Αρπαγή των Σαβίνων Γυναικών
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Η Αρπαγή των Σαβίνων Γυναικών ήταν ένα επεισόδιο της πρώιμης ρωμαϊκής ιστορίας, ίσως και καθαρά μυθολογικό. Ο ιστορικός Τίτος Λίβιος (59 π.Χ. – 17 μ.Χ.), στο εκτενές έργο του, Ιστορία της Ρώμης, συγκεντρώνει διάφορες τέτοιες παραδοσιακές αφηγήσεις, στις οποίες ο μύθος και τα ιστορικά γεγονότα είναι άρρηκτα δεμένα. Ένα από τα διασημότερα είναι και το παρακάτω.
Αφήγηση Επεξεργασία
Μετά την ίδρυσή της η Ρώμη, βρέθηκε στη δεινή θέση να είναι γεμάτη μεν από δυνατούς και γενναίους άνδρες, αλλά ελάχιστες γυναίκες που θα διασφάλιζαν την επιβίωσή της. Ο βασιλιάς της, Ρωμύλος, έψαξε μάταια να βρει συζύγους για τους άνδρες του από γειτονικές φυλές. Η άρνηση των πατέρων τους να επιτρέψουν γάμους με άνδρες άλλης φυλής, οδήγησε τους Ρωμαίους στην απελπισμένη απόφαση να τις κλέψουν.
Χωρίς να φανερώσουν τις προθέσεις τους οργάνωσαν λαμπρές γιορτές και αγώνες για να τιμήσουν τον Ποσειδώνα. Ενθουσιασμένες με την προοπτική της γιορτής, αλλά και περίεργες για τους νέους τους γείτονες, οι γειτονικές φυλές άρχισαν να συρρέουν στην πόλη. Ανάμεσά τους κατεύνασαν και πολυάριθμοι Σαβίνοι οι οποίοι έφεραν μαζί συζύγους και παιδιά.
Όταν άρχισαν οι αγώνες και όλοι ήταν απασχολημένοι, δόθηκε το σήμα. Οι Ρωμαίοι άνδρες όρμησαν εκεί που κάθονταν οι νεαρές παρθένες, οι περισσότερες από τη φυλή των Σαβίνων, τις σήκωσαν και σκόρπισαν προς όλες τις κατευθύνσεις με προορισμό τα σπίτια τους. Ξαφνιασμένοι οι επισκέπτες σκόρπισαν κι εκείνοι για να σωθούν αφήνοντας μες τη σύγχυση τα κορίτσια τους πίσω.
Επειδή το να αιχμαλωτίσουν τις κοπέλες και να κερδίσουν την αγάπη τους ήταν τελείως διαφορετικό πράγμα, ο Ρωμύλος μίλησε σε καθεμιά τους για να την καθησυχάσει. Τους υποσχέθηκε πως θα ζήσουν τιμημένα μέσα στα δεσμά του γάμου, θα έχουν κοινή περιουσία και δικαιώματα με τους συζύγους τους και θα έχουν την τιμή να γίνουν μητέρες ελεύθερων ανθρώπων.
Οι Σαβίνοι άργησαν να αντιδράσουν, ωστόσο τελικά συγκέντρωσαν στρατό και με τους αδικημένους πατέρες επικεφαλής κινήθηκαν απειλητικά κατά της Ρώμης. Οι Ρωμαίοι βγήκαν από την πόλη με την ίδια αποφασιστικότητα. Αφού αντάλλαξαν κάθε λογής προσβολές όρμησαν ο ένας στρατός ενάντια στον άλλο.
Ελάχιστα όμως προτού συναντηθούν οι κοπέλες χύθηκαν ανάμεσά τους. Υποστήριξαν πως η μάχη έπρεπε να λάβει τέλος καθώς πλέον θα χυνόταν συγγενικό αίμα. Τους ζήτησαν είτε να σταματήσουν είτε να στρέψουν σε εκείνες πρώτα την οργή τους, εφόσον δεν θα άντεχαν στο τέλος της ημέρας να είναι είτε χήρες είτε ορφανές. Και οι δύο πλευρές σταμάτησαν συγκινημένες από τα λόγια αυτά. Η μάχη έλαβε τέλος και έγινε ειρήνη ανάμεσά τους. Οι Σαβίνοι εγκαταστάθηκαν στον Κυρηνάλιο και για λίγο η Ρώμη είχε δύο βασιλιάδες: τον Ρωμύλο και τον Τίτο Τάτιο.
Επίδραση στην τέχνη Επεξεργασία
Το επεισόδιο αυτό ενέπνευσε πολλούς καλλιτέχνες να δημιουργήσουν έργα που περικλείουν ένταση και έντονη δράση. Μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι:
- Ο Τζιαμπολόνια (1579–1583) δημιούργησε ένα εντυπωσιακό γλυπτό, όπου απεικονίζονται τρεις μορφές: ένας άνδρας σηκώνει με δύναμη μια γυναίκα στον αέρα, ενώ ένας δεύτερος γονατίζει πίσω του. Λαξεύτηκε σε ενιαίο κομμάτι μαρμάρου και θεωρείται το αριστούργημά του καλλιτέχνη.
- Ο Νικολά Πουσέν δημιούργησε δύο έργα βασισμένα στην αφήγηση αυτή: το ένα που βρίσκεται σήμερα Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης, απεικονίζει τη στιγμή που ο Ρωμύλος δίνει το σήμα για την απαγωγή. Το δεύτερο, που φιλοξενείται στο Λούβρο, παρόλο που παρουσιάζει ορισμένες ομοιότητες με το πρώτο, δείχνει πως ο καλλιτέχνης δεν εξάντλησε το θέμα του.
- Ο Ζακ-Λουί Νταβίντ δημιούργησε το 1779 ένα έργο που αναπαριστά την επέμβαση των Σαβίνων γυναικών ενώ η μάχη βρίσκεται σε εξέλιξη. Παράλληλα στο ίδιο έργο γίνεται αναφορά στο σχετικό επεισόδιο του Ταρπήιου Βράχου. Το έργο φιλοξενείται επίσης στο Λούβρο.
- Ο Πάμπλο Πικάσο έχει επίσης δημιουργήσει έργα βασισμένα σε διάφορες πτυχές του μύθου.
-
Νικολά Πουσέν (1634-1635) -
Νικολά Πουσέν (1637-1638) -
Γιόχαν Χάινριχ Σένφελντ (1640) -
Ζακ-Λουί Νταβίντ (1796-1799)
Αρχαίες πηγές Επεξεργασία
- Πλούταρχος, Βίοι Παράλληλοι, Ρωμύλος
- Τίτος Λίβιος, Ιστορία της Ρώμης, I