Βαλκανικό Κύπελλο Εθνών Ποδοσφαίρου

Το Βαλκανικό Κύπελλο Εθνών Ποδοσφαίρου υπήρξε μια ετήσια διεθνής ποδοσφαιρική διοργάνωση με μεγάλη αίγλη, που διεξαγόταν την προπολεμική περίοδο από το 1929 ως το 1936. Μεταπολεμικά έγινε δυο φορές προσπάθεια να συνεχιστεί, μία την περίοδο 1946-1948 και άλλη μία πολλές δεκαετίες αργότερα, την περίοδο 1973-1980, χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Συνολικά έγιναν 11 διοργανώσεις ενώ άλλη μία ξεκίνησε χωρίς να ολοκληρωθεί. Πολυνίκης υπήρξε η Ρουμανία με τέσσερις κατακτήσεις. Η μοναδική χώρα που μετείχε και στις 12 διοργανώσεις ήταν η Βουλγαρία.

Διοργάνωση-συμμετοχές

Την ιδέα της διοργάνωσης είχε ένας Αυστριακός, ο Ούγκο Μάισλ, ο οποίος πρώτος εισηγήθηκε στις βαλκανικές ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες την δημιουργία ενός ποδοσφαιρικού κυπέλλου της Ανατολής, ως διακλάδωση του Κυπέλλου Ευρώπης. Έπειτα από διαπραγματεύσεις και συνομιλίες τα βαλκανικά κράτη συμφώνησαν να ξεκινήσουν ένα Βαλκανικό Κύπελλο. Ο πρώτος αγώνας διεξήχθη τον Οκτώβριο του 1929 ανάμεσα σε Γιουγκοσλαβία και Ρουμανία.

Στη διοργάνωση είχαν δικαίωμα να μετέχουν οι έξι βαλκανικές χώρες που υπήρχαν εκείνα τα χρόνια, δηλαδή: Ελλάδα, Βουλγαρία, Γιουγκοσλαβία, Ρουμανία, Τουρκία και Αλβανία. Όμως, την προπολεμική περίοδο η Αλβανία δεν μετείχε ενώ η Τουρκία έλαβε μέρος μόνο στη διοργάνωση του 1931.

Μεταπολεμικά, οι τέσσερις χώρες των βορείων βαλκανίων που εντάχθηκαν στο ανατολικό μπλοκ, συνέχισαν τη διοργάνωση χωρίς την Ελλάδα και την Τουρκία, που εντάχθηκαν στο δυτικό στρατόπεδο. To 1946 ονόμασαν το ποδοσφαιρικό τουρνουά "Βαλκανικούς ποδοσφαιρικούς αγώνες". Στη συνέχεια διεύρυναν τη διοργάνωση και την μετονόμασαν σε "Βαλκανικό και Κεντροευρωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου", με συμμετοχή το 1947 της Ουγγαρίας, η οποία το κατέκτησε. Το 1948 υπήρξε νέα διεύρυνση με συμμετοχή της Πολωνίας και της Τσεχοσλοβακίας. Έτσι μετείχαν επτά χώρες αλλά η διοργάνωση δεν ολοκληρώθηκε και διεκόπη.

Το 1973 έγινε μια προσπάθεια να ξεκινήσει ξανά μετά την επιτυχία που είχε το Βαλκανικό Κύπελλο Ελπίδων Ποδοσφαίρου που είχε ξεκινήσει το 1968. Μετείχαν τέσσερις χώρες. Όμως, η έλλειψη ημερομηνιών είχε ως αποτέλεσμα να χρειαστούν 3,5 χρόνια για να ολοκληρωθεί. Το 1977 έγινε άλλη μια απόπειρα. Πήραν μέρος πέντε χώρες πλήν της Αλβανίας. Και αυτή η διοργάνωση χρειάστηκε 3,5 χρόνια για να ολοκληρωθεί. Έτσι η προσπάθεια αναβίωσης του θεσμού εγκαταλείφθηκε.

Συστήματα διεξαγωγής

Η πρώτη διοργάνωση διεξήχθη σε ενιαίο όμιλο με διπλά ματς και ολοκληρώθηκε μετά από δύο χρόνια. Οι επόμενες διεξάγονταν σε μια χώρα ως τουρνουά ενός γύρου και ολοκληρώνονταν μέσα σε ένα δεκαήμερο. Με το ίδιο σύστημα διεξήχθη και η πρώτη μεταπολεμική διοργάνωση το 1946. Το 1947 το "Πρωτάθλημα Βαλκανίων και Κεντρικής Ευρώπης", όπως ονομάστηκε, διεξήχθη με νέο σύστημα. Διεξήχθη μόνο ένας γύρος αλλά υπήρξε πρόβλεψη ώστε κάθε χώρα να δώσει δύο αγώνες ως γηπεδούχος και δύο εκτός έδρας. Το 1948 η διοργάνωση θα γινόταν σε ενιαίο όμιλο δύο γύρων, αλλά δεν ολοκληρώθηκε και διεκόπη.

Στην αναβίωση που επιχειρήθηκε το 1973 το σύστημα που επιλέχτηκε ήταν νοκ-άουτ διπλοί αγώνες και διπλός τελικός. Το 1977 είχαμε νέο σύστημα. Οι ομάδες χωρίστηκαν σε δύο ομίλους και οι νικητές έπαιξαν σε διπλό τελικό.

Χρονιές	Ονομασίες - Σύστημα διεξαγωγής	Χώρες που μετείχαν
	Βαλκανικό Κύπελλο ποδοσφαίρου
1929-1931	Ενιαίος όμιλος δύο γύρων	Ελλάδα, Βουλγαρία, Γιουγκοσλαβία, Ρουμανία
1931*	Τουρνουά ενός γύρου	Τουρκία, Βουλγαρία, Γιουγκοσλαβία
1932	Τουρνουά ενός γύρου	Ελλάδα, Βουλγαρία, Γιουγκοσλαβία, Ρουμανία
1933	Τουρνουά ενός γύρου	Ελλάδα, Βουλγαρία, Γιουγκοσλαβία, Ρουμανία
1934-35	Τουρνουά ενός γύρου	Ελλάδα, Βουλγαρία, Γιουγκοσλαβία, Ρουμανία
1935	Τουρνουά ενός γύρου	Ελλάδα, Βουλγαρία, Γιουγκοσλαβία, Ρουμανία
1936	Τουρνουά ενός γύρου	Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία
	Βαλκανικοί ποδοσφαιρικοί αγώνες
1946	Τουρνουά ενός γύρου	Αλβανία, Βουλγαρία, Γιουγκοσλαβία, Ρουμανία
	Βαλκανικό και Κεντροευρωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου
1947	Όμιλος ενός γύρου	Αλβανία, Βουλγαρία, Γιουγκοσλαβία, Ρουμανία, Ουγγαρία
1948	Ενιαίος όμιλος δύο γύρων (δεν ολοκληρώθηκε)	Αλβανία, Βουλγαρία, Γιουγκοσλαβία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Τσεχοσλοβακία, Πολωνία
	Βαλκανικό Κύπελλο ποδοσφαίρου
1973-1976	Νοκ-άουτ διπλοί αγώνες	Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία, Τουρκία
1977-1980	Δύο όμιλοι - Διπλός τελικός	Ελλάδα, Βουλγαρία, Γιουγκοσλαβία, Ρουμανία, Τουρκία

*Η διοργάνωση του 1931 ήταν εκτός σειράς και δεν μετρούσε στην αρίθμηση των Βαλκανικών Κυπέλλων.

Νικήτριες χώρες - Πρώτοι σκόρερ

Χρονιές	Νικήτριες	Πρώτοι σκόρερ
1929-31	Ρουμανία	7 γκολ: Ιουλίου Μπόντολα, Ρούντολφ Βέντζερ
1931	Βουλγαρία	4 γκολ: Αρσέν Πάντσεφ
1932	Βουλγαρία	5 γκολ: Αλεξάνταρ Ζίφκοβιτς
1933	Ρουμανία	4 γκολ: Γκεόργκε Τσιόλακ, Στεφάν Ντομπάι
1934-35	Γιουγκοσλαβία	3 γκολ: Αλεξάνταρ Τίρνανιτς, Αλεξάνταρ Τομάσεβιτς
1935	Γιουγκοσλαβία	5 γκολ: Λιουμπομίρ Ανγκέλοφ
1936	Ρουμανία	4 γκολ: Αλεξάντρου Σβαρτζ
1946	Αλβανία	2 γκολ: Ρόιτερ, Σάντιτς, Μπορίτσι, Τελίτι
1947	Ουγγαρία	5 γκολ: Φέρεντς Ντέακ
1948	Διεκόπη	8 γκολ: Φέρεντς Πούσκας
1973-76	Βουλγαρία	4 γκολ: Τζεμίλ Τουράν
1977-80	Ρουμανία	6 γκολ: Άνγκελ Ιορντανέσκου

Κατακτήσεις ανά χώρα

Κύπελλα	Χώρες	Διοργανώσεις
4	Ρουμανία	1929-31, 1933, 1936, 1977-80
3	Βουλγαρία	1931, 1932, 1973-76
2	Γιουγκοσλαβία	1934-35, 1935
1	Αλβανία	1946
1	Ουγγαρία	1947

Πηγές

• RSSSF

Δείτε επίσης

• Βαλκανικές Διοργανώσεις