Αλέξανδρος Ήλιος

Ο Αλέξανδρος Ήλιος (40 π.Χ. - ...) ήταν πρίγκιπας της Αιγύπτου, μέλος της Δυναστείας των Πτολεμαίων, οι οποίοι κυβέρνησαν τη χώρα καθ’ όλη τη διάρκεια της ελληνιστικής περιόδου. Ήταν ο μεγαλύτερος γιος της Κλεοπάτρας Ζ' και του Ρωμαίου στρατιωτικού και πολιτικού Μάρκου Αντώνιου. Ήρθε στον κόσμο μαζί με τη δίδυμη αδερφή του, Κλεοπάτρα Σελήνη, ενώ διέθετε ακόμη έναν μικρότερο αδερφό, τον Πτολεμαίο Φιλάδελφο.

Αλέξανδρος Ήλιος
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	25  Δεκεμβρίου 40 π.Χ. Αλεξάνδρεια
Χώρα πολιτογράφησης	Αρχαία Αίγυπτος
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	μονάρχης
Οικογένεια
Γονείς	Μάρκος Αντώνιος και Κλεοπάτρα Ζ΄ της Αιγύπτου
Αδέλφια	Πτολεμαίος Φιλάδελφος Πτολεμαίος ΙΕ΄ Καισαρίων (elder maternal half-brother) Ίουλλος Αντώνιος (μεγαλύτερος ετεροθαλής αδερφός από τον πατέρα) Μάρκος Αντώνιος Άντυλλος (μεγαλύτερος ετεροθαλής αδερφός από τον πατέρα) Αντωνία η Νεότερη (νεότερη ετεροθαλής αδερφή από τον πατέρα) Αντωνία η Πρεσβύτερη (νεότερη ετεροθαλής αδερφή από τον πατέρα) Κλεοπάτρα Σελήνη Β΄ (twin sister) Αντωνία Πρίμα (elder paternal half-sister)
Οικογένεια	Δυναστεία των Πτολεμαίων
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Γκαγκίκ Β΄ της Αρμενίας
Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφικά στοιχεία

Μετά τη νίκη του στη Μάχη των Φιλίππων, ο Μάρκος Αντώνιος έγινε κύριος του ανατολικού τμήματος της ρωμαϊκής επικράτειας. Στην Ταρσό συναντήθηκε με τη σύντροφο του αποθανόντος προστάτη του, Ιουλίου Καίσαρα, την Κλεοπάτρα, βασίλισσα της Αιγύπτου. Οι δυο τους έγιναν σύμμαχοι και εραστές και πέρασαν μαζί τον χειμώνα του 41 – 40 π.Χ. στην Αλεξάνδρεια. Την περίοδο αυτή ο Αντώνιος ικανοποίησε ορισμένες επιθυμίες της βασίλισσας, παραχωρώντας της εδάφη και θανατώνοντας ορισμένους από τους εχθρούς της. Την άνοιξη του 40 π.Χ. ο Αντώνιος έφυγε από την Αίγυπτο με προορισμό την Αθήνα και κατόπιν την Ιταλία. Εκεί ανανέωσε τη συμμαχία του με τον θετό γιο του Καίσαρα, τον Οκταβιανό, συμφωνία που σφραγίστηκε με γάμο ανάμεσα στον ίδιο και τη χήρα αδερφή του Οκταβιανού, την Οκταβία. Οι ανατολικές επαρχίες του δόθηκαν επισήμως ως περιοχή εξουσίας, μα εκείνος παρέμεινε στη Ρώμη ως το τέλος του 39 π.Χ. διευθετώντας το όποιο θέμα διαμέσου των λεγάτων του, οι οποίοι και απέκρουσαν εισβολή των Πάρθων.

Λίγο μετά την αναχώρηση του Αντωνίου από την Αίγυπτο, η Κλεοπάτρα έφερε στον κόσμο δίδυμα, ένα κορίτσι κι ένα αγόρι, που παρομοιάστηκαν με τις δίδυμες θεότητες της Σελήνης και του Ήλιου. Έτσι ονομάστηκαν Αλέξανδρος Ήλιος και Κλεοπάτρα Σελήνη. Ο Αντώνιος έφυγε από την Ιταλία το 39 π.Χ. ώστε να μεταφέρει το σπίτι του στην Αθήνα, στο πλάι της συζύγου του, της Οκταβίας. Δεν κινήθηκε ανατολικότερα παρά το 36 π.Χ., οπότε και πήγε στη Συρία, χωρίς τη σύζυγό του, για να οδηγήσει ο ίδιος μια μεγάλη εκστρατεία κατά των Πάρθων. Ωστόσο είχε επιθυμήσει να σμίξει ξανά με την Κλεοπάτρα και, επιπροσθέτως, είχε ανάγκη την οικονομική στήριξη της Αιγύπτου. Κάλεσε κοντά του τη Βασίλισσα στη Συρία και ο δεσμός τους συνεχίστηκε. Απέκτησαν έναν ακόμη γιο, τον Πτολεμαίο Φιλάδελφο.

Οι αρχαίες πηγές αναφέρουν πως τα επόμενα χρόνια ο Αντώνιος ικανοποιούσε μια σειρά από εδαφικές επιθυμίες της Κλεοπάτρας, φτάνοντας στο σημείο να γυρίσει την πλάτη στα συμφέροντα της Ρώμης. Αρνήθηκε οικονομική βοήθεια από τη σύζυγό του, Οκταβία, και έδωσε αφορμές για πόλεμο στον Οκταβιανό, ο οποίος από την πλευρά του τις αναζητούσε. Οι κυριότερες αυτών ήταν η ανακοίνωση του διαζυγίου του από τη Ρωμαία σύζυγό του, ώστε να πάψει η Κλεοπάτρα να διαθέτει το στάτους απλής ερωμένης, η τέλεση του Θριάμβου του μετά τη νίκη του κατά των Αρμενίων στην Αλεξάνδρεια και όχι στην Ιερά Οδό της Ρώμης , και τέλος μια μεγαλόπρεπη τελετή στην οποία παραχώρησε τεράστια εδάφη της αυτοκρατορίας στην Κλεοπάτρα και τα παιδιά της. Στον Αλέξανδρο Ήλιο, ο οποίος παραβρέθηκε ντυμένος με ένδυμα Μήδου βασιλιά, αποδόθηκε η Αρμενία, η Μηδία και η Παρθία, εδάφη που προς το παρόν δεν βρισκόταν υπό την ηγεμονία των Ρωμαίων, αλλά τα οποία ο Αντώνιος σκόπευε να καταλάβει σύντομα. Ο Αλέξανδρος τελικά αρραβωνιάστηκε την Ιωτάπη, κόρη του βασιλιά της Μηδίας, του Αρταβάζδη Β'. Πρακτικά ο ιστορικός Πλούταρχος δεν αναφέρει ποιο από τα δύο αγόρια, ο Αλέξανδρος ή ο Πτολεμαίος Φιλάδελφος επρόκειτο να γίνει σύζυγός της, ωστόσο είναι λογικό πως πρόκειται για τον Αλέξανδρο αν κρίνει κανείς από τα εδάφη που του αποδόθηκαν.

Η προκλητική συμπεριφορά του Αντωνίου οδήγησε σε πόλεμο ανάμεσα στη Ρώμη και την Αίγυπτο, ο οποίος και κρίθηκε οριστικά στη Ναυμαχία του Ακτίου, σε ελληνικά ύδατα, το 31 π.Χ. Πρόκειται για την τελευταία μάχη της Αιγύπτου σαν ανεξάρτητο έθνος κατά την αρχαιότητα. Ο Οκταβιανός νίκησε κατά κράτος τον Αντώνιο και την Κλεοπάτρα, και μπήκε νικητής στην πόλη της Αλεξάνδρειας την επόμενη χρονιά. Πρώτα ο Αντώνιος και η λίγο αργότερα η Κλεοπάτρα οδηγήθηκαν στην αυτοκτονία, αφήνοντας πλέον τη χώρα στα χέρια του Οκταβιανού, ο οποίος και τη μετέτρεψε σε ρωμαϊκή επαρχία. Τα παιδιά τους, τα δίδυμα Αλέξανδρος Ήλιος, Κλεοπάτρα Σελήνη και Πτολεμαίος Φιλάδελφος μεταφέρθηκαν στη Ρώμη, όπου παρέλασαν με αλυσίδες στον Θριάμβο του Οκταβιανού.

Την ανατροφή τους αργότερα ανέλαβε η Οκταβία, όπως και όλων των παιδιών που απέκτησε ποτέ ο Αντώνιος. Εκεί τα ίχνη του Αλέξανδρου και του Πτολεμαίου χάνονται, επιτρέποντας στους σύγχρονους μελετητές να κάνουν απλώς κάποιες υποθέσεις σχετικά με το τι απέγιναν. Μια εκδοχή θέλει τον Αλέξανδρο να πέθανε το 29 π.Χ. λίγο μετά τον Θρίαμβο του Οκταβιανού, καθώς δεν είναι γνωστά στοιχειά για τυχόν στρατιωτική ή πολιτική του καριέρα. Μια άλλη εκδοχή τον θέλει να ενηλικιώνεται και να μεταβαίνει στην Αφρική, όταν η αδερφή του Κλεοπάτρα Σελήνη, παντρεύτηκε τον βασιλιά Ιόβα Β’ της Νουμιδίας. Δεν μας είναι επίσης γνωστά στοιχεία σχετικά με συζύγους ή τέκνα του.

Χρονολόγιο

Έτος (π.Χ.)	Γεγονός
40 π.Χ.	Ο Μάρκος Αντώνιος αναχωρεί από την Αίγυπτο. Την επόμενη περίοδο ανανεώνει τη συμμαχία του με τον θετό γιο του Ιουλίου Καίσαρα, τον Οκταβιανό και νυμφεύεται την αδερφή του, Οκταβία. Γέννηση των δίδυμων παιδιών της Κλεοπάτρας και του Αντωνίου, τα οποία ονομάστηκαν Αλέξανδρος Ήλιος και Κλεοπάτρα Σελήνη.
36 π.Χ.	Ο Αντώνιος επιστρέφει στην ανατολή και ενώνεται ξανά με την Κλεοπάτρα. Διεξάγει με την υποστήριξή της ανεπιτυχή εκστρατεία στην Παρθία. Λίγο αργότερα έρχεται στον κόσμο ο γιος τους, Πτολεμαίος Φιλάδελφος.
	Ο Αντώνιος παραχωρεί στην Κλεοπάτρα μέρη της Φοινίκης, της Ιουδαίας και της Κυρηναϊκής.
35 π.Χ.	Δεύτερη εκστρατεία του Αντωνίου στην Παρθία. Λίγο μετά απαρνήθηκε τη βοήθεια της συζύγου του, Οκταβίας, κίνηση προκλητική προς τον αδερφό της.
34 π.Χ.	Ο Αντώνιος καταλαμβάνει την Αρμενία. Προς μεγάλη απογοήτευση της Ρώμης, πραγματοποιεί τον θρίαμβό του στην Αλεξάνδρεια. Λίγο αργότερα παραχωρεί βαρυσήμαντους τίτλους στην Κλεοπάτρα και τα παιδιά της.
32 π.Χ.	Ο Αντώνιος ανακοινώνει το διαζύγιο από την Οκταβία ώστε να καταστήσει νόμιμο τον γάμο του με την Κλεοπάτρα. Ο Οκταβιανός εκθέτει τη διαθήκη του αντιπάλου του στο πλήθος, προκειμένου να προκαλέσει την οργή τους και τη διακήρυξη πολέμου στην Αίγυπτο.
31 π.Χ.	Λαμβάνει χώρα η Ναυμαχία του Ακτίου. Ο Αντώνιος και η Κλεοπάτρα γνωρίζουν ταπεινωτική ήττα, κάτι που δεν αφήνουν να μαθευτεί στην Αλεξάνδρεια.
30 π.Χ.	Ο Οκταβιανός καταλαμβάνει την Αίγυπτο χωρίς ιδιαίτερη αντίσταση και τη μετατρέπει σε ρωμαϊκή επαρχία. Ο Αντώνιος και η Κλεοπάτρα αυτοκτονούν. Ο Πτολεμαίος Καίσαρ δολοφονείται, ενώ τα ετεροθαλή αδέλφια του αποστέλλονται στη Ρώμη.
29 π.Χ.	Τα αδέρφια συμμετέχουν στον Θρίαμβο του Οκταβιανού στη Ρώμη. Πιθανή χρονιά θανάτου του Αλεξάνδρου.
περ. 25 π.Χ.	Η Κλεοπάτρα Σελήνη νυμφεύεται τον βασιλιά της Νουμιδίας, Ιόβα Β'. Αν βρίσκονται ακόμη στη ζωή, τα αδέρφια της την ακολουθούν στην Αφρική.

• Ο ένας από τους δορυφόρος του αστεροειδή 216 Κλεοπάτρα, Αλεξήλιος, πήρε το όνομά του από τον Αλέξανδρο Ήλιο.

Δείτε επίσης

• Δυναστεία των Πτολεμαίων
• Αρχαία Αίγυπτος
• Ελληνιστική Περίοδος

Πηγές

• Βιογραφία από τον Christopher Bennett.
• The House of Ptolemy,by E. R. Bevan Κεφάλαιο 13
• Πλούταρχος, Βίοι Παράλληλοι, Αντώνιος
• Δίων Κάσσιος, Ρωμαϊκή Ιστορία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Alexander Helios στο Wikimedia Commons