Αιώνια Ειρήνη

Η Απέραντος Ειρήνη, που υπογράφτηκε το 532 μεταξύ της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και της Σασσανιδικής Περσίας, ήταν μία συνθήκη ειρήνης που δεν είχε οριστεί η διάρκειά της. Έληξε τον Ιβηρικό Πόλεμο (527-531) μεταξύ των δύο δυνάμεων. Ανακοίνωσε μια περίοδο σχετικά εγκάρδιων σχέσεων, αλλά κράτησε ως το 540. όταν άρχισαν εχθροπραξίες για τον έλεγχο της Λαζικής.

Το Ρωμαιο-Περσικό σύνορο: το 387 (γραμμή με παύλες) και το 591 (γραμμή με παύλες και τελείες).

Ιστορία

Ο Ιβηρικός Πολεμος, που είχε προκληθεί από τους εξεγερθέντες Ίβηρες εναντίον των Περσών το 524/5, είχε -σε μεγάλο βαθμό- ασαφές αποτέλεσμα: οι Πέρσες γρήγορα συνέτριψαν την εξέγερση, αλλά δεν μπόρεσαν να αποκομίσουν κέρδη στη Ρωμαϊκή επικράτεια, εκτός από δύο πόλεις: τη Σκάνδα και τη Σαραπανίδα στη Λαζική. Ο Ρωμαίοι, αφού ανέλαβαν έπειτα από δύο υποχωρήσεις, προκάλεσαν δύο ήττες στους Πέρσες το 530, στον Δάρα και στη Σατάλα. Έπειτα κέρδισαν δύο συνοριακά φρούρια, το Μπόλουμ και το Φαράγγιον στην Περσαρμενία, αλλά μετά νικήθηκαν στο Καλλίνικον το 531. Κατά τη διάρκεια αυτών των συγκρούσεων, περίοδοι ανακωχής και διαπραγματεύσεων διακόπηκαν από εκστρατείες, αλλά εκείνες δεν οδήγησαν σε συγκεκριμένα αποτελέσματα.

Με το τέλος του Πέρση σαχανσάχ Καβάδη Α΄ (βασ. 488-531) στα τέλη του 531 και τη δολοφονία του πρώτου γιου του, τον διαδέχθηκε ο τρίτος Χοσρόης Α΄ (βασ. 531-579). Η κατάσταση άλλαξε: η εσωτερική θέση του Χοσρόη Α΄ ήταν ανασφαλής, ενώ από τη Ρωμαϊκή πλευρά ο Αυτοκράτορας Ιουστινιανός Α΄ (βασ. 527-565) ήταν ίσως ήδη πιο επικεντρωμένος στο να ανακτήσει το Δυτικό ήμισυ της Αυτοκρατορίας, που είχαν καταλάβει οι Γότθοι, παρά στο να επιδιώξει έναν πόλεμο με την Περσία. Ο Ρωμαίοι απεσταλμένοι Ρουφίνος, Ερμογένης, Αλέξανδρος και Θωμάς βρήκαν τον Χοσρόη σε μια πιο συμφιλιωτική διάθεση από τον πατέρα του και σύντομα επιτεύχθηκε συμφωνία. Ο Ιουστινιανός Α΄ θα πλήρωνε 110 κεντηνάρια (1 κεντηνάριο = 100 λίβρες) χρυσού, φαινομενικά ως συμβολή στην υπεράσπιση των περασμάτων του Καυκάσου εναντίον των βαρβάρων που ζούσαν πέρα από αυτόν· και η βάση του δούκα της Μεσοποταμίας θα μεταφερόταν από τον Δάρα στην Κωνσταντίνα. Επίσης οι δύο ηγεμόνες θα αναγνώριζαν μία ακόμη φορά ο ένας τον άλλο ως ισότιμο και δεσμεύθηκαν για αμοιβαία βοήθεια.

Ο Χοσρόης αρχικά αρνήθηκε να παραδώσει τα δύο φρούρια της Λαζικής, ενώ απαιτούσε την επιστροφή δύο άλλων φρουρίων, που είχαν καταλάβει οι Ρωμαίοι στην Περσική Αρμενία. Ο Ιουστινιανός στην αρχή συμφώνησε, αλλά σύντομα άλλαξε γνώμη, προκαλώντας τη διακοπή της συμφωνίας. Το καλοκαίρι του 532 ωστόσο μία νέα πρεσβεία από τον Ερμογένη και τον Ρουφίνο κατάφερε να πείσει τον Χοσρόη για πλήρη ανταλλαγή των κατεχομένων οχυρών, καθώς και να επιτρέψει στους εξόριστους Ίβηρες είτε να παραμείνουν στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, είτε να επιστρέψουν ανενόχλητοι στα σπίτια τους.

Τα επόμενα έτη χαρακτηρίστηκαν από μία αξιοθαύμαστα εγκάρδια ατμόσφαιρα μεταξύ των δύο μεγάλων δυνάμεων της Μέσης Ανατολής. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ωστόσο, καθώς ο Ιουστινιανός Α΄ εστίασε το ενδιαφέρον του και τους πόρους του στους πολέμους εναντίον των Βανδάλων της Αφρικής και των Οστρογότθων της Ιταλίας, οι άμυνες της Ανατολής παραμελήθηκαν. Αυτό ήταν μία ευκαιρία για τον Χοσρόη, που, με παρότρυνση Γότθων απεσταλμένων στον Χοσρόη και ανυπόμονος να γεμίσει τα εξαντλημένα κρατικά ταμεία με λάφυρα, ξεκίνησε έναν νέο πόλεμο το θέρος του 540.

Πηγές

• Greatrex, Geoffrey; Lieu, Samuel N. C. (2002). The Roman Eastern Frontier and the Persian Wars (Part II, 363–630 AD). New York, New York and London, United Kingdom: Routledge (Taylor & Francis). ISBN 0-415-14687-9.
• Maas, Michael, ed. (2005). The Cambridge Companion to the Age of Justinian. Cambridge, United Kingdom: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-81746-2.