλής αδελφός τους) ανέλαβε προσωπικά την ανατροφή τους. Ο πατέρας τους Όουεν ελευθερώθηκε πληρώνοντας 2.000 στερλίνες, αλλά συγχωρέθηκε τον Νοέμβριο του 1439 και την επόμενη χρονιά ακυρώθηκαν τα λύτρα· ο Όουεν Τυδώρ παρέμεινε στη βασιλική κατοικία μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1450. Ο Όουεν Τυδώρ, μετά τον θρίαμβο των Υορκιστών στην μάχη τού Μόρτιμερς Κρος, εκτελέστηκε στο Χέρεφορντσιρ (1461). Οι γιοι του είχαν πάρει τίτλους και κομητείες από τον Ερρίκο ΣΤ΄, μεγαλύτερο γιο της Αικατερίνης. Ο μεγαλύτερος Εδμόνδος παντρεύτηκε την Μαργαρίτα Μπωφόρ, με αποτέλεσμα ο γιος τους Ερρίκος Τυδώρ να αποκτήσει ισχυρά δικαιώματα και να ανέβει στον θρόνο ως Ερρίκος Ζ΄.

Το ξύλινο ταφικό ομοίωμα που χρησιμοποιήθηκε στην κηδεία της, τοποθετήθηκε σε δημόσια θέα στο μουσείο τού Ουέστμινστερ και στην συνέχεια μεταφέρθηκε στον τάφο της. Το 2018 παρουσιάστηκε στην νέα βασιλική Συλλογή Αδαμάντινου Ιωβιλαίου τού αβαείου. Ο τάφος της, κατασκευασμένος αρχικά από αλάβαστρο, καταστράφηκε όταν ο εγγονός της Ερρίκος Ζ΄ έκανε επισκευές για την επέκταση του αβαείου· λέγεται ότι τον κατέστρεψε σκόπιμα για να μη θυμίζει σε κανένα την παράνομη καταγωγή του. Την ίδια εποχή το σκέπασμα από το φέρετρό της έσπασε σε σκόπιμο ατύχημα και αποκαλύφτηκε η σορός της, που ήταν σε δημόσια θέα πολλούς αιώνες· ο πολιτικός Σάμιουελ Πέπις (1633 - 1703) την ασπάστηκε στα γενέθλιά του (1669), αναφέροντας:

"Βρέθηκα την Τρίτη στο αβαείο και είδα το σώμα της μπροστά μου, έπιασα το επάνω μέρος της στα χέρια μου, έσκυψα στη συνέχεια και της φίλησα το στόμα· είμαι πολύ υπερήφανος που στα 36α γενέθλιά μου φίλησα μια βασίλισσα".

Η Αικατερίνη των Βαλουά παρέμεινε στον ίδιο τάφο πολλούς αιώνες· η αναταφή της έγινε από την Βασίλισσα Βικτώρια.

Τέχνη Επεξεργασία

  • Ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ στο έργο του Ερρίκος Ε΄ παρουσιάζει τον γάμο τού Ερρίκου Ε΄ με την Αικατερίνη των Βαλουά μετά τη μάχη του Αζενκούρ
  • Η Αικατερίνη των Βαλουά εμφανίζεται στο μυθιστόρημα τού Χόλευ Τζάρμαν (γεν. το 1935) "το στέμμα στο φως τού καντηλιού" (1978)
  • Η Αικατερίνη των Βαλουά και οι γιοι της Εδμόνδος και Τζάσπερ εμφανίζονται στο έργο της Μάργκαρετ Φραζί (1946 - 2013) "ο μύθος τού παιδιού" (1995)
  • Η Αικατερίνη των Βαλουά εμφανίζεται στο έργο της Ιωάννας Πλαίντι "το μυστικό της βασίλισσας"
  • Στο ιστορικό μυθιστόρημα της Μάρθας Ροφίρτ (1917 - 1990) "η τύχη έκανε το σπαθί του" σχετικά με τον Ερρίκο Ε΄ η Αικατερίνη των Βαλουά είναι μια από τους αφηγητές
  • Το μυθιστόρημα τού Ντέντουιντ Τζόουνς "η Λίλυ και ο δράκος" αφηγείται την ιστορία τού Όουεν Τυδώρ και της Αικατερίνης τού Βαλουά
  • Η Αικατερίνη των Βαλουά εμφανίζεται στο μυθιστόρημα της Τζοάννα Χικσον "η νύφη τού Αζινκούρ" (2013), που αφηγείται τα πρώτα χρόνια της ζωής της.
  • Η Αικατερίνη των Βαλουά εμφανίζεται στο μυθιστόρημα της Αν Όμπριεν "η ξεχασμένη βασίλισσα" (2013)
  • Το μυθιστόρημα της Βανόρας Μπέννεττ (γεν. το 1962) "ο αγαπητικός της βασίλισσας" (2009) αφηγείται τον μυστικό γάμο της Αικατερίνης των Βαλουά και τού Όουεν Τυδώρ.
  • Η Αικατερίνη των Βαλουά εμφανίζεται στο έργο της Μάρι Γκρίφφιθ (1772 - 1846) "η λεηλασία τού τριαντάφυλλου των Τυδώρ", που περιγράφει τον σύντομο γάμο της Αικατερίνης των Βαλουά με τον Ερρίκο Ε΄ και τη σχέση της στην συνέχεια με τον Όοουεν Τυδώρ.
  • Το έργο τού σκηνοθέτη Ρόουζμαρι Αν Σισσόν (1923 - 2017) "η βασίλισσα και ο Ουαλός" (1957) περιγράφει την ιστορία τού Όουεν Τυδώρ και της Αικατερίνης των Βαλουά.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 «Oxford Dictionary of National Biography». (Αγγλικά) Oxford Dictionary of National Biography. Oxford University Press. Οξφόρδη. 2004.
  2. ↑ (Δανικά) gravsted.dk.
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 «Kindred Britain»
  4. ↑ 4,0 4,1 p10187.htm#i101862. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  5. ↑ 5,0 5,1 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  6. ↑ Europaisch Stammtafeln Band II tafel 63. says she died on 3 January 1438
  7. ↑ Historical dictionary of late medieval England, 1272–1485, Editors Ronald H. Fritze, William Baxter Robison, (Greenwood Publishing Group, 1992), 94.
  8. ↑ The Cambridge historical encyclopedia of Great Britain and Ireland, Ed. Christopher Haigh, (Cambridge University Press, 2000), 345.
  9. ↑ Williams, Neville and Antonia Fraser, The Tudors, (University of California Press, 2000), 19.
  10. ↑ Strickland, Agnes (1840). Queens of England. London: Su Stackland. p. 264.
  11. ↑ Gibbon, Rachel (December 1996). "Isabeau of Bavaria, Queen of France (1385-1422): The Creation of an Historical Villainess: The Alexander Prize Essay". Transactions of the Royal Historical Society. 6: 51–63.
  12. ↑ Fields, Bertram (1998). Royal Blood: Richard III and the Mystery of the Princes. New York: Regan Books.
  13. ↑ Chrimes, S. B. (1980). "The Reign of Henry VI: Some Recent Contributions". Welsh History Review. 10 (1): 320–333.
  14. ↑ Chrimes 1999, p. 9-10.
  15. ↑ Chrimes 1999, p. 9-10.

Πηγές Επεξεργασία

  • Boutell, Charles (1863). "A Manual of Heraldry, Historical and Popular".
  • Chrimes, S. B. (1980). "The Reign of Henry VI: Some Recent Contributions". Welsh History Review.
  • Fields, Bertram (1998). Royal Blood: Richard III and the Mystery of the Princes. New York: Regan Books.
  • Gibbon, Rachel (December 1996). "Isabeau of Bavaria, Queen of France (1385-1422): The Creation of an Historical Villainess: The Alexander Prize Essay". Transactions of the Royal Historical Society.
  • Strickland, Agnes (1840). Queens of England. London: Su Stackland.
  • The Cambridge historical encyclopedia of Great Britain and Ireland, Ed. Christopher Haigh, (Cambridge University Press, 2000)
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αικατερίνη_της_Γαλλίας_(1401-1437)&oldid=10372766"