Αλφάβητο Μπασκίρ
Το αλφάβητο Μπασκίρ είναι το αλφάβητο της Μπασκιρικής γλώσσας. Μιλιέται κυρίως στη Ρωσία, στη περιοχή του Μπασκορτοστάν.
Σημερινή αλφαβητική σειρά Επεξεργασία
Το σημερινό αλφάβητο Μπασκίρ χρησιμοποιείται από τη δεκαετία του 1940[1]. Περιέχει 42 γράμματα και εννέα από αυτά, τα Ә ә, Ө ө, Ү ү, Ғ ғ, Ҡ ҡ, Ң ң, Ҙ ҙ, Ҫ ҫ, Һ һ δεν περιλαμβάνονται στο ρωσικό αλφάβητο.
Νωρίτερα, μέχρι το 1928 η γλώσσα γραφόταν σε μια παραλλαγή του αραβικού αλφαβήτου. Από το 1928 το Γιαναλίφ ήταν το επίσημο αλφάβητο για τη μπασκιρική γλώσσα. Τον Αύγουστο του 1938 ξεκίνησε η διαδικασία αλλαγής του αλφαβήτου στο Κυριλλικό.[2]
Κυριλλικό αλφάβητο Επεξεργασία
Η πρώτη χρήση του κυριλλικού αλφαβήτου για τα Μπασκιρικά ξεκίνησε το 1892 στο κυβερνείο Αρινμπούρκ, με αλφάβητο βασισμένο στο ρωσικό. Το 1898 κυκλοφόρησε η δεύτερη έκδοση. Το 1907 εκδόθηκε αλφαβητάριο για τη μπασκιρική γλώσσα.
Συγκριτικός πίνακας Επεξεργασία
Κυριλλικό (από το 1940) |
Αραβικό αλφάβητο (έως το 1928)[3] |
Λατινικό (1928-1940) |
---|---|---|
А а | ا | A a |
Б б | ب | B ʙ |
В в | و,ۋ | V v |
Г г | ﮒ | G g |
Ғ ғ | غ,ع | Ƣ ƣ |
Д д | ﺩ | D d |
Ҙ ҙ | ظ,ض,ذ | Đ đ |
Е е | ي | E e |
Ё ё | - | - |
Ж ж | ج,ژ | Ƶ ƶ |
- | - | Ç ç |
З з | ﺯ | Z z |
И и | ي | I i |
Й й | ي | J j |
К к | ك | K k |
Ҡ ҡ | ق | Q q |
Л л | ل | L l |
М м | م | M m |
Н н | ن | N n |
Ң ң | ڭ | N̡ n̡ |
О о | ۇ | O o |
Ө ө | ۇ | Ɵ ɵ |
П п | ﭗ | P p |
Р р | ﺭ | R r |
С с | ص,ﺱ | S s |
Ҫ ҫ | ث | Ѣ ѣ |
Т т | ط,ﺖ | T t |
У у | و | U u |
Ү ү | و | Y y |
Ф ф | ف | F f |
Х х | خ,ﺡ | X x |
Һ һ | ه | H h |
Ц ц | - | - |
Ч ч | چ | C c |
Ш ш | ش | Ş ş |
Щ щ | - | - |
Ъ ъ | - | - |
Ы ы | ئ | Ь ь |
- | - | ьj |
Ь ь | - | ’ |
Э э | ئ | E e |
Ә ә | ه | Ə ə |
Ю ю | - | - |
Я я | - | - |
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Башҡорт әҙәби теленең алфавите hәм орфографияhы. Өфө, 1940
- ↑ «90 лет назад башкирская письменность перешла с арабского на латинский алфавит». rb7.ru сайтында мәҡәлә
- ↑ Ғәли Ишбулатов. «Ғәрәп яҙмаһын өйрәнеүселәргә әлифба». — 2-се баҫ. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1988й. — 64 бит.