Βιτόριο Γκάσμαν

Ιταλός σκηνοθέτης και ηθοποιός


Ο Βιτόριο Γκάσμαν (ιταλικά: Vittorio Gassman‎‎), (1 Σεπτεμβρίου 1922 - 29 Ιουνίου 2000) ήταν ένας από τους σημαντικότερους Ιταλούς ηθοποιούς του θεάτρου και του κινηματογράφου καθώς επίσης σκηνοθέτης αλλά και Ιππότης Μεγαλόσταυρου της Αξίας της Ιταλικής Δημοκρατίας.

Βιτόριο Γκάσμαν
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Vittorio Gassman (Ιταλικά)
Γέννηση1  Σεπτεμβρίου 1922[1][2][3]
Γένοβα[4]
Θάνατος29  Ιουνίου 2000[1][2][3]
Ρώμη[5]
Αιτία θανάτουέμφραγμα του μυοκαρδίου
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςΚάμπο Βεράνο[6][7]
Χώρα πολιτογράφησηςΙταλία (1946–2000)
Βασίλειο της Ιταλίας (1922–1946)
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΙταλικά[8]
ΣπουδέςΕθνική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης Silvio D'Amico
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασκηνοθέτης κινηματογράφου
ηθοποιός τηλεόρασης
σεναριογράφος
ηθοποιός θεάτρου
ηθοποιός ταινιών
ηθοποιός
θεατρικός σκηνοθέτης
Αξιοσημείωτο έργοΟ Φανφαρόνος
Ο Κλέψας του Κλέψαντος
Η Πορεία προς τη Ρώμη
Άρωμα γυναίκας
Η Ζωή Είναι Ενα Ρομάντζο
Περίοδος ακμής1942 - 1999
Οικογένεια
ΣύζυγοςΣέλλεϊ Γουίντερς (1952–1954)
Νόρα Ρίτσι (1944–1952)
Ντιλέττα Ντ'άντρεα (1970–2000)
Ζιλιέτ Μαϊνιέλ (1964–1968)
ΤέκναΑλεσάντρο Γκάσμαν
Πάολα Γκάσμαν
Jacopo Gassman[9]
ΣυγγενείςΟύγκο Παλιάϊ (γαμπρός), Σαμπρίνα Κνάφλιτς (νύφη) και Λέο Γκάσμαν (εγγονός)
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΒραβείο Καλύτερου Ηθοποιού στο Φεστιβάλ των Καννών (1975)
βραβείο Ντονόστια (1988)
Βραβείο Πριγκίπισσα της Αστουρίας για τις τέχνες (1997)
Νταβίντ ντι Ντονατέλο Α' Ανδρικού Ρόλου
David di Donatello Award for Lifetime Achievement
Nastro d'Argento for Best Actor
Nastro d'Argento Special
Nastro d'Argento for Best Supporting Actor
Mar del Plata Film Festival
Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Μόντρεαλ
Silver Shell for Best Actor
Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Ταορμίνα
Golden Lion for Lifetime Achievement
Ιππότης του Μεγαλόσταυρου του Τάγματος της τιμής της Ιταλικής Δημοκρατίας (16  Μαρτίου 1994)
Μεγάλος ταξιάρχης του Τάγματος της Αξίας της Ιταλικής Δημοκρατίας (27  Απριλίου 1987)
Χρυσό μετάλλιο του Τάγματος της Αξίας για τον πολιτισμό και την τέχνη
Τάγμα της Αξίας της Ιταλικής Δημοκρατίας
Ιταλικό Τάγμα της Αξίας για τον Πολιτισμό και τις Τέχνες
Βραβείο Πριγκίπισσα της Αστούριας
βραβεία Νταβίντ ντι Ντονατέλο (1960)
Ιταλικές Χρυσές Σφαίρες
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία

Επεξεργασία
 
Ο Γκάσμαν στην ταινία Πόλεμος και ειρήνη (1956)

Ο Βιτόριο Γκάσμαν γεννήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου του 1922 στη Γένοβα. Ο πατέρας του ήταν Γερμανός και η μητέρα του Εβραία. Μετά την ολοκλήρωση των εγκύκλιων σπουδών του, έχοντας έμφυτη την ηθοποιία, μετέβη στη Ρώμη όπου και σπούδασε στην Εθνική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης.

Πρωτοεμφανίστηκε στο θέατρο στη διάρκεια του Β' Π.Π., το 1942, ενώ από τον επόμενο χρόνο άρχισε να γίνεται γνωστός ερμηνεύοντας διάφορους ρόλους, κυρίως σε σκηνοθεσία του Λουκίνο Βισκόντι, που τον έκαναν πολύ σύντομα έναν από τους δημοφιλέστερους ηθοποιούς της εποχής του.

Το 1952 συγκρότησε δικό του θίασο, το ιταλικό "Θέατρο Τέχνης", συνεργαζόμενος με τον Λ. Σκουαρζίνα. Στο θεατρικό του ρεπερτόριο περιλαμβάνονταν έργα πολλών και διαφορετικών συγγραφέων μεταξύ των οποίων ήταν οι Αισχύλος, Σενέκας, Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, Χένρικ Ίψεν, Ούγκο Μπέτι, Τένεσι Γουίλιαμς, Ζαν Ανούιγ κ.ά.

Στον κινηματογράφο σημείωσε επίσης μεγάλη επιτυχία. Από ένα σύνολο 124 συμμετοχών του σε κινηματογραφικές και θεατρικές παραγωγές, τόσο στην Ιταλία όσο και στο Χόλιγουντ, διακρίθηκε σε δραματικούς και κωμικούς ρόλους.

Φιλμογραφία

Επεξεργασία
Έτος Πρωτότυπος τίτλος Τίτλος στα ελληνικά Ρόλος
Δεκαετία 1940
1947 Preludio d'amore Ντάβιντε
Daniele Cortis Ντανιέλε Κόρτις
La figlia del capitano Οι Κοζάκοι του Ντον Σβάμπριν
Le avventure di Pinocchio Πράσινος Ψαράς
1948 L'ebreo errante Ο περιπλανώμενος Ιουδαίος Ματιέ Ναούμ / Ματιέ Μπλούμενταλ
Il cavaliere misterioso Καζανόβας Τζάκομο Καζανόβα
1949 Riso Amaro Πόθοι στους βάλτους[10] Βάλτερ
Una voce nel tuo cuore Πάολο Μπαλντίνι
Il lupo della Sila Επαναστατημένοι πόθοι Πιέτρο Κάμπολο
Δεκαετία 1950
1950 Ho sognato il paradiso Ήμουν μια αμαρτωλή Τζόρτζο
I fuorilegge Τζουλιάνο, ο αρχιληστής Τούρι
Lo sparviero del Nilo Λεϊλά, η κόρη της ερήμου Γιουσούφ
Il leone di Amalfi Οι πειραταί του Αιγαίου Μάουρο
1951 Il tradimento Διπλή τραγωδία Ρενάτο Σάλβι
La corona negra Μαουρίτσιο
Anna Άννα Βιτόριο
1952 Il sogno di Zorro Ο κύριος Παπάβερι Ζορό ντον Αντόνιο / Χουάν
La tratta delle bianche Εμπόριο λευκής σαρκός Μικέλε
1953 The Glass Wall Χωρίς διαβατήριο Πίτερ
Sombrero Αλεχάνδρο Καστίγιο
Cry of the Hunted Γιόρι
1954 Rhapsody Ραψωδία έρωτος Πολ Μπρόντι
Mambo Μάμπο Μάριο Ρόσι
1955 La donna più bella del mondo Η ωραία των ωραίων πρίγκιπας Σεργκέι
1956 War and Peace Πόλεμος και ειρήνη Ανατόλ Κουράγκιν
Difendo il mio amore Σκάνδαλο στο Μιλάνο Τζοβάνι Μάρκι
Giovanni dalle bande nere Ιωάννης των Μεδδίκων Ιωάννης των Μεδδίκων
1957 Kean - Genio e sregolatezza Ο αντίζηλος του πρίγκιπος Έντμουντ Κιν
La ragazza del palio Πριγκιπικό ρομάντσο πρίγκιπας Πιέρο του Μονταλτσίνο
1958 Soliti Ignoti Ο κλέψας του κλέψαντος[11] Τζουζέπε Μπαϊόκι
La tempesta Η θύελλα εισαγγελέας
1959 La Grande Guerra Ο μεγάλος πόλεμος[10] Τζοβάνι Μπουσάκα
The Miracle Το θαύμα Γκίντο
La cambiale Γραμμάτιο πληρωτέο στο κρεβάτι Μικέλε
Le sorprese dell'amore δάσκαλος
Audace colpo dei soliti ignoti Οι μικροαπατεώνες[10] Τζουζέπε Μπαϊόκι
Δεκαετία 1960
1960 Il mattatore Ο βασιλιάς της κομπίνας[12] Τζεράλντο Λατίνι
Crimen Οι 6 ύποπτοι Ρέμο Καρπέτι
I Teddy boys della canzone τραγουδιστής
1961 Fantasmi a Roma Φαντάσματα στη Ρώμη Τζοβάνι Μπατίστα Βιλάρι
Il giudizio universale Η ώρα της μεγάλης κρίσεως Τσιμίνο
I briganti italiani υποδεκανέας
Barabbas Βαραββάς Σαχάκ
1962 Anima nera Λευκή σάρκα, μαύρη ψυχή[10] Αντριάνο Ζουκέλι
Il sorpasso Ο φανφαρόνος[13] Μπρούνο Κορτόνα
La marcia su Roma Η πορεία στη Ρώμη[14] Ντομένικο Ροσέτι
L'amore difficile Τέσσερα είδη έρωτος δικηγόρος Τούλιο Μονάρι
1963 La smania addosso Αμαρτωλή νύχτα Τζόρτζο Ματσανό
Il successo Φιλοδοξίες δίχως όρια Τζούλιο Τσεριάνι
I mostri Τα τέρατα[10] διάφοροι ρόλοι
1964 Frenesia dell'estate Μάριο Ναρντόνι
Se permettete parliamo di donne διάφοροι ρόλοι
Il gaucho Μάρκο Ραβίκιο
1965 La congiuntura Δύσκολοι καιροί για πρίγκιπες πρίγκιπας
1966 L' Armata Brancaleone Οι γενναίοι του Μπρανκαλεόνε Μπρακαλεόνε ντα Νόρτσια[15]
Le piacevoli notti Ευχάριστες νύχτες Μπαστιάνο ντα Σάνγκαλο
L'arcidiavolo Βελφεγκόρ
1967 Il tigre Ο τίγρης Φραντσέσκο Βιντσενζίνι
Woman Times Seven 7 φορές γυναίκα Τσέντσι
Lo scatenato Ο τρελός της Βία Βένετο Μπομπ Κιαραμόντε
Questi fantasmi Η ωραία και ο Ναπολιτάνος Πασκουάλε Λοτζακόρνο
1968 Il profeta Ο προφήτης Πιέτρο Μπρέκια
La pecora nera Μάριο Αγκάστι / Φιλίπο Αγκάστι
1969 L'alibi Ο ασυμβίβαστος Βιτόριο
L'arcangelo ο αρχάγγελος Φούριο Μπαρτούκια
Dove vai tutta nuda? Ρούφους Κονφόρτι
12 + 1 Δώδεκα συν ένα Μάριο Μπερέτι
Δεκαετία 1970
1970 Contestazione generale Η μεγάλη διαμάχη Ρικάρντο
Il divorzio Λεονάρντο Νέντσι
Brancaleone alle Crociate Ο Μπρανκαλεόνε σταυροφόρος[10] Μπρακαλεόνε ντα Νόρτσια
1971 Scipione detto anche l'africano Κάτων ο Πρεσβύτερος
In nome del popolo italiano 100 λεπτά αλήθεια Λορέντσο Σαντενότσιτο
1972 L'udienza Ο πειρασμός πρίγκιπας Ντονάτι
Senza famiglia, nullatenenti cercano affetto Χωρίς οικογένεια Αρμάντο Τσαβανάτι
Che c'entriamo noi con la rivoluzione? Τι γυρεύω εγώ μέσα στο έξαλλο πλήθος; Γκίντο Γκίντι
1973 La Tosca Σκάρπια
1974 Rofumo di donne Άρωμα γυναίκας[16] λοχαγός Φάουστο Κόνσολο
C'eravamo tanto amati Είχαμε αγαπηθεί τόσο Τζάνι Περέγκο
1975 A mezzanotte va la ronda del piacere Μεσάνυχτα, η ώρα των απολαύσεων Αντρέα Σανσόνι
1976 Telefoni bianchi Το καρνέ με τα πονηρά τηλέφωνα[10] Φράνκο Ντένζα
Come una rosa al naso Ένας εντιμότατος απατεώνας Άντονι Γουίλσον
Signore e signori, buonanotte Κυρίες και κύριοι, καληνύχτα σας πράκτορας της CIA / Τουτουμπέτσο
Il deserto dei tartari Η μεγάλη νύχτα των συνταγματαρχών[10] συνταγματάρχης Φιλιμόρε
1977 Anima persa Φάμπιο Στολτς
I nuovi mostri Μοντέρνα τέρατα[10] διάφοροι ρόλοι
1978 A Wedding Παντρολογήματα[10] Λουίτζι Κορέλι
1979 Quintet Κουιντέτο[10] Άγιος Χριστόφορος
Caro papà Αγαπημένε μου πατέρα[10] Αλμπίνο Μιλότσα
Due pezzi di pane Δυο κομμάτια ψωμί Πίπο Μιφά
Δεκαετία 1980
1980 La Tarrazza Η ταράτσα[10] Μάριο
Sono fotogenico Γδύσου και μη μιλάς Βιτόριο Γκάσμαν
The Nude Bomb Επιχείρησις: Γυμνός πύραυλος Σοβάζ / Νίνο Σαλβατόρι Σεμπαστιάνι
1981 Camera d'albergo Ιστορίες της κλειδαρότρυπας Ακίλε Μπενγκαρόνι
Il turno Μη σπρώχνετε, όλοι θα φάτε Τσίρο Κόπα
Sharky's Machine Η βρόμικη μηχανή του επιθεωρητή Σάρκι[10] Βίκτορ
1982 Tempest Η τρικυμία Αλόνζο
Il conte Tacchia πρίγκιπας Τορκάτο Τερένζι
1983 La vie est un roman Η ζωή είναι ρομάντσο[10] Βάλτερ Γκαρίνι
Benvenuta Λίβιο Κάρπι
1985 Paradigma Γκότφριντ
I soliti ignoti vent'anni dopo Ο κλέψας του κλέψαντος Νο 2: Το καινούργιο κόλπο[10] Πέπε
1987 La famiglia Η οικογένεια Κάρλο / παππούς του Κάρλο
I picari Κομπιναδόροι και περιπλανώμενοι μαρκήσιος Φελίπε της Αραγονίας
1989 Mortacci Ντομένικο
Lo zio indegno θείος Λούκα
Δεκαετία 1990
1990 Dimenticare Palermo Νέα Υόρκη - Παλέρμο πρίγκιπας
Tolgo il disturbo Αουγκούστο Σκριμπάνι
Les 1001 nuits 1000 και μία νύχτες Σεβάχ
I divertimenti della vita privata μαρκήσιος
1991 Rossini! Rossini! Λούντβιχ βαν Μπετόβεν
1992 Quando eravamo repressi σεξολόγος
El largo invierno Κλαούντιο
1994 Tutti gli anni una volta l'anno Τζουζέπε
1996 Sleepers Μπένι
1998 La cena Το δείπνο Πετσούλο
1999 La bomba ντον Βίτο Μπρακαλόνι

Προσωπική ζωή

Επεξεργασία

Ο Βιτόριο Γκάσμαν είχε τελέσει τρεις γάμους. Πρώτη του σύζυγος ήταν η ηθοποιός Νόρα Ρίτσι με την οποία απέκτησε μία κόρη την Πάολα. Το 1952 νυμφεύθηκε στην Αμερική τη διάσημη ηθοποιό Σέλεϊ Γουίντερς, με την οποία απέκτησε επίσης μία κόρη, την Βιτόρια, πριν χωρίσουν το 1954, όπου και επέστρεψε στην Ιταλία. Ακολούθησε ο τρίτος του γάμος με την Ντιλέτα Ντ΄ Άντρεα με την οποία και απέκτησε τον γιο του Τζάκομο. Απεβίωσε αιφνίδια από μυοκαρδίτιδα, στην οικία του στη Ρώμη, στις 29 Ιουνίου, του 2000 σε ηλικία 78 ετών.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 118716506. Ανακτήθηκε στις 13  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11904261k. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) SNAC. w6321zmg. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10  Δεκεμβρίου 2014.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30  Δεκεμβρίου 2014.
  6. 6,0 6,1 «Al Verano a spasso nella storia del cinema con la guida tra le tombe di attori e registi». (Ιταλικά) Ανακτήθηκε στις 11  Απριλίου 2014.
  7. 7,0 7,1 www.findagrave.com/memorial/7293291.
  8. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11904261k. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  9. www.perfil.com/noticias/opinion/jacopo-gassman-papa-nos-leia-a-borges.phtml.
  10. 10,00 10,01 10,02 10,03 10,04 10,05 10,06 10,07 10,08 10,09 10,10 10,11 10,12 10,13 10,14 10,15 «Βιτόριο Γκάσμαν ταινίες και θεατρικές παραστάσεις στις οποίες έχει πάρει μέρος. - Athinorama.gr». Αθηνόραμα. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2024. 
  11. Κρανάκης, Μανώλης (4 Σεπτεμβρίου 2016). «Ο Κλέψας του Κλέψαντος». flix.gr. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2024. 
  12. «Η ζωή της πόλεως» (PDF). Ψηφιακό Αρχείο Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου - Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος. Εφημερίδα Ελευθερία. 22 Δεκεμβρίου 1963. σελ. 3η. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2023. 
  13. ««Κουρεμένο κεφάλι, όνειρο ακούρευτο…»». epicour. 17 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2024. 
  14. «Αποκατεστημένες κλασικές ταινίες από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βενετίας 2022». CultureNow.gr. 27 Ιουλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2024. 
  15. ««Οι γενναίοι του Μπρανκαλεόνε»». Pefki's Voice. 22 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2024. 
  16. «Μονομαχία Πατσίνο - Γκάσμαν». Ριζοσπάστης. 6 Απριλίου 1997. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2024. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία