Αρχαία Κήρινθος
Η Κήρινθος ήταν πόλη της Εύβοιας που άκμασε κατά τους προϊστορικούς και αρχαϊκούς χρόνους. Τοποθετείται στην ανατολική ακτή της βορειοκεντρικής Εύβοιας στη σημερινή παραλία της Κρύας Βρύσης στις εκβολές του ποταμού Βούδουρου.[1] Στον ευρύτερο χώρο της Αρχαίας Κηρίνθου, ο οποίος έχει χαρακτηριστεί αρχαιολογικός χώρος με μεγάλο ενδιαφέρον, έχουν εντοπισθεί: "Εγκατάσταση των μεσοελλαδικών χρόνων, κεραμεική προϊστορικών χρόνων, διάσπαρτο οικοδομικό υλικό, ορατά οικοδομικά λείψανα, κιβωτιόσχημοι και κεραμοσκεπείς τάφοι κ.ά."[2]
Ίδρυση Επεξεργασία
.jpg)
Η Κήρινθος υποδηλώνει πρώιμη εγκατάσταση Ιώνων στον τόπο από τους προϊστορικούς ήδη χρόνους. Η μυθολογική παράδοση του αργοναύτη Κάνθου από την «έφαλο», κατά τον Όμηρο, Κήρινθο, που περιπλανήθηκε και πέθανε στις ακτές της Λιβύης, φανερώνει τη συμμετοχή της Κηρίνθου στον Ευβοϊκό αποικισμό και μάλιστα σε περιοχές, για τις οποίες δεν έχουν σωθεί πληροφορίες.
Σύμφωνα με το μύθο ιδρυτής της πόλης ήταν ο Κόθος. Ο Κόθος επισκέφτηκε το μαντείο των Δελφών για να ζητήσει τη συμβουλή του σχετικά με τον αποικισμό που σχεδίαζε στην Εύβοια. Το μαντείο του απάντησε ότι για να πετύχει η αποστολή θα έπρεπε να αγοράσει γη από το νησί. Όταν έφτασε στην Εύβοια και περπατούσε στην παραλία είδε μερικά παιδιά να παίζουν και έκατσε μαζί τους. Ο Κόθος τους έμαθε νέα παιχνίδια, και μόλις είδε ότι άρεσαν στα παιδιά, τους πρότεινε να τους τα πουλήσει για μια χούφτα χώμα.
Σύμφωνα δε με ερευνητές, ιδρυτές της πόλης ήταν Θεσσαλοί της Ιστιαιώτιδας, που διώχτηκαν από την πατρίδα τους, πέρασαν στην Πελοπόννησο, και από εκεί πάλι διωγμένοι βρέθηκαν στην Εύβοια. Αρχηγός των Θεσσαλών ήταν ο Νηλέας. Περνώντας από τη Θήβα, παντρεύτηκε τη κόρη του Αμφίωνα και της Νιόβης, Χλωρίδα. Κατόπιν εγκαταστάθηκε στη Μεσσηνία όπου ίδρυσε την Πήλο, και μετά τον πόλεμο με τον Ηρακλή σκοτώθηκε και αυτός και τα παιδιά του. Ο μόνος που γλύτωσε από τα παιδιά του ήταν ο Νέστορας. Ο Νέστορας πέρασε στην Εύβοια, και αφού ίδρυσε την Κήρινθο, έδωσε στο διπλανό ποτάμι το όνομα του πατέρα του.
Ιστορικός ρόλος - Αναφορές Επεξεργασία
Η Κήρινθος πρέπει να έπαιξε σημαντικό ρόλο στις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στην Εύβοια, αφού εκεί σημειώνεται η εξέγερση των «κακών», κατά το χαρακτηρισμό του αριστοκράτη ποιητή Θέογνι, οι οποίοι και κυρίευσαν την πόλη, οδηγώντας τη στην ιστορική αφάνεια. «…Αλίμονο στην ανημποριά μας. Χάθηκε η Κήρινθος, και του Ληλάντου τα καλά αμπέλια καταστράφηκαν. Στην εξορία ζούνε οι καλοί και οι κακοί την πόλη διαφεντεύουν. Μακάρι να εξαφάνιζε ο Δίας τη γενιά των Κυψελιδών…». Μια άλλη εκδοχή του ποιήματος θέλει την καταστροφή της Κηρίνθου από τον τύραννο της Κορίνθου Περιανδρο (γιο του Κύψελου) που εξεστράτευσε εναντίον της Ιστιαίας τον 6ο π.Χ αιώνα.
Η Κήρινθος ονοματίζεται στον κατάλογο πλοίων του Ομήρου. Η πόλη ήταν γνωστή στον Πτολεμαίο και τον Στράβωνα, αν και τότε είχε χάσει τη σημασία της αφού νωρίς έχασε την ανεξαρτησία της στην Ιστιαία.
Η πρώτη γραπτή αναφορά για την πόλη γίνεται από τον Όμηρο στην Ιλιάδα, όπου και χαρακτηρίζεται ως «έφαλος», δηλαδή χτισμένη πάνω στη θάλασσα. Η πόλη ήταν ήδη γνωστή από τα χρόνια της Αργοναυτικής Εκστρατείας, μιας και ο Κάνθος, γιος του Κάνηθου και εγγονός του Άβαντα, βασιλιάς της πόλης, συμμετείχε σε αυτή.[3][4] Ο Κάνθος πέθανε αναζητώντας τον Ηρακλή στις ακτές της Λιβύης, χωρίς να ξαναδεί την πατρίδα του.
Σύμφωνα με τον Όμηρο η Κήρινθος είναι μια από τις 7 Ευβοϊκές πόλεις που συμμετείχαν στην Τρωική εκστρατεία.[5]
"οἳ δ᾽ Εὔβοιαν ἔχον μένεα πνείοντες Ἄβαντες
Χαλκίδα τ᾽ Εἰρέτριάν τε πολυστάφυλόν θ᾽ Ἱστίαιαν
Κήρινθόν τ᾽ ἔφαλον Δίου τ᾽ αἰπὺ πτολίεθρον,
οἵ τε Κάρυστον ἔχον ἠδ᾽ οἳ Στύρα ναιετάασκον,
τῶν αὖθ᾽ ἡγεμόνευ᾽ Ἐλεφήνωρ ὄζος Ἄρηος
Χαλκωδοντιάδης μεγαθύμων ἀρχὸς Ἀβάντων.
τῷ δ᾽ ἅμ᾽ Ἄβαντες ἕποντο θοοὶ ὄπιθεν κομόωντες
αἰχμηταὶ μεμαῶτες ὀρεκτῇσιν μελίῃσι
θώρηκας ῥήξειν δηΐων ἀμφὶ στήθεσσι:
τῷ δ᾽ ἅμα τεσσαράκοντα μέλαιναι νῆες ἕποντο."
Ο Στράβων τοποθετεί την Κήρινθο στην εκβολή του ποταμού Βούδουρου.
" ταῦτά τε δὴ τὰ χωρία περὶ τὴν Ἱστίαιάν ἐστι καὶ ἔτι Κήρινθος πολείδιον ἐπὶ τῇ θαλάττῃ:
ἐγγὺς δὲ Βούδορος ποταμὸς ὁμώνυμος τῷ κατὰ τὴν Σαλαμῖνα ὄρει τῷ πρὸς τῇ Ἀττικῇ."
Καταστροφή Επεξεργασία
Είναι άγνωστο το πως ή το πότε καταστράφηκε η Κήρινθος. Το σίγουρο είναι ότι μετά τους Τρωικούς πολέμους η πόλη τυλίγεται από σιωπή. Το πιο πιθανό σενάριο είναι ότι έχασε την αξία της όταν η εμπορική δραστηριότητα μεταφέρθηκε στις δυτικές ακτές του νησιού. Τελευταία αναφορά σε αυτήν έγινε από τον Θέογνι, αρχαίο ποιητή από τα Μέγαρα όταν αυτή καταστράφηκε (ο Θέογνις ο Μεγαρεύς ήταν Έλληνας ελεγειακός ποιητής των αρχαίων χρόνων από τα Μέγαρα της Αττικής, γόνος αριστοκρατικής οικογένειας, με το όνομά του να σημαίνει «απόγονος θεών»). Σύμφωνα με τον ποιητή, η πόλη καταστράφηκε λόγω πολιτικών αναστατώσεων εντός του νησιού, όταν τύραννος της Χαλκίδας ήταν ο Φόξος.[6]
"ὤ μοι ἀναλκίης∙ ἀπὸ μὲν Κήρινθος ὄλωλεν,
Ληλάντου δ’ ἀγαθὸν κείρεται οἰνόπεδον∙
οἱ δ’ ἀγαθοὶ φεύγουσι, πόλιν δὲ κακοὶ διέπουσιν.
ὡς δὴ Κυψελιδῶν Ζεὺς ὀλέσειε γένος."
Απόδοση :
Αλίμονο, πόση ανανδρεία!
Χάθηκε η Κήρινθος, και καταστρέφονται τα όμορφα αμπέλια του Λήλαντα,·
οι ευγενείς διώκονται, την πόλη κυβερνούν οι άθλιοι.
Μακάρι έτσι να καταστρέψει ο Δίας το γένος των Κυψελιδών.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Αρχαία Κήρινθος μια Ομηρική πόλη στο https://www.youtube.com/
- Αρχαιογνώμων. «Η Κήρινθος».
- http://www.kirinthos.gr. «www.kirinthos.gr». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Αυγούστου 2020. Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2021.
Πηγές Επεξεργασία
- Kireas.org
- http://arxeiomnimon.gak.gr
- www-old.lit.auth.gr
- Princeton
- www.digital-camera.gr
- cityportal.gr
- haanity.drone
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «Εφορεία Αρχαιοτήτων Ευβοίας». www.efaeuv.gr. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2021.
- ↑ «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Οκτωβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2021.
- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 54, τομ. 16.
- ↑ Γαζης, Ανθιμος (1839). Λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης επίτομον. Ekdoseis "Kypeiros". ISBN 978-960-86714-1-6.
- ↑ Ομήρου Ιλιάδα 2.511
- ↑ Θεόγνις 891 - 894