Συντεταγμένες: 41°9′13″N 27°22′0″E / 41.15361°N 27.36667°E / 41.15361; 27.36667

Η Ανατολική Θράκη (τουρκικά: Trakya Bölgesi, βουλγαρικά: Източна Тракия), επίσης γνωστή ως μέρος της σημερινής Τουρκίας, ως Τουρκική Θράκη ή Ευρωπαϊκή Τουρκία, είναι το τμήμα της χώρας που ανήκει στη νοτιοανατολική Ευρώπη.

Ανατολική Θράκη
Η Ανατολική Θράκη ως τμήμα της Θράκης
ΧώραΤουρκία
Διοικητική υπαγωγήΠεριοχή Μαρμαρά
Γεωγραφική υπαγωγήΘράκη
Έκταση23.764 km²
Πληθυσμός11,961,338 (2019)
Γεωγραφικές συντεταγμένες41°9′13″N 27°22′0″E

Αντιπροσωπεύει το 3,4% της έκτασης της Τουρκίας, αλλά περιλαμβάνει το 15% του συνολικού πληθυσμού της. Η μεγαλύτερη πόλη της περιοχής είναι η Κωνσταντινούπολη, που απλώνεται εκατέρωθεν του Βοσπόρου μεταξύ Ευρώπης και Ασίας, και σημαντικές πόλεις της είναι η Αδριανούπολη (Edirne, η ιστορική πρωτεύουσα του άλλοτε οθωμανικού βιλαετιού που αποτελείτο από όλη τη Θράκη), η Ραιδεστός (Tekirdağ), η Τυρολόη (Çorlu), η Αρκαδιούπολη (Lüleburgaz), η Καλλίπολη (Gelibolu) και οι Σαράντα Εκκλησιές (Kırklareli).

Η Ανατολική Θράκη είναι ιστορικής σημασίας, καθώς βρίσκεται δίπλα σε έναν σημαντικό θαλάσσιο εμπορικό διάδρομο και αποτελεί για τους Τούρκους ό,τι έχει απομείνει από την πάλαι ποτέ τεράστια Οθωμανική περιοχή της Ρωμυλίας. Σήμερα είναι επίσης ιδιαίτερης γεωστρατηγικής σημασίας, επειδή ο θαλάσσιος διάδρομος που περιλαμβάνει δύο στενά παρέχει πρόσβαση στη Μεσόγειο Θάλασσα από τη Μαύρη Θάλασσα (Εύξεινος Πόντος) για το ναυτικό πέντε χωρών: Ρωσία, Ουκρανία, Ρουμανία, Βουλγαρία και Γεωργία. Η περιοχή χρησιμεύει, επίσης, ως μελλοντικός σύνδεσμος των υπαρχόντων τουρκικών, βουλγαρικών και ελληνικών σιδηροδρομικών δικτύων υψηλής ταχύτητας.

Το οικόσημα των Κομνηνών και σύμβολο της Θράκης: ο βυζαντινός αετός της οικογένειας των Κομνηνών (από την Κόμνη της Ανατολικής Θράκης καταγόμενων) που απεικονίζεται στον Ναό της Παναγίας Κοσμοσώτειρας στις Φέρες Θράκης.

Ορισμός Επεξεργασία

Η Ανατολική Θράκη περιλαμβάνει το ανατολικό τμήμα της ιστορικής περιοχής της Θράκης. Η περιοχή περιλαμβάνει όλα τα εδάφη των τουρκικών επαρχιών Αδριανούπολης, Ραιδεστού και Σαράντα Εκκλησιών, καθώς και τα εδάφη στην ευρωπαϊκή ήπειρο των επαρχιών Τσανάκκαλε και Κωνσταντινούπολης.Τα χερσαία σύνορα της Ανατολικής Θράκης καθορίστηκαν με τη Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης (1913) και τη Βουλγαρο-Οθωμανική Σύμβαση (1915) και επιβεβαιώθηκαν εκ νέου με τη Συνθήκη της Λωζάνης.

 
Το Ζάππειον Κεντρικόν Παρθεναγωγείον Αδριανουπόλεως (1884-1922), ιστορικό εκπαιδευτικό ίδρυμα του Θρακικού Ελληνισμού.

Πληθυσμός Επεξεργασία

Στην Ανατολική Θράκη, η πλειονότητα των μουσουλμανικών πληθυσμών είναι απόγονοι των Μουατζίρων, όπως Βούλγαροι, Γιουρούκοι, Αλβανοί, Βόσνιοι, Πομάκοι, Βλαχομογλενίτες, Βαλαχάδες, Τάταροι, Κιρκάσιοι και Ρομά που ζουν εκεί.[1]

Κλίμα Επεξεργασία

Η Ανατολική Θράκη έχει υβριδικό μεσογειακό/υγρό υποτροπικό κλίμα στις ακτές του Αιγαίου και της Θάλασσας του Μαρμαρά (Προποντίδα), ωκεάνιο κλίμα στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας (Εύξεινος Πόντος) και υγρό ηπειρωτικό κλίμα στο εσωτερικό. Τα καλοκαίρια είναι αρκετά ζεστά, υγρά και μέτρια ξηρά, ενώ οι χειμώνες είναι κρύοι και υγροί και μερικές φορές με χιόνι. Το παράκτιο κλίμα διατηρεί τις θερμοκρασίες σχετικά ήπιες.

Γεωγραφία Επεξεργασία

Η Ανατολική Θράκη έχει έκταση 23.764 km2 (3 % της έκτασης της Τουρκίας), ελαφρώς μικρότερη από τη Σαρδηνία, και πληθυσμό 10.000.000 κατοίκους. Η πυκνότητα πληθυσμού είναι περίπου 430 άτομα/km2, σε σύγκριση με περίπου 80 άτομα/km2 για την Ασιατική Τουρκία, που ονομάζεται επίσης Ανατολία ή Μικρά Ασία. Ωστόσο οι πυκνότητες παραμορφώνονται από τη μητρόπολη της Κωνσταντινούπολης.

Τις δύο ηπείρους χωρίζουν τα Δαρδανέλια, ο Βόσπορος (συλλογικά γνωστά ως Ελλήσποντος) και η Θάλασσα του Μαρμαρά ή Προποντίδα, μια δίοδος συνολικά 361 χλμ. Το νοτιότερο τμήμα της Ανατολικής Θράκης ονομάζεται Χερσόνησος της Καλλίπολης. Η Ευρωπαϊκή Τουρκία συνορεύει στα δυτικά με την Ελλάδα για 212 km και στα βόρεια με τη Βουλγαρία για 269 km, ενώ οριοθετείται από το Αιγαίο Πέλαγος στα νοτιοδυτικά και τη Μαύρη Θάλασσα στα βορειοανατολικά.[2][3]

Η περιοχή περιλαμβάνει τις τρεις επαρχίες, της Αδριανούπολης, των Σαράντα Εκκλησιών και της Ραιδεστού, μαζί με τα ευρωπαϊκά μέρη της Κωνσταντινούπολης και του Τσανάκκαλε. Αφ' ετέρου, η Κωνσταντινούπολη, η χερσόνησος της Καλλίπολης - το νοτιότερο τμήμα της Ανατολικής Θράκης - και η Ίμβρος (και οι δύο μέρος της επαρχίας Τσανάκκαλε) δεν θεωρούνται πάντα μέρος της Θράκης από τους Τούρκους σήμερα.

 
Ποταμός Έβρος, σύνορο Δυτικής και Ανατολικής Θράκης.
Επαρχία Έκταση
(km²)
Πληθυσμός
(απογραφή 2008)
Πυκνότητα πληθυσμού
(ανά km²)
Επαρχίες στο παρελθόν στο βιλαέτ της Αδριανούπολης:
Αδριανούπολη 6,279 394,644 62.8
Σαράντα Εκκλησιές 6,550 336,942 51.4
Ραιδεστός 6,218 770,772 123.9
Υποσύνολο 19,047 1,502,358 78.8
Κωνσταντινούπολη (Ευρωπαϊκό μέρος) 3,421 8,232,849 2406.5
Τσανάκκαλε (Ευρωπαϊκό μέρος) (Δαρδανέλλια) 1,296 64,268 49,5
Σύνολο 23,764 9,799,745 824.7

Ιστορία Επεξεργασία

Η Ανατολική Θράκη υπήρξε ο τόπος αρκετών σημαντικών ιστορικών γεγονότων :

 
Χάρτης της Ανατολικής Θράκης, Χάρτα του Ρήγα, 1797.

Οι μαζικές δολοφονίες και οι εκτοπισμοί των Θρακών Βουλγάρων το 1913 και η Ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών του 1923 εκκαθάρισαν εθνοτικά τους ορθόδοξους πληθυσμούς, ενώ οι Εβραίοι εκκαθαρίστηκαν ως αποτέλεσμα των πογκρόμ της Θράκης το 1934.

Κατά το Ρωσοτουρκικό Πόλεμο (1877–1878), τους Βαλκανικούς Πολέμους (1912–1913) και την ανταλλαγή πληθυσμών του 1923 εγκαταστάθηκαν στην Ανατολική Θράκη Μουατζίρηδες Μουσουλμάνοι διαφόρων εθνικοτήτων από τα πρώην Οθωμανικά εδάφη στα Βαλκάνια.[4]

Πριν από αυτό η κατανομή των εθνοθρησκευτικών ομάδων στα τοπικά σαντζάκια ήταν η εξής:

Οθωμανικές Επίσημες Στατιστικές, 1910
Σαντζάκι Τούρκοι Ελληνες Βούλγαροι Αλλοι Σύνολο
Αδριανούπολη 128,000 113,500 31,500 14,700 287,700
Σαράντα Εκκλησιές 53,000 77,000 28,500 1,150 159,650
Ραιδεστός 63,500 56,000 3,000 21,800 144,300
Καλλίπολη 31,500 70,500 2,000 3,200 107,200
Τσατάλτσα 18,000 48,500 - 2,340 68,840
Κωνσταντινούπολη 450,000 260,000 6,000 130,000 846,000
Σύνολο
%
744,000
46.11%
625,500
38.76%
71,000
4.40%
173,190
10.74%
1,613,690
Στατιστικές Οικουμενικού Πατριαρχείου, 1912
Σύνολο
%
604,500
36.20%
655,600
39.27%
71,800
4.30%
337,600
20.22%
1,669,500

Το μουσουλμανικό μιλλέτ καταγράφηκε ως Toύρκοι, ενώ τα μέλη της εκκλησίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου καταγράφηκαν ως Έλληνες.

Τον περασμένο αιώνα η σύγχρονη Ανατολική Θράκη ήταν το κύριο κομμάτι του Βιλαετίου της Αδριανούπολης, που δεν περιλάμβανε την Κωνσταντινούπολη, αλλά περιλάμβανε τη Δυτική Θράκη και τμήματα της Ροδόπης και του Σακάρ. Μια δημοσίευση από τις 21 Δεκεμβρίου 1912 στο βελγικό περιοδικό Ons Volk Ontwaakt («Το Έθνος μας Ξυπνά») υπολόγιζε 1.006.500 κατοίκους στο βιλαέτι:[5]

Ορθόδοξοι Βούλγαροι - 370.000 Ορθόδοξοι Έλληνες - 220.000 Ορθόδοξοι Αρμένιοι - 30.000 Ορθόδοξοι Αλβανοί - 3.500 Ορθόδοξοι Τούρκοι - 3.000 Μουσουλμάνοι Τούρκοι - 250.000 Πομάκοι - 115.000 Μουσουλμάνοι Ρομά - 15.000

Η Ανατολική Θράκη του 21ου αιώνα αποτελεί ό,τι απομένει από την Τουρκική Ρωμυλία, που κάποτε εκτεινόταν βόρεια ως την Ουγγαρία και δυτικά ως τη Βοσνία. Η Ρωμυλία χάθηκε αποσπασματικά από το 1699 και μετά, ώσπου το 1912 το μεγαλύτερο μέρος της χάθηκε στον Α' Βαλκανικό Πόλεμο. Κάποιες μικρές ανακτήσεις έγιναν κατά το Β' Βαλκανικό Πόλεμο. Τα σημερινά σύνορα ορίστηκαν με τη Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης (1913) και στη Βουλγαρο-Οθωμανική Σύμβαση (1915) και επιβεβαιώθηκαν στη Συνθήκη της Λωζάνης.

Αξιοθέατα και Φεστιβάλ Επεξεργασία

Μερικά τουριστικά αξιοθέατα είναι το Μουσείο της Αδριανούπολης, το Συγκρότημα του Μουσείου Υγείας του Σουλτάνου Βαγιαζήτ Β', το Μνημείο και Μουσείο της Συνθήκης της Λωζάνης, το Μουσείο των Σαράντα Εκκλησιών και το Παλάτι της Αδριανούπολης. Υπάρχουν πολλά ιστορικά θρησκευτικά κτίρια, όπως το Τέμενος Σελιμιγιέ και τα τεμένη Ουτς Σερεφελί, Παλιό Τζαμί, Μουραντιγέ και η Μεγάλη Συναγωγή της Αδριανούπολης. Υπάρχουν επίσης ιστορικές γέφυρες, όπως οι Φατίχ, Μέριτς και Ουζούνκιοπρου.

Τα φυσικά αξιοθέατα περιλαμβάνουν το Εθνικό Πάρκο της Λίμνης Γκαλά, το Εθνικό Πάρκο των Δασών Ιγκνεαντά, το Καταφύγιο Αγριας Ζωής Σάκα και το Σπήλαιο Ντούπνισα.

Από το 1360 διεξάγεται κάθε χρόνο κοντά στην Αδριανούπολη, συνήθως στα τέλη Ιουνίου, το τουρνουά πάλης με λάδι Kιρκπινάρ. Το φεστιβάλ των Ρομά Kακάβα πραγματοποιείται κάθε χρόνο στην Αδριανούπολη και στις Σαράντα Εκκλησιές.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Trakya Halkları - trakyanet». www.trakyanet.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2022. 
  2. «Inland fisheries of Europe». 
  3. «Turkey - Geography». 
  4. «Expulsion and Emigration of the Muslims from the Balkans». 
  5. Published on December 21, 1912 in the Belgian magazine Ons Volk Ontwaakt (Our Nation Awakes) - view the table of Vilajet Manastir: Skynet GodsdBalkan Αρχειοθετήθηκε 2012-08-31 στο Wayback Machine.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία