Ο Βαλέρι Βασίλιοβιτς Λομπανόφσκι (ουκρανικά: Вале́рій Васи́льович Лобано́вський‎‎, ρωσικά: Вале́рий Васи́льевич Лобано́вский‎‎, 6 Ιανουαρίου 1939 – 13 Μαΐου 2002) ήταν Σοβιετικός / Ουκρανός ποδοσφαιριστής και προπονητής. Αναδείχθηκε σε έναν από τους κορυφαίους προπονητές όλων των εποχών, όντας δεύτερος σε αριθμό τίτλων.[4][5][6] Ήταν Master of Sports και διακεκριμένος προπονητής της ΕΣΣΔ και βραβευμένος με το Τάγμα της Αξίας της UEFA (2002) και το Τάγμα της Αξίας της FIFA, την υψηλότερη διάκριση που απονέμεται από τη FIFA.[7][8]

Βαλέρι Λομπανόφσκι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Вале́рий Лобано́вский (Ρωσικά)
Γέννηση6  Ιανουαρίου 1939[1]
Κίεβο
Θάνατος13  Μαΐου 2002[1]
Ζαπορίζια
Αιτία θανάτουεγκεφαλικό επεισόδιο
Τόπος ταφήςΚοιμητήριο Μπαϊκοβέ
Χώρα πολιτογράφησηςΈνωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών
Ουκρανία
Ύψος187 cm Edit this on Wikidata
Βάρος80 kg Edit this on Wikidata
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΡωσικά
ΣπουδέςΠολυτεχνικό Ινστιτούτο της Ουκρανίας
Εθνικό Πολυτεχνείο της Οδησσού
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταποδοσφαιριστής[2]
προπονητής ποδοσφαίρου[3]
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΚομμουνιστικό Κόμμα Σοβιετικής Ένωσης
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσειςτάγμα του Παράσημου της Τιμής
τάγμα του Κόκκινου Λαβάρου της Εργασίας
Merited Coach of the USSR
Τάγμα Τιμής (Ουκρανία), 3η τάξη
Τάγμα Τιμής (Ουκρανία), 2η τάξη
Hero of Ukraine, Order of the State
Μάστερ Αθλητισμού της ΕΣΣΔ
Merited Coach of Ukraine
Τάγμα Αξίας της FIFA
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Σταδιοδρομία ως ποδοσφαιριστής Επεξεργασία

 
Όταν ο τερματοφύλακας ήταν πολύ μακριά από το πλησιέστερο δοκάρι, ο Λομπανόφσκι πέτυχε ένα γκολ απ΄ ευθείας από το κόρνερ

Σε ηλικία 18 ετών, ο Λομπανόφσκι προσκλήθηκε στη Β ομάδα της Ντινάμο Κιέβου, του πιο διακεκριμένου ουκρανικού ποδοσφαιρικού συλλόγου εκείνη την εποχή. Το ντεμπούτο του στο Πρωτάθλημα ΕΣΣΔ έγινε στις 29 Μαΐου 1959 εναντίον της ΤΣΣΚΑ Μόσχας. Ο Λομπανόφσκι έγινε διάσημος για την ικανότητά του να στέλνει με ακρίβεια φαλταριστές μπάλες από κόρνερ και ελεύθερα λακτίσματα (τα λεγόμενα φάλτσα) — συχνά ο Λομπανόφσκι μπορούσε να σκοράρει το γκολ απευθείας από το κόρνερ. Δούλευε τακτικά σε αυτές τις σέντρες κατά τη διάρκεια των προπονήσεων, χρησιμοποιώντας το φαινόμενο Μάγκνους και τους δικούς του υπολογισμούς. Ο σοβιετικός Τύπος τον συνέκρινε με τον Βραζιλιάνο επιθετικό Ντίντι που έκανε τακτικά φαλτσαριστές μπαλιές με παρόμοιο τρόπο στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1958. Οι συμπαίκτες επαίνεσαν συχνά τον Λομπανόφσκι για την ανορθόδοξη νοοτροπία και την ικανότητά του να χρησιμοποιεί ντρίμπλα, κάτι που ήταν ασυνήθιστο για τόσο ψηλούς (1,87 μ.) παίκτες.[9]

Από το 1960, ο Λομπανόφσκι ήταν βασικό μέλος της ενδεκάδας. Χρησιμοποιήθηκε ως επί το πλείστον ως αριστερός πλάγιος μέσος, όπου σχημάτισε δίδυμο με τον Βαλεντίν Τρογιανόφσκι. Την ίδια χρονιά έγινε ο πρώτος σκόρερ του συλλόγου με 13 γκολ. Το 1961, η Ντινάμο Κιέβου έγινε η πρώτη ποδοσφαιρική ομάδα εκτός Μόσχας που κέρδισε το Πρωτάθλημα ΕΣΣΔ, με τον Λομπανόφσκι να σκοράρει 10 γκολ. Καλούνταν τακτικά στην εθνική ομάδα, αλλά λόγω της έντονης ανταγωνιστικότητας (εκείνη την εποχή υπήρχαν πολλοί αριστεροί πλάγιοι μέσοι στην εθνική, όπως οι Μιχαήλ Μέσχι, Ανατόλι Ιλίν και Γκαλιμζιάν Χουσάινοβ) μπόρεσε να παίξει μόνο δύο διεθνείς αγώνες, εναντίον της Αυστρίας και της Πολωνίας.

Συνολικά πέρασε επτά χρόνια με τον σύλλογο πριν φύγει το 1964 λόγω σύγκρουσης με τον προπονητή Βίκτορ Μάσλοφ. Ο Λομπανόφσκι τελείωσε την καριέρα του μετά από σύντομες περιόδους σε Τσορνομόρετς Οδησσού και Σαχτάρ Ντονέτσκ. Ολοκλήρωσε την καριέρα του σε ηλικία 29 ετών, έχοντας σκοράρει 71 γκολ σε 253 αγώνες στο Πρωτάθλημα ΕΣΣΔ (42 γκολ σε 144 αγώνες με τη Ντινάμο Κιέβου, 15 γκολ σε 59 αγώνες με την Τσορνομόρετς και 14 γκολ σε 50 αγώνες με τη Σαχτάρ).

Προπονητής Επεξεργασία

Ο Λομπανόφσκι έγινε διάσημος για τις θητείες του ως προπονητής της ΦΚ Ντινάμο Κιέβου και της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου της ΕΣΣΔ. Καθιέρωσε την Ντινάμο ως τον πιο κυρίαρχο σύλλογο στο σοβιετικό ποδόσφαιρο τις δεκαετίες του 1970 και του 1980, κατακτώντας οκτώ φορές το Πρωτάθλημα ΕΣΣΔ και έξι φορές το Κύπελλο ΕΣΣΔ σε 16 χρόνια. Το 1975, η Ντινάμο Κιέβου έγινε η πρώτη ομάδα από τη Σοβιετική Ένωση που κέρδισε ένα σημαντικό ευρωπαϊκό τρόπαιο, όταν κέρδισε την ουγγρική Φερεντσβάρος στον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων. Κατά τη διάρκεια της διοργάνωσης, η Ντινάμο Κιέβου κέρδισε οκτώ αγώνες στους εννέα, με αποτέλεσμα το ποσοστό νικών 88,88% - ένα ρεκόρ που διατηρήθηκε για 45 χρόνια και περιελάμβανε όλες τις μεγάλες ευρωπαϊκές διοργανώσεις ποδοσφαίρου συλλόγων.[10] Ο Λομπανόφσκι και η ομάδα του επανέλαβαν την επιτυχία τους στο Κύπελλο Κυπελλούχων το 1986, νικώντας την Ατλέτικο Μαδρίτης στον τελικό. Τόσο το 1975 όσο και το 1986, δύο από τους παίκτες της Ντινάμο (Όλεγκ Μπλαχίν και Ιγκόρ Μπελάνοφ, αντίστοιχα) τιμήθηκαν επίσης με τη Χρυσή Μπάλα υπό την ηγεσία του. Κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων περιόδων του Λομπανόφσκι, η ομάδα έφτασε επίσης στους ημιτελικούς του Ευρωπαϊκού Κυπέλλου το 1977 και το 1987 και στους προημιτελικούς το 1976, το 1982 και το 1983. Με την εθνική ομάδα της Σοβιετικής Ένωσης, ο Λομπανόφσκι έφτασε στον τελικό του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος του 1988, όπου έχασε από την Ολλανδία, και κέρδισε το χάλκινο μετάλλιο στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1976.[6]

Αφού επέστρεψε στη Ντινάμο Κιέβου το 1997 για τρίτη φορά, ο Λομπανόφσκι οδήγησε την ομάδα σε άλλη μια επιτυχημένη πορεία σε ευρωπαϊκή διοργάνωση. Στην πρώτη πλήρη σεζόν του τρίτου του χρόνου, η Ντινάμο έφτασε στους προημιτελικούς του Τσάμπιονς Λιγκ 1997-1998, τερματίζοντας πρώτη στον όμιλο που περιελάμβανε τις Μπαρτσελόνα, Νιούκασλ Γιουνάιτεντ και ΠΣΦ Αϊντχόφεν, κερδίζοντας και τα δύο παιχνίδια εναντίον της Μπαρτσελόνα, 3–0 στο Κίεβο και 4-0 στο Καμπ Νόου.[11][12][13] Την επόμενη σεζόν, ο Λομπανόφσκι και η ομάδα του έφτασαν στους ημιτελικούς, όπου αποκλείστηκαν από την Μπάγερν Μονάχου, με τον αστέρα επιθετικό Αντρέι Σεβτσένκο να τερματίζει τρίτος στην ψηφοφορία για τη Χρυσή Μπάλα του 1999.

Ο Λομπανόφσκι χαίρει μεγάλης εκτίμησης λόγω των επιτευγμάτων του ως προπονητής[14][15] Σε όλη την προπονητική σταδιοδρομία του, κέρδισε 33 επίσημα τρόπαια, και έγινε ο δεύτερος πιο πολυβραβευμένος προπονητής όλων των εποχών (πίσω από τον Άλεξ Φέργκιουσον) και ο πιο επιτυχημένος προπονητής ποδοσφαίρου του 20ού αιώνα.[16][17][18][19][20] Κατέχει επίσης πολλά προπονητικά ρεκόρ στο σοβιετικό ποδόσφαιρο, συμπεριλαμβανομένων των περισσότερων τίτλων πρωταθλημάτων ΕΣΣΔ, των περισσότερων νικών στο Κύπελλο ΕΣΣΔ (από κοινού με τον Βίκτορ Μάσλοφ) και των περισσότερων νικών στο Σούπερ Κύπελλο ΕΣΣΔ. Ο Λομπανόφσκι είναι ο μόνος προπονητής που κέρδισε δύο φορές μια μεγάλη ευρωπαϊκή διοργάνωση[10] με σύλλογο της Ανατολικής Ευρώπης. Είναι ένας από τους τέσσερις προπονητές που κέρδισαν δύο φορές το Κύπελλο Κυπελλούχων και ένας από τους δύο (μαζί με τον Νερέο Ρόκκο) που πέτυχαν το κατόρθωμα με την ίδια ομάδα. Ο Λομπανόφσκι κέρδισε επίσης το πρωτάθλημα της Ουκρανίας πέντε φορές σε πέντε σεζόν – ένα επίτευγμα που δεν έχει καταρριφθεί από κανέναν άλλο προπονητή. Ο Λομπανόφσκι έχει προπονήσει τρεις νικητές της Χρυσής Μπάλας — τους Όλεγκ Μπλαχίν, Ιγκόρ Μπελάνοφ και Αντρέι Σεβτσένκο.[21][22][23]

Θάνατος Επεξεργασία

Ο Λομπανόφσκι είχε να αντιμετωπίσει θέματα υγείας από το 1988, όταν υπέστη το πρώτο του έμφραγμα. Έχοντας επιστρέψει από τη Μέση Ανατολή το 1996, φαινόταν σε εμφανώς χειρότερη κατάσταση. Υπέστη δεύτερη καρδιακή προσβολή το φθινόπωρο του 2001, η οποία χρειάστηκε χειρουργική επέμβαση. Το 2001, έχασε όλα τα εκτός έδρας παιχνίδια της Ντινάμο Κιέβου στο ΟΥΕΦΑ Τσάμπιονς Λιγκ λόγω αρτηριακής υπέρτασης και του απαγορεύτηκαν τα αεροπορικά ταξίδια.

Στις 7 Μαΐου 2002 κατά τη διάρκεια του αγώνα της Ντινάμο Κιέβου εναντίον της ΦΚ Μεταλούργκ Ζαπορίζια, λιποθύμησε και νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο με εγκεφαλικό. Υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση στον εγκέφαλο και η υγεία του αξιολογήθηκε ως κρίσιμη. Η καρδιά του σταμάτησε στις 13 Μαΐου στις 8:35 μ.μ. Στον τελικό του ΟΥΕΦΑ Τσάμπιονς Λιγκ 2001-02 στη Γλασκώβη δύο μέρες αργότερα, η UEFA τήρησε ενός λεπτού σιγή προς τιμήν του.

Στην κηδεία του Λομπανόφσκι στις 14 Μαΐου 2002 παρευρέθηκαν ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Λεονίντ Κούτσμα, ο Πρωθυπουργός της Ουκρανίας, Ανατόλι Κίναχ, άλλοι πολιτικοί και πρώην παίκτες του Λομπανόφσκι, όπως οι Αντρέι Σεβτσένκο, Όλεγκ Μπλαχίν, Ιγκόρ Μπελάνοφ, Ολεξάντρ Ζαβάροβ, Σερχίι Ρεμπρόφ, κ.α.. Ο Λομπανόφσκι ενταφιάστηκε στο Κοιμητήριο Μπαϊκοβέ. Η επιτύμβια στήλη είναι στολισμένη με κιονοστοιχία με την επιγραφή στα ρωσικά: Είμαστε ζωντανοί όσο μας θυμούνται (στο πρωτότυπο: Мы живы до тех пор, пока нас помнят).

Αναγνώριση Επεξεργασία

Μετά τον θάνατό του, ο Λομπανόφσκι τιμήθηκε με το παράσημο του Ήρωα της Ουκρανίας, την υψηλότερη τιμή του έθνους, καθώς και το Τάγμα της Αξίας της UEFA.[24] Το στάδιο της Ντινάμο Κιέβου μετονομάστηκε επίσης σε Στάδιο Ντινάμο «Βαλέρι Λομπανόφσκι» προς τιμήν του. Το 2003, τιμήθηκε με Τάγμα Αξίας της FIFA, την υψηλότερη διάκριση που απονέμεται από τη FIFA.[7][8][24]

Στις 11 Μαΐου 2003, πριν από την πρώτη επέτειο του θανάτου του Λομπανόφσκι, ένα μνημείο εγκαινιάστηκε κοντά στο Στάδιο Ντινάμο «Βαλέρι Λομπανόφσκι».[25]

Μετά τον θάνατό του, η Μίλαν κέρδισε το ΟΥΕΦΑ Τσάμπιονς Λιγκ με τον Αντρέι Σεβτσένκο στην ομάδα. Μετά τη νίκη, ο Σεβτσένκο πέταξε στο Κίεβο για να βάλει το μετάλλιό του στον τάφο του πρώην προπονητή του.[26]

Το 2003 ιδρύθηκε το Τουρνουά Μνήμης «Βαλέρι Λομπανόφσκι». Το 2008 κατετάγη 6ος στον κατάλογο του καναλιού Inter με τους 100 Σπουδαιότερους Ουκρανούς, ύστερα από πανεθνική δημοσκόπηση στην οποία ψήφισαν περίπου 2,5 εκατομμύρια άτομα.[27][28][29][30]

Τίτλοι και διακρίσεις Επεξεργασία

 
Πορτρέτο του Λομπανόφσκι σε πανό των οπαδών της Ντινάμο Κιέβου, 2 Μαρτίου 2008
 
Ο Λομπανόφσκι σε ουκρανικό γραμματόσημο του 2019

Ως παίκτης Επεξεργασία

Ντινάμο Κιέβου

Ως προπονητής Επεξεργασία

Ντνίπρο Ντνιπροπετρόβσκ

  • Πρώτη Κατηγορία ΕΣΣΔ (1): 1971

Ντινάμο Κιέβου

Σοβιετική Ένωση

Ουκρανική ΣΣΔ

Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα

Κουβέιτ

Ατομικές Επεξεργασία

  • Ουκρανός Προπονητής της Χρονιάς (5 φορές): 1996–97, 1997–98, 1998–99, 1999–00, 2001–02 (μεταθανάτια)
  • Σπουδαιότερος Προπονητής Όλων των Εποχών – ένας από τους 5 προπονητές[31] που κατατάχθηκε στους πρώτους 10 από το France Football, το World Soccer και το ESPN[32]
    • 6η θέση (France Football): 2019[5][33]
    • 6η θέση (World Soccer): 2013[15][34]
    • 8η θέση (ESPN): 2013[6]
  • France Football 8ος καλύτερος προπονητής του 20ού αιώνα[35]
  • Ουκρανός Ποδοσφαιριστής της Χρονιάς (3) : 1962, 1963, 1964

Τάγματα και περαιτέρω τιμές Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 (Αγγλικά) Find A Grave. 6739671. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. (Ρωσικά) RusTeam.permian.ru. lobanovsky. Ανακτήθηκε στις 16  Μαΐου 2022.
  3. (Αγγλικά) EU-Football.info. 1106. Ανακτήθηκε στις 4  Απριλίου 2022.
  4. «FIFA : Valeriy Lobanovskyi: Why he is God and father of Ukrainian football». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουνίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2023. 
  5. 5,0 5,1 «Los 50 mejores entrenadores de la historia del fútbol». Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2020. 
  6. 6,0 6,1 6,2 «Greatest Managers, No. 8: Lobanovsky». Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2022. 
  7. 7,0 7,1 FIFA Order of Merit holders
  8. 8,0 8,1 Lobanovskyi Tournament news: Russian Super Cup in Kyiv? (ρώσικα)
  9. «50 Greatest Players: Dynamo Kyiv (part 1)». football.ua. 30 Μαρτίου 2010. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2019. 
  10. 10,0 10,1 ΟΥΕΦΑ Τσάμπιονς Λιγκ, Κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης και ΟΥΕΦΑ Γιουρόπα Λιγκ
  11. «Грозное ДИНАМО конца 90-х. Как это было... [ФУТБОЛЬНЫЕ ИСТОРИИ]». GOALNET. 9 Μαρτίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2019. 
  12. «Три ВЕЛИКИХ ДИНАМО Валерия Лобановского. 1975, 1986, 1999». Portie Drogba. 13 Μαΐου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2020. 
  13. «Динамо – Барселона – 3:0. 15 лет великой победы!». sport.ua. 22 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2019. 
  14. «Top 50 des coaches de l'histoire». France Football. 19 Μαρτίου 2019. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2019. 
  15. 15,0 15,1 Jamie Rainbow (4 Ιουλίου 2013). «The Greatest Manager of all time». World Soccer. 
  16. «Рівно 81 рік тому народився легендарний тренер київського Динамо – Валерій Васильович Лобановський». ua-football.com (στα Ουκρανικά). 6 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2021. 
  17. «The 100 greatest football managers of all time». FourFourTwo. 26 Μαΐου 2020. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2020. 
  18. 18,0 18,1 «Lobanovskyi or Lucescu: who has more trophies?». Πρωτάθλημα ποδοσφαίρου Ουκρανίας. 22 Μαρτίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαρτίου 2019. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2019. 
  19. «Lobanovskyi and 33 trophies (ρώσικα)». UA-Футбол. 22 Μαρτίου 2019. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2019. 
  20. «Рівно 81 рік тому народився легендарний тренер київського Динамо – Валерій Васильович Лобановський». ua-football.com (στα Ουκρανικά). 6 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2021. 
  21. «In memory of Valeriy Lobanovskyi». sports.ru. 13 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2019. 
  22. «In profile: Valeriy Lobanovskyi». sports.ru. 13 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2019. 
  23. «Lucescu humbled after criticizing Lobanovskyi». sports.ru. 20 Μαρτίου 2019. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2019. 
  24. 24,0 24,1 24,2 24,3 24,4 Lobanovsky remembered («BBC Sport», 15 Μαΐου 2003)
  25. Monument V. V. Lobanovsky. Description ((ref-ru))
  26. Events by themes: Persons. Valery Lobanovsky, Ουκρανική Ανεξάρτητη Υπηρεσία Πληροφοριών photoservice (9 Ιανουαρίου 2009)
  27. «Великі Українці - сто великих українців від 19 до 1». youtube.com (στα Ουκρανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2020. 
  28. «У проекті "Великі Українці" на телеканалі "Інтер" переміг князь Ярослав Мудрий». radiosvoboda.org (στα Ουκρανικά). Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2020. 
  29. «Ярослав Мудрий, Микола Амосов, Степан Бандера - ВЕЛИКІ УКРАЇНЦІ». zaxid.net (στα Ουκρανικά). Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2020. 
  30. «"Великі Українці": Ярослав Мудрий обійшов Бандеру». unian.ua (στα Ουκρανικά). Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2020. 
  31. Μαζί με τους Άλεξ Φέργκιουσον, Ρίνους Μίχελς, Αρίγκο Σάκι και Ελένιο Ερέρα
  32. «Рекорды "Динамо": самые титулованные тренеры» (στα Ρωσικά). footboom.com. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2020. 
  33. «Los 50 mejores entrenadores de la historia». FOX Sports. 19 Μαρτίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2019. 
  34. Jamie Rainbow (2 Ιουλίου 2013). «The Greatest XI: how the panel voted». World Soccer. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιανουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2022. 
  35. «Μαΐου 2002, Valeriy Lobanovskiy...». Dynamo Kyiv official website. 4 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2017. 
  36. Указ Президента України № 1423/98 від 31 грудня 1998 року «Про нагородження відзнакою Президента України — орденом „За заслуги“»
  37. Указ Президента України № 59/98 від 27 січня 1998 року
  38. Указ Президиума Верховного Совета СССР от 8 января 1987 года № 6345—XI «О награждении тов. Лобановского В.В. орденом Трудового Красного Знамени»

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία