Αραβική στρουθοκάμηλος
Η αραβική στρουθοκάμηλος ή στρουθοκάμηλος της Συρίας ή στρουθοκάμηλος της Μέσης Ανατολής (Struthio camelus syriacus) είναι ένα εξαφανισμένο υποείδος της στρουθοκαμήλου, που ζούσε στην Αραβική Χερσόνησο και στην Εγγύς Ανατολή μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα.
| Αραβική στρουθοκάμηλος | |
|---|---|
| |
| Ζωγραφιά αραβικής στρουθοκαμήλου από το Βιβλίο των Ζώων από τον Αλ-Γιαχίζ. Συρία, 14ος αιώνας. | |
| Κατάσταση | |
Εξαφάνιση (1966)
| |
| Επιστημονική ταξινόμηση | |
| Βασίλειο: | Ζώα (Animalia) |
| Συνομοταξία | Χορδωτά (Chordata) |
| Ομοταξία: | Πτηνά (Aves) |
| Τάξη: | Στρουθιόμορφα |
| Οικογένεια: | Στρουθοειδή |
| Γένος: | Στρουθίο |
| Είδος: | S. camelus
|
| Υποείδος: | †S. c. syriacus
|
| Τριώνυμο | |
| Struthio camelus syriacus Rothschild, 1919[1]
| |
Κατανομή Επεξεργασία
Το εύρος της φαίνεται να ήταν συνεχής στις προϊστορικές περιόδους, αλλά με την αποξήρανση της Αραβικής Χερσονήσου, εξαφανίστηκε από τις αφιλόξενες περιοχές της Αραβικής Ερήμου, όπως η Ρουμπ' αλ Κάλι. Σε ιστορικούς περιόδους, το πτηνό φαίνεται έχει υπάρξει σε δύο ξεχωριστούς πληθυσμούς επιβίωσης: έναν μικρότερο στα νοτιοανατολικά της Αραβικής Χερσονήσου και έναν μεγαλύτερο στην περιοχή όπου σήμερα συναντιούνται τα σύνορα της Σαουδικής Αραβίας, της Ιορδανίας, του Ιράκ και της Συρίας.[2] Προς τη Χερσόνησο του Σινά, πιθανότατα παρεμβλήθηκε με το βορειοαφρικανικό υποείδος camelus σε προηγούμενες εποχές. Φαινόταν ακριβώς όπως αυτή η μορφή. Πιθανώς, τα θηλυκά ήταν ελαφρώς ανοιχτότερων χρωμάτων. Ο μόνος συγκεκριμένος τρόπος για να διακρίνουμε την camelus και την syriacus ήταν το μικρότερο μέγεθος της τελευταίας, με μόνο ελάχιστη επικάλυψη: ο ταρσός ήταν 390-465 mm σε μήκος στην syriacus έναντι 450-530 mm στην camelus.
Σχέση με τον άνθρωπο Επεξεργασία
Η αραβική στρουθοκάμηλος είχε από καιρό μία σημαντική θέση στον πολιτισμό της περιοχής. Ένας ενήλικας με 11 απογόνους εμφανίζεται στο διάσημο προϊστορικό «Graffiti Rock I» κοντά στο Ριάντ Στη Μεσοποταμία, χρησιμοποιήθηκε ως ζώο θυσίας και παρουσιάστηκε σε έργα τέχνης, ζωγραφισμένη σε κύπελλα και άλλα αντικείμενα που κατασκευάστηκαν από αυγά στρουθοκαμήλων, που διακινούνταν μέχρι την Ετρουρία κατά τη νεο-ασσυριακή περίοδο. Στην Κίνα της Δυναστείας Τανγκ, μία στρουθοκάμηλος ήταν ένα ευπρόσδεκτο εξωτικό δώρο κατάλληλο για έναν αυτοκράτορα. Οι στρουθοκάμηλοι στην διακόσμηση του μαυσωλείου Κιανλίνγκ, ολοκληρώθηκαν και έκλεισαν το 706.
Η εβραϊκή άποψη αυτού του πτηνού ήταν λιγότερο ευνοϊκή. Το γεγονός ότι η θηλυκή στρουθοκάμηλος μπορεί να εγκαταλείψει τη φωλιά χωρίς επιτήρηση (επειδή τα αυγά έχουν πάρα πολύ σκληρό κέλυφος για να ανοιχτούν εύκολα από τα αρπακτικά) είναι ο λόγος για τον οποίο το πτηνό αντιπαραβάλλεται με το γονικό ένστικτο του πελαργού στο Βιβλίο του Ιώβ (Job 39:13-18[3][4]). Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο το Βιβλίο των Μοιρολογιών (Lamentations 4:3) αναφέρεται στη θηλυκή στρουθοκάμηλο ως άκαρδη. Η αραβική στρουθοκάμηλος είναι ίσως μεταξύ των απαγορευμένων πτηνών στους Εβραίους ως ακάθαρτες κάτω από το κοσέρ στο Λευιτικό (Leviticus 11:16), αν και οι Ισραηλίτες θα ήταν εξίσου πιθανό να γνωρίζουν τα πτηνά από το βορειοαφρικανικό υποείδος, τα οποία υπήρχαν στην κοιλάδα του Νείλου της Αιγύπτου εκείνη την εποχή.
Στη ρωμαϊκή εποχή, υπήρχε ζήτηση για στρουθοκαμήλους για χρήση στο βενάτιο ή το μαγείρεμα. Αυτά τα πτηνά συνήθως θα προέρχονταν από τα βορειοαφρικανικά υποείδη και όχι από τα αραβικά, καθώς αυτά βρίσκονταν μόνο στις απείθαρχες παραμεθόριες περιοχές της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, αν και πρέπει να σημειωθεί ότι πολύ αργότερα, τα φτερά της αραβικής στρουθοκαμήλου θεωρήθηκαν ανώτερα υλικά για την κατασκευή καπέλων σε σύγκριση με αυτά του βορειοαφρικανικού υποείδους.
Μετά την άνοδο του Ισλάμ, η αραβική στρουθοκάμηλος ήρθε να εκπροσωπεί τον πλούτο και την κομψότητα. Το κυνήγι στρουθοκαμήλων έγινε ένα δημοφιλές χόμπι για τους πλούσιους και ευγενείς (αν σκοτωθεί σωστά, το κρέας στρουθοκαμήλου είναι χαλάλ για τους μουσουλμάνους) και τα αυγά, τα φτερά και το δέρμα χρησιμοποιήθηκαν εκτενώς στη χειροτεχνία. Προϊόντα αραβικής στρουθοκαμήλου, καθώς και ζωντανά πτηνά, εξήχθησαν μέχρι την Κίνα. Μία πηγή της δυναστείας Τανγκ αναφέρει ότι το «πτηνό-καμήλα» που κατοικεί στην Αραβία είναι:
«τέσσερα τσι και άνω σε ύψος και τα πόδια της μοιάζουν με εκείνα μίας καμήλας. Ο λαιμός της είναι πολύ δυνατός και οι άνδρες είναι σε θέση να καβαλήσουν στην πλάτη της. . .».
Η αραβική στρουθοκάμηλος συζητήθηκε επίσης σε επιστημονικά συγγράμματα της Μεσοποταμίας από την εποχή του Χαλιφάτου της Βαγδάτης, όπως στην κοσμογραφία του Ζακαρία αλ-Καζβίνι «'Aja'ib αλ-makhluqat WA-ghara'ib αλ-mawjudat», στο «Kitab al-Hayawan» («Βιβλίο των Ζώων») του Αλ-Γιαχίζ ή στο λεξικό «Lisan al-Arab» του Ιμπν Μανζούρ.
Η αραβική στρουθοκάμηλος αναφέρεται από τον Tόμας Έντουαρντ Λόρενς στο Επτά Πυλώνες της Σοφίας, όταν μία αραβική φυλή φέρνει αυγά στο Φαϊζάλ Α΄ του Ιράκ ως προσφορά ειρήνης. Αναφέρεται ότι η στρουθοκάμηλοι είναι άφθονοι στην επικράτεια εκείνης της φυλής.
Εξαφάνιση Επεξεργασία
Η εκτεταμένη εισαγωγή πυροβόλων όπλων και, αργότερα, μηχανοκίνητων οχημάτων σήμανε την έναρξη της μείωσης προς την εξαφάνιση αυτού του υποείδους. Οι προηγούμενες μέθοδοι κυνηγιού με τόξο, βέλη και σκύλους είχαν επιτρέψει τη διαφυγή των περισσότερων ζώων μιας ομάδας, αλλά τα τουφέκια επέτρεψαν τη λαθροθηρία και το υπερβολικό κυνήγι θηραμάτων για να μειώσουν το είδος προς την εξαφάνιση. Στις αρχές του 20ου αιώνα, η αραβική στρουθοκάμηλος είχε γίνει σπάνια. Το κεντρικό τους προπύργιο ήταν η βόρεια Αν Ναφούντ προς τα βόρεια της Συριακής Ερήμου, μεταξύ γεωγραφικού πλάτους 34°Ν και 25°Ν και γεωγραφικού μήκους 38°Ε ανατολικά προς την κοιλάδα του Ευφράτη και ήταν το πιο άφθονες στην επαρχία Τζωφ, όπου συνδέθηκαν με κοπάδια σαουδικής γαζέλας και αραβικού όρυξ, ζώα που είναι πλέον εξαφανισμένα ή πολύ σπάνια αντίστοιχα. Ορισμένες από τις τελευταίες παρατηρήσεις περιλαμβάνουν μία μεμονωμένη στρουθοκάμηλο ανατολικά του Ταλ αλ-Ρασατίν στα σύνορα Ιορδανίας-Ιράκ το 1928, ένα πτηνό που πυροβολήθηκε και φαγώθηκε από εργάτες αγωγών στην περιοχή της Τζουμπαΐλ στις αρχές της δεκαετίας του 1940 (μερικές πηγές δηλώνουν συγκεκριμένα το 1941), δύο ψεύτικες αναφορές πτηνών που υπέστησαν την ίδια τύχη το 1948 και μία νεκρή μεμονωμένη στρουθοκάμηλο που πέθανε στην άνω Βαντί ελ-Χασά, βόρεια της Πέτρας, το 1966. Υπολείμματα παλαιών αυγών βρίσκονται ακόμη στις πρώην περιοχές του νότιου υποπληθυσμού, ο οποίος εξαφανίστηκε μεταξύ της δεκαετίας του 1900 και της δεκαετίας του 1920, πιθανότατα κυρίως λόγω της αυξανόμενης ξηρασίας. Ορισμένα θραύσματα των αυγών συλλέχθηκαν από τον Σεντ Τζον Φίλμπι από τη Μαχαντίρ Σουμάν της Αραβίας, περίπου το 1931.[5]
Εξέλιξη ιστορίας Επεξεργασία
Μετά από αναλύσεις των απλοτύπων της περιοχής ελέγχου mtDNA που επιβεβαίωσαν τη στενή σχέση των αραβικών και βορειοαφρικανικών υποειδών,[6] ένα σχέδιο επαναφοράς ειδών χρησιμοποιώντας το είδος S. c. camelus δημιουργήθηκε στη Σαουδική Αραβία.[7] Σήμερα, η βορειοαφρικανική στρουθοκάμηλος έχει επανεισαχθεί από την αιχμαλωσία στις ανοικτές περιοχές της Νεγκέβ στο Ισραήλ, όπου ζούσε η αραβική στρουθοκάμηλος.
Παραπομπές Επεξεργασία
- Αχαρόνι, Ι. (1938). «On Some Animals Mentioned in the Bible». Osiris 5: 461–478. doi:.
- Πάρμλι, Άλις (1959). All the birds of the Bible;: Their stories, identification and meaning. Harper. σελ. 207.
- Πίτερς, Τζέιμς Λι (1931). Checklist of Birds of the World. 1. Cambridge, MA: Harvard University Press. σελ. 4.
- Ροθστσάιλντ, Γουόλτερ (1919). «Description of a new subspecies of Ostrich from Syria». Bulletin of the British Ornithologists' Club 39: 81–83.
- Ρόμπινσον, Τέρενς Τζ.; Μάθι, Κόνραντ Α. (1999). «Molecular genetic relationships of the extinct ostrich, Struthio camelus syriacus: consequences for ostrich introductions into Saudi Arabia.». Animal Conservation 2 (3): 165–171. doi:.
- Σέντον, Φίλιπ Τζ.; Soorae, Pritpal S. (1999). «Guidelines for Subspecific Substitutions in Wildlife Restoration Projects». Conserv. Biol. 13 (1): 177–184. doi:. https://archive.org/details/sim_conservation-biology_1999-02_13_1/page/177.
Υποσημειώσεις Επεξεργασία
- ↑ Peters, J.L. (1931)
- ↑ Dan Potts, Ostrich distribution and exploitation in the Arabian peninsula, Antiquity 75, 2001, 182-90.
- ↑ Parmelee, A. (1959)
- ↑ Although with a nod to the beauty of the bird's plumes: כְּנַף-רְנָנִים (chenaf r'naim), "the charming wing"
- ↑ Philby, St. John (1933) The Empty Quarter. Constable and Co. scanned book
- ↑ Robinson, T.J. & Matthee, C.A. (1999)
- ↑ Seddon, P.J. & Soorae, P.S. (1999)