Γ.Σ. Απόλλων Σμύρνης

Ο Γ.Σ. Απόλλων Σμύρνης (Γ.Σ.Α.Σ.) είναι ελληνικός αθλητικός σύλλογος με έδρα τη Ριζούπολη, συνοικία της 5ης ενότητας του δήμου Αθηναίων. Ιδρυμένος στη Σμύρνη της Μικράς Ασίας, υποχρεώθηκε κατά τη Μικρασιατική καταστροφή του 1922 να ξεριζωθεί στην πρωτεύουσα, όπου αρχικά εγκαταστάθηκε στον ανοικτό χώρο πίσω από τους Στύλους του Ολυμπίου Διός. Σύντομα παραχωρήθηκε αντίστοιχος στο Ρουφ, την απαλλοτρίωση του οποίου το 1946 ακολούθησε η κατασκευή του ιδιόκτητου γηπέδου Γεώργιος Καμάρας (έως το 2003 Ριζούπολης ή Απόλλωνα) που εγκαινιάστηκε το 1948, χρονιά που κατέκτησε και το πρωτάθλημα Αθηνών και έκτοτε αποτελεί την έδρα του.

Γ.Σ. Απόλλων Σμύρνης
Όνομα	Γυμναστικός Σύλλογος Απόλλων Σμύρνης
Ίδρυση	1891
Έδρα	Ριζούπολη, Αθήνα, Ελλάδα
Χρώματα	Κυανό, Λευκό
Πρόεδρος	Παναγιώτης Καταβέλος
Ιστοσελίδα	apollongs.gr

Τμήματα του Απόλλωνα Σμύρνης
Ποδόσφαιρο	Μπάσκετ	Πόλο
Βόλεϊ (Ανδρών)	Βόλεϊ (Γυναικών)

Μεταξύ της δεκαετίας του 1930 και του 2000, ο σύλλογος είχε μετονομαστεί σε Απόλλων Αθηνών, ονομασία με την οποία αναφέρεται μέχρι και σήμερα.

Ιστορία

1891-1910

Χρυσόστομος Σμύρνης

Ο Απόλλων ιδρύθηκε το 1891 στην ακμάζουσα Σμύρνη από μια ομάδα Ελλήνων. Τα μισά περίπου από τα μέλη του, μεταξύ των οποίων ο Χρυσόστομος Σμύρνης (θα κατακρεουργηθεί από τον τουρκικό όχλο κατά την καταστροφή της Σμύρνης το 1922) και ο Εμμανουήλ Σάμιος, είχαν αποχωρήσει από τον προϋπάρχοντα Ορφέα. Ως χρώματα του συλλόγου επιλέχθηκαν αυτά της ελληνικής σημαίας, για να καταδειχθεί ο αποκλειστικά ελληνικός χαρακτήρας της ομάδας μέσα στην τουρκοκρατούμενη πόλη.

Πρώτο τμήμα του νέου συλλόγου ήταν το Φιλαρμονικό, ενώ δύο χρόνια αργότερα προστέθηκαν το Αθλητικό και το Πεζοπορικό. Γρήγορα ο Απόλλων απέκτησε ιδιόκτητο γήπεδο, όπου προπονούνταν οι αθλητές του και διοργανώνονταν αγώνες. Έγινε έτσι πόλος έλξης για τους χιλιάδες Έλληνες της Σμύρνης.

Το 1894 το συμβούλιο του γυμναστικού συλλόγου του Απόλλωνα απαρτίζεται από τον πρόεδρο Ματθαίο Προβατόπουλο και τους Θ. Βατίδη, Ιάκωβο Κουλαμπίδη, Γρηγ. Σοφιανόπουλο, Γ. Οικονομίδη, Α. Κουλαμπίδη και Θ. Παπαδημητρίου. Αυτή την εποχή αποκτά και ιδιόκτητο γήπεδο. Αρχικά αγωνίζονταν σε αυτό μόνο τα μέλη του. Αργότερα όμως διοργάνωνε αγώνες στους οποίους μπορούσαν να λάβουν μέρος και άλλοι σύλλογοι.

Το 1880, ο Ιωάννης Δαμβέργης μαζί με τους Απόστολο Ψαλτώφ, Στέφανο Παπαμιχάλη και Ιωάννη Μακρουλίδη, όλοι τότε μαθητές της Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης, δημιούργησαν ένα πρόχειρο γυμναστήριο σε κάποιον ανοικτό χώρο, γνωστό με το όνομα "του έρωτα τ΄αλάνι". Αφού άνοιξαν χαντάκια, το περιέφραξαν χρησιμοποιώντας λόγω ελλείψεως χρημάτων σκοινί απλώστρας! Κατόπιν, με σκληρές οικονομίες αγόρασαν και όργανα γυμναστικής. Στο γήπεδο αυτό γυμνάζονταν νέοι απ’ όλη τη Σμύρνη πληρώνοντας μία πεντάρα. Ως ταμίας είχε ορισθεί ο Μακρουλίδης. Το πρωτόγονο αυτό γυμναστήριο αποτέλεσε τον πρόδρομο του αντίστοιχου του Απόλλωνα, αλλά και την κυψέλη για τους μετέπειτα μεγάλους αθλητές του συλλόγου. Γι’ αυτό και τον Ι. Ψαλτώφ, δημιουργό του γυμναστηρίου, αποκαλούσαν παππού του συλλόγου. Αργότερα ο τελευταίος μετακόμισε σε χώρο απέναντι από το Ελληνικό Ορφανοτροφείο, ενώ στην συνέχεια κατασκεύασε μεγάλο και σύγχρονο γυμναστήριο στην συνοικία του Αγίου Τρύφωνα, κοντά στο φημισμένο θέατρο ΤΕΡΨΙΘΕΑ.

Το 1901 ο Απόλλων διοργανώνει τις πρώτες λεμβοδρομίες, ενώ από το 1904 επί της προεδρίας Ν. Σταυρίδη, διοργανώνει τα Απολλώνια, τα οποία ήταν η μεγαλύτερη αθλητική διοργάνωση της πόλης μέχρι τη Μικρασιατική καταστροφή. Συνολικά έγιναν 10 διοργανώσεις, στις οποίες μετείχαν ομάδες από όλες τις εθνοτικές ομάδες της Σμύρνης πλην της τουρκικής. Η επιτυχία τους ήταν τόσο μεγάλη, που διεξάγονταν υπό την αιγίδα του Τούρκου νομάρχη. Τα Α΄ Απολλώνια ήταν αγώνες αθλητικοί, γυμναστικοί και ποδηλατικοί και διεξήχθησαν τον Απρίλιο του 1904 στο προάστιο Μπουρνόβας με τη συνεργασία και του εκεί αθλητικού ομίλου. Τους παρακολούθησαν περίπου 2.000 θεατές που ταξίδεψαν από τη Σμύρνη με ειδικά δρομολόγια του τρένου. Οι δύο ημέρες του προγράμματος περιλάμβαναν πλήρες πρόγραμμα με αγωνίσματα στίβου (δρόμοι, άλματα, ρίψεις), αγώνα ανωμάλου δρόμου 10.000 μ., ποδηλασία 17 χλμ, και χιουμοριστικά αγωνίσματα (τσουβαλοδρομίες κλπ). Το ίδιο έτος αθλητές του πήραν μέρος στο πανελλήνιο πρωτάθλημα στίβου, όπου πρώτευσαν οι Θεολόγος Αναστάσογλου και Ματθαίος Δεσποτόπουλος.

Από εκείνη την εποχή ξεκινά και η αντιπαλότητα των φίλων του Απόλλωνα με αυτούς του συμπολίτη Πανιωνίου, για το ποια ομάδα έχει τα αθλητικά πρωτεία στη Σμύρνη. Η διαμάχη όμως είχε και κοινωνικές προεκτάσεις, αφού ο Απόλλων υποστηριζόταν κυρίως από τα λαϊκά στρώματα, εν αντιθέσει με τον Πανιώνιο που ήταν η αγαπημένη ομάδα των μεγαλοαστών. Παρά την αντιπαλότητα, οι αθλητές του συμμετείχαν συχνά στους Πανιώνιους Αγώνες κατακτώντας αρκετές πρωτιές.

Καθ' όλη αυτήν την περίοδο, πέρα από τα τοπικά πρωταθλήματα, ο Απόλλων συμμετείχε με αποστολές και στους Πανελληνίους Αγώνες που διεξάγονταν στην Αθήνα. Επίσης, οι προαναφερόμενοι Αναστασόγλου και Δεσποτόπουλος αναδείχθηκαν ολυμπιονίκες στο πένταθλο κατά τους Μεσοολυμπιακούς του 1906.

Το 1910 με την προτροπή της αγγλικής κοινότητας της Σμύρνης, οργανώθηκε σε σταθερή πλέον βάση το ποδοσφαιρικό τμήμα, το οποίο θα εξελιχθεί σε γνωστότερο του συλλόγου. Σύντομα πέτυχε να καταστεί ο μόνιμος πρωταθλητής της περιοχής και το 1920 στελέχωσε με τρεις παίκτες (Αγαμέμων Γκίλης, Δημήτριος Γώτης, Βασίλειος Σάμιος), την ελληνική αποστολή που μετείχε στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αμβέρσας το 1920.

Έμβλημα

Απόλλων Μουσηγέτης

Πρώτο έμβλημα του συλλόγου, από το 1894, ήταν οι τρεις δρομείς. Για το ποδοσφαιρικό τμήμα υιοθετήθηκε με την ίδρυσή του το 1910 ο αγκυλωτός σταυρός, πανάρχαιο σύμβολο το οποίο όμως θα αφαιρεθεί πριν ακόμη το Β' Παγκόσμιο πόλεμο, δεδομένης της ήδη αρνητικής του ταύτισης με τον εθνικοσοσιαλισμό και τον Αδόλφο Χίτλερ. Τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, οι φανέλες της ομάδας έφεραν τα αρχικά ΓΣΑ (Γυμναστικός Σύλλογος Απόλλων), ενώ αργότερα καθιερώθηκε το σημερινό έμβλημα με την προτομή του αρχαίου ελληνικού θεού Απόλλωνα, εμπνευσμένο από άγαλμά του ως αρχηγού των μυθικών Μουσών (μουσηγέτη).

Ύμνος

Ο ύμνος του Απόλλωνα αποτελεί έναν από τους παλαιότερους ύμνους ελληνικών συλλόγων, είναι σύνθεση του Πέτρου Γιαννακού και αναφέρεται στο θεό Απόλλωνα.

Έντυπα

Ύλης αποκλειστικά με θέματα του συλλόγου, όλα δε έκδοσης στην Αθήνα:

(ι): ιδιοκτησία, (ε): έκδοση, (δ): διεύθυνση, (σ): διεύθυνση σύνταξης, (α): αρχισυνταξία

Τίτλος	Περιγραφή	Έτη έκδοσης	Υπεύθυνοι	Βασικοί συνεργάτες (κατά διαστήματα)
Νέα του Απόλλωνος	εφημερίδα	1961- ;000 (περιοδικά)	(ε) Θ. Βέστας	Τ. Αγγελόπουλος, Τ. Χαραλαμπίδης
Απολλωνιστής	μηνιαία εφημερίδα	2000- ;000	(ε) Γ. Τάγκας (δ) Δ. Νεοφώτιστος (α) Δ. Τρουπής	Χ. Αγγελετόπουλος, Α. Αδράσκελας, Δ. Ζακίνης, Α. Ζάκκας, Κ. Κοζής, Γ. Κουσουνέλος
Αναγέννηση	εφημερίδα	2010-2012 (περιοδικά)	(ε) Φιλαθλητικό & Πολιτιστικό (ε) Σωματείο Αναγέννηση (ε) Απόλλωνος Σμύρνης	;
Απολλωνιστής!	(δι)μηνιαία εφημερίδα	από το 2014	(ι) IdeasPrint ΕΠΕ (ε)-(δ) Γ. Τάγκας (σ)-(α) Δ. Κουμουρτζής	Φ. Κωνσταντουδάκης

• η χρησιμοποιούμενη πηγή δεν καταλογοποιεί οπαδικά φανζίν, φυλλάδια κλπ.

Τίτλοι

Τμήμα ποδοσφαίρου

• 5 Πρωταθλήματα Σμύρνης: 1917, 1918, 1919, 1920, 1922
• 4 Πρωταθλήματα ΕΠΣ Αθηνών: 1924, 1938, 1948, 1958
• 5 Πρωταθλήματα Β΄ Εθνικής: 1970, 1973, 1975, 2013, 2017
• 1 Πρωτάθλημα Γ΄ Εθνικής: 2012
• 1 Πρωτάθλημα Δ΄ Εθνικής: 2010
• 1 Κύπελλο ΕΠΣ Αθηνών: 2010.

Τμήμα Καλαθοσφαίρισης

• 2 Πρωταθλήματα Γ΄ Εθνικής 1991, 2016
• 1 Πρωτάθλημα Α΄ Ε.Σ.Κ.Α. 1998
• 2 Πρωταθλήματα Β΄ Ε.Σ.Κ.Α. 2011, 2013

Τμήμα πυγμαχίας

• 1 Πρωτάθλημα Ελλάδας ανδρών: 1956.

Τμήμα πόλο

• 1 Πρωτάθλημα Γ΄ Εθνικής: 2014
• 1 Πρωτάθλημα B΄ Εθνικής: 2015
• 1 Πρωτάθλημα Α2' Εθνικής: 2017

Τμήμα ποδοβόλεί

• 1 Πρωτάθλημα Ελλάδας: 1996.www.apollongs.gr/2013/11/blog-post_27.html

Πηγές

• ιστότοπος, ΓΣ Απόλλων Σμύρνης 1891
• ιστότοπος, ΠΑΕ Απόλλων Σμύρνης
• Γιώργος Η. Κουσουνέλος, Λεξικό ελληνικού αθλητικού Τύπου 1894-2004 • Εφημερίδες, περιοδικά, έντυπα, βασικοί συνεργάτες, Εκδόσεις Διόπτρα, Αθήνα 2004, ISBN 960-3642-57-6.

Γ. Σ. Απόλλων Σμύρνης επίσημη σελίδα στο Facebook

https://www.facebook.com/gsapollon

• Απόλλων - Αναγέννηση, διαδικτυακή πύλη Φιλαθλητικού & Πολιτιστικού Σωματείου Αναγέννηση Απόλλωνος Σμύρνης
• Τα νέα του Απόλλωνα, PLANETApollon.gr
• «H επέλαση της ελαφράς ταξιαρχίας», Τάσος Παπαχρήστου, sentragoal.gr.