Βαρυτική κατάρρευση (αγγλικά: gravitational collapse) είναι η συστολή ενός αστρικού αντικειμένου λόγω της επιρροής της δικής του βαρύτητας, η οποία τείνει να ελκύει τη μάζα του προς το εσωτερικό του, στο κέντρο μάζας του. Η βαρυτική κατάρρευση είναι ένας θεμελιώδης μηχανισμός για τον σχηματισμό δομών στο σύμπαν. Με την πάροδο του χρόνου, μία αρχικά σχετικά ομαλή κατανομή ύλης θα καταρρεύσει, για να σχηματίσει θύλακες μεγαλύτερης πυκνότητας, τυπικά δημιουργώντας μία ιεραρχία συμπυκνωμένων δομών, όπως συμπλέγματα γαλαξιών, αστρικές ομάδες, αστέρια και πλανήτες.

Βαρυτική κατάρρευση ενός άστρου με μεγάλη μάζα, με τελικό αποτέλεσμα έναν υπερκαινοφανή αστέρα Τύπου ΙΙ. Στο Σχήμα d η κατάσταση ισορροπίας μεταξύ θερμικής πίεσης και βαρυτικής δύναμης

Ένα αστέρι γεννιέται μέσω σταδιακής βαρυτικής κατάρρευσης ενός νέφους διαστρικής ύλης. Η συμπύκνωση που προκαλείται από την κατάρρευση οδηγεί σε αύξηση της θερμοκρασίας, έως ότου αρχίσει να πραγματοποιείται θερμοπυρηνική σύντηξη στο κέντρο του αστεριού. Σε αυτό το σημείο η κατάρρευση σταδιακά σταματά, καθώς η προς τα έξω θερμική πίεση ισορροπεί τις βαρυτικές δυνάμεις. Τότε, το αστέρι βρίσκεται σε μια κατάσταση δυναμικής ισορροπίας. Όταν όλες του οι πηγές ενέργειας εξαντληθούν, το αστέρι θα καταρρεύσει ξανά, μέχρι να φτάσει σε μία νέα κατάσταση ισορροπίας.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία