Αποστολικό Παλάτι

Επίσημη κατοικία του πάπα στο Βατικανό

Το Αποστολικό Παλάτι (ιτ.: Palazzo Apostolico), είναι η επίσημη κατοικία του Πάπα, και βρίσκεται στο Βατικανό. Είναι επίσης γνωστό ως «Παπικό Παλάτι» ή το «Παλάτι του Βατικανό». Το Βατικανό ονομάζει και αναφέρεται στο κτήριο ως το «Παλάτι του Σίξτου E΄» προς τιμήν του Σίξτου E΄ [2].

Αποστολικό Παλάτι
Palazzo Apostolico
Το Αποστολικό Παλάτι από την πλατεία του Αγίου Πέτρου μπροστά από την Βασιλική του Αγίου Πέτρου
Χάρτης
Άλλες ονομασίες
  • Παλάτι του Πάπα Σίξτου E΄
  • Παλάτι του Βατικανό
  • Παλάτι του Πάπα
Γενικές πληροφορίες
ΕίδοςΚατοικία
Αρχιτεκτονικήαναγεννησιακή αρχιτεκτονική
Γεωγραφικές συντεταγμένες41°54′13″N 12°27′23″E / 41.90361°N 12.45639°E / 41.90361; 12.45639Συντεταγμένες: 41°54′13″N 12°27′23″E / 41.90361°N 12.45639°E / 41.90361; 12.45639
41°54′13″N 12°27′23″E
Διοικητική υπαγωγήΒατικανό[1]
ΧώραΒατικανό
Έναρξη κατασκευής30  Απριλίου 1589
Ολοκλήρωση30 Απριλίου 1589
Χρήσηεπίσημη κατοικία και μουσείο
ΙδιοκτήτηςΟ Πάπας
Commons page Πολυμέσα

Το κτίριο αποτελείται από τα Παπικά Διαμερίσματα, από διάφορα κυβερνητικά γραφεία της Καθολικής Εκκλησίας και της Αγίας Έδρας, από ιδιαίτερα και δημόσια παρεκκλήσια όπως η Καπέλα Παολίνα και η Καπέλα Σιστίνα, από τα Μουσεία του Βατικανού που περιλαμβάνουν τις Αίθουσες του Ραφαήλ και τα Διαμερίσματα του Βοργία και από τη Βιβλιοθήκη του Βατικανού. Η Καπέλα Παολίνα δεν είναι ανοικτή στο κοινό, όπως και η Βασιλική Αίθουσα και η Βασιλική Κλίμακα.

Ιστορία Επεξεργασία

Τον πέμπτο αιώνα, ο Πάπας Σύμμαχος έχτισε ένα παπικό παλάτι κοντά στην παλαιά Βασιλική του Αγίου Πέτρου, το οποίο εξυπηρετούσε ώς μια εναλλακτική δεύτερη Παπική κατοικία με πρώτη το Ανάκτορο του Λατερανού. Η κατασκευή ενός δεύτερου οχυρωμένου ανακτόρου χρηματοδοτήθηκε από τον Πάπα Ευγένιο Γ΄ και τροποποιήθηκε εκτενώς κατά την θητεία του Πάπα Ιννοκέντιου Γ΄ το δωδέκατο αιώνα [3]

Με την επιστροφή της Παπικής έδρας στη Ρώμη το 1377, μετά την περίοδο όπου η έδρα ήταν στην Αβινιόν, οι Πάπες επέλεξαν να κατοικούν στο ναό Σάντα Μαρία ιν Τραστέβερε "Basilica di Santa Maria in Trastevere", και στη συνέχεια στο ναό Σάντα Μαρία Ματζόρε "Basilica di Santa Maria Maggiore". Το Ανάκτορο του Βατικανού είχε ερειπωθεί από την μή συντήρηση και το παλάτι του Λατερανού κάηκε δύο φορές το 1307 και το 1361, με ανεπανόρθωτες ζημιές.[4] Έτσι το 1447, ο Πάπας Νικόλαος Ε΄ ισοπέδωσε το παλαιά οχυρωμένο - παλάτι του Πάπα Ευγένιου Γ΄ για να κτίσει ένα νέο κτίριο, το σημερινό Αποστολικό Παλάτι.[5]

Τον 15ο αιώνα το παλάτι είχε τεθεί υπό την εξουσία νομάρχη. Η θέση αυτή της Αποστολικής Νομαρχίας διήρκεσε από τον 15ο αιώνα μέχρι το 1800 , όταν τα Παπικά Κράτη ξεκίνησαν να έχουν οικονομικές δυσκολίες. Το 1884, ο ρόλος της Αποστολικής Νομαρχίας επαναξιολογήθηκε με σκοπό την εξοικονόμηση χρημάτων, και μετά την αξιολόγηση ο πάπας Λέων ΙΓ΄ δημιούργησε μια επιτροπή για να διαχειριστεί το παλάτι.[6]

Εν συνεχεία για τα επόμενα 150 χρόνια θα υπάρξουν σημαντικές προσθήκες στο ανάκτορο όπως και επιπρόσθετα διακοσμητικά στοιχεία από τους επόμενους Πάπες. Η κατασκευή του Παλατιού στη σημερινή του μορφή άρχισε στις 30η Απριλίου του 1589 [7] κατά την διάρκεια της θητείας του Σίξτου E΄ αλλά διάφορα εσωτερικά μέρη του Ανακτόρου συμπληρώθηκαν από τους διαδόχους του όπως τον πάπα Ουρβανό, πάπα Ιννοκέντιο ΙΑ΄ και τον πάπα Κλήμη H´. Στον εικοστό αιώνα, ο πάπας Πίος ΙΑ΄ έχτισε μια μνημειώδες γκαλερί τέχνης και μια εξίσου εντυπωσιακή είσοδο του Μουσείου.

Η Δομή του Παλατιού Επεξεργασία

 
Μακέτα του Αποστολικού Παλατιού, Τα κτίρια είναι διατεταγμένα γύρω από μια κεντρική αυλή.

Το παλάτι αποτελείται από μια σειρά από αυτόνομα κτίρια εντός μιας καλά οργανωμένης εξωτερικής δομής. Βρίσκεται βορειοανατολικά της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου και δίπλα στον προμαχώνα του Νικολάου Ε' και του Παλατιού του Γρηγορίου ΙΓ .

Το Αποστολικό Παλάτι σκεπάζει κατοικίες και γραφεία διαφόρων λειτουργιών, καθώς και διοικητικές υπηρεσίες που δεν έχουν άμεση σχέση με την προσωπική ζωή Πάπα.

Παρεκκλήσια Επεξεργασία

Καπέλα Σιστίνα Επεξεργασία

 
Υπό την αιγίδα του πάπα Ιουλίου Β΄, ο Μιχαήλ Άγγελος ζωγράφισε την οροφή του παρεκκλησίου της Καπέλα Σιστίνα από το 1508 μέχρι το 1512.

Ίσως το πιο γνωστό παρεκκλήσιο του Παλατιού (που είναι και συνυφασμένο με το Παλάτι) είναι η Καπέλα Σιστίνα. Ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του Σίξτου Δ΄ ντελλα Ρόβερε (πάπας 1471-84). Κτίστηκε το 1475 με τις διαστάσεις του Ναού της Ιερουσαλήμ (13 Χ 40 μ.) και είναι ευρέως γνωστό για τις νωπογραφίες του, που καλύπτουν σχεδόν όλο το παρεκκλήσιο, τις οποίες ζωγράφισαν Αναγεννησιακοί καλλιτέχνες όπως οι Μιχαήλ Άγγελος, Σάντρο Μποττιτσέλλι, Περουτζίνο, Πιντουρίκκιο, Ντομένικο Γκιρλαντάιο, και άλλοι. Στα αριστερά υπάρχουν επεισόδια από τη ζωή του Μωϋσή και στα δεξιά από τη ζωή του Χριστού· το παρεκκλήσιο εγκαινιάστηκε το 1483. Ο Ιούλιος Β΄ των Μεδίκων (πάπας 1503-13) ανέθεσε τη διακόσμηση της οροφής στον Μιχαήλ-Άγγελο, που το 1508-12 έφτιαξε 9 σκηνές από τη Γένεση. Ο πάπας έκανε τα εγκαίνια το 1512. Ο Κλήμης Ζ΄ των Μεδίκων (πάπας 1523-34) ζήτησε το 1534 από τον ίδιο ζωγράφο να φτιάξει μία νέα νωπογραφία στον τοίχο του βωμού, όμως ο ποντίφικας απεβίωσε το ίδιο έτος. Ο επόμενος, ο Παύλος Γ΄ Φαρνέζε (πάπας 1534-49), επιβεβαίωσε την παραγγελία και ο Μιχαήλ-Άγγελος έφτιαξε το 1535-41 την Τελευταία Κρίση.

Σήμερα το παρεκκλήσιο λειτουργεί πρωταρχικά ως χώρος για την εκλογή του Πάπα με μία συνεδρίαση εκλογής πάπα από τον Σύλλογο των Καρδιναλίων. Οι καρδινάλιοι εκλέγουν τον νέο Πάπα, ο οποίος στη συνέχεια διαμένει στο Αποστολικό Παλάτι.

Καπέλα Παολίνα Επεξεργασία

Το 1538-40 ο πάπας Παύλος Γ΄ Φαρνέζε έκτισε παρεκκλήσιο προς τιμήν του αποστόλου Παύλου. Ανέθεσε στον Μιχαήλ Άγγελο δύο τοιχογραφίες, που ο ζωγράφος της εκτέλεσε το 1542-49. Ήταν τα τελευταία έργα του μεγάλου καλλιτέχνη.

Καπέλα Νικολίνα Επεξεργασία

Ο Νικόλαος Ε΄ (πάπας 1447-1455) ανέθεσε στον Μπεάτο Αντζέλικο τη διακόσμηση του παρεκκλησίου, η οποία εκτελέστηκε το διάστημα 1447-51. Είναι αφιερωμένο στον Άγ. Στέφανο, που μαρτύρησε στην Ιερουσαλήμ και στον Άγ. Λαυρέντιο, που μαρτύρησε στη Ρώμη. Οι τοιχογραφίες του ενός μπορούν να αντιστοιχηθούν με του άλλου: η πρόθεση είναι να παραλληλιστεί η Ρώμη με την Ιερουσαλήμ.

Παρεκκλήσιο της Μητέρας του Λυτρωτή Επεξεργασία

Διακοσμήθηκε από τον Ιωάννη-Παύλο Β΄ (πάπας 1978-2005) με ψηφιδωτά κατά τον Ορθόδοξο τρόπο, προς τιμήν των Ανατολικών Εκκλησιών. Κεντρική θέση έχει το έργο Η Μητέρα του Λυτρωτή (Redemptoris Mater). Κατασκευάστηκαν από Ρώσο καλλιτέχνη.

Παλαιά και Νέα Διαμερίσματα των παπών Επεξεργασία

Διαμερίσματα του Βοργία Επεξεργασία

Τα Διαμερίσματα του Βοργία είναι ένα σύνολο δωματίων στο Παλάτι, τα οποία προσάρμοσε ο Βοργίας για προσωπική του χρήση. Ανέθεσε στον Ιταλό ζωγράφο Πιντουρίκκιο (Bernardino di Betto) να διακοσμήσει το επάνω μέρος των τοίχων και τις οροφές τοιχογραφίες.

Ο Πιντουρίκκιο χρησιμοποίησε ένα σύνθετο εικονογραφικό σύστημα για να δημιουργήσει τα έργα ζωγραφικής και τις τοιχογραφίες μεταξύ του 1492 και του 1494. Χρησιμοποιούσε θέματα από μεσαιωνικές εγκυκλοπαίδειες, προσθέτοντας ένα επίπεδο Εσχατολογίας για να αναδείξει τη δήθεν θεϊκή προέλευση του Βοργία.[8]

Αίθουσες του Ραφαήλ Επεξεργασία

Είναι τέσσερις αίθουσες, με νωπογραφίες σε όλο το μήκος κάθε ενός από τους τέσσερις τοίχους τους: η αίθουσα του Κωνσταντίνου (έργα: Το Όραμα του Σταυρού, η Μάχη της Μιλβίας Γέφυρας, η Βάπτιση του Κωνσταντίνου, η Δωρεά του Κωνσταντίνου), η αίθουσα της Ηλιοδώρου (έργα: η Εκδίωξη του Ηλιοδώρου από τον Ναό του Σολομώντα, κ.ά.), η αίθουσα της Υπογραφής (έργα: Η Σχολή των Αθηνών, κ.ά.) και η αίθουσα της Πυρκαγιάς του Μπόργκο (έργα: Η Πυρκαγιά στο Μπόργκο, κ.ά.).

Αίθουσα του Κλήμεντα Επεξεργασία

Η επιμήκης αυτή αίθουσα βρίσκεται στο τμήμα του Παλατιού γνωστό ως Ανάκτορο Γρηγορίου ΙΓ΄. Την έκτισε ο Κλήμης Η΄ προς τιμήν του αγίου Κλήμεντα Α΄, πάπα της Ρώμης. Έχει στις στενές πλευρές της τοιχογραφίες με τη βάπτιση, το μαρτύριο και στην οροφή την αποθέωση του αγίου Κλήμεντα. Στις μακρές πλευρές της υπάρχουν οι αλληγορίες των αρετών του καρδιναλίου (στη μία μεριά) και των θεολογικών αρετών (στην άλλη). Τα περισσότερα από τα έργα αυτά έκαναν οι αδελφοί Τζοβάνι και Κερουμπίνο Αλμπέρτι.

Παπικά Διαμερίσματα Επεξεργασία

Βρίσκονται γύρω από την αυλή του Σίξτου Ε΄. Ανακαινίστηκαν πρόσφατα και περιλαμβάνουν την αίθουσα της Βιβλιοθήκης, όπου ο πάπας δέχεται τους καλεσμένους.

Άλλα μέρη του Παλατιού Επεξεργασία

Φωτογραφίες Επεξεργασία

Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 7648. Ανακτήθηκε στις 31  Ιουλίου 2018.
  2. Γραφείο Τύπου Βατικανό, Τουριστικός οδηγός, τα κτίρια του Βατικανού
  3. «Le Palais du Vatican» [Palace of the Vatican] (στα Γαλλικά). Rome Découverte. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2013. 
  4. Πέδρο Ταφούρ, Andanças e viaje (στην Ισπανική γλώσσα)
  5. Müntz, Eugène (1878). Les arts à la cour des Papes pendant le XVe et le XVIe siècle (στα Γαλλικά). Georg Olms Verlag. ISBN 9783487413006. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2013. 
  6. Levillain 2002, σελ. 1093-1094.
  7. Η Ζωή των μοντέρνων καλλιτεχνών, γλυπτών και αρχιτεκτόνων - Giovanni Pietro Bellori
  8. Krén, Emil· Marx, Daniel. «Frescoes in the Borgia Appartments of the Palazzi Pontifici in Vatican». Web Gallery of Art. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2013. 

Παραπομπές Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

  •   Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Apostolic Palace στο Wikimedia Commons