Αναφορά στον Ανδρέα Εμπειρίκο
| Το λήμμα πιθανόν να περιλαμβάνει πληροφορίες που αποτελούν πρωτότυπη έρευνα, που δεν έχουν προηγουμένως δημοσιευτεί ή δεν έχουν ελεγχθεί από ειδικούς. |
| Η ουδέτερη οπτική γωνία αυτού του λήμματος αμφισβητείται. |
Η Αναφορά στον Ανδρέα Εμπειρίκο είναι δοκίμιο του Οδυσσέα Ελύτη για τον Ανδρέα Εμπειρίκο, ένας αποχαιρετισμός του μεγάλου ποιητή στον εξίσου μεγάλο ομότεχνό του. Το δοκίμιο αρχικά κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Εγνατία/Τραμ το 1979 και σε δεύτερη έκδοση από τις εκδόσεις ύψιλον/βιβλία το 1980, ενώ το 1992 συμπεριλήφθηκε στον τόμο Εν λευκώ του Οδυσσέα Ελύτη[1].
| Συγγραφέας | Οδυσσέας Ελύτης |
|---|---|
| Τίτλος | Αναφορά στον Ανδρέα Εμπειρίκο |
| Μορφή | Δοκίμιο |
| δεδομένα () | |
Περιεχόμενο Επεξεργασία
Σήμερα εάν δεν έχεις τίποτα να κερδίσεις απ' αυτό που κάνεις σε κοιτάζουν όλοι με ανοιχτό στόμα.
— Οδυσσέας Ελύτης, Αναφορά στον Ανδρέα Εμπειρίκο[2]
Ο Οδυσσέας Ελύτης ήταν ένας ποιητής που αγωνίστηκε για ελευθερία και δημιουργικότητα ενάντια σε μία κακώς εννοούμενη παράδοση[3]. Σύμμαχος, φίλος και δάσκαλος σε αυτή τη μεγάλη πορεία υπήρξε ο Ανδρέας Εμπειρίκος: «Ο Εμπειρίκος ήταν ο μεγάλης αντοχής αθλητής της φαντασίας, με γήπεδο την οικουμένη ολάκερη και διασκελισμό τον Έρωτα[4]». Στα Ανοιχτά χαρτιά ο Ελύτης περιγράφει την πρώτη του συνάντηση με τον Ανδρέα Εμπειρίκο, μόλις εικοσιτεσσάρων ετών ο ίδιος και τριαντατεσσάρων ο Εμπειρίκος, το 1935: «Η συνδιάλεξή μας ήταν περισσότερο μια σειρά από επιφωνήματα εκπλήξεων παρά ένας κανονικός διάλογος. Εγώ έβλεπα στο πρόσωπό του ένα πλάσμα περίπου μυθικό που είχε φάει και πιει με τους θεούς μου. Εκείνος, πάλι, το απροσδόκητο λαχείο ενός νέου ομοϊδεάτη μέσα στη φιλολογική έρημο των Αθηνών. Ήταν γραφτό, ήταν φυσικό μάλλον, να γίνουμε φίλοι. Φίλοι, με μια φιλία που, μολονότι διήνυσε, όπως θα έλεγε ο Κάλβος, "το τέταρτον του αιώνος", δεν κινδύνεψε ποτέ από τίποτε, ούτε για μια στιγμή. Την πρώτη γέφυρα την είχε ρίξει ο Υπερρεαλισμός.[4]» «[Κ]άναμε ατέλειωτες συζητήσεις ή επιχειρούσαμε θαυμαστές εκστρατείες για την ανακάλυψη των έργων του Θεοφίλου που είχε πεθάνει μόλις ένα χρόνο πριν[4].»
Η Αναφορά στον Ανδρέα Εμπειρίκο γράφτηκε το 1977[1], δύο χρόνια μετά τον θάνατο του Εμπειρίκου το 1975, και αποτελείται από δεκατέσσερα μέρη. Είναι ένα σχετικά ολιγοσέλιδο κείμενο στο μέγεθος μίας νουβέλας ή ενός μεγάλου διηγήματος (69 σελίδες στη μικρού σχήματος αυτοτελή έκδοση, 53 σελίδες στη μεγάλου σχήματος έκδοση του Εν λευκώ).
Το περιεχόμενό του είναι ένας συνδυασμός της βιογραφίας και των έργων του Εμπειρίκου, της φιλίας των δύο ποιητών και εν τέλει της ίδιας της ποίησης. Ο Ελύτης από τα έργα του Εμπειρίκου (Υψικάμινος, Ενδοχώρα, Οκτάνα, Αι γενεαί πάσαι ή Η σήμερον ως αύριον και ως χθες, Γραπτά ή προσωπική μυθολογία, Αργώ ή Πλους αεροστάτου, Ζεμφύρα ή Το μυστικόν της Πασιφάης, κ.ά.) στέκεται ιδιαίτερα στο έργο ζωής του ποιητή: Ο Μέγας Ανατολικός.
Εξαίρεται από τον Ελύτη η αγαθότητα, η αθωότητα και η παιδική αφέλεια του Εμπειρίκου.
«Πάρε τη λέξη μου» λέει ο Ανδρέας Εμπειρίκος «δώσε μου το χέρι σου». […] Αν υπάρχει κάτι που περνάει από χέρι σε χέρι, αυτό είναι η ανθρωπιά.
— Οδυσσέας Ελύτης, Αναφορά στον Ανδρέα Εμπειρίκο[2]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 Ελύτης, Οδυσσέας (1995). Εν λευκώ. Αθήνα: Ίκαρος. ISBN 978-960-7233-26-4.
- ↑ 2,0 2,1 Ελύτης, Οδυσσέας (1980). Αναφορά στον Ανδρέα Εμπειρίκο. σειρά: Υψικάμινος, επιμέλεια σειράς: Δημήτρης Καλοκύρης. Αθήνα: Ύψιλον.
- ↑ «The Nobel Prize in Literature 1979: Odysseus Elytis». Βραβείο Νόμπελ. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2015.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Ελύτης, Οδυσσέας (1987). Ανοιχτά χαρτιά. Αθήνα: Ίκαρος. ISBN 978-960-7233-97-4.
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Ελύτης, Οδυσσέας (1979). Αναφορά στον Ανδρέα Εμπειρίκο. Θεσσαλονίκη: Τραμ.
- Ελύτης, Οδυσσέας (1980). Αναφορά στον Ανδρέα Εμπειρίκο. σειρά: Υψικάμινος, επιμέλεια σειράς: Δημήτρης Καλοκύρης. Αθήνα: Ύψιλον.