Βελούσινα
Συντεταγμένες: 40°55′42″N 21°21′4″E / 40.92833°N 21.35111°E
Η Βελούσινα (σλαβομακεδονικά: Велушина) είναι χωριό στον Δήμο Μπίτολα της Βόρειας Μακεδονίας. Η Βελουσίνα βρίσκεται 15 χιλιόμετρα νότια του Μοναστηρίου στη διαδρομή R2333 (περίπου έξι χιλιόμετρα βόρεια των συνόρων με την Ελλάδα), στους πρόποδες του όρους Μπάμπα στην πεδιάδα της Πελαγονίας. Το Ποτάμι της Βελουσίνας περνά μέσα από το χωριό. Είχε 160 κατοίκους το 2002 (79 Αλβανούς, 73 Σλαβομακεδόνες, 5 Ρομά και 3 Σέρβους).
| Βελουσίνα | |
|---|---|
 | |
  Βελουσίνα | |
| Χώρα | Βόρεια Μακεδονία |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Μπίτολα |
| Γεωγραφική υπαγωγή | Πελαγονία |
| Υψόμετρο | 616 μέτρα |
| Πληθυσμός | 165 (2021) |
| Ταχ. κωδ. | 7223 |
| Τηλ. κωδ. | 047 |
| Ζώνη ώρας | ώρα Κεντρικής Ευρώπης θερινή ώρα Κεντρικής Ευρώπης |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ετυμολογικά η ονομασία του χωριού αυτού προέρχεται απο την τοπική σλαβική έκφραση «μεγάλη Ελεούσα» (велика Елеуса (προφ. «Βέλικα Ελεούσα») – Велеушина) και που αναφέρεται στην εκκλησία της Θεοτόκου Ελεούσας (Богородица Елеуса, Μπογκορόντιτσα Ελεούσα) που βρίσκεται στο χωριό[1]. Είναι παρόμοια περίπτωση ονομασίας όπως του χωριού Ελεούσα (Вељуса, Βελιούσα), κοντά στην Στρώμνιτσα, με τον εκεί ναό της Υπεραγίας Θεοτόκου της Ελεούσας.
Η εκκλησία της Θεοτόκου Ελεούσας της Βελούσινα είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου, είναι μια παλαιοχριστιανική βασιλική που χτίστηκε τον 4ο-5ο αιώνα στα χρόνια του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Θεοδοσίου Β΄. Βρίσκεται στην νοτιοανατολική πλευρά της Βελούσινα κοντά στην αρχαία Εγνατία Οδό και στον παλιό δρόμο Καστοριάς - Ηράκλειας. Σήμερα στον τοπικό πληθυσμό είναι γνωστή ως «παληά εκκλησία».
Κατά την Οθωμανική περίοδο ολόκληρος ο χριστιανικός πληθυσμός του χωριού ήταν σλαβόφωνος και υπαγόταν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Χρησιμοποιώντας τη γλώσσα ως κριτήριο εθνικότητας,[2] ο Ντίμιταρ Μπράνκοφ (ψευδώνυμο του γραμματέα της Βουλγαρικής Εξαρχίας Ντίμιταρ Μίσεφ)[3] κατέγραψε το 1905 στη Βελούσινα 880 κατοίκους, όλοι τους «Βούλγαροι πατριαρχικοί ελληνίζοντες» (γαλλικά: «Bulgares Patriarchistes Grécisants») και ότι στο χωριό λειτουργούσε ελληνικό σχολείο με είκοσι μαθητές.[4] Περιγράφοντας στο αυτοβιογραφικό του αντιπολεμικό μυθιστόρημα Η ζωή εν τάφω την ανάρρωσή του κατά τη διάρκεια της συμμετοχής του στο Μακεδονικό Μέτωπο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου στο σπίτι μιας αγροτικής οικογένειας στη Βελούσινα ο Έλληνας λογοτέχνης Στράτης Μυριβήλης έγραψε για τους κατοίκους του χωριού ότι «δὲ θέλουν νἆναι μήτε «Μπουλγκάρ», μήτε «Σρρπ» μήτε «Γκρρτς». Μοναχὰ «Μακεντὸν ὀρτοντόξ.»».[5]
Στη Βελούσινα γεννήθηκε το 1887 ο έλληνας δάσκλαλος και Μακεδονομάχος Πέτρος Χρήστου.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Роберт Михајловски. Од духовното наследство на Via Egnatia: црквите Успение на Богородица од Велушина и Богородица Пречиста од Граешница
- ↑ Macedonian Review 8-9: 143. 1978. «Brancoff also used language as an element of national definition».
- ↑ Vasilis Gounaris και Iakovos Mihailidis (2000). «The Pen and the Sword: Reviewing the Historiography of the Macedonian Question». Στο: Victor Roudometof. The Macedonian Question: Culture, Historiography, politics. Boulder, Colorado: East European Monographs. σελ. 105.
- ↑ Brancoff, D.M. (1905). La Macédoine et sa Population Chrétienne. Παρίσι. σελίδες 168–9.
- ↑ Tasos Kostopoulos (2009). «Naming the Other: From "Greek Bulgarians" to "Local Macedonians"». Στο: Alexandra Ioannidou and Christian Voß. Spotlights on Russian and Balkan Slavic Cultural History. Μόναχο/Βερολίνο: Verlaug Otto Sagner. σελ. 108. Mackridge, Peter (2009). Language and National Identity in Greece, 1776-1796. Οξφόρδη: Oxford University Press. σελ. 303.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Velušina στο Wikimedia Commons