Απάτη (μυθολογία)
Θεότητα της ελληνικής μυθολογίας
Η Απάτη στην ελληνική μυθολογία ήταν η προσωποποίηση ή πνεύμα (δαίμονας) της εξαπάτησης, παραπλάνησης, πονηριάς και της απάτης. Ο Ησίοδος αναφέρει στη Θεογονία την Απάτη ως κόρη (από παρθενογένεση) της Νυκτός, τέκνα της οποίας ήταν και ο Μόρος, η Κηρ, ο Θάνατος, ο Ύπνος, τα Όνειρα, ο Μώμος, η Οϊζύς, οι Εσπερίδες, οι Μοίρες, οι Κήρες, η Νέμεσις, η Φιλότης, το Γήρας και η Έρις.[1][α]
| Απάτη | |
|---|---|
| Προσωποποίηση της απάτης, του δόλου, της πανουργίας και του ψέματος | |
| Γονείς | Νυξ |
| Αδέλφια | Μόρος, Μώμος, Νέμεσις, Φιλότης, Οϊζύς, Γήρας, Έρις, οι Μοίρες, οι Κήρες, η Κηρ, οι Εσπερίδες, Όνειρα, Θάνατος, Ύπνος |
| wikidata (π) | |
Μερικές πηγές λένε ότι είναι ήταν από τα κακά πνεύματα που είχαν ελευθερωθεί από το κουτί της Πανδώρας.[εκκρεμεί παραπομπή]
Σημειώσεις Επεξεργασία
- ↑ Στη συνέχεια ο Ησίοδος αναφέρει ότι από την Έριδα γεννήθηκαν ο Πόνος, η Λήθη, ο Λιμός, τα Άλγη, οι Υσμίνες, οι Φόβοι, οι Μάχες, οι Ανδρικτασίες, τα Νείκη, οι Ψευδολογίες, οι Αμφιλογίες, η Δυσνομία, η Άτη, και ο Όρκος: «αὐτὰρ Ἔρις στυγερὴ τέκε μὲν Πόνον ἀλγινόεντα / Λήθην τε Λιμόν τε καὶ Ἄλγεα δακρυόεντα / Ὑσμίνας τε Μάχας τε Φόνους τ᾽ Ἀνδροκτασίας τε / Νείκεά τε Ψεύδεά τε Λόγους τ᾽ Ἀμφιλλογίας τε / Δυσνομίην τ᾽ Ἄτην τε, συνήθεας ἀλλήλῃσιν, / Ὅρκόν θ᾽, ὃς δὴ πλεῖστον ἐπιχθονίους ἀνθρώπους / πημαίνει, ὅτε κέν τις ἑκὼν ἐπίορκον ὀμόσσῃ».[2]
Σε ορισμένες εκδόσεις η Ἄτη γραφόταν ως Ἀάτη και συγχεόταν με την Απάτη: «Δυσνομίην τ᾽ Ἀάτην τε, συνήθεας ἀλλήλῃσιν» (Θεογονία, 230· έκδ. B.G. Teubner, Λειψία 1908, σε επιμέλεια Α. Rzach).[3] Στα αρχαία ελληνικά ἀτη ήταν η «σύγχυσις φρενών», η απερισκεψία που οφειλόταν σε πλάνη που απέστελναν οι θεοί. Ως θεότητα, η Ἂτη ήταν η προσωποποίηση της βλάβης του μυαλού και των απερίσκεπτων πράξεων.[4][5]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Βλ. στην Εισαγωγή του Παναγή Λεκατσά στο Ησίοδου (1939). Θεογονία - Ασπίς - Αποσπάσματα Ηοιών. (Μετάφραση, σχόλια Π. Λεκατσά). Αθήνα: Ιω. & Π. Ζαχαρόπουλος (Βιβλιοθήκη Αρχαίων Ελλήνων Πεζογράφων και Ποιητών, αρ. 37). σελ. 79. Πβ. Θεογονία (223-225): «/.../ τίκτε δὲ καὶ Νέμεσιν, πῆμα θνητοῖσι βροτοῖσι, / Νὺξ ὀλοή· μετὰ τὴν δ᾽ Ἀπάτην τέκε καὶ Φιλότητα / Γῆράς τ᾽ οὐλόμενον, καὶ Ἔριν τέκε καρτερόθυμον».
- ↑ Βλ. Θεογονία (226-232), στο: Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. Ανακτήθηκε στις 24-12-2016.
- ↑ Bλ. Θεογονία - Ασπίς - Αποσπάσματα Ηοιών, σ. 123, όπου ο Λεκατσάς μεταφράζει την Ἀάτην ως Απάτη.
- ↑ Μέγα λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης. Α΄. Αθήνα: Εκ του Tυπογραφείου των Καταστημάτων Ανέστη Κωνσταντινίδου. 1901. σελ. 427.
- ↑ Στην αγγλική μετάφραση του Hugh G. Evelyn-White (Κέιμπριτζ Μασαχ.: Harvard University Press & Λονδίνο: William Heinemann, 1914) η Ἂτη αποδίδεται ως Ruin. Βλ. Hesiod, Theogony (207-239). Perseus Digital Library - Tufts University. Ανακτήθηκε στις 25-12-2016.