Βικιπαίδεια

Αρχέλαος της Καππαδοκίας

Για άλλες χρήσεις, δείτε: Αρχέλαος.

Ο Αρχέλαος (1ος αιώνας π.Χ.-17 μ.Χ.) ήταν ό τελευταίος βασιλιάς της Καππαδοκίας ως υποτελής στην Ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Η σύζυγος του Πυθοδωρίδα του Πόντου ήταν υποτελής βασίλισσα του Πόντου. Ο Αρχέλαος ήταν Ελληνικής καταγωγής από την ίδια την Καππαδοκία, πρωτότοκος γιος του ομώνυμου αρχιερέα Αρχέλαου και της Εταίρας Γλαφύρας.[1][2][3][4] Ο παππούς του από πατέρα επίσης Αρχέλαος ήταν ο πρώτος από την οικογένεια του που διετέλεσε αρχιερέας και Ρωμαίος υποτελής στην Κόμανα Καππαδοκίας. Ο προπάτορας του από πατέρα σύμφωνα με τον ισχυρισμό του παππού του ήταν ο Μιθριδάτης ΣΤ΄ Ευπάτωρ. Το πιο πιθανό είναι ο παππούς του Αρχέλαοςνα ήταν από μητέρα εγγονός του βασιλιά του Πόντου Μιθριδάτη ΣΤ΄.[5] Ο Ρωμαίος Ιούλιος Καίσαρ μετά τον Θρίαμβο του απέναντι του Πομπήιου στην Πρώτη Τριανδρία καθαίρεσε τον πατέρα του από την θέση του Υψηλού ιερέα της Κόμανα.[4] Ο αντικαταστάτης του ήταν ένας άλλος Έλληνας ευγενής ο Λυκομήδης.[6] Ο λόγος ήταν ότι η οικογένεια του ήταν προστατευόμενη του Πομπήιου που διόρισε τον παππού του στην θέση του αρχιερέα της Κόμανα.[4] Σε λίγα χρόνια ο Μάρκος Αντώνιος ερωτεύτηκε την μητέρα του που έγινε μία από τις ερωμένες του. Η Γλαφύρα ήταν Εταίρα πασίγνωστη για την ομορφιά της και την ελκυστικότητα της.[7] Η Γλαφύρα έπεισε τον Μάρκο Αντώνιο να διορίσει τον γιο της υποτελή βασιλιά της Καππαδοκίας.[8] Ο Μάρκος Αντώνιος το αποδέχθηκε (36 π.Χ.), εκθρόνισε και εκτέλεσε τον βασιλιά Αριαράθη Ι΄ και τοποθέτησε διάδοχο του τον Αρχέλαο. Η μητέρα του είχε ισχυρή επίδραση στην βασιλική αυλή.[8] Η φήμη της Γλαφύρας ως Εταίρα ήταν τόσο ισχυρή που ο οκταβιανός Αύγουστος μετά την Ναυμαχία του Ακτίου της αφιέρωσε στοίχους που αφορούσαν την υπόθεση του Αντώνιου.[8]

Αρχέλαος της Καππαδοκίας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση0ος αιώνας π.Χ.
Βασίλειο της Καππαδοκίας
Θάνατος17
Ρώμη
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑρχαία ελληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας
Οικογένεια
ΣύζυγοςΠυθοδωρίδα του Πόντου
ΤέκναΓλαφύρα
Αρχέλαος της Κιλικίας
ΓονείςΑρχέλαος Β΄ από τα Κόμανα και Γλαφύρα
ΟικογένειαΔυναστεία του Αρχέλαου
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαβασιλιάς
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Βασιλεύς της Καππαδοκίας

Επεξεργασία

Μετά την άνοδο του στον θρόνο της Καππαδοκίας οι βασιλικοί τίτλοι του Αρχέλαου έμειναν γνωστοί σε επιγραφές και νομίσματα.[4] Με τον τίτλο "Αρχέλαος Φιλόπατρις Κτίστης" προσπάθησε να δείξει ότι ήταν ο ίδιος ιδρυτής της χώρας στην οποία ήταν βασιλεύς. Στις αρχές παντρεύτηκε την πρώτη του σύζυγο, μια ανώνυμη πριγκίπισσα από το Αρχαίο βασίλειο της Αρμενίας που πέθανε πρόωρα (8 π.Χ.).[9] Η σύζυγος αυτή ήταν και μακρινή συγγενής του αφού πατέρας της ήταν ο Αρταβάσδης Β΄ της Αρμενίας από την Δυναστεία των Αρταξιαδών, πατέρας επίσης των μετέπειτα βασιλέων Αρταξία Β΄ και Τιγράνη Γ΄. Οι γονείς του Αρταβάσδη Β΄ ήταν ο κορυφαίος βασιλεύς της Αρμενίας Τιγράνης ο Μέγας και η σύζυγος του Κλεοπάτρα του Πόντου, κόρη του ίδιου του Μιθριδάτη ΣΤ΄ που θεωρούσε προπάτορα και της συζύγου του Λαοδίκης.[10][11] Τα παιδιά του Αρχέλαου και της πρώτης του συζύγου ήταν η Γλαφύρα και ο Αρχέλαος της Κιλικίας. Ο Αρχέλαος ήταν σύμμαχος του Μάρκου Αντωνίου αλλά μετά την ήττα του στην Ναυμαχία του Ακτίου (31 π.Χ.) αποστάτησε στον Οκταβιανό Αύγουστο, με τον τρόπο αυτό του επέτρεψε να παραμείνει βασιλεύς.[4][12][13] Όταν έγινε ο Οκταβιανός Αύγουστος ο πρώτος Ρωμαίος αυτοκράτορας ο Αρχέλαος έγινε ο πιό υποτελής βασιλιάς απέναντι του και ο Αύγουστος τον τίμησε ανάλογα.[14] Ο Οκταβιανός Αύγουστος του παρέδωσε να διοικήσει επιπλέον την Κιλικία και την Μικρή Αρμενία με στόχο να προστατεύσει τις ακτές του από τους πειρατές (25 π.Χ.) και να υποτάξει την Παρθία.[12][15] Στα σύνορα με την Γαλατία της Μικράς Ασίας ο Αρχέλαος κατείχε πολλά ορυχεία ονύχων και κρυστάλλων. Ο Αρχέλαος μετέφερε την πρωτεύουσα του στην Ελαιούσα, μια πόλη που ήταν φημισμένη για την ίδρυση ελαιώνων, την επανίδρυση ως Ελαιούσα Σεβαστή.[15]

Μετά την ίδρυση της νέας πρωτεύουσας η οικογένεια του εγκαταστάθηκε σε αυτήν και την διακόσμησε με νέα κτίρια, πύργους, τείχη και τα ανάκτορα του στο νησάκι του λιμένος. Το όνομα "Σεβαστή" το έδωσε προς τιμή του Οκταβιανού Αυγούστου αφού στην Λατινική γλώσσα ήταν συνώνυμο του "Αυγούστα".[16] Ο Αρχέλαος ίδρυσε επίσης το Ακσαράι που το μετέτρεψε σε διοικητικό κέντρο, ο αυτοκράτορας Κλαύδιος ίδρυσε αργότερα σε αυτό μιά αποικία.[17] Ο Αρχέλαος ήταν επίσης περίφημος συγγραφέας, συνέγραψε το έργο "Λίθοι και Ποταμοί". Σε κάποια περίοδο της βασιλείας του υπέφερε από κάποια διανοητική ασθένεια, αναγκάστηκε να βασιλεύσει μαζί με κηδεμόνα μέχρι την ανάρρωση του.[18] Η κόρη του Αρχέλαου Γλαφύρα παντρεύτηκε σε τελετή τον Αλέξανδρο της Ιουδαίας γιο του Ηρώδη του Μέγα (18 π.Χ.). Με τον γάμο αυτό απέκτησε στενές σχέσεις με την Ηρωδιανή Δυναστεία και διετέλεσε διαιτητής στις διαμάχες τις οποίες είχαν μεταξύ τους τα μέλη της οικογένειας όπως ο Ηρώδης με τον γιο του Αλέξανδρο.[19] Σε ανταπόδοση ο Ηρώδης ο Μέγας συμφιλίωσε τον Αλέξανδρο με τον Ρωμαίο κυβερνήτη της Συρίας.[20] Ο Αρχέλαος παντρεύτηκε σε δεύτερο γάμο την Πυθοδωρίδα του Πόντου (8 π.Χ.), ανήκε επίσης σε βασίλειο υποτελές απέναντι στους Ρωμαίους. Η Πυθοδωρίδα είχε επίσης χηρέψει με τον πρώτο της σύζυγο, είχε αποκτήσει μαζί του δύο γιους και μιά κόρη. Μετά τον γάμο όλη η οικογένεια της Πυθοδωρίδας μετακινήθηκε από την Μαύρη Θάλασσα στην πρωτεύουσα του Αρχέλαου Ελαιούσα Σεβαστή. Η Πυθοδωρίδα ήταν πιστή απέναντι στον Αρχέλαο μέχρι τον θάνατο του αν και δεν απέκτησαν κανένα δικό τους παιδί. Με το γάμο αυτό τα βασίλεια της Καππαδοκίας και του Πόντου ενώθηκαν, με τον τρόπο αυτό ο Οκταβιανός Αύγουστος απέκτησε ένα μεγάλο και ισχυρό κράτος υπό την εξουσία του.[12]

Άνοδος του Τιβέριου και πτώση

Επεξεργασία

Ο Αρχέλαος ήταν εξαιρετικά αγαπητός στους Ρωμαίους αλλά είχε αρχίσει να γίνεται μισητός απέναντι στους υπηκόους του που τον συκοφάντησαν απέναντι στην Ρώμη για απιστία, ο μελλοντικός Τιβέριος Καίσαρας Αύγουστος τον υπερασπίστηκε ωστόσο επιτυχώς.[12] Το μίσος του Τιβέριου απέναντι του ξεκίνησε όταν ο Αρχέλαος υποστήριξε στην διαδοχή του αυτοκρατορικού θρόνου τον εγγονό του Αυγούστου Γάιο Καίσαρα.[4] Την ίδια εποχή ο Τιβέριος βρισκόταν στην Ρόδο ενώ ο Γάιος Καίσαρας εκτελούσε υπηρεσίες στην ανατολική Μεσόγειο για λογαριασμό του παππού του Αυγούστου. Ο Γάιος Καίσαρας πέθανε ωστόσο πολύ πρόωρα (4 μ.Χ.), ο Αύγουστος πέθανε αργότερα και τον διαδέχθηκε ο Τιβέριος (14 μ.Χ.).[18] Η κάμψη στην υγεία του Αρχέλαου ήταν εμφανής (17 μ.Χ.), είχε ήδη βασιλεύσει στην Καππαδοκία 50 χρόνια και ήταν υπερήλιξ.[21] Ο Τιβέριος αποφάσισε να τον ανατρέψει με στόχο να καταργήσει τον θρόνο της Καππαδοκίας και να την μετατρέψει σε Ρωμαϊκή επαρχεία.[22] Ο Αρχέλαος κλήθηκε στην Ρώμη με την κατηγορία της προδοσίας και δικάστηκε από την Σύγκλητο.[23] Ο Τιβέριος είχε ελπίδες ότι θα τον καταδικάσει η Σύγκλητος σε θάνατο αλλά αυτό τελικά δεν έγινε.[4] Ο Αρχέλαος πέθανε ωστόσο από φυσικά αίτια λόγω της ηλικίας του, κατά άλλους αυτοκτόνησε.[23] Η Καππαδοκία έγινε Ρωμαϊκή επαρχία και η οικογένεια του επέστρεψε στον Πόντο. Την Μικρή Αρμενία παρέλαβε από τους Ρωμαίους ο θετός του γιος Αρταξίας Γ΄ της Αρμενίας που κυβέρνησε ως υποτελής τους.

Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ Walter Eder, Johannes Renger, Wouter Henkelman, Brill's Chronologies of the Ancient World New Pauly Names, Dates and Dynasties, σελ. 111, Brill (2007) ISBN 9004153209
  2. ↑ Eder, Walter; Renger, Johannes; Henkelman, Wouter; Chenault, Robert (2007). Brill's chronologies of the ancient world New Pauly names, dates and dynasties. Brill. σ. 111
  3. ↑ Plutarch (2007). Plutarch's Lives, Τομ. 2. Echo Library. σ. 312
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 https://web.archive.org/web/20121012091837/http://www.ancientlibrary.com/smith-bio/0272.html
  5. ↑ Mayor, The Poison King: the life and legend of Mithradates, Rome’s deadliest enemy, σ. 114
  6. ↑ Dueck, Strabo’s cultural geography: the making of a kolossourgia, σ. 197
  7. ↑ Syme, Anatolica: studies in Strabo, σσ. 144, 148
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Syme, Anatolica: studies in Strabo, σ. 148
  9. ↑ Syme, Anatolica: studies in Strabo, σ. 150
  10. ↑ Sandler, Ground warfare: an international encyclopedia, Τομ. 1, σ. 884
  11. ↑ Mayor, The Poison King: the life and legend of Mithradates, Rome’s deadliest enemy, σσ. 114&138
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 Bowman, The Augustan Empire, σ. 152
  13. ↑ https://www.britannica.com/biography/Archelaus-king-of-Cappadocia
  14. ↑ Bowman, The Augustan Empire, σ. 153
  15. ↑ 15,0 15,1 Dueck, Strabo’s cultural geography: the making of a kolossourgia, σ. 205
  16. ↑ Rigsby, Asylia: territorial inviolability in the Hellenistic world, σ. 464
  17. ↑ Bowman, The Augustan Empire, σ. 672
  18. ↑ 18,0 18,1 Temporini, Aufstieg und Niedergang der römischen Welt: Geschichte und Kultur Roms im spiegel der neueren Forschung, σ. 1159
  19. ↑ Josephus, Antiquity of the Jews, 16:261–69
  20. ↑ Josephus, Antiquity of the Jews, 16:270
  21. ↑ Syme, Anatolica: studies in Strabo, σσ. 143, 148
  22. ↑ Bowman, The Augustan Empire, σ. 210
  23. ↑ 23,0 23,1 Tacitus, The Annals 2.42

Πηγές

Επεξεργασία
  • Millar, Fergus, Schürer, Emil and Vermes, The History of the Jewish People in the Age of Jesus Christ (175 B.C. – A.D. 135), Geza Continuum International Publishing Group, 1973
  • A. Wagner, Pedigree and Progress, Essays in the Genealogical Interpretation of History, London, Philmore, 1975. Rutgers Alex CS4.W33.
  • H. Temporini and W. Haase, Aufstieg und Niedergang der römischen Welt: Geschichte und Kultur Roms im Spiegel der neueren Forschung, Walter de Gruyter, 1980
  • R. Syme and A.R. Birley, Anatolica: studies in Strabo, Oxford University Press, 1995
  • K.J. Rigsby, Asylia: territorial inviolability in the Hellenistic world, University of California Press, 1996
  • A.K. Bowman, E. Champlin and A. Lintott, The Augustan Empire, 43 B.C.-A.D. 69, Cambridge University Press, 1996
  • S. Sandler, Ground warfare: an international encyclopedia, Volume 1, ABC-CLIO, 2002
  • A. Dodson and D. Hilton, Complete Royal Families of Ancient Egypt, London: Thames and Hudson, 2004. MCL 932 Dod
  • D. Dueck, H. Lindsay and S. Pothecary, Strabo's cultural geography: the making of a kolossourgia, Cambridge University Press, 2005
  • A. Mayor. The Poison King: the life and legend of Mithradates, Rome's deadliest enemy, Princeton University Press, 2009
  • Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Archelaus of Cappadocia s.v." . Encyclopædia Britannica.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
Προκάτοχος:
Αριαράθης Ι΄ 		Βασιλεύς της Καππαδοκίας
36 π.Χ. - 17 μ.Χ. 		Διάδοχος:
Ενσωμάτωση της Καππαδοκίας στην Ρωμαϊκή αυτοκρατορία
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχέλαος_της_Καππαδοκίας&oldid=10760913"