Βικιπαίδεια

Αρχαίοι Μακεδόνες

Αρχαίο Ελληνικό φύλο
Αυτό το λήμμα αφορά το αρχαίο ελληνικό φύλο που κατοικούσε στην αρχαία Μακεδονία. Για τους σύγχρονους Έλληνες της Μακεδονίας, δείτε: Μακεδόνες (Έλληνες).

Οι Μακεδόνες ήταν αρχαίο ελληνικό φύλο[1] που ζούσε στην πεδιάδα γύρω από τους ποταμούς Αλιάκμονα και κάτω Αξιό στο βορειοανατολικό τμήμα της αρχαίας Ελλάδας. Επεκτάθηκε σταδιακά από την πατρίδα του κατά μήκος της κοιλάδας του Αλιάκμονα στο βόρειο άκρο του ελληνικού κόσμου, απορροφώντας ή εκδιώκοντας γειτονικά μη ελληνικά φύλα, κυρίως Θρακικά.[2][3] Μιλούσαν την αρχαία μακεδονική γλώσσα, η οποία συνήθως ταξινομείται από τους μελετητές ως διάλεκτος της βορειοδυτικής δωρικής ελληνικής και περιστασιακά ως ξεχωριστή ελληνική γλώσσα ή ως αιολική διάλεκτος. Ωστόσο, η γλώσσα της περιοχής κατά τη διάρκεια της κλασικής αρχαιότητας ήταν η αττική διάλεκτος, η οποία αντικαταστάθηκε από την κοινή ελληνική κατά την ελληνιστική περίοδο.[4] Οι θρησκευτικές τους πεποιθήσεις αντανακλούσαν εκείνες των άλλων Ελλήνων, ακολουθώντας τις κύριες θεότητες του ελληνικού πανθέου, αν και οι Μακεδόνες συνέχισαν τις αρχαϊκές ταφικές πρακτικές που είχαν σταματήσει σε άλλα μέρη της Ελλάδας μετά τον 6ο αιώνα π.Χ. Εκτός από τη βασιλεία, ο πυρήνας της μακεδονικής κοινωνίας ήταν η αριστοκρατία. Παρόμοια με την αριστοκρατία της γειτονικής Θεσσαλίας, ο πλούτος τους βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στην εκτροφή αλόγων και βοοειδών.

Σκηνή συμποσίου. Μακεδονικός τάφος Αγίου Αθανασίου Θεσσαλονίκης, π. 325–300 π.Χ.

Αν και κυβερνήθηκε από διάφορους βασιλικούς οίκους, το βασίλειο της Μακεδονίας, που ιδρύθηκε γύρω στον 7ο αιώνα π.Χ., συνδέεται κυρίως με τη δυναστεία των Αργεάδων. Η δυναστεία φέρεται να ιδρύθηκε από τον Περδίκκα Α΄, απόγονο του θρυλικού Τήμενου του Άργους, ενώ η περιοχή της Μακεδονίας πήρε το όνομά της από τον Μακεδόνα, μια μορφή της ελληνικής μυθολογίας. Οι Μακεδόνες, που παραδοσιακά διοικούνταν από ανεξάρτητες οικογένειες, φαίνεται ότι αποδέχθηκαν την κυριαρχία των Αργεάδων από την εποχή του Αλεξάνδρου Α' (498 - 454 π.Χ.). Υπό τον Φίλιππο Β' (359 - 336 π.Χ.), οι Μακεδόνες πιστώθηκαν πολλές στρατιωτικές καινοτομίες, οι οποίες διεύρυναν την επικράτειά τους και αύξησαν τον έλεγχό τους σε άλλες περιοχές που εκτείνονταν ως τη Θράκη. Αυτή η εδραίωση επέτρεψε τα κατορθώματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου (336 - 323 π.Χ.), την κατάκτηση της Περσικής Αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών, την ίδρυση των ελληνιστικών κρατών των Διαδόχων και την έναρξη της ελληνιστικής περιόδου στη Δυτική Ασία, την Ελλάδα και τον ευρύτερο μεσογειακό κόσμο. Οι Μακεδόνες κατακτήθηκαν τελικά από τη Ρωμαϊκή Δημοκρατία, η οποία διέλυσε τη μακεδονική μοναρχία στο τέλος του Τρίτου Μακεδονικού Πολέμου (171-168 π.Χ.) και δημιούργησε τη ρωμαϊκή επαρχία της Μακεδονίας μετά τον Τέταρτο Μακεδονικό Πόλεμο (150-148 π.Χ.).

Οι αρχαίοι Μακεδόνες συμμετείχαν στην παραγωγή και καλλιέργεια της κλασικής και αργότερα της ελληνιστικής τέχνης. Όσον αφορά τις εικαστικές τέχνες, παρήγαγαν τοιχογραφίες, ψηφιδωτά, γλυπτά και διακοσμητικές μεταλλοτεχνίες. Οι παραστατικές τέχνες της μουσικής και τα ελληνικά θεατρικά δράματα εκτιμήθηκαν ιδιαίτερα, ενώ διάσημοι θεατρικοί συγγραφείς όπως ο Ευριπίδης ήρθαν να ζήσουν στη Μακεδονία. Το βασίλειο προσέλκυσε επίσης την παρουσία φημισμένων φιλοσόφων, όπως ο Αριστοτέλης, ενώ οι γηγενείς Μακεδόνες συνέβαλαν στον τομέα της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας, ιδίως της ελληνικής ιστοριογραφίας. Οι αθλητικές και ψυχαγωγικές τους δραστηριότητες περιλάμβαναν κυνήγι, αγώνες δρόμου και αρματοδρομίες, καθώς και γλέντια και ποτά σε αριστοκρατικά συμπόσια.

Ετυμολογία Επεξεργασία

Το εθνώνυμο «Μακεδόνες» προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό επίθετο «μακεδνός», που σημαίνει «ψηλός», το οποίο συγγενεύει με το επίθετο «μακρός».[5] Το όνομα πιστεύεται ότι αρχικά σήμαινε είτε «ορεινοί» ή «οι ψηλοί», πιθανώς περιγραφικό των Μακεδόνων.[6][7]

Προέλευση, ενοποίηση και επέκταση Επεξεργασία

Κύριο λήμμα: Ιστορία της αρχαίας Μακεδονίας

Ιστορική επισκόπηση Επεξεργασία

 
Χάρτης της Μακεδονίας κατά το θάνατο του Φιλίππου Β' το 336 π.Χ. (γαλάζιο), με την αρχική επικράτεια που υπήρχε το 431 π.Χ. (κόκκινο περίγραμμα) και εξαρτημένα κράτη (κίτρινο)

Η άνοδος της Μακεδονίας έχει περιγραφεί ως μια διαδικασία τριών σταδίων. Ως μεθοριακό βασίλειο στα σύνορα του ελληνικού κόσμου με τη βάρβαρη Ευρώπη, οι Μακεδόνες υπέταξαν πρώτα τους άμεσους βόρειους γείτονές τους - διάφορες παιονικές, ιλλυρικές και θρακικές φυλές - πριν στραφούν εναντίον των κρατών της νότιας και κεντρικής Ελλάδας. Στη συνέχεια, η Μακεδονία ηγήθηκε μιας πανελλήνιας στρατιωτικής δύναμης εναντίον του πρωταρχικού της στόχου, της κατάκτησης της Περσίας, την οποία πέτυχε με αξιοσημείωτη ευκολία.[8][9][10][11] Μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου και τη συμφωνία της Βαβυλώνας το 323 π. Χ., ιδρύθηκαν τα ελληνιστικά κράτη των Διαδόχων, όπως το Βασίλειο της Περγάμου, των Πτολεμαίων και των Σελευκιδών, εγκαινιάζοντας την Ελληνιστική περίοδο της Ελλάδας, της Δυτικής Ασίας και της εξελληνισμένης λεκάνης της Μεσογείου.[12] Με την κατάκτηση της αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών από τον Μέγα Αλέξανδρο, οι Μακεδόνες αποίκισαν εδάφη μέχρι την Κεντρική Ασία.[13]

Οι Μακεδόνες συνέχισαν να κυβερνούν μεγάλο μέρος της ελληνιστικής Ελλάδας (323-146 π. Χ.), συνάπτοντας συμμαχίες με ελληνικές συμμαχίες όπως η Κρητική και η Ηπειρώτικη συμμαχία (και πριν από αυτήν, το Βασίλειο της Ηπείρου).[14] Ωστόσο, συχνά έρχονταν σε σύγκρουση με την Αχαϊκή Συμπολιτεία, την Αιτωλική Συμπολιτεία, την πόλη-κράτος της Σπάρτης και τη δυναστεία των Πτολεμαίων της ελληνιστικής Αιγύπτου που παρενέβαιναν σε πολέμους της περιοχής του Αιγαίου και της ηπειρωτικής Ελλάδας.[15] Αφού η Μακεδονία συμμάχησε με τον Αννίβα της αρχαίας Καρχηδόνας το 215 π.Χ., η αντίπαλη Ρωμαϊκή Δημοκρατία απάντησε με μια σειρά πολέμων εναντίον της Μακεδονίας σε συνδυασμό με τους Έλληνες συμμάχους της, όπως η Πέργαμος και η Ρόδος.[16]

Μετά τον Τρίτο Μακεδονικό Πόλεμο (171-168 π.Χ.), οι Ρωμαίοι κατάργησαν τη μακεδονική μοναρχία υπό τον Περσέα της Μακεδονίας (179-168 π.Χ.) και αντικατέστησαν το βασίλειο με τέσσερα εξαρτημένα κράτη - δημοκρατίες.[17] Μια σύντομη αναβίωση της μοναρχίας από τον διεκδικητή Ανδρίσκο οδήγησε στον Τέταρτο Μακεδονικό Πόλεμο (150-148 π.Χ.), μετά τον οποίο η Ρώμη ίδρυσε τη ρωμαϊκή επαρχία της Μακεδονίας και υπέταξε τους Μακεδόνες.[18]

Προϊστορική πατρίδα Επεξεργασία

 
Τα βαλκανικά φύλα κατά την Μακεδονική εξάπλωση, σύμφωνα με τον Νίκολα Χάμοντ

Στην ελληνική μυθολογία, ο Μακεδών είναι ο επώνυμος ήρωας της Μακεδονίας και αναφέρεται στον Κατάλογο Γυναικών του Ησιόδου.[19] Η πρώτη ιστορική μαρτυρία για τους Μακεδόνες εμφανίζεται στα έργα του Ηροδότου στα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ.[20] Οι Μακεδόνες απουσιάζουν από τον κατάλογο των πλοίων του Ομήρου και ο ίδιος ο όρος «Μακεδονία» εμφανίζεται αργά. Η Ιλιάδα αναφέρει ότι η Ήρα, αφού εγκατέλειψε τον Όλυμπο, ταξίδεψε μέσω Πιερίας και Ημαθίας πριν φτάσει στον Άθω.[21] Αυτό επαναλαμβάνεται από τον Στράβωνα στα Γεωγραφικά του. Ωστόσο, τα αρχαιολογικά στοιχεία δείχνουν ότι η επαφή των Μυκηναίων με το εσωτερικό της Μακεδονίας ή η διείσδυσή τους σε αυτό άρχισε πιθανώς από τις αρχές του 14ου αιώνα π.Χ.[22][23]

Στο έργο του A History of Macedonia (Ιστορία της Μακεδονίας), ο Νίκολας Χάμοντ ανακατασκεύασε τις πρώτες φάσεις της μακεδονικής ιστορίας με βάση την ερμηνεία που έδωσε σε μεταγενέστερες λογοτεχνικές αναφορές και αρχαιολογικές ανασκαφές στην περιοχή της Μακεδονίας.[24] Σύμφωνα με τον Χάμοντ, οι Μακεδόνες λείπουν από τις πρώιμες ιστορικές αναφορές, επειδή ζούσαν στα ορεινά της Ορεστίδας από πριν από τη γεωμετρική εποχή, πιθανώς έχοντας προέλθει από την ίδια (πρωτοελληνική) πληθυσμιακή δεξαμενή που παρήγαγε άλλα ελληνικά φύλα.[25][26] Τα μακεδονικά φύλα μετακινήθηκαν στη συνέχεια από την Ορεστίδα στον άνω Αλιάκμονα προς τα Πιέρια όρη στον κάτω Αλιάκμονα λόγω της πίεσης των Μολοσσών, μιας συγγενικής φυλής που είχε μεταναστεύσει στην Ορεστίδα από την Πελαγονία.[27] Στο νέο τους σπίτι στην Πιερία, βόρεια του Ολύμπου, τα μακεδονικά φύλα αναμείχθηκαν με τους πρωτοδωριείς. Αυτό θα μπορούσε να εξηγήσει τις παραδόσεις που τοποθετούσαν τον ομώνυμο ιδρυτή, τον Μακεδόνα, κοντά στην Πιερία και τον Όλυμπο. Ορισμένες παραδόσεις τοποθετούσαν την πατρίδα των Δωριέων στην οροσειρά της Πίνδου στη δυτική Θεσσαλία, ενώ ο Ηρόδοτος την έσπρωξε βορειότερα στη μακεδονική Πίνδο και ισχυρίστηκε ότι οι Έλληνες εκεί αναφέρονταν ως Μακεδνοί και στη συνέχεια ως Δωριείς.[28][29] Στην παραδοσιακή ιστοριογραφία υπάρχει επίσης μια διαφορετική θεωρία της νότιας πατρίδας. Ο Άρνολντ Τόινμπι υποστήριξε ότι οι Μακεδόνες μετανάστευσαν από την κεντρική Ελλάδα βόρεια προς τη Μακεδονία, τοποθετώντας τη δωρική πατρίδα στη Φθιώτιδα και επικαλούμενος τις παραδόσεις αδελφοσύνης μεταξύ Μακεδόνων και Μαγνήτων.[30]

Ταυτότητα Επεξεργασία

 
Οι Πέρσες αποκαλούσαν τους Μακεδόνες ως Yaunā takabarā (Περσικά: 𐎹𐎢𐎴𐎠𐏐𐎫𐎣𐎲𐎼𐎠),[31] δηλαδή «Ίωνες με καπέλα ασπίδας», αναφερόμενοι στην εθνική κεφαλίδα «καυσία».[32]

Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι οι Μακεδόνες είναι Δωρικό φύλο, το οποίο αρχικά κατοικούσε στην Πίνδο και αργότερα εγκαταστάθηκε στην Πελοπόννησο.[33] Οι Αργεάδες, απέδιδαν την καταγωγή τους στον πρώτο μυθικό βασιλιά του Άργους, Τήμενο.[34][35] Ο Νίκολας Χάμοντ εξήγησε ότι οι πρώτο-Μακεδονικές φυλές λείπουν από τις πρώιμες ιστορικές μαρτυρίες επειδή ζούσαν στα ορεινά υψίπεδα της Ορεστίδας από την Γεωμετρική εποχή, έχοντας προέλευση από την ίδια δεξαμενή πληθυσμού που παρήγαγε άλλους ελληνικούς λαούς.[36] Εξάλλου, αρχαιολογικά στοιχεία δείχνουν ότι οι Μυκηναίοι είχαν βρεθεί σ' επαφή με το εσωτερικό της Μακεδονίας πιθανώς από τις αρχές του 14ου αιώνα π.Χ.[37] Τα Μακεδονικά φύλα στη συνέχεια κατέβηκαν από την Ορεστίδα στον Αλιάκμονα στα Πιέρια όρη λόγω πίεσης από τους Μολοσσούς. Εκεί, βόρεια του Ολύμπου, αυτές οι Μακεδονικές φυλές αναμίχθηκαν με τους πρωτοδωριείς.[38][36]

Το 504[39] ή 460 π.Χ στους Ολυμπιακούς αγώνες – που μέχρι τότε κατά κύριο λόγο δεν επιτρεπόταν να λάβουν μέρος οι Μακεδόνες – ο βασιλιάς της Μακεδονίας Αλέξανδρος Α΄ ως γνωστόν απέδειξε στους Ελλανοδίκες την ελληνική καταγωγή του.[40] Από τότε και στο εξής οι Μακεδόνες ήταν επιλέξιμοι να συμμετάσχουν στους αγώνες κανονικά,[41] συμπεριλαμβανομένου του Αρχέλαου Α΄ το 408 π.Χ. όταν αγωνίσθηκε στην αρματοδρομία και πήρε το χρυσό μετάλλιο.[42] Το γεγονός ότι υπήρξαν διαμαρτυρίες από άλλους ανταγωνιστές υποδηλώνει ότι η γενεαλογία των Αργεαδών απείχε πολύ από την επικρατούσα γνώση.[43]

Ως Βόρειοι Έλληνες, οι Μακεδόνες είχαν διατηρήσει έναν πιο αρχαϊκό τρόπο ζωής από εκείνους που ζούσαν στα νότια μέρη της Ελλάδας.[44] Σύμφωνα με τον Μιλτιάδη Χατζόπουλο, κατά την αρχαιότητα η διάκριση και η αντιπαραβολή Μακεδόνων και των υπολοίπων Ελλήνων παρέμενε απο αδιάφορη έως ανύπαρκτη όσο αποτελούσε θέμα απλώς εθνολογικού ενδιαφέροντος· εμφανίστηκε μόλις οι Μακεδόνες προσπάθησαν να αναμιχθούν στα πολιτικά πράγματα της νοτίου Ελλάδας και εκφράστηκε απο τους Αθηναίους[45] και έχασε σχεδόν κάθε σημασία μετά τη Ρωμαϊκή κατάκτηση, που τερμάτισε τον ανεξάρτητο ελληνικό πολιτικό βίο.[46] Στο εσωτερικό της Ρωμαϊκής επαρχίας της Μακεδονίας η Μακεδονική ταυτότητα διασώθηκε στο πλαίσιο ενός κοινού ή έθνους έως τουλάχιστον τις αρχές του 4ου αιώνα μ.Χ.. Στην περίοδο αυτή χρονολογείται η τελευταία μαρτυρία εθνοτικού προσδιορισμού ως «Μακεδόνα».[47] Οι διοικητικές μεταβολές που ακολούθησαν κατέστησαν ασαφή τα όρια της «Μακεδονίας» με αποτέλεσμα στις αρχές του 9ου αιώνα το θέμα Μακεδονίας να βρίσκεται στη σημερινή Θράκη.[48]

Μυθολογία Επεξεργασία

Σύμφωνα με την αρχαία ελληνική μυθολογία, γενάρχης των Μακεδόνων ήταν ο Μακεδνός. Ο Ησίοδος είχε καταγράψει πως ο Μακεδνός ήταν γιος του Δία και της Θυίας, της κόρης του Δευκαλίωνα και της Πύρρας.[49] Ο Ελλάνικος αργότερα θεωρεί τον Μακεδόνα γιο του Αιόλου και εγγονό του Έλληνα, του μυθικού γενάρχη των Ελλήνων.[50]

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ Worthington 2014a, σελ. 10; Hornblower 2008, σελίδες 55–58; Joint Association of Classical Teachers 1984, σελίδες 50–51; Errington 1990; Fine 1983, σελίδες 607–608; Hall 2000, σελ. 64; Hammond 2001, σελ. 11; Jones 2001, σελ. 21; Osborne 2004, σελ. 127; Hammond 1989, σελίδες 12–13; Hammond 1993, σελ. 97; Starr 1991, σελίδες 260, 367; Toynbee 1981, σελ. 67; Worthington 2008, σελίδες 8, 219; Chamoux 2002, σελ. 8; Cawkwell 1978, σελ. 22; Perlman 1973, σελ. 78; Hamilton 1974, Chapter 2: The Macedonian Homeland, p. 23; Bryant 1996, σελ. 306; O'Brien 1994, σελ. 25.
  2. ↑ Trudgill 2002, σελ. 125; Theodossiev 2000, σελίδες 175–209.
  3. ↑ Christesen & Murray 2010, σελ. 428.
  4. ↑ Joseph, Brian D. (2001). «Ancient Greek». Στο: Garry, Jane· Rubino, Carl· Bodomo, Adams B.· Faber, Alice· French, Robert. Facts about the World's Languages: An Encyclopedia of the World's Major Languages, Past and Present (στα Αγγλικά). H. W. Wilson Company. σελ. 256. ISBN 9780824209704. 
  5. ↑ Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τ. Β΄, σ. 237
  6. ↑ Eugene N. Borza, Makedonika, Regina Books, (ISBN 0-941690-65-2), p. 114: The "highlanders" or "Makedones" of the mountainous regions of western Macedonia are derived from northwest Greek stock; they were akin both to those who at an earlier time may have migrated south to become the historical "Dorians".
  7. ↑ Nigel Guy Wilson (2009). Encyclopedia of Ancient Greece, Routledge, p. 439: The latest archaeological findings have confirmed that Macedonia took its name from a tribe of tall, Greek-speaking people, the Makednoi.
  8. ↑ Harle 1998, σελ. 24.
  9. ↑ Hanson 2012, Ian Worthington, "5. Alexander the Great, Nation Building, and the Creation and Maintenance of Empire", p. 119.
  10. ↑ Kristinsson 2010, σελ. 79.
  11. ↑ Kinzl 2010, σελ. 553.
  12. ↑ Adams 2010, σελίδες 208–211, 216–217; Errington 1990, σελίδες 117–120, 129, 145–147; Bringmann 2007, σελ. 61; for a discussion about the Hellenistic period in both the Eastern and Western Mediterranean regions in antiquity, see Prag & Quinn 2013, σελίδες 1–13.
  13. ↑ Olbrycht 2010, σελίδες 365–367.
  14. ↑ Adams 2010, σελ. 223; Errington 1990, σελίδες 174, 242; Greenwalt 2010, σελίδες 289–304.
  15. ↑ Adams 2010, σελίδες 221–224; Errington 1990, σελίδες 167–174, 179–185;
  16. ↑ Errington 1990, σελίδες 191–216; Eckstein 2010, σελίδες 231–245; Greenwalt 2010, σελ. 302; Bringmann 2007, σελίδες 79–88, 97–99.
  17. ↑ Errington 1990, σελίδες 216–217; Eckstein 2010, σελ. 245; Greenwalt 2010, σελ. 304; Bringmann 2007, σελίδες 99–100.
  18. ↑ Errington 1990, σελίδες 216–217; Eckstein 2010, σελίδες 246–248; Bringmann 2007, σελίδες 104–105.
  19. ↑ Anson 2010, σελ. 16; Rhodes 2010, σελ. 24.
  20. ↑ Anson 2010, σελ. 7 Asirvatham 2010, σελίδες 101–102, 123.
  21. ↑ Homer. Iliad, 14.226.
  22. ↑ Best & de Vries 1989, R. F. Hoddinott, "Thracians, Mycenaeans and 'The Trojan Question'", p. 64.
  23. ↑ Borza 1992, σελ. 64.
  24. ↑ Errington 1990, σελίδες 7–9; Borza 1982, σελ. 8.
  25. ↑ Borza 1992, σελ. 84
  26. ↑ Vanderpool 1982, Eugene N. Borza, "Athenians, Macedonians, and the Origins of the Macedonian Royal House", p. 7.
  27. ↑ On pages 433–434 of "The Position of the Macedonian Dialect", A. Panayotou describes the geographical delimitations of ancient Macedon as encompassing the region from Mount Pindus to the Nestos River, and from Thessaly to Paeonia (the area occupied by the kingdom of Philip II, which preceded the much larger Roman province of the same name).
  28. ↑ Herodotus. Histories, 1.56.3: "For these were the most eminent races in ancient time, the second being a Pelasgian and the first a Hellenic race: and the one never migrated from its place in any direction, while the other was very exceedingly given to wanderings; for in the reign of Deucalion this [Hellenic] race dwelt in Pthiotis, and in the time of Doros the son of Hellen in the land lying below Ossa and Olympos, which is called Histiaiotis; and when it was driven from Histiaiotis by the sons of Cadmos, it dwelt in Pindos and was called Makedonian; and thence it moved afterwards to Dryopis, and from Dryopis it came finally to Peloponnesus, and began to be called Dorian"., 8.43.1; Hammond & Griffith 1972, σελίδες 430–440.
  29. ↑ This was but one of several traditions regarding the "Dorian homeland" variously placing it in Phthiotis, Dryopis, Erineos, etc. For the formation of Dorian ethnicity, and its traditions, see chapters 3 and 4 of Johnathan Hall's Ethnic Identity in Greek Antiquity.
  30. ↑ Toynbee 1969, Chapter 3: "What was the Ancestral Language of the Makedones?", pp. 66–77.
  31. ↑ Darius I, DNa inscription, Line 29
  32. ↑ Roisman, Joseph· Worthington, Ian (2010). A Companion to Ancient Macedonia. John Wiley and Sons. σελ. 87. ISBN 978-1-4051-7936-2. 
  33. ↑ «Η ιστορία του Μακεδονικού βασιλείου». Αρχαιολογικός χώρος Αιγών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2013. 
  34. ↑ Ηρόδοτος, ίστορία, 1.56.2–3.
  35. ↑ Ηρόδοτος, ίστορία, 8.137
  36. ↑ 36,0 36,1 Hammond 1979, σελίδες 27–28.
  37. ↑ Best & de Vries 1989, R. F. Hoddinott, "Thracians, Mycenaeans and 'The Trojan Question'", p. 64.
  38. ↑ Sprawski 2010, σελίδες 132–133.
  39. ↑ A History of Macedonia. Volume 2 Review: John Cole
  40. ↑ Ηρόδοτος, ίστορία, 5.22
  41. ↑ Anson 2010, σελ. 19.
  42. ↑ Γάιος Ιούλιος Σόλινος, 9.16. Pythias et Olympiacas palmas quadrigis adeptus (Hammond and Griffith. A History of Macedonia, 150n5).
  43. ↑ Barr-Sharrar, Beryl· Borza, Eugene N. (1982). Macedonia and Greece in Late Classical and Early Hellenistic Times. National Gallery of Art. σελ. 34. ISBN 0-89468-005-6. 
  44. ↑ Engels 2010, σελ. 84.
  45. ↑ ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ, Φιλιππικοί
  46. ↑ Hatzopoulos 2011c, σελ. 74
  47. ↑ Petsas, P. M.· Hatzopoulos, M. B.· Gounaropoulou, Lucrèce· Paschidis, P. (2000). Inscriptions du sanctuaire de la Mère des Dieux autochtone de Leukopétra (Macédoine). ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ. 28. Αθήνα: ΚΕΡΑ. σελ. 173.  cited in Hatzopoulos 2011a, σελ. 35
  48. ↑ Hatzopoulos 2011a, σελ. 35
  49. ↑ «Ησίοδος, κατάλογος των γυναικών». Theoi Greek Mythology. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2009. T 
  50. ↑ M. Hall, Jonathan (2002). Hellenicity: Between Ethnicity and Culture. The University of Chicago Press. σελ. 165. 

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχαίοι_Μακεδόνες&oldid=10238094"