Απόπειρα πραξικοπήματος το 2016 στην Τουρκία

Η απόπειρα πραξικοπήματος το 2016 στην Τουρκία συνέβη κατά τις βραδυνές ώρες της 15ης Ιουλίου και πρώτες πρωινές της 16ης Ιουλίου του 2016, και διήρκεσε για αρκετές ώρες έως ότου πριν το μεσημέρι της 16ης Ιουλίου είχε πλέον διαπιστωθεί πως είχε αποτύχει οριστικά. Η ενέργεια φέρεται, σύμφωνα με την τουρκική κυβέρνηση, να είχε ενορχηστρωθεί από ομάδα στρατιωτικών εντός των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων.

Απόπειρα πραξικοπήματος, 2016, Τουρκία
[[File:
Απόπειρα πραξικοπήματος το 2016 στην Τουρκία is located in Τουρκία
Άγκυρα
Άγκυρα
Κωνσταντινούπολη
Κωνσταντινούπολη
Μαρμαρίς
Μαρμαρίς
Μαλάτεια
Μαλάτεια
Απόπειρα πραξικοπήματος το 2016 στην Τουρκία (Τουρκία)
|frameless|upright=1.35]]
Χρονολογία15–2016-07-16
Τόπος
ΈκβασηΑποτυχημένη[5]
Αντιμαχόμενοι

Πραξικοπηματίες

Κυβέρνηση της Τουρκίας

Ηγετικά πρόσωπα
Ακίν Οζτούρκ (κατηγορούμενος)[8]
Μουχαρέμ Κιοσέ (κατηγορούμενος)[9]
Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν
Μπιναλί Γιλντιρίμ
Χουλούσι Ακάρ
Ουμίτ Ντουντάρ
Απολογισμός
24–104 πραξικοπηματίες νεκροί[10]
1 ελικόπτερο Sikorsky UH-60 Black Hawk κατερρίφθηκε[6]
7.543–8.777 συνελήφθησαν (6.030 στρατιώτες, 2.745 δικαστικοί υπάλληλοι)[10][11]
63 κυβερνητικές δυνάμεις σκοτώθηκαν(60 αστυνομικοί και 3 στρατιώτες)[10]
145 πολίτες σκοτώθηκαν[10]
232–290+ σκοτώθηκαν και
1.541 συνολικά τραυματίστηκαν[10][12]
Παύθηκαν από τα καθήκοντα τους 7.899 αστυνομικοί, 614 χωροφύλακες, 30 κυβερνήτες επαρχιών και 47 κυβερνήτες περιφερειών.[13]

Η απόπειρα προκάλεσε σοβαρές υλικές ζημιές, 265 νεκρούς και πολλούς τραυματίες.[14] Στην Άγκυρα , το τουρκικό Κοινοβούλιο και το Προεδρικό Μέγαρο βομβαρδίστηκαν. Πυροβολισμοί ακούστηκαν κοντά σε μεγάλα αεροδρόμια στην Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολη. Οι αντιδράσεις στην απόπειρα ήταν σε μεγάλο βαθμό δυσμενείς τόσο στο εσωτερικό όσο και διεθνώς. Τα κύρια κόμματα της αντιπολίτευσης στην Τουρκία καταδίκασαν την απόπειρα. Διεθνείς ηγέτες -όπως από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το ΝΑΤΟ και τις Ηνωμένες Πολιτείες, κάλεσαν τους επίδοξους πραξικοπηματίες να σεβαστούν τους θεσμούς στην Τουρκία και τους εκλεγμένους αξιωματούχους.

Ο πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ δήλωσε, στα μέσα μαζικής ενημέρωσης στις 16 Ιουλίου το 2016, ότι η κατάσταση ήταν πλέον «υπό πλήρη έλεγχο». Αποκάλεσε την απόπειρα για πραξικόπημα μια «μαύρη κηλίδα στην τουρκική δημοκρατία». Μαζικές συλλήψεις ακολούθησαν την απόπειρα πραξικοπήματος με 2.839 στρατιώτες να κρατούνται από την κυβέρνηση.

Μετά την καταστολή της απόπειρας, ο πρόεδρος Ερντογάν είχε δηλώσει πως επρόκειτο για προδοσία η οποία θα πληρωθεί πολύ ακριβά και πως με την βοήθεια του Θεού θα ξεκαθαριστούν οι ένοπλες δυνάμεις από τα στοιχεία αυτά.[15] Έως την 19η Ιουλίου, συνελήφθησαν ή αποτάχθηκαν 20.000 στρατιωτικοί, αστυνομικοί, και δικαστικοί υπάλληλοι από τις υπηρεσίες του κράτους, ενώ ο Ερντογάν άφησε το ενδεχόμενο ανοικτό για επαναφορά της θανατικής ποινής, παρά τις προειδοποιήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ πως κάτι τέτοιο θα απομόνωνε την Τουρκία.[16][17] Η αντίδραση της κυβέρνησης συνεχίστηκε, απαγορεύοντας την θρησκευτική τελετή στις κηδείες των πραξικοπηματιών, απαγορεύοντας την λειτουργία των τηλεοπτικών σταθμών που θεώρησε πως πρόσκεινται στους υπαίτιους του πραξικοπήματος, και παράλληλα απολύοντας και 15.000 υπαλλήλους του υπουργείου παιδείας,[18] ανάμεσα τους και 1.577 πρυτάνεις πανεπιστημίων,[19][20] και επιπλέον ακυρώνοντας τις άδειες 21.000 ιδιωτικών εκπαιδευτικών.[21] Δύο εβδομάδες αργότερα, οι διώξεις επεκτάθηκαν και σε διαιτητές του ποδοσφαίρου.[22][23]

Υπόβαθρο Επεξεργασία

Από την εποχή που ιδρύθηκε η σύγχρονη Τουρκία το 1923, οι Τουρκικές δυνάμεις πραγματοποίησαν 3 πραξικοπήματα, το 1960, 1971, και 1980 — και το 1997 όταν μέσω μεσολάβησης προς την κυβέρνηση απεσοβήθη πραξικόπημα.[24] Ιστορικά ο στρατός βλέπει τον εαυτό του ως τον θεματοφύλακα του κοσμικού χαρακτήρα του τουρκικού κράτους το οποίο ξεκίνησε με τον Κεμάλ Ατατούρκ.[24]

Στο διάστημα μέχρι τα γεγονότα του 2016, συνέβησαν οι δίκες για την υπόθεση Εργκένεκον, κατά την οποία ο Ερντογάν απέκτησε κυριαρχία επί του στρατού.[24][25] Στις δίκες αυτές κατά τη διάρκεια του 2013—οι οποίες θεωρήθηκαν συνταρακτικές[24] καθώς και μια από τις μεγαλύτερες στην ιστορία της τουρκικής ιστορίας[25] —275 άτομα, στα οποία συμπεριλαμβάνονταν ανώτατοι αξιωματικοί του στρατού, δημοσιογράφοι, και ακαδημαϊκοί, κατηγορήθηκαν για συνωμοσία κατά το 2003 και 2004 ως μέλη της μυστικής οργάνωσης με την ονομασία Εργκένεκον.[25] Παράλληλα κάποιοι άλλοι αξιωματικοί του στρατού κατηγορήθηκαν για συμμετοχή σε κάποια άλλη υποτιθέμενη συνωμοσία με την ονομασία Σχέδιο Βαριοπούλα.[25] Οι καταδίκες που επιβλήθηκαν κατά την διάρκεια της δίκης για την υπόθεση Εργκένεκον απορρίφθηκαν τον Απρίλιο του 2016 από το ανώτατο δικαστήριο της Τουρκίας, το οποίο έκρινε πως η ύπαρξη του δικτύου Εργκένεκον δεν είχε αποδειχθεί.[25]

Στις 13 Ιουλίου 2016, 2 ημέρες πριν τα γεγονότα της 16ης Ιουλίου, ο Ερντογάν υπέγραψε διάταγμα βάσει του οποίου οι Τούρκοι στρατιώτες είχαν ασυλία από οποιαδήποτε νομική δίωξη ενόσω συμμετέχουν σε δραστηριότητες που αφορούν την εσωτερική ασφάλεια της χώρας, όπου οι οποιοεσδήποτε διώξεις κατά των διοικητών θα πρέπει να εγκρίνονται πρώτα από τον πρωθυπουργό, ενώ αυτές κατά των χαμηλότερων στελεχών του στρατού από τους κυβερνήτες των επαρχιών της χώρας. Το μέτρο αυτό, χαρακτηρίστηκε ως μέτρο εξομάλυνσης των σχέσεων μεταξύ της κυβέρνησης και των ενόπλων δυνάμεων, κατά την ίδια περίοδο όπου ο στρατός ανελάμβανε αυξημένες εξουσίες στις περιοχές των Κούρδων σε σχέση με την αστυνομία και τις παραστρατιωτικές μονάδες.[26]

Γεγονότα Επεξεργασία

 
Πρόεδρος Ταϊγίπ Ερντογάν
 
Πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ

Στις 15 Ιουλίου του 2016, όπως αναφέρθηκε, πολεμικά αεροπλάνα πετούσαν πάνω από την Άγκυρα, και τόσο η πλατεία Φατίχ Σουλτάν Μεχμέτ όσο και η γέφυρα του Βοσπόρου στην Κωνσταντινούπολη στην κατεύθυνση της Ανατολίας προς την Ευρώπη έκλεισαν.[27][28][29]

Ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Μπιναλί Γιλντιρίμ ανάφερε ότι η στρατιωτική δράση «αναλήφθηκε έξω από την αλυσίδα της διοίκησης» και ήταν «παράνομη απόπειρα» κατάληψης της εξουσίας με «τμήμα του στρατού».[30]

Τα τοπικά μέσα μαζικής επικοινωνίας μετέδωσαν πως στο αεροδρόμιο Ατατούρκ κυκλοφορούσαν άρματα μάχης.[31] Παράλληλα πως η σύνδεση των χρηστών στις διαδικτυακές υπηρεσίες του Twitter, Facebook, και YouTube έχει φραχτεί,[32][33] ωστόσο το Twitter ανακοίνωσε πως η φραγή δεν ήταν ολική.[34] Ο ανώτατος διοικητής των ενόπλων δυνάμεων ανακοινώθηκε πως είναι όμηρος των πραξικοπηματιών.[35] Τα στρατεύματα επίσης εισήλθαν στα γραφεία του υπουργείου Δικαιοσύνης στην Κωνσταντινούπολη και ζήτησαν από το προσωπικό να αποχωρήσει.[36]

Μια ανακοίνωση που έγινε από το τουρκικό Γενικό Επιτελείο ανέφερε πως Οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις έχουν πλήρως καταλάβει την διαχείριση της χώρας για να επαναφέρουν την συνταγματική τάξη, ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες, το κράτους του νόμου και την γενική ασφάλεια η οποία ζημιώθηκε. Όλες οι διεθνείς συμφωνίες βρίσκονται ακόμα σε ισχύ. Ελπίζουμε πως οι καλές σχέσεις μας με όλες τις χώρες θα συνεχιστούν.[37][38]

Ανέφεραν πως οι πράξεις τους έγιναν ώστε να διατηρηθεί η δημοκρατική τάξη, και το κράτος νόμου πρέπει να παραμείνει προτεραιότητα.[39] Η διοίκηση της 1ης Στρατιάς στην Κωνσταντινούπολη ισχυρίστηκε πως ο στρατός δεν υποστηρίζει το πραξικόπημα και πως οι υπαίτιοι αποτελούν μια πολύ μικρή ομάδα η οποία ήταν στα πρόθυρα του να ελεγχθεί.[40]

Στις 21:02 UTC ανακοινώθηκε από το πρακτορείο Reuters πως Τούρκοι στρατιώτες ήταν εντός των κτηρίων του τουρκικού κρατικού ραδιοτηλεοπτικού σταθμού στην Άγκυρα.[37] Μετά την κατάληψη από τον στρατό, οι στρατιωτικοί εξέδωσαν ανακοίνωση πως η δημοκρατική και κοσμική εξουσία του νόμου έχει διαβρωθεί από την παρούσα κυβέρνηση και πως η Τουρκία καθοδηγείται πλέον από ένα συμβούλιο ειρήνης το οποίο θα εγγυηθεί την ασφάλεια του πληθυσμού.[33] Η εκπομπή του κρατικού ραδιοσταθμού διακόπηκε.[37] Το αεροδρόμιο Ατατούρκ έκλεισε, και όλες οι πτήσεις εσωτερικού και εξωτερικού ακυρώθηκαν.[41]

Ο στρατός ισχυρίστηκε πως ένα νέο σύνταγμα θα δημιουργηθεί το συντομότερο δυνατό.[39] Στην Άγκυρα αναφέρθηκαν έκρηξη και πυροβολισμοί στο κτήριο του κρατικού ραδιοσταθμού.[39] Τα άρματα μάχης άνοιξαν πυρ κατά του κτηρίου του τουρκικού κοινοβουλίου.[37]

Ταϊγίπ Ερντογάν Επεξεργασία

Οι πρώτες αναφορές για τον Ερντογάν ανέφεραν πως βρισκόταν ασφαλής στην Μαρμαρίδα όπου βρισκόταν σε διακοπές. Το γραφείο προεδρίας εξέδωσε ανακοίνωση λέγοντας πως οι δυνάμεις πιστές στον Φετχουλλάχ Γκιουλέν και το Κίνημα Χιζμέτ ήταν οι υπαίτιοι της απόπειρας του πραξικοπήματος.[42][43][44] Ο ίδιος ο Ερντογάν εξέδωσε ανακοίνωση καλώντας τους Τούρκους να αψηφήσουν τις στρατιωτικές απαγορεύσεις και να βγουν στους δρόμους, με την ανακοίνωση του να γίνεται μέσω της εφαρμογής κινητού τηλεφώνου FaceTime και να αναμεταδίδεται από το CNN Türk, ενώ υπήρξαν και αναφορές πως έφυγε από τη χώρα με χρήση ιδιωτικού αεροπλάνου.[45][46][47]

Ανάκτηση ελέγχου Επεξεργασία

Αναφορές προερχόμενες από την Τουρκία, ανέφεραν ότι το πραξικόπημα απέτυχε, κάτι το οποίο επιβεβαιώθηκε λίγη ώρα αργότερα. Οι αναφορές αυτές ανέφεραν ότι οι πρωτεργάτες του πραξικοπήματος συνελήφθησαν, ενώ πριν τις 3 η ώρα την νύχτα, ανακτήθηκε ο έλεγχος της κρατικής ραδιοτηλεόρασης της Τουρκίας από πλήθος ανθρώπων.

Λίγο μετά από τις 2 τα ξημερώματα, καταρρίφθηκε από Τούρκικο πολεμικό F-16, στρατιωτικό ελικόπτερο πάνω από τον εναέριο χώρο της Άγκυρας.[48] Ταυτόχρονα σημειώθηκαν εκρήξεις έξω από το κτήριο του Τουρκικού κοινοβουλίου. Αμέσως ξεκίνησαν συλλήψεις από την αστυνομία, στρατιωτών που συμμετείχαν στο πραξικόπημα.

Οι ίδιες αναφορές αργότερα ανέφεραν ότι το αεροσκάφος που μετέφερε τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταϊγίπ Ερντογάν, επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη, από της οποίας το αεροδρόμια είχαν αποχωρήσει οι στρατιώτες των πραξικοπηματιών. Στις 3:20 τα ξημερώματα του Σαββάτου 16ης Ιουλίου, το αεροπλάνο του Ερντογάν προσγειώθηκε σε απομονωμένο χώρο του. Λίγα λεπτά αργότερα άρχισε να εκπέμπει κανονικά η κρατική ραδιοτηλεόραση. Στις 3:41 επιβεβαιώθηκε από επίσημη ανακοίνωση η επιστροφή του Ερντογάν στην Τουρκία. Λίγα λεπτά πριν προηγήθηκε εισβολή στρατιωτών των πραξικοπηματιών εισέβαλαν στο κτήριο του CNN Türk και διέκοψαν την ζωντανή ροή του προγράμματος, όπου λίγο αργότερα οι πραξικοπηματίες συνελήφθησαν από την αστυνομία και η ροή του προγράμματος επανήλθε κανονικά.

Στα μέσα της 16ης Ιουλίου η κυβέρνηση φάνηκε να έχει ανακτήσει τον έλεγχο της χώρας και το πραξικόπημα να έχει αποτύχει, ωστόσο ο Ερντογάν παρέμεινε ακόμα στο αεροδρόμιο Ατατούρκ, όπου και διέταξε την δίωξη και σύλληψη πολλών χιλιάδων στρατιωτικών και δικαστικών υπαλλήλων, ύποπτων για συμμετοχή στο πραξικόπημα.[49] Ωστόσο σε άλλη εξέλιξη της ίδιας χρονικής περιόδου, αναφέρθηκε πως πραξικοπηματίες του ναυτικού, συνέλαβαν τον αρχηγό του τουρκικού στόλου τον οποίο κρατούσαν όμηρο σε πολεμικό πλοίο,[50] ωστόσο τελικά αποσαφηνίστηκε πως ο αρχηγός του στόλου συνελήφθηκε ως πραξικοπηματίας από τις κυβερνητικές δυνάμεις.[51]

Στις 11:51 προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο της Αλεξανδρούπολης ελικόπτερο της τουρκικής αστυνομίας, το οποίο μετέφερε 8 άτομα, επικαλούμενο μηχανική βλάβη.[52] Οι επιβαίνοντες συνελήφθησαν για παράνομη είσοδο στη χώρα και ζήτησαν πολιτικό άσυλο.

Επακόλουθα Επεξεργασία

Συλλήψεις και εκκαθαρίσεις Επεξεργασία

 
Ο Πτέραρχος Ακίν Οζτούρκ, πρώην Διοικητής της Τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας, κατηγορήθηκε ότι ήταν ο ηγέτης της απόπειρας πραξικοπήματος.

Μια εκτεταμένη εκκαθάριση της τουρκικής δημόσιας υπηρεσίας ξεκίνησε στον απόηχο της απόπειρας πραξικοπήματος, με τον Πρόεδρο Ερντογάν να προειδοποιεί τους αντιπάλους του ότι «θα πληρώσουν βαρύ τίμημα γι' αυτό».[53] Οι The New York Times, μαζί με κάποια άλλα δυτικά μέσα ενημέρωσης, όπως η The Economist,[53] περιέγραψαν τις εκκαθαρίσεις ως «αντιπραξικόπημα», με τους Times αναμένουν ο πρόεδρος να «γίνει πιο εκδικητικός και εμμονικός με τον έλεγχο από ποτέ, αξιοποιώντας την κρίση, όχι μόνο για να τιμωρήσει στασιαστές στρατιωτικούς, αλλά για την περαιτέρω καταστολή σε όποια διαφωνία υπάρχει στην Τουρκία».[53] Από την 20η Ιουλίου του 2016, η κάθαρση περιελάμβανε πάνω από 45.000 στρατιωτικούς αξιωματούχους, αστυνομικούς, δικαστές, διοικητές και οι δημοσίους υπαλλήλους οι οποίοι συνελήφθησαν ή παύθηκαν, συμπεριλαμβανομένων 2.700 δικαστών, 15.000 καθηγητών όπως και κάθε πανεπιστημιακτός κοσμήτορας της χώρας.[54]

163 στρατηγοί, ναύαρχοι και πτέραρχοι τέθηκαν υπό κράτηση, γύρω στο 45% του συνόλου του τουρκικού στρατού.[55]

Αεροπορική Βάση Ιντζιρλίκ Επεξεργασία

Το προξενείο των ΗΠΑ στην Τουρκία εξέδωσε συμβουλευτική ανακοίνωση στους αμερικανούς πολίτες να αποφύγουν την Αεροπορική Βάση Ιντζιρλίκ της νότιας Τουρκίας, η οποία στέγαζε τότε 50 πυρηνικές βόμβες,[56] μέχρι να «αποκατασταθούν οι συνήθεις εργασίες».[57][58] Δήλωσε επίσης ότι οι τοπικές αρχές είχαν αρνηθεί την πρόσβαση στην αεροπορική βάση και ότι η δύναμη προμήθειας της αεροπορικής βάσης ήταν κλειστή. Η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ χρησιμοποιούσε την αεροπορική βάση Ιντζιρλίκ για την αμερικανική επέμβαση στη Συρία.[59][60] Σχεδόν 1.500 στελέχη των ΗΠΑ στεγάζονταν στη βάση.[61]

Είκοσι τέσσερις ώρες μετά τις αρχικές αναφορές ότι η αεροπορική βάση έκλεισε, αξιωματούχοι του Υπουργείου Άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών, επιβεβαίωσαν ότι η βάση και ο εναέριος χώρος της είχαν ανοίξει εκ νέου σε στρατιωτικά αεροσκάφη και ότι οι επιχειρήσεις από αμερικανικά αεροσκάφη θα συνεχίζονταν.[62] Ο Τούρκος διοικητής της αεροπορικής βάσης συνελήφθη.[63]

Μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος, πολλά μέσα ενημέρωσης είχαν δημοσιεύσει ρεπορτάζ που υποστηρίζαν την άρση των πυρηνικών όπλων των ΗΠΑ από την αεροπορική βάση του Ιντζιρλίκ, καθώς η Τουρκία βρισκόταν σε αστάθεια.[64][65][66]

Αντιδράσεις τρίτων Επεξεργασία

Εγχώριες Επεξεργασία

Ανάμεσα στα τουρκικά κόμματα της αντιπολίτευσης, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) εξέδωσε μια δήλωση, εκφράζοντας δημόσια την αντίθεσή του στο πραξικόπημα, και η Hürriyet Daily News ανέφερε ότι ηγέτης του Κόμματος Εθνικιστικού Κινήματος (MHP), Ντεβλέτ Μπαχτσελί, τηλεφώνησε στον πρωθυπουργό Μπιναλί Γιλντιρίμ για να εκφράσει την αντίθεσή του στο πραξικόπημα.[67] Οι αντιπρόεδροι του Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών (HDP) της αντιπολίτευσης, εξέδωσαν μια δήλωση λέγοντας ότι το κόμμα ήταν «υπό οποιεδήποτε συνθήκες και με βάση τις αρχές του, ενάντια σε κάθε είδους πραξικόπημα...».[68] Μεταξύ των μικρών κομμάτων, το αριστερίζον εθνικιστικό Πατριωτικό Κόμμα του Ντογού Περιντσέκ που υποστηρίζει τη δημοκρατία, θεώρησε τον Γκιουλέν και τους Αμερικανούς ως υπεύθυνους.[69] Η κουρδική μαχητική αυτονομιστική οργάνωση ΡΚΚ, την οποία η Τουρκία και οι σύμμαχοί της έχουν χαρακτηρίσει ως τρομοκρατική οργάνωση, κάλεσε τους υποστηρικτές τους να μείνουν μακριά από το πραξικόπημα και να υπερασπιστούν το λαό τους,[70] ενώ το Κομμουνιστικό Κόμμα κάλεσε το λαό για την ανατροπή της κυβέρνησης του ΑΚΡ που το ονόμασε «εχθρό της ανθρωπότητας».[71]

Διεθνείς Επεξεργασία

  • Κατά την διάρκεια της απόπειρας, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε πως βρίσκεται σε συνεχή επαφή και παρακολουθεί τις εξελίξεις, καλώντας για εγκράτεια και για προφύλαξη των δημοκρατικών θεσμών.[39]
  • Τα Ηνωμένα Έθνη, μέσω ανακοίνωσής τους, έκαναν έκκληση για ηρεμία στη χώρα.[39]
  • Ο υπουργός εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, σε ανακοίνωση του είπε πως είναι σημαντικό να αποφευχθεί η αιματοχυσία, και οποιοδήποτε θέμα θα πρέπει να λυθεί εντός συνταγματικού πλαισίου.[39]
  • Ο υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζον Κέρρυ, είπε στην ανακοίνωσή του πως ελπίζει για σταθερότητα και ειρήνη στην Τουρκία, ενώ ο πρόεδρος Μπάρακ Ομπάμα έκανε επίσης έκκληση για αυτοσυγκράτιση και για υποστήριξη των δημοκρατικών θεσμών.[39][72]
  • Σε Ελλάδα και Κύπρο, οι Ένοπλες Δυνάμεις τέθηκαν σε αυξημένη ετοιμότητα και έγινε ανάκληση όλου του προσωπικού στις μονάδες τους, ενώ οι αρχηγοί όλων των κλάδων ξεκίνησαν σύσκεψη με τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ.[73]

Ο κατηγορούμενος από την τουρκική κυβέρνηση ως υπαίτιος του πραξικοπήματος, Φετουλάχ Γκιουλέν, αρνήθηκε κατηγορηματικά ότι βρίσκεται πίσω από την απόπειρα καταδικάζοντας την, ενώ αργότερα υποστήριξε πως η απόπειρα ήταν σκηνοθετημένη έτσι ώστε να ενισχυθεί η απολυταρχία του Ερντογάν στην Τουρκία καθώς πλέον είναι ελεύθερος να προβεί σε εκκαθαρίσεις αντιφρονούντων.[74][75] Παρόμοιες θεωρίες αναδημοσιεύτηκαν και από ξένα περιοδικά και εφημερίδες.[76][77][78]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Marmaris'te Erdoğan'ın oteli vuruldu». Milliyet. 2016-09-16. http://www.milliyet.com.tr/marmaris-te-helikopterden-ates-gundem-2278703/. Ανακτήθηκε στις 2016-09-16. 
  2. «Malatya 2. Ordu Karargahına Cenaze Arabası Girdi». Malatya Haber. 2016-09-16. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-07-20. https://web.archive.org/web/20160720171303/http://malatyahaber.com/haber/2-ordu-karargahina-cenaze-arabasi-girdi/. Ανακτήθηκε στις 2016-09-16. 
  3. «Malatya'da Askeri Linçten Polis Kurtardı». Sabah. 2016-09-16. http://www.sabah.com.tr/gundem/2016/07/16/malatyada-askeri-lincten-polis-kurtardi. Ανακτήθηκε στις 2016-09-16. 
  4. 4,0 4,1 4,2 «Darbeci Generaller Gözaltında». Al Jazeera Turk. 2016-09-16. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-03-27. https://web.archive.org/web/20200327213514/http://www.aljazeera.com.tr/haber/tuggeneraller-cuntasi-kurulacakti. Ανακτήθηκε στις 2016-09-16. 
  5. Cunningham, Erin· Sly, Liz· Karatas, Zeynep (16 Σεπτεμβρίου 2016). «Turkey rounds up thousands of suspected participants in coup attempt». The Washington Post. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2016. 
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 «The Latest: Parliament speaker says lawmakers safe». Associated Press. 15 Ιουλίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Απριλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2016. 
  7. «Turkey detains Second Army commander after coup attempt: Anadolu». 16 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2016. 
  8. «İşte darbe girişiminin perde arkası». Hurriyet.com.tr. 16 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2016. 
  9. «Military Officer Fired for Gulenist Ties Named as Leader of Turkey's Coup». Sputnik News. 16 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2016. 
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 News, ABC. «The Latest: Turkish Journalists Condemn Raids Against Media». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2016. 
  11. «LOCAL - 6,000 detained from Turkish army, judiciary in probe into failed coup attempt». 
  12. «Death toll in failed Turkey coup rises to more than 290 -foreign ministry». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2016. 
  13. «LOCAL - Interior Ministry suspends 8,777 officials after Turkey's failed coup attempt». 
  14. Interactive, Pegasus. «Απολογισμός πραξικοπήματος στην Τουρκία: 265 νεκροί». ethnos.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2016. 
  15. bamiatzis (16 Ιουλίου 2016). «Πραξικόπημα στην Τουρκία: Αποθεωτική υποδοχή του Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη (ΒΙΝΤΕΟ)». Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2016. 
  16. «Τουρκία: Ατελείωτη η «μαύρη λίστα» με τους πραξικοπηματίες». Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2016. 
  17. Newsroom. «Ερντογάν για θανατική ποινή: Ακούω το λαό - θ' αποφασίσει η Βουλή». Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2016. 
  18. ««Λουκέτο» στα κανάλια που πρόσκεινται στον Γκιουλέν!». Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2016. 
  19. Istanbul, Associated Press in (19 Ιουλίου 2016). «Turkey sacks 15,000 education workers in purge». the Guardian. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2016. 
  20. is_fink, Isobel Finkel. «Turkey Extends Purge to Universities, Asking All Deans to Go». Bloomberg.com. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2016. 
  21. News, B. B. C. «Turkey coup: Purge widens to education sector». BBC News. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2016. 
  22. «Running Out of People to Purge, Erdogan Targets Turkish Soccer Referees». Foreign Policy. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2016. 
  23. Rome, Emma Graham-Harrison Stephanie Kirchgaessner in (2016-08-02). «The west is supporting terrorism against Turkey, claims Erdoğan» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/world/2016/aug/02/the-west-is-supporting-terrorism-against-turkey-claims-erdogan. Ανακτήθηκε στις 2016-08-02. 
  24. 24,0 24,1 24,2 24,3 Arango, Tim; Yeginsu, Ceylan (2016-07-15). «Military Attempts Coup in Turkey, Prime Minister Says». The New York Times. http://www.nytimes.com/2016/07/16/world/europe/military-attempts-coup-in-turkey-prime-minister-says.html. Ανακτήθηκε στις 2016-07-15. 
  25. 25,0 25,1 25,2 25,3 25,4 Ergenekon: Court quashes 'coup plot' convictions, BBC News (21 Απρ 2016).
  26. Hannah Lucinda Smith (2016-07-15). «Erdogan gives Turkish military immunity». The Times. http://www.thetimes.co.uk/article/turkish-military-given-immunity-as-erdogan-seeks-allies-3fcpwc2jk. Ανακτήθηκε στις 2016-07-15. 
  27. Suzan Fraser. «Turkish military says it 'fully seized control' of country». Associated Press. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-09-13. https://web.archive.org/web/20180913120239/http://berkmancenter_webfeeds:@Pwf$97257@bigstory.ap.org/article/c33756424b73481db0655f4c3aed480f/turkish-military-attempted-coup-prime-minister-says. Ανακτήθηκε στις 2016-07-15. 
  28. «Turkey coup: military attempt to seize power from Erdogan as low flying jets and gunfire heard in Ankara and bridges across Bosphorus in Istanbul closed». 
  29. «Turkish Prime Minister Reports Coup Attempt». WSJ. 2016-07-15. http://www.wsj.com/articles/turkish-prime-minister-reports-coup-attempt-1468613584. Ανακτήθηκε στις 2016-07-15. 
  30. «Turkish Military Says It Has Seized Control From Ankara Government». Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2016. 
  31. «Turkey army group announces takeover on TV». BBC News. http://www.bbc.com/news/world-europe-36809083. Ανακτήθηκε στις 2016-07-16. 
  32. «Turkish military seizes power according to media reports; jets flyover Ankara, Istanbul's bridges closed — Quartz». 
  33. 33,0 33,1 «Turkey 'coup': Live updates as explosion and gunfire reported in capital Ankara – Mirror Online». 
  34. Twitter global policy team [@policy] (15 Ιουλίου 2016). «We have no reason to think we've been fully blocked in #Turkey, but we suspect there is an intentional slowing of our traffic in country» (Tweet) – μέσω Twitter. 
  35. «Live: Turkey coup». Daily Telegraph. 15 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2016. 
  36. @SkyNewsBreak (15 Ιουλίου 2016). «Update – Turkish media reports soldiers have entered #Turkey's ruling party's #Istanbul offices and have asked people to leave» (Tweet) – μέσω Twitter. 
  37. 37,0 37,1 37,2 37,3 «Turkey coup attempt: military claims takeover of government – live». the Guardian. https://www.theguardian.com/world/live/2016/jul/15/turkey-coup-attempt-military-gunfire-ankara. Ανακτήθηκε στις 2016-07-15. 
  38. «Turkish military has said in a statement that the military has taken over». The Jerusalem Post. 15 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2016. 
  39. 39,0 39,1 39,2 39,3 39,4 39,5 39,6 «Turkish army 'takes over power'». BBC News. http://www.bbc.com/news/live/world-europe-36811357. Ανακτήθηκε στις 2016-07-16. 
  40. http://www.haber7.com/ic-politika/haber/2046645-1-ordu-komutanindan-aciklama
  41. «All flights from Istanbul's Ataturk airport canceled: Reuters witness». Reuters. 
  42. Serhan, Krishnadev Calamur, Matt Vasilogambros, J. Weston Phippen, David A. Graham, and Yasmeen. «What's Going On in Turkey?». theatlantic.com. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2016. 
  43. LeVine, Steve. «A reclusive religious scholar in Pennsylvania may be behind the attempted coup in Turkey». qz.com. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2016. 
  44. «Paralel'den darbe girişimi! – Haber 10 – Haberler – Güncel ve Son Dakika Haberleri». haber10.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2016. 
  45. «Να βγει στις πλατείες καλεί το λαό ο Ερντογάν». in.gr. 2016-09-16. http://news.in.gr/world/article/?aid=1500090546. Ανακτήθηκε στις 2016-07-15. 
  46. Rkaina, Sam (15 Ιουλίου 2016). «Turkish President Recep Tayyip Erdogan 'flees country' in private jet». mirror.co.uk. 
  47. «Erdoğan'dan ilk açıklama: Milletimizi meydanlara davet ediyorum; en ağır bedeli ödeyecekler!». t24.com.tr. 
  48. «Ελικόπτερο των πραξικοπηματιών καταρρίφθηκε από F16». capital.gr. 
  49. ««Πόγκρομ» από τον Ερντογάν: Ξήλωσε 6.000 στρατιωτικούς και δικαστικούς». Πρώτο Θέμα. 
  50. «Πραξικοπηματίες απήγαγαν τον αρχηγό του τουρκικού στόλου». ΣΚΑΪ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουλίου 2016. 
  51. «Συνελήφθη ως πραξικοπηματίας ο αρχηγός του τουρκικού στόλου». Πρώτο Θέμα. 
  52. «Ελικόπτερο της τουρκικής αστυνομίας προσγειώθηκε στην Αλεξανδρούπολη». Η Καθημερινή. 2016-07-16. http://www.kathimerini.gr/867734/article/epikairothta/ellada/elikoptero-ths-toyrkikhs-astynomias-prosgeiw8hke-sthn-ale3androypolh. Ανακτήθηκε στις 2016-07-16. 
  53. 53,0 53,1 53,2 «The Counter-Coup in Turkey». The New York Times. 16 Ιουλίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουλίου 2016. 
  54. Morris, Loveday (19 Ιουλίου 2016). «Turkey suspends more than 15,000 education workers in widening purge». Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2016. 
  55. «Analysis: Uncanny parallels between Iranian Revolution and Erdoğan's latest purges». Jerusalem Online. 24 Ιουλίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 2016. 
  56. «Turkey coup attempt raises fears over safety of US nuclear stockpile». 2016-09-17. https://www.theguardian.com/us-news/2016/jul/17/turkey-coup-attempt-raises-fears-over-safety-of-us-nuclear-stockpile. 
  57. «Turkey coup attempt: Live updates – BBC News». Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2016. 
  58. «Messages for U.S. Citizens | Ankara, Turkey – Embassy of the United States». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2016. 
  59. Banco, Erin (2014-10-12). «US: Turkey Allows Coalition Military Forces To Use Its Bases». International Business Times. http://www.ibtimes.com/us-turkey-allows-coalition-military-forces-use-its-bases-1703571. Ανακτήθηκε στις 2014-10-12. 
  60. C. Baldor, Lolita; Klapper, Bradley (2014-10-12). «US says Turkey OKs use of bases against militants». Associated Press. http://bigstory.ap.org/article/fc357175430e48739a47832cd3006048/us-says-turkey-oks-use-bases-against-militants. Ανακτήθηκε στις 2014-10-12. 
  61. CNN, Ray Sanchez and Sheena McKenzie. «Turkish government says situation under control». CNN. http://www.cnn.com/2016/07/15/asia/turkey-military-action/index.html. Ανακτήθηκε στις 2016-09-16. 
  62. «Turkey Allows Resumption of U.S. Missions From Incirlik Air Base – The New York Times». http://www.nytimes.com/2016/07/18/world/middleeast/turkey-allows-resumption-of-us-missions-from-incirlik-air-base.html?smid=tw-nytimesworld&smtyp=cur. Ανακτήθηκε στις 2016-09-17. 
  63. «Erdoğan Triumphs After Coup Attempt, but Turkey’s Fate Is Unclear». The New York Times. 2016-09-17. http://www.nytimes.com/2016/07/18/world/middleeast/turkey-coup-erdogan.html. 
  64. Jack, Moore (15 Αυγούστου 2016). «U.S. nukes at Turkey airbase at risk of falling into hands of "terrorists": report». Newsweek. Newsweek. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2016. 
  65. Dan, Lamothe (19 Ιουλίου 2016). «The U.S. stores nuclear weapons in Turkey. Is that such a good idea?». Washington Post. Washington Post. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2016. 
  66. «The H-Bombs in Turkey». The New Yorker. 17 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2016. 
  67. Opposition parties reject the military coup attempt, Hürriyet Daily News (2016-07-15).
  68. Mutlu Civiroglu [@mutludc] (15 Ιουλίου 2016). «HDP Cochairs: "...HDP is under all circumstances and as a matter of principle against all kinds of coup..."» (Tweet) – μέσω Twitter. 
  69. Doğu Perinçek [@Dogu_Perincek] (15 Ιουλίου 2016). «Bu Amerikancı Fetullahçı bir girişimdir. Türk Ordusu bu girişimi bastıracaktır. Milletimizin içi rahat olsun» (Tweet) – μέσω Twitter. 
  70. Jiyan Avesta [@JiyanAvesta] (15 Ιουλίου 2016). «#PKK urges #Kurds to stay away from #TurkeyCoup. #Kurds must mobilise their units to defend #Kurdistan's interests #TwitterKurds @Hevallo» (Tweet) – μέσω Twitter. 
  71. «There is no alternative but people». Communist Party. 16 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2016. 
  72. @WestWingReport (15 Ιουλίου 2016). «White House says President has been briefed on "the unfolding situation in Turkey» (Tweet) – μέσω Twitter. 
  73. «Ελλάδα: Σε αυξημένη ετοιμότητα οι ένοπλες δυνάμεις - Ανακαλείται το προσωπικό στις μονάδες». Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2016. 
  74. «Γκιουλέν: «Στημένο» το πραξικόπημα στην Τουρκία». Ανακτήθηκε στις 16 Ιουλίου 2016. 
  75. Fontanella-Khan, James; Samson, Adam (2016-07-16). «Gulen turns coup accusations on Erdogan». Financial Times. ISSN 0307-1766. http://www.ft.com/cms/s/0/a07a7eea-4b84-11e6-8172-e39ecd3b86fc.html#axzz4EbKRpJvD. Ανακτήθηκε στις 2016-07-16. 
  76. «Turkey's feckless plotters» (στα Αγγλικά). 16 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουλίου 2016. 
  77. «The popular conspiracy theory about Erdogan and the attempted coup in Turkey» (στα Αγγλικά). 16 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουλίου 2016. 
  78. «Critics Raise False Flag After Failed Military Coup In Turkey». 16 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουλίου 2016. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία