Αντίπαπας Κλήμης Ζ΄

αντίπαπας

Ο Αντίπαπας Κλήμης Ζ΄ ή Ροβέρτος της Γενεύης (Clément VII, 1342 - 16 Σεπτεμβρίου 1394) ήταν ο πρώτος Αντίπαπας στην Αβινιόν που ήρθε σε σύγκρουση με τον νόμιμο Πάπα (20 Σεπτεμβρίου 1378 - 16 Σεπτεμβρίου 1394), η εκλογή του επέφερε το Δυτικό Σχίσμα. Ο Αντίπαπας Κλήμης Ζ΄ ήταν γιος του Αμεδαίου Γ΄ της Γενεύης, έγινε αρχιεπίσκοπος του Καμπραί και κατόπιν Καρδινάλιος (1371). Την εποχή που ξέσπασε ο Πόλεμος των Οκτώ Αγίων πιστώθηκε την σφαγή 2.000 κατοίκων της Τσεζένας (1377). Την επόμενη χρονιά (1378) εξελέγη Αντίπαπας από Καρδινάλιους που αντιπαρατάχθηκαν στον νόμιμο Πάπα Ουρβανό ΣΤ΄, εγκαταστάθηκε ως Αντίπαπας με έδρα την Αβινιόν.

Κλήμης Ζ΄
Από20 Σεπτεμβρίου 1378
Έως16 Σεπτεμβρίου 1394
ΠροκάτοχοςΓρηγόριος ΙΑ΄
ΔιάδοχοςΒενέδικτος ΙΓ΄
Προσωπικά στοιχεία
Θυρεός{{{θυρεός_alt}}}
Να μη συγχέεται με τον πάπα Κλήμη Ζ΄ των Μεδίκων

Βιογραφία

Επεξεργασία

Ο Ροβέρτος γεννήθηκε στον Πύργο του Αννεσύ (chateau d'Annecy) το 1342, γιος του Αμεδαίου Γ΄ κόμη της Γενεύης και της Μαώς του Μπουλόν (Boulogne), ο Γκυ της Βουλώνης ήταν θείος του από μητέρα.[1][2] Ο Ροβέρτος σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού, αργότερα διορίστηκε Αποστολικός Πρωτονοτάριος, επίσκοπος του Θερουάν (1361), αρχιεπίσκοπος του Καμπραί (1368), Καρδινάλιος (30 Μαίου 1371) και αρχιδιάκονος του Ντόρσετ (1373).[1][3] Την εποχή που υπηρετούσε ως παπικός απεσταλμένος (legatus) στην Άνω Ιταλία (1376–1378) κλήθηκε να καταπνίξει μία εξέγερση στα Παπικά Κράτη, γνωστή ως Πόλεμος των Οκτώ Αγίων. Ο Ροβέρτος διέταξε στρατεύματα -που δάνεισε στον πάπα ο κοντοτιέρος Τζον Χώκγουντ- να υποτάξουν τη μικρή πόλη Τσεζένα στην επικράτεια του Φορλί, η πόλη αντιστεκόταν να προστεθεί στην Κληρονομία του Πέτρου (Παπικά πατριμόνια) για δεύτερη φορά σε μία γενιά. Εκεί ενέκρινε τη σφαγή 3.000–8.000 αμάχων, μία θηριωδία ακόμη και με τους κανόνες του πολέμου της εποχής, που του χάρισε το παρωνύμιο "ο χασάπης της Τσεζένα".[4] Το 1392, με τον θάνατο του αδελφού του Πέτρου, κληρονόμησε τον τίτλο του κόμη της Γενεύης, με τα τέσσερα μεγαλύτερα αδέλφια του να έχουν αποβιώσει χωρίς απογόνους πριν από αυτόν. Στη συνέχεια, ο τίτλος πέρασε από αυτόν, μέσω της μεγαλύτερης αδελφής του Μαρίας, στον γιο της Ουμβέρτο του Τουάρ.[2]

Παπική εκλογή και αρχιερατεία

Επεξεργασία
 
Ο αντίπαπας Κλήμης Ζ΄ τελεί τη Θεία Λειτουργία.

Ο Ροβέρτος εξελέγη πάπας στο Φοντί (20 Σεπτεμβρίου 1378) από τους καρδινάλιους που αντιτάχθηκαν στον πάπα Ουρβανό ΣΤ΄ και την επιστροφή της έδρας του Πάπα στην Ρώμη.[5] Ήταν ο πρώτος αντίπαπας του Δυτικού Σχίσματος, της δεύτερης από τις δύο περιόδους που αναφέρονται ως το Μεγάλο Σχίσμα, το οποίο διήρκεσε μέχρι το 1417.[6] Ο Κλήμης είχε την άμεση υποστήριξη της βασίλισσας Ιωάννας Α΄ της Νάπολης και αρκετών από τους Ιταλούς βαρόνους αλλά δέχτηκε επίθεση από τον τοπικό πληθυσμό με την φράση "Να πεθάνει ο Αντίχριστος".[7][8] Με τον τρόπο αυτό θεώρησε την Νάπολη ανασφαλή και δραπέτευσε με πλοίο στην Αβινιόν της Γαλλίας όπου τον υποδέχθηκαν πέντε Καρδινάλιοι.[7] Ο Κάρολος Ε΄ της Γαλλίας, ο οποίος φαίνεται ότι είχε εκ των προτέρων ακούσει για την επιλογή του ποντίφικα Ρώμης, έγινε σύντομα ο θερμότερος προστάτης του. Ο Κλήμης Ζ΄ κατάφερε τελικά να κερδίσει για τον σκοπό του την Καστίλη, την Αραγονία, τη Ναβάρρα, ένα μεγάλο μέρος της Λατινικής Ανατολής και τη Φλάνδρα. Η Σκωτία υποστήριξε τον Κλήμη Ζ΄, επειδή η Αγγλία είχε υποστηρίξει τον Ουρβανό ΣΤ΄. Είχε οπαδούς, εξάλλου, διασκορπισμένους στη Γερμανία, ενώ η Πορτογαλία σε δύο περιπτώσεις τον αναγνώρισε, αλλά στη συνέχεια τον εγκατέλειψε. Η Βουργουνδία και η Σαβοΐα επίσης αναγνώρισαν την εξουσία του. Μη μπορώντας να διατηρηθεί στην Ιταλία, εγκαταστάθηκε στην Αβινιόν στη νότια Γαλλία (Κομτά Βεναισέν), όπου εξαρτήθηκε από τη Γαλλική Αυλή.

Ο Κλήμης Ζ΄ αφορίστηκε από τον Πάπα Ουρβανό ΣΤ΄.[9] Με το δόλωμα ενός βασιλείου που θα αποκόπτετο από τα κράτη της Εκκλησίας και θα ονομαζόταν το βασίλειο της Αδρίας, και την προσδοκία να διαδεχθεί τη βασίλισσα Ιωάννα Α΄, ο Κλήμης υποκίνησε τον Λουδοβίκο Α' των Βαλουά δούκα του Ανζού, τον μεγαλύτερο από τους αδελφούς του Καρόλου Ε΄, για να πάρει τα όπλα υπέρ του. Αυτές οι δελεαστικές προσφορές οδήγησαν σε μία σειρά αποστολών στην Ιταλία, που πραγματοποιήθηκαν σχεδόν αποκλειστικά με έξοδα του Κλήμη Ζ΄, στην πρώτη από τις οποίες ο Λουδοβίκος Α΄ πήγε στον πόλεμο με περίπου 40.000 στρατιώτες.[10] Η εκστρατεία ήταν ανεπιτυχής: ο Λουδοβίκος Α΄ απεβίωσε ξαφνικά στο Μπισέλιε (Bisceglie) στις 20 Σεπτεμβρίου 1384. Ωστόσο, αυτές οι επιχειρήσεις σε πολλές περιπτώσεις ξεκίνησαν την κυριαρχία των Βαλουά-Aνζού στα νότια της Ιταλικής χερσονήσου και το πιο αποφασιστικό αποτέλεσμά τους ήταν η διασφάλιση της Προβηγκίας στους δούκες του Aνζού και στη συνέχεια στους βασιλείς της Γαλλίας. Μετά τον θάνατο του Λουδοβίκου Α΄, ο Κλήμης Ζ΄ ήλπιζε να βρει εξίσου γενναίο και ενδιαφερόμενο αγωνιστή στον γιο τού Λουδοβίκου Α΄ και συνονόματο Λουδοβίκο Β΄ δούκα του Ανζού, στον οποίο δώρισε το μεγαλύτερο μέρος των Ποντιφικών Πολιτειών. Στη συνέχεια ο Κλήμης Ζ΄ προσπάθησε να συμμαχήσει με τον Λουδοβίκο Α΄, δούκα της Ορλεάνης, αδελφό του νέου βασιλιά Καρόλου ΣΤ΄ της Γαλλίας, με τον ίδιο τον Κάρολο ΣΤ΄ και με τον Ιωάννη Γ΄ κόμη του Αρμανιάκ. Η προοπτική της λαμπρής εισόδου του στη Ρώμη ήταν πάντα μπροστά στα μάτια του Κλήμη Ζ΄ και στις σκέψεις του η δύναμη των Γαλλικών όπλων, θα ήταν το όργανο του ένδοξου θριάμβου του επί του ανταγωνιστή του.[11]

Ήρθε μία στιγμή, ωστόσο, που ο Κλήμης Ζ΄ και πιο συγκεκριμένα οι ακόλουθοί του έπρεπε να αναγνωρίσουν τη ματαιότητα αυτών των άπιαστων ονείρων. Στο τέλος της ζωής του συνειδητοποίησε την αδυναμία να υπερνικήσει με ωμή βία μία αντίθεση, που βασιζόταν στις πεποιθήσεις του μεγαλύτερου μέρους της Καθολικής Ευρώπης.[11] Επιπλέον, οι φιλοδοξίες του και οι οικονομικές ανάγκες της Αυλής του είχαν καταφύγει στη σιμωνία, την απώλεια γης και τον εκβιασμό που διέκρινε στους οπαδούς του τα μικρόβια της δυσαρέσκειας.[11] Είχε δημιουργήσει εξαιρετικούς καρδινάλιους, αλλά φαίνεται ότι ποτέ δεν επιθυμούσε ειλικρινά τον τερματισμό του Σχίσματος.[12] [13] Απεβίωσε στην Αβινιόν στις 16 Σεπτεμβρίου 1394.Τελικά καθορίστηκε ότι θα καταγραφόταν ως αντίπαπας και όχι ως πάπας. Η αβεβαιότητα σχετικά με το ποιος θα μπορούσε να είναι ο νόμιμος πάπας κατά την εποχή του Δυτικού Σχίσματος, οδήγησε στη νομική θεωρία που ονομαζόταν Conciliarism, η οποία ισχυριζόταν ότι ένα γενικό συμβούλιο της Εκκλησίας ήταν ανώτερο από τον πάπα και επομένως μπορούσε να κρίνει μεταξύ των ανταγωνιστών διεκδικητών.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 Guenée 1991, σ. 113
  2. 2,0 2,1 Véronique Mariani-Pasche. "Clément VII". Historical Dictionary of Switzerland (Στα Γαλλικά)
  3. Joyce M. Horn. "Fasti Ecclesiae Anglicanae 1300–1541" (1962) 3, σσ. 7–9
  4. Murphy 2007, σσ. 46–47
  5. Fleck 2009, σ. 241
  6. McBrien 1997, σ. 248
  7. 7,0 7,1 Creighton 2012, σ. 68
  8. Trexler 1974, σ. 141
  9. Ullman 1948, σ. 63
  10. https://web.archive.org/web/20110930062400/http://cronologia.leonardo.it/storia/aa1380a.htm
  11. 11,0 11,1 11,2 Valois 1911, σ. 485
  12. Pattenden 2017, σ. 61
  13. Creighton 2012, σ. 127
  • Valois, Joseph Marie Noel (1911). "Clement VII (Antipope)". In Chisholm, Hugh (ed.). Encyclopædia Britannica. Vol. 6 (11th ed.). Cambridge University Press. σ. 485.
  • Weber, Nicholas Aloysius (1912). "Robert of Geneva". In Herbermann, Charles (ed.). Catholic Encyclopedia. Vol. 13. New York: Robert Appleton Company.
  • Creighton, Mandell (2012). A History of the Papacy During the Period of the Reformation. Vol. 1: The Great Schism – The Council of Constance. 1378–1418. Cambridge University Press.
  • Fleck, Cathleen A. (2009). "Seeking Legitimacy: Art and Manuscripts for the Popes in Avignon from 1378 to 1417". In Rollo-Koster, Joëlle; Izbicki, Thomas M. (eds.). A Companion to the Great Western Schism (1378–1417). Brill.
  • Guenée, Bernard (1991). Between Church and State: The Lives of Four French Prelates in the Late Middle Ages. University of Chicago Press.
  • Keen, Maurice, ed. (2010). Medieval Warfare: A History. Oxford University Press.
  • McBrien, Richard P. (1997). Lives of the Popes. HarperCollins.
  • Murphy, David (2007). Condottiere 1300–1500: Infamous Medieval Mercenaries. Osprey Publishing.
  • Pattenden, Miles (2017). Electing the Pope in Early Modern Italy, 1450–1700. Oxford University Press.
  • Pham, John-Peter (2004). Heirs of the Fisherman: Behind the Scenes of Papal Death and Succession. Oxford University Press.
  • Trexler, R.C. (1974). The Spiritual Power: Republican Florence under Interdict. Brill.
  • Ullman, Walter (1948). The Origins of the Great Schism: A study in fourteenth-century ecclesiastical history. Burns Oates and Washbourne Ltd.
  • Walsh, Michael J. (2011). The Cardinals: Thirteen Centuries of the Men Behind the Papal Throne. Wm. B. Eerdmans Publishing.
  • Williams, George L. (1998). Papal Genealogy: The Families and Descendants of the Popes. McFarland & Company Inc.