Ο Αναγκαστικός Νόμος 375/1936 «περί τιμωρίας των εγκλημάτων κατασκοπείας και των εγκληματικών ενεργειών των απειλουσών την εξωτερικήν ασφάλειαν της χώρας»[1] θεσπίστηκε στις 18-12-1936 από τη δικτατορία του Μεταξά για την αντιμετώπιση της κατασκοπείας, την προστασία του κράτους από τον κομμουνισμό και (κυρίως) την εξουδετέρωση όλων των εχθρών του καθεστώτος και των υποστηρικτών της δημοκρατίας. Παρά το γεγονός της δημιουργίας του από το αυταρχικό καθεστώς της 4ης Αυγούστου, ο Νόμος παρέμεινε σε ισχύ καθ' όλη τη διάρκεια των μετεμφυλιακών κυβερνήσεων (1949-1967), της Χούντας (1967-1974) και της πρώτης περιόδου της Νέας Δημοκρατίας (1974-1981).

Με βάση αυτόν τον νόμο εκτελέστηκαν ο Νίκος Μπελογιάννης και ο Νίκος Πλουμπίδης.[2] Η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή το διάστημα 1955-1963 χρησιμοποίησε πάρα πολλές φορές τον συγκεκριμένο αναγκαστικό νόμο για να εκφοβίσει και να τιμωρήσει τους πολέμιούς της, με πιο γνωστό παράδειγμα τον Μανώλη Γλέζο, του οποίου η δίωξη, η καταδίκη σε θάνατο και τελικά η φυλάκιση προκάλεσε παγκόσμια κατακραυγή που έβλαψε την διεθνή θέση της χώρας και κατέδειξε ότι στα μετεμφυλιακά χρόνια υπήρχαν στην Ελλάδα πολίτες δύο κατηγοριών.[1]

Ο Νόμος 375 καταργήθηκε τελικά από τον Ανδρέα Παπανδρέου λίγο μετά την άνοδο του στην εξουσία το 1981. Η κατάργηση του συγκεκριμένου αναγκαστικού νόμου εντασσόταν στο γενικότερο πλαίσιο γκρεμίσματος του αυταρχικού μετεμφυλιακού συστήματος εξουσίας, μαζί με την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης και την επιστροφή στην Ελλάδα των πολιτικών προσφύγων του Εμφυλίου.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Το Βήμα, Η δίκη του Γλέζου ξεσηκώνει τον πλανήτη
  2. Γιάννης Βούλγαρης, Η Ελλάδα της Μεταπολίτευσης: Σταθερή Δημοκρατία σημαδεμένη από τη μεταπολεμική ιστορία, σελ. 153