Μάχη του Άουστερλιτς
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Η Μάχη του Άουστερλιτς (2 Δεκεμβρίου 1805), γνωστή επίσης ως η Μάχη των Τριών Αυτοκρατόρων, αποτέλεσε την πιο λαμπρή νίκη του Ναπολέοντα Βοναπάρτη, κατά την οποία ο Γάλλος Αυτοκράτορας συνέτριψε ολοσχερώς τις δυνάμεις του Γ΄ Συνασπισμού.
| Μάχη του Άουστερλιτς | |||
|---|---|---|---|
| Μέρος του Πολέμου του Γ΄ Συνασπισμού | |||
.jpg) Ο Στρατηγός Ραπ παρουσιάζει στο Ναπολέοντα τον Πρίγκηπα Ρέπνιν-Βολκόνσκυ. Πίνακας του Φρανσουά Ζεράρ (1810). | |||
| Χρονολογία | 2 Δεκεμβρίου 1805 | ||
| Τόπος | Άουστερλιτς, Μοραβία, Αυστριακή Αυτοκρατορία (σημερινό Σλάβκοφ ου Μπρνα, Περιφέρεια Νότιας Μοραβίας, Τσεχία) | ||
| Έκβαση | Αποφασιστική Γαλλική Νίκη •.Τέλος του πολέμου του Γ΄ Συνασπισμού. •Δημιουργία της Συνομοσπονδίας του Ρήνου •Διάλυση της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. | ||
| Αντιμαχόμενοι | |||
| Ηγετικά πρόσωπα | |||
| Δυνάμεις | |||
| |||
| Απώλειες | |||
| |||
Η μάχη έγινε κοντά στην πόλη Άουστερλιτς (σημερινό Σλάκφοφ ου Μπρνα), περίπου 10 χλμ. νοτιοανατολικά της πόλης Μπρνο στη Μοραβία, περιοχή που ανήκε εκείνη την εποχή στην Αυστριακή Αυτοκρατορία (σήμερα αποτελεί τμήμα της Δημοκρατίας της Τσεχίας). Η μάχη αποτελεί αριστούργημα της πολεμικής τέχνης και μελετάται σε πολλές στρατιωτικές σχολές ανά τον κόσμο. Η γαλλική νίκη στο Άουστερλιτς οδήγησε στην κατάρρευση του Γ΄ Συνασπισμού. Στις 26 Δεκεμβρίου 1805 η Αυστρία και η Γαλλία υπέγραψαν τη Συνθήκη του Πρέσσμπουργκ, η οποία σήμανε την αποχώρηση της Αυστρίας από τον πόλεμο, επαναβεβαίωσε την ισχύ της Συνθήκης του Κάμπο Φόρμιο και της Συνθήκης της Λυνεβίλ, ανάγκασε την αυτοκρατορία των Αψβούργων να εκχωρήσει τμήματα του εδάφους της στους Γερμανούς συμμάχους του Ναπολέοντα, και καθόρισε αποζημίωση 40.000.000 γαλλικών φράγκων στους Γάλλους από τους ηττημένους Αψβούργους. Στα ρωσικά στρατεύματα επιτράπηκε να υποχωρήσουν ανεμπόδιστα στο πάτριο έδαφος.
Η νίκη στο Άουστερλιτς οδήγησε επίσης στη δημιουργία της Συνομοσπονδίας του Ρήνου, μιας ένωσης γερμανικών κρατιδίων υπό γαλλική κηδεμονία στην ουσία, που προοριζόταν να παίξει το ρόλο αμυντικού εδαφικού αναχώματος ανάμεσα στη Γαλλία και την Κεντρική Ευρώπη. Ως αποτέλεσμα αυτών των γεγονότων, το 1806 η Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία έπαψε να υπάρχει, ενώ ο αυτοκράτοράς της, Φραγκίσκος Β΄, κράτησε τον τίτλο του αυτοκράτορα της Αυστρίας που είχε υιοθετήσει το 1804 (ως απάντηση στην αυτοανακήρυξη του Ναπολέοντα ως αυτοκράτορα των Γάλλων) και εγκαθίδρυσε την Αυστριακή Αυτοκρατορία. Ωστόσο, αυτές οι επιτυχίες του Ναπολέοντα δεν κατάφεραν να οδηγήσουν την ευρωπαϊκή ήπειρο σε μακρά περίοδο ειρήνης. Οι ανησυχίες της Πρωσίας για την αυξανόμενη γαλλική επιρροή στην Κεντρική Ευρώπη αποτέλεσαν τη σπίθα για τον Πόλεμο του Δ΄ Συνασπισμού το 1806.
Ο Τρίτος Συνασπισμός Επεξεργασία
Το 1803 ο Ναπολέων Α΄ Βοναπάρτης, ως Πρώτος Ύπατος της Γαλλικής Δημοκρατίας, υπέγραψε μια συμφωνία με τον πρόεδρο των Η.Π.Α, Τόμας Τζέφφερσον, η οποία παραχωρούσε στις τελευταίες κάποιες γαλλικές αποικίες στον Καναδά, με αντάλλαγμα 3.000.000 φράγκων. Το ίδιο έτος το Ηνωμένο Βασίλειο είχε κηρύξει τον πόλεμο στη Γαλλία, και ο Ναπολέων με τα χρήματα που παραχωρήθηκαν δημιούργησε το "Στρατό της Αγγλίας", με τον οποίο σχεδίαζε να εισβάλει στη Μεγάλη Βρετανία και να την υποχρεώσει σε ειρήνευση υπό τους όρους του. Ωστόσο ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας και Ιρλανδίας, Ουίλλιαμ Πιτ ο Νεότερος, γνωρίζοντας την πολύ κακή κατάσταση του Βρετανικού Στρατού, ξεκίνησε διαπραγματεύσεις με την Αυστρία, την Πρωσία, τη Ρωσία και τη Σουηδία, προσπαθώντας να τις στρέψει εναντίον της Γαλλίας. Ύστερα δε από σχεδόν ένα χρόνο η Ρωσική και Αυστριακή Αυτοκρατορία, μαζί με το Βασίλειο της Σουηδίας, κήρυξαν τον πόλεμο στον Ναπολέοντα, ο οποίος μόλις λίγους μήνες πριν είχε στεφθεί "Αυτοκράτορας των Γάλλων". Ο τελευταίος αναγκάστηκε ν΄ αναβάλει προσωρινά τα σχέδιά του και να στραφεί προς την Κεντρική Ευρώπη, μετονομάζοντάς τη δύναμή του σε "Μεγάλη Στρατιά" (γαλ. Grande Armée).
Σχέδια των Συμμάχων Επεξεργασία
Μετά τη δημιουργία του Γ΄ Συνασπισμού οι Σύμμαχοι δημιούργησαν μεγάλες στρατιές εναντίον της Γαλλικής Αυτοκρατορίας. Οι Αυστριακοί χώρισαν τις δυνάμεις τους σε τρεις στρατιές, υπό την ηγεσία του στρατηγού Καρλ Μακ φον Λάιμπεριχ, του αρχιδούκα Ιωάννη της Αυστρίας και του αρχιδούκα Καρόλου της Αυστρίας. Ο στρατηγός Μακ, στρατοπεδευμένος στην Ουλμ με 72.000 στρατιώτες, προετοίμαζε εισβολή στη Βαυαρία, και με την άφιξη του Ρώσου στρατηγού Μιχαήλ Ιλαριόνοβιτς Κουτούζοφ θα κυρίευαν το Στρασβούργο. Ο αρχιδούκας Κάρολος με 95.000 στρατιώτες προετοίμαζε εισβολή στην Ιταλία για ν΄ αντιμετωπίσει τον Γάλλο στρατάρχη Αντρέ Μασσενά, και ο αρχιδούκας Ιωάννης θα βοηθούσε σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης τα στρατεύματα των παραπάνω στρατηγών με τους 23.000 στρατιώτες του. Από το Βορρά ωστόσο, ένα ενωμένο βρετανικό και ρωσοσουηδικό σώμα αποτελούμενο από 100.000 στρατιώτες, θα κατατρόπωνε τον Βασιλιά της Δανίας, ο οποίος αποτελούσε σύμμαχο του Βοναπάρτη, και θα έπειθε τον Βασιλιά της Πρωσίας να εισέλθει στον πόλεμο εναντίον της Γαλλικής Αυτοκρατορίας.
Μάχη της Ουλμ και η κατάληψη της Βιέννης Επεξεργασία
Ο Ναπολέων πορεύτηκε προς την Ουλμ, όπου έμελλε να συναντήσει και να καταστρέψει τον Μακ, προτού αυτός ενωθεί με τις δυνάμεις του Κουτούζοφ. Έτσι, παραβιάζοντας την ουδετερότητα της Πρωσίας, ο Γάλλος στρατάρχης Μπερναντότ προχώρησε προς την Ουλμ και σε σύντομο χρονικό διάστημα βρέθηκε στα νώτα των έκπληκτων Αυστριακών. Ο στρατηγός Μακ ύστερα από τρεις ημέρες απελπισμένης αντίστασης αναγκάστηκε να παραδώσει τους εναπομείναντες 27.000 στρατιώτες του στις 20 Οκτωβρίου, παραδεχόμενος την ήττα του.
Ο αρχιδούκας Ιωάννης, όταν πληροφορήθηκε την καταστροφή των δυνάμεων του Μακ, υποχώρησε προς τη Βιέννη, όπου και ενώθηκε με τις δυνάμεις του Κουτούζοφ. Την επόμενη ημέρα ωστόσο, μετά τη νίκη στη μάχη της Ουλμ, έλαβε χώρα η ναυμαχία του Τραφάλγκαρ, όπου ο γαλλοϊσπανικός στόλος καταστράφηκε ολοσχερώς. Ο Ναπολέων όμως δεν κάμφθηκε και εκμεταλλευόμενος την επιτυχία του στην Ουλμ εισήλθε στη Βιέννη το Νοέμβριο του 1805, την οποία πρωτύτερα είχε εγκαταλείψει ο αυτοκράτορας Φραγκίσκος Β΄, που είχε αναλάβει πλέον τη διοίκηση των αυστριακών δυνάμεων. Ο Κουτούζοφ ως αρχηγός του ρωσικού γενικού επιτελείου αποφάσισε ν΄ αποφύγει την "ανοικτή" σύγκρουση με τον Γάλλο αυτοκράτορα, καθώς οι γραμμές επικοινωνιών και ανεφοδιασμού του είχαν επιμηκυνθεί αρκετά και χρειάζονταν ισχυρές φρουρές για να διατηρηθούν, ενώ η Πρωσία είχε ήδη κηρύξει επιστράτευση, με αποτέλεσμα τα περισσότερα σώματα της "Μεγάλης Στρατιάς" να την επιτηρούν, γεγονός που θ΄ ανάγκαζε τον Ναπολέοντα να οπισθοχωρήσει. Έτσι, ο ρωσοαυστριακός στρατός υποχώρησε στην αυστριακή πόλη Όλμυτς (σημερινό Όλομοουτς της Τσεχίας), απωθώντας τη σφοδρή καταδίωξη του στρατάρχη Μυρά. Ο Ναπολέων όμως δεν απελπίστηκε και εφήρμοσε μια σειρά λαμπρών τεχνασμάτων με σκοπό να παρασύρει τους συμμάχους στην αποφασιστική σύγκρουση.
Ναυμαχία του Τραφάλγκαρ Επεξεργασία
Οι Γάλλοι όμως, παρά την επιτυχία τους στην ξηρά, υπέστησαν μια καταστροφική ήττα στη ναυμαχία του Τραφάλγκαρ, αμέσως μια μέρα μετά από τη νίκη στην Ουλμ. Ο Βοναπάρτης καθ' όλη τη διάρκεια της θητείας του ως Πρώτος Ύπατος ήξερε ότι για να νικήσει τη Μεγάλη Βρετανία έπρεπε να δημιουργήσει μια ναυτική πολεμική μηχανή ανάλογη με εκείνη του Βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού, την οποία, ύστερα από πολλές θυσίες, κατάφερε να ετοιμάσει το 1805. Έτσι, ενώ ο ίδιος και ο στρατιά του βρίσκονταν στη Βουλώνη, ο γαλλικός στόλος υπό τον ναύαρχο Πιερ-Σαρλ Βιλλνέβ θα περνούσε το Γιβραλτάρ, θα ενωνόταν με τον ισπανικό, θα κατέστρεφαν τον βρετανικό στόλο και ύστερα θ΄ αποβίβαζαν τον Ναπολέοντα με τις δυνάμεις του στη Μεγάλη Βρετανία. Παρά τις επιπλοκές και τα προβλήματα, οι δύο αρμάδες ενώθηκαν και πέρασαν το Γιβραλτάρ, αλλά ο ικανότατος Βρετανός ναύαρχος Οράτιος Νέλσον, γνωρίζοντας την κατάσταση που επικρατούσε στις τάξεις των εχθρών, ετοίμασε ενέδρα στο ακρωτήριο Τραφάλγκαρ, και με μια γρήγορη επίθεση χώρισε τον εχθρικό στόλο σε τρία κομμάτια, τα οποία και κατέστρεψε. Ο ίδιος δεν πρόλαβε να χαρεί τη νίκη του, καθώς στο τέλος της ναυμαχίας σκοτώθηκε από βολή Γάλλου σκοπευτή, λέγοντας: Ευχαριστώ Θεέ μου, έκανα το καθήκον μου. Η ναυμαχία του Τραφάλγκαρ ήταν η αποφασιστική σύγκρουση που όρισε τη Μεγάλη Βρετανία ως θαλασσοκράτειρα για τα υπόλοιπα 135 χρόνια, ενώ υπήρξε ένα σημαντικότατο αίτιο για την πτώση του Ναπολέοντα.
Τα γαλλικά τεχνάσματα Επεξεργασία
Ο Γαλλικός Στρατός είχε έρθει σε δεινή κατάσταση καθώς το μήκος των γραμμών ανεφοδιασμού είχε επιμηκυνθεί, η Πρωσία αργά ή γρήγορα θα έμπαινε στον Γ΄ Συνασπισμό, και οι Σύμμαχοι απέφευγαν τη μάχη. Ο Ναπολέων για να εξαπατήσει τον τσάρο Αλέξανδρο Α΄, ο οποίος είχε αναλάβει αυτοπροσώπως τη διοίκηση της δύναμης των Συμμάχων, ζήτησε ειρήνη υπό τους όρους του δεύτερου. Ο Τσάρος, όπως ήθελε και ο ευφυέστατος Βοναπάρτης, άρχισε να πιστεύει πως η κατάσταση του γαλλικού στρατού ήταν απελπιστική , με αποτέλεσμα να θέσει απαράδεκτους όρους, τους οποίους ο Ναπολέων αρνήθηκε. Κατόπιν ο Ναπολέων κινητοποίησε και παρέταξε τις δυνάμεις του κοντά στο χωριό Άουστερλιτς, ένα μέρος που ο ίδιος είχε επιλέξει, καταλαμβάνοντας την υψηλότερη θέση στην τοποθεσία, τα υψώματα Πράτσεν, μαζί με τους 50.000 στρατιώτες του.
Στο μεταξύ ο Φραγκίσκος Β΄ της Αυστρίας, επίσης προβληματισμένος από το αίτημα ειρήνης, ζήτησε ανακωχή από τον Βοναπάρτη, ο οποίος έδειξε φοβερό ενθουσιασμό κατά την αποδοχή. Μάλιστα, ο Ναπολέων διέταξε τους στρατιώτες του να εγκαταλείψουν τα υψώματα Πράτσεν για να δοθεί η εντύπωση ότι δεν μπορεί να τα υπερασπιστεί, και κατά τη διάρκεια της υποχώρησης δημιουργήθηκε μια τεχνητή εικόνα χάους. Επίσης, ο Γάλλος αυτοκράτορας διέταξε τον στρατάρχη Σουλτ και το 4ο Σώμα αυτού, αποτελούμενο από 17.000 στρατιώτες, να κρυφτούν στους πρόποδες των υψωμάτων, εκμεταλλευόμενοι την ομίχλη, ενώ είχε ζητήσει άμεσα 25.000 στρατιώτες υπό τον στρατάρχη Νταβού να έρθουν από τη Βιέννη για να ενισχύσουν τη δύναμή του. Στο μεταξύ για να ολοκληρώσει την παγίδα του έστειλε ένα αίτημα συνάντησης με τον Τσάρο, στην οποία όμως ο τελευταίος έστειλε τον πιστό του σύμβουλο. Ο Ναπολέων τότε διέταξε την στρατιά του να φαίνεται τελείως αποδιοργανωμένη και τους αξιωματικούς να εγκαταλείψουν τις μονάδες τους και να σκορπιστούν στο γαλλικό στρατόπεδο, ενώ κατά τη διάρκεια της συνομιλίας ο Βοναπάρτης άκουγε με μεγάλη προσοχή χωρίς να διακόπτει, όπως αντίθετα συνήθιζε. Βλέποντας τα όλα αυτά ο Ρώσος σύμβουλος ενημέρωσε τον Τσάρο Αλέξανδρο πως ο γαλλικός στρατός ήταν στα πρόθυρα της καταστροφής και πως θα έπρεπε να επιτεθούν αμέσως. Επίσης πολλοί Ρώσοι και Αυστριακοί αξιωματικοί, ο αρχηγός του αυστριακού γενικού επιτελείου και ο ίδιος ο Αυστριακός αυτοκράτορας Φραγκίσκος Β΄ συμφώνησαν στην άμεση επίθεση, παρά τις έντονες αντιρρήσεις του Κουτούζοφ, ο οποίος και αντικαταστάθηκε. Έτσι, οι Σύμμαχοι έπεσαν στην παγίδα που τους έστησε ο Βοναπάρτης και σύντομα τα συνασπισμένα ρωσοαυστριακά στρατεύματα κατέλαβαν και παρατάχθηκαν στα υψώματα Πράτσεν.
Προσχεδιασμοί Επεξεργασία
Ο Ναπολέων, παρότι είχε παρασύρει τους Συμμάχους σε ανοικτή μάχη, και συγκεκριμένα σε έδαφος που ο ίδιος είχε επιλέξει, αντιμετώπιζε ακόμη προβλήματα, καθώς οι Σύμμαχοι υπερείχαν στους αριθμούς, διέθεταν την καλύτερη θέση και είχαν ισχυρότερο πυροβολικό, παράγοντας που ανησύχησε τον Βοναπάρτη.Για να καθηλώσει τον συμμαχικό στρατό αποφάσισε να δημιουργήσει μια παγίδα, παρατάσσοντας για το σκοπό αυτό μονάχα την 3η Μεραρχία του 4ου Σώματος Στρατού (12.000 στρατιώτες) ανάμεσα στα χωριά Τέλνιτς και Ζοκόλνιτς, στη δεξιά πτέρυγα του στρατού του, η οποία αποτελούσε στρατηγικό σημείο καθώς αποτελούσε τη γραμμή επικοινωνιών και ανεφοδιασμού του με τη Βιέννη, θέλοντας έτσι να στρέψει την προσοχή και τις δυνάμεις των συμμάχων στο συγκεκριμένο σημείο.
Την κρισιμότερη ώρα ο στρατάρχης Σουλτ με τις τρεις υπόλοιπες μεραρχίες του 4ου Σώματος Στρατού (11.600 στρατιώτες) που παρέμεναν κρυμμένες, θα έκανε μια έφοδο στο αποδυναμωμένο συμμαχικό κέντρο, θα το διασπούσε και ύστερα θα στρεφόταν προς τις συμμαχικές πτέρυγες. Ωστόσο για να αποφύγει διάρρηξη και διάσπαση της δεξιάς πλευράς, ο Ναπολέων είχε ζητήσει άμεσα ενισχύσεις 25.000 στρατιωτών από τη Βιέννη, έτσι ώστε να τη διασφαλίσει. Από την απέναντι πλευρά ο τσάρος Αλέξανδρος Α΄ και ο αυτοκράτορας Φραγκίσκος Β΄ με το επιτελείο τους, αποφάσισαν παρά τις αντιρρήσεις του Μιχαήλ Κουτούζοφ να πραγματοποιήσουν μια σφοδρή επίθεση στη δεξιά πτέρυγα του γαλλικού στρατού έτσι ώστε να του κόψουν τις επικοινωνίες με τη Βιέννη, και ύστερα να τον πλευροκοπήσουν με την παράλληλη διενέργεια μιας νέας επίθεσης από μπροστά, όπως ακριβώς ήθελε και υπολόγιζε ο Ναπολέων.
Τελικές Παρατάξεις Επεξεργασία
Γαλλικός Στρατός Επεξεργασία
Βόρεια Επεξεργασία
• Το 5ο Σώμα (12.700 στρατιώτες και 20 κανόνια) υπό τον στρατάρχη Ζαν Λαν.
• Το 1ο Σώμα (13.000 στρατιώτες και 24 κανόνια) υπό τον στρατάρχη Ζαν-Μπατίστ Μπερναντότ, λίγο νοτιότερα του 5ου Σώματος.
• Η Αυτοκρατορική Φρουρά (5.500 στρατιώτες και 24 κανόνια) υπό τον στρατάρχη Ζαν-Μπατίστ Μπεσσιέρ, η οποία θα έμενε κρυμμένη στην ομίχλη πίσω από τα 1ο και 5ο σώματα και θα λειτουργούσε ως εφεδρεία.
• Η Μεραρχία Γρεναδιέρων (5.700 στρατιώτες) υπό τον στρατάρχη Ζερώ Ντυρόκ, κρυμμένη στην ομίχλη πίσω από τα σώματα 1ο και 5ο.
• Το 4ο Σώμα (11.600 στρατιώτες και 35 κανόνια) υπό τον στρατάρχη Ζαν Σουλτ, κρυμμένο στην ομίχλη κάτω από το 1ο Σώμα, και με 3 από τις 4 μεραρχίες του (μία μεραρχία του ήταν αποσπασμένη σε άλλο σώμα).
• Το Εφεδρικό Σώμα Ιππικού (7.400 στρατιώτες και 36 κανόνια) υπό τον στρατάρχη Ζοακίμ Μυρά, σε απόσταση πίσω από το 1ο και 4ο Σώμα.
Νότια Επεξεργασία
• Η 2η Μεραρχία του 4ου Σώματος (12.000 στρατιώτες) υπό τον στρατηγό Κλωντ-Ζυστ-Αλεξάντρ Λεγκράν, ανάμεσα στα χωριά Τέλνιτς και Ζοκόλνιτς, η οποία θα λειτουργούσε ως "δόλωμα".
• Το 3ο Σώμα (4.300 στρατιώτες και 12 κανόνια) υπό τον στρατάρχη Λουί Νικολά Νταβού, θα κατέφθανε από τη Βιέννη για να ενισχύσει τη 2η Μεραρχία του 4ου Σώματος.
Συμμαχικός Στρατός Επεξεργασία
Βόρεια Επεξεργασία
• Η Ανώτερη Φρουρά του Τσαρικού Στρατού (13.700 στρατιώτες και 44 ελαφριά κανόνια) υπό τον αντιστράτηγο Πιοτρ Μπαγκρατιόν, ερχόταν από το Όλμυτς για να επιτεθεί στην αριστερή γαλλική πτέρυγα.
• Η 2η Φάλαγγα (11.550 στρατιώτες και 30 ελαφριά κανόνια) υπό τον Γάλλο αντιστράτηγο Αλεξάντρ-Λουί ντε Λανζερόν (στην υπηρεσία του Ρωσικού Στρατού τότε), απέναντι από το 1ο γαλλικό Σώμα.
• Η 4η Φάλαγγα (23.900 στρατιώτες και 44 ελαφριά και 24 βαριά κανόνια) υπό τον αντιστράτηγο Μιχαήλ Μιλοράντοβιτς και τον Τσέχο στρατάρχη της Αυστρίας, Γιόχαν Κόλοβρατ, πίσω από τη 2η Φάλαγγα.
• Η 5η Φάλαγγα (5.375 στρατιώτες και 30 ελαφριά κανόνια) υπό τον Αυστριακό αντιστράτηγο Γιόχαν φον Λίχτενσταϊν, αποτελούμενη μόνο από ιππικό, πίσω από τη 2η Φάλαγγα.
• Η 3η Φάλαγγα (7.700 στρατιώτες και 30 ελαφριά κανόνια) υπό τον αντιστράτηγο I. Πρζεμπυσζέφσκι, πίσω από τη 2η Φάλαγγα.
• Η Ανώτερη Φρουρά του στρατηγού Φρήντριχ Βίλεμ Μπουξχέφντεν (6.880 στρατιώτες και 12 ελαφριά κανόνια) υπό τον Αυστριακό στρατάρχη Μίκαελ φον Κινμάγερ, πίσω από την 4η Φάλαγγα.
• Η Ρωσική Αυτοκρατορική Φρουρά (10.530 στρατιώτες και 30 ελαφριά και 10 βαριά κανόνια) υπό τον Μεγάλο Δούκα Κωνσταντίνο, πίσω από την 4η Φάλαγγα.
Νότια Επεξεργασία
• Η 1η Φάλαγγα (13.490 στρατιώτες και 40 ελαφριά και βαριά 24 κανόνια) υπό τον Ρώσο αντιστράτηγο Ντμίτρι Ντοχτουρόφ απέναντι από τη 2η γαλλική Μεραρχία του 4ου Σώματος.
Η μάχη Επεξεργασία
Το ξημέρωμα της 2ας Δεκεμβρίου ο Ναπολέων, έχοντας απολαύσει μια θεϊκή επέτειο της στέψης του ως αυτοκράτορα των Γάλλων, είχε δώσει τις απαραίτητες εντολές στους αξιωματικούς του και περίμενε γεμάτος αυτοπεποίθηση τη συμμαχική προέλαση στο Τέλνιτς. Πράγματι, στις 8:00 π.μ. ο Αλέξανδρος Α΄ διέταξε μια φοβερή επίθεση στο Τέλνιτς και το Ζοκόλνιτς, υπό τη διοίκηση του στρατηγού Μπουξχέφντεν. Ύστερα από 45 λεπτά αψιμαχιών με τους Γάλλους, οι δυνάμεις του Μπουξχέφντεν έθεσαν υπό τον έλεγχό τους τα μικρά χωριά, χωρίς όμως να διασπάσουν τη δεξιά πτέρυγα του στρατηγού Λεγκράν, η οποία την ίδια ώρα ενισχυόταν από τις δυνάμεις του στρατάρχη Νταβού και περνούσε σταδιακά στην αντεπίθεση. Ο Κουτούζοφ όμως με την 4η Φάλαγγα παρέμεινε στα υψώματα, έχοντας κατανοήσει τη στρατηγική αξία τους, κάτι που ο ενθουσιασμένος Τσάρος δεν είχε, διατάσσοντας τον γηραιό στρατάρχη να ενισχύσει άμεσα τον Μπουξχέφντεν.
Ο Βοναπάρτης, αφού είχε "ρίξει" τους συμμάχους στην παγίδα του, έδωσε σήμα στον Σουλτ να ξεκινήσει την έφοδο στα υψώματα Πράτσεν, τα οποία είχαν παραμείνει με ελάχιστους υπερασπιστές, λέγοντας: Ένας αιφνιδιασμός και ο πόλεμος θα τελειώσει. Ο Σουλτ, ύστερα από σκληρή μάχη με τους Ρώσους κατάφερε να τους διαλύσει και να θέσει τα υψώματα Πράτσεν υπό γαλλικό έλεγχο, ωστόσο ο τσάρος Αλέξανδρος για ν΄ αποφύγει την καταστροφή του στρατού του, έστειλε τη Ρωσική Αυτοκρατορική Φρουρά υπό τη διοίκηση του αδερφού του Κωνσταντίνου Πάβλοβιτς, η οποία απώθησε τους Γάλλους αιχμαλωτίζοντας έναν "Χρυσό Αετό" από το 4ο τάγμα του 5ου Συντάγματος μιας μεραρχίας του στρατάρχη Σουλτ. Ωστόσο η ενισχυτική δύναμη του 1ου Σώματος που έστειλε ο Γάλλος Αυτοκράτορας υπό τον Μπερναντότ, μαζί με ελαφρύ πυροβολικό της Γαλλικής Αυτοκρατορικής Φρουράς, διέλυσε τους Ρώσους και τους έτρεψε σε φυγή, θέτοντας το συμμαχικό κέντρο υπό οριστικό γαλλικό έλεγχο.
Με τον πυρήνα των εχθρών κατεστραμμένο, οι στρατάρχες Λαν και Μυρά πέρασαν στην αντεπίθεση κατά της εχθρικής δεξιάς πτέρυγας, και μαζί με τις ενισχύσεις του Σουλτ την πλευροκόπησαν και την έτρεψαν σε φυγή, ενώ από την άλλη πλευρά οι πιεζόμενοι Νταβού και Λεγκράν ενισχύθηκαν από τις υπόλοιπες δυνάμεις του Σουλτ και του Μπερναντότ, αποκόπτοντας τη συμμαχική γραμμή υποχώρησης. Ο Μπουξχέφντεν, χωρίς να έχει άλλη εντολή από το συμμαχικό γενικό επιτελείο υποχώρησε προς την παγωμένη λίμνη Σάτσαν, η οποία δέχτηκε σφοδρό βομβαρδισμό με διαταγή του Ναπολέοντα, παίρνοντας στον πυθμένα της χιλιάδες στρατιώτες των Συμμάχων. Στις 17:00 η μάχη είχε λήξει με ολοκληρωτική νίκη των Γάλλων, οι οποίοι έχασαν μόνο 1.305 στρατιώτες, ενώ είχαν και 6.940 τραυματίες και 573 αιχμαλώτους, τη στιγμή που οι εχθροί τους είχαν 27.000 νεκρούς και τραυματίες, ενώ 30.000 είχαν αιχμαλωτιστεί (με διαταγή του Γάλλου Αυτοκράτορα απελευθερώθηκαν λίγο αργότερα). Η μάχη του Άουστερλιτς αποτέλεσε τη μεγαλύτερη νίκη του Ναπολέοντα Βοναπάρτη σε ολόκληρη τη στρατιωτική του καριέρα, ενώ μελετάται και συγκρίνεται μέχρι και σήμερα με αυτή των Γαυγαμήλων και των Καννών.
Μετά τη μάχη Επεξεργασία
Στις 26 Δεκεμβρίου ο αυτοκράτορας Φραγκίσκος Β΄ υπέγραψε τη Συνθήκη του Πρέσσμπουργκ (τo Πρέσσμπουργκ είναι η σημερινή Μπρατισλάβα). Η συνθήκη ανάγκαζε την Αυστρία σε ειρήνευση, στην παράδοση γερμανικών εδαφών στους συμμάχους του Βοναπάρτη, και πολεμική αποζημίωση 40.000.000 φράγκων, ενώ οι παλαιές συνθήκες του Κάμπο Φόρμιο (1797) και της Λυνεβίλ (1800) συνέχιζαν να ισχύουν. Επίσης η Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, που είχε ουσιαστικά πάψει από καιρό να υπάρχει ύστερα από περίπου χίλια χρόνια ύπαρξης, διαλύθηκε και επίσημα στις αρχές του 1806, όταν ο Φραγκίσκος Β΄ περιορίστηκε στον τίτλο του αυτοκράτορα της Αυστρίας, ως Φραγκίσκος Α΄. Αποτέλεσμα της συνθήκης του Πρέσσμπουργκ ήταν η δημιουργία της Συνομοσπονδίας του Ρήνου, μιας ένωσης γερμανικών κρατιδίων της κεντρικής Γερμανίας που αποτελούσε "δορυφόρο" και προτεκτοράτο της Γαλλικής Αυτοκρατορίας στην Κεντρική Ευρώπη. Κάτι τέτοιο αμφισβητούσε την κυριαρχία της Πρωσίας στο γερμανικό χώρο, με αποτέλεσμα στις 9 Οκτωβρίου του 1806 η Πρωσία να κηρύξει τον πόλεμο στη Γαλλία, και μαζί με τη Ρωσία να δημιουργήσει τον Δ΄ Συνασπισμό κατά του Ναπολέοντα.
Πηγές Επεξεργασία
- Andrew, Roberts. Napoleon, A Life. New York: Penguin Group, 2014 ISBN 978-0-670-02532-9
- Brooks, Richard (editor). Atlas of World Military History. London: HarperCollins, 2000. ISBN 0-7607-2025-8
- Castle, Ian. Austerlitz 1805: The Fate of Empires. Oxford: Osprey Publishing, 2002. ISBN 1-84176-136-2
- Castle, Ian. Austerlitz – Napoleon and the Eagles of Europe. Pen & Sword Books, 2005. ISBN 1-84415-171-9
- Chandler, David G. The Campaigns of Napoleon. New York: Simon & Schuster, 1995. ISBN 0-02-523660-1
- Fisher, Todd & Fremont-Barnes, Gregory. The Napoleonic Wars: The Rise and Fall of an Empire. Oxford: Osprey Publishing Ltd., 2004. ISBN 1-84176-831-6
- Goetz, Robert. 1805: Austerlitz: Napoleon and the Destruction of the Third Coalition (Greenhill Books, 2005). ISBN 1-85367-644-6
- Tolstoy, Leo. War and Peace. London: Penguin Group, 1982. ISBN 0-14-044417-3
- Marbot, Jean-Baptiste-Antoine-Marcelin. "The Battle of Austerlitz," Napoleon: Symbol for an Age, A Brief History with Documents, ed. Rafe Blaufarb (New York: Bedford/St. Martin's, 2008), 122–123.
- McLynn, Frank. Napoleon: A Biography. New York: Arcade Publishing Inc., 1997. ISBN 1-55970-631-7
- Uffindell, Andrew. Great Generals of the Napoleonic Wars. Kent: Spellmount Ltd., 2003. ISBN 1-86227-177-1
- Lê Vinh Quốc (chief editor), Lê Phụng Hoàng, Nguyễn Thị Thư (2001). Các nhân vật lịch sử cận đại. Tập II: Nga (στα Vietnamese). Vietnam: Nhà xuất bản Giáo dục.
- Duffy, Christopher. Austerlitz 1805. Hamden, Conn.: Archon Books, 1977.
- Smith, Digby. The Napoleonic Wars Data Book. London: Greenhill, 1998. ISBN 1-85367-276-9
- Austrian generals by Digby Smith, compiled by Leopold Kudrna
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Battle of Austerlitz στο Wikimedia Commons
