Κατάλογος βραβευθέντων με Νόμπελ Χημείας
(Ανακατεύθυνση από Βραβείο Νόμπελ Χημείας)
Παρατίθεται αναλυτική Λίστα των βραβευθέντων με Βραβείο Νόμπελ στη Χημεία από το 1901 έως και σήμερα.
1900 - 1910 - 1920 - 1930 - 1940 - 1950 - 1960 - 1970 - 1980 - 1990 - 2000 - 2010
1900
ΕπεξεργασίαΈτος | Όνομα | Εθνικότητα | Θέμα |
---|---|---|---|
1901 | Ιάκωβος Ερρίκος βαν'τ Χοφ | Ολλανδός | «για την ανακάλυψη των νόμων της χημικής δυναμικής και της ωσμωτικής πίεσης διαλυμάτων»[1] |
1902 | Χέρμαν Έμιλ Φίσερ | Γερμανός | «για τις εργασίες του επί των συνθέσεων της ζάχαρης και της πουρίνης»[2] |
1903 | Σβάντε Άουγκουστ Αρρένιους | Σουηδός | «για τη θεωρία της ηλεκτρολυτικής διάστασης (βλ. ιόν)»[3] |
1904 | Σερ Γουίλιαμ Ράμσεϊ | Βρετανός | «για την ανακάλυψη των ευγενών αερίων στον αέρα»[4] |
1905 | Γιόχαν Φρίντριχ Βίλελμ Άντολφ φον Μπάιερ | Γερμανός | «για τις εργασίες του επί των οργανικών βαφών και των υδροαρωματικών ενώσεων»[5] |
1906 | Ανρί Μουασάν | Γάλλος | «για τη μελέτη και απομόνωση του στοιχείου φθόριο, και για τον ηλεκτρικό λέβητα που πήρε το όνομά του»[6] |
1907 | Έντουαρντ Μπύχνερ | Γερμανός | «για τη βιοχημική του έρευνα και για την ανακάλυψη της ζύμωσης άνευ κυττάρων»[7] |
1908 | Σερ Έρνεστ Ράδερφορντ | Βρετανός | «για τις έρευνές του επί της αποικοδόμησης των στοιχείων και της χημείας ραδιενεργών ουσιών»[8] |
1909 | Βίλχελμ Όστβαλντ | Γερμανός | «για τις εργασίες του επί της κατάλυσης και τις έρευνές του επί της χημικής ισορροπίας και της ταχύτητας των αντιδράσεων»[9] |
1910
ΕπεξεργασίαΈτος | Όνομα | Εθνικότητα | Θέμα |
---|---|---|---|
1910 | Όττο Βάλαχ | Γερμανός | «για την εργασία του στο πεδίο των αλκαλικών ενώσεων»[10] |
1911 | Μαρία Κιουρί | Πολωνή, Γαλλίδα | «για την ανακάλυψη των στοιχείων ράδιο και πολώνιο, και τη μελέτη της επί του ραδίου»[11] |
1912 | Βικτόρ Γκρινιάρ | Γάλλος | «για την ανακάλυψη του αντιδραστηρίου Γκρινιάρ» [12] |
Πωλ Σαμπατιέ | Γάλλος | «για τη μέθοδο της υδρογονοποίησης οργανικών ενώσεων»[12] | |
1913 | Άλφρεντ Βέρνερ | Ελβετός | «για την εργασία του πάνω στη σύνδεση ατόμων σε μόρια»[13] |
1914 | Θίοντορ Γουίλιαμ Ρίτσαρντς | Αμερικανός | «για τους υπολογισμούς του ατομικού βάρους μεγάλου αριθμού στοιχείων»[14] |
1915 | Ρίχαρντ Βίλστετερ | Γερμανός | «για την έρευνά του επί των φυτικών χρωστικών ουσιών»[15] |
1918 | Φριτς Χάμπερ | Γερμανός | «για τη σύνθεση της αμμωνίας»[16] |
1920
ΕπεξεργασίαΈτος | Όνομα | Εθνικότητα | Θέμα |
---|---|---|---|
1920 | Βάλτερ Νερνστ | Γερμανός | «για την εργασία του στη Θερμοδυναμική»[17] |
1921 | Φρέντερικ Σόντι | Βρετανός | «για την εργασία του στη Χημεία της ραδιενέργειας και στην έρευνα των ισοτόπων»[18] |
1922 | Φράνσις Γουίλιαμ Άστον | Βρετανός | «για την ανακάλυψη των ισοτόπων σε ένα μεγάλο αριθμό μη ραδιενεργών στοιχείων και για τη διατύπωση του κανόνα των ακεραίων»[19] |
1923 | Φριτς Πρεγκλ | Αυστριακός | «για την εφεύρεση της μεθόδου μικροανάλυσης των οργανικών ουσιών»[20] |
1925 | Ρίχαρντ Άντολφ Σιγκμόντι | Γερμανός | «για την επίδειξη της ετερογενούς φύσεως των κολλοειδών και των μεθόδων που χρησιμοποιήθηκαν»[21] |
1926 | Τέοντορ Σβέντμπεργκ | Σουηδός | «για την εργασία του πάνω στα συστήματα διασκορπισμού»[22] |
1927 | Χάινριχ Ότο Βίλαντ | Γερμανός | «για τις έρευνές του στα χολικά οξέα και στις σχετιζόμενες ουσίες»[23] |
1928 | Άντολφ Ότο Βίνταους | Γερμανός | «για την έρευνά του πάνω στις στερόλες και τη σχέση τους με τις βιταμίνες»[24] |
1929 | Άρθουρ Χάρντεν, Χανς Καρλ Άουγκουστ Σίμον φον Όιλερ-Τσέλπιν | Βρετανός/Σουηδός | «για τις έρευνές τους στη ζύμωση της ζάχαρης και στα ένζυμα»[25] |
1930
ΕπεξεργασίαΈτος | Όνομα | Εθνικότητα | Θέμα |
---|---|---|---|
1930 | Χανς Φίσερ | Γερμανός | «για τις έρευνές του επί της αιμίνης και της χλωροφύλλης»[26]» |
1931 | Καρλ Μπος, Φρίντριχ Μπέργκιους | Γερμανοί | «για τις συνεισφορές τους στις χημικές μεθόδους υψηλών πιέσεων»[27] |
1932 | Ίρβινγκ Λάνγκμουιρ | Αμερικανός | «για τις εργασίες του επί της χημείας επιφανειών»[28] |
1934 | Χάρολντ Κλέιτον Γιουρέι | Αμερικανός | «για την ανακάλυψη του δευτερίου»[29] |
1935 | Φρεντερίκ Ζολιό, Ιρέν Ζολιό-Κιουρί | Γάλλοι | «για τη σύνθεση νέων ραδιενεργών στοιχείων»[30] |
1936 | Πέτρους (Πίτερ) Γιόζεφους Βίλελμους Ντέμπιγιε | Ολλανδός | «για τις εργασίες του επί της μοριακής δομής μέσω μελετών των διπολικών ροπών και της περίθλασης των ακτίνων-Χ και των ηλεκτρονίων στα αέρια»[31] |
1937 | Γουόλτερ Νόρμαν Χέιγουορθ | Βρετανός | «για τις εργασίες του επί των υδατανθράκων και της βιταμίνης C»[32] |
Πάουλ Κάρερ | Ελβετός | «για τις εργασίες του επί των καροτινοειδών, φλαβινών και των βιταμινών A και Β2» | |
1938 | Ρίχαρντ Κουν | Γερμανός | «για τις εργασίες του επί των καροτινοειδών και των βιταμινών»[33] |
1939 | Άντολφ Φρίντριχ Γιόχαν Μπούτεναντ | Γερμανός | «για τις εργασίες του επί των ορμονών φύλου»[34] |
Λέοπολντ Ρουζίτσκα | Γιουγκοσλάβος/Ελβετός | «για τις εργασίες του επί των πολυμεθυλενίων και ανωτέρων τερπενίων»[34] |
1940
ΕπεξεργασίαΈτος | Όνομα | Εθνικότητα | Θέμα |
---|---|---|---|
1943 | Γκεόργκε ντε Χέβεσι | Ούγγρος | «για τις εργασίες του επί της χρήσης των ισοτόπων ως ανιχνευτών για την μελέτη χημικών διεργασιών»[35] |
1944 | Ότο Χαν | Γερμανός | «για την ανακάλυψη της σχάσης βαρέων πυρήνων»[36] |
1945 | Αρτούρι Ίλμαρι Φίρτανεν | Φινλανδός | «για τις έρευνές του επί της γεωργικής χημείας και τις χημείας των τροφίμων»[37] |
1946 | Τζέιμς Μπάτσελερ Σάμνερ | Αμερικανός | «για την ανακάλυψη ότι τα ένζυμα μπορούν να κρυσταλλωθούν»[38] |
Τζον Χάουαρντ Νόρθροπ, Γουέντελ Μέρεντιθ Στάνλεϊ | Αμερικανοί | «για την παρασκευή ενζύμων και πρωτεϊνών ιών σε καθαρή μορφή». [38] | |
1947 | Σερ Ρόμπερτ Ρόμπινσον | Βρετανός | «για τις έρευνές του επί των φυτικών παραγώγων, ιδιαίτερα των αλκαλοειδών»[39] |
1948 | Άρνε Βίλελμ Κάουριν Τισέλιους | Σουηδός | «για τις έρευνές του επί της ηλεκτροφόρησης και ανάλυσης προσρόφησης»[40] |
1949 | Γουίλιαμ Φράνσις Ζιόκ | Αμερικανός/Καναδός | «για τις συνεισφορές του στο πεδίο της χημικής θερμοδυναμικής»[41] |
1950
ΕπεξεργασίαΈτος | Όνομα | Εθνικότητα | Θέμα |
---|---|---|---|
1950 | Ότο Πάουλ Χέρμαν Ντιλς, Κουρτ Άλντερ | Δυτικογερμανοί | «για την ανακάλυψη και ανάπτυξη της διενικής σύνθεσης (αντίδραση Ντιλς-Άλντερ)»[42] |
1951 | Έντουιν Μάτισον ΜακΜίλαν, Γκλεν Θίοντορ Σίμποργκ | Αμερικανοί | «για τις ανακαλύψεις στη χημεία των υπερουράνιων στοιχείων»[43] |
1952 | Άρτσερ Τζον Πόρτερ Μάρτιν, Ρίτσαρντ Λόρενς Μίλλινγκτον Σύντζ | Βρετανοί | «για την ανακάλυψη της χρωματογραφίας κατανομής»[44] |
1953 | Χέρμαν Στάουντινγκερ | Δυτικογερμανός | «για τις ανακαλύψεις του στο πεδίο της μακρομοριακής χημείας»[45] |
1954 | Λάινους Καρλ Πόλινγκ | Αμερικανός | «για τις έρευνές του επί της φύσης του χημικού δεσμού»[46] |
1955 | Βενσάν ντι Βινιό | Αμερικανός | «για τις εργασίες του επί των ενώσεων του θείου, και συγκεκριμένα για την πρώτη σύνθεση πολυπεπτιδικής ορμόνης» |
1956 | Σερ Σάιριλ Νόρμαν Χίνσελγουντ, Νικολάι Νικολάεβιτς Σιμιόνοφ (Никола́й Никола́евич Семёнов) | Βρετανός, Σοβιετικός | «για τις έρευνές τους επί των μηχανισμών των χημικών αντιδράσεων»[47] |
1957 | Αλεξάντερ Τοντ | Βρετανός | «για τις εργασίες του επί των νουκλεοτιδίων και των συνενζύμων τους»[48] |
1958 | Φρέντερικ Σάνγκερ | Βρετανός | «για τις εργασίες του επί της δομής των πρωτεϊνών, και συγκεκριμένα της ινσουλίνης»[49] |
1959 | Γιάροσλαβ Χεϊρόφσκι | Τσεχοσλοβάκος | «για την ανακάλυψη και ανάπτυξη των πολαρογραφικών μεθόδων ανάλυσης»[50] |
1960
ΕπεξεργασίαΈτος | Όνομα | Εθνικότητα | Θέμα |
---|---|---|---|
1960 | Γουίλαρντ Φρανκ Λίμπι | Αμερικανός | «για τη μέθοδο χρήσης του άνθρακα-14 για ραδιοχρονολόγηση»[51] |
1961 | Μέλβιν Κάλβιν | Αμερικανός | «για τις έρευνές του επί της αφομοίωσης του διοξειδίου του άνθρακα από τα φυτά»[52] |
1962 | Μαξ Φέρντιναντ Πέρουτς, Τζον Κάουντερι Κέντριου | Βρετανοί | «για τις μελέτες τους επί των δομών των σφαιρικών πρωτεϊνών»[53] |
1963 | Καρλ Τσίγκλερ, Τζούλιο Νάτα | Δυτικογερμανός, Ιταλός | «για τις ανακαλύψεις τους σχετικά με τα πολυμερή»[54] |
1964 | Ντόροθι Κράουφουτ Χότζκιν | Βρετανίδα | «για τους προσδιορισμούς των δομών σημαντικών βιοχημικών ουσιών με τεχνικές ακτίνων-X»[55] |
1965 | Ρόμπερτ Μπερνς Γούντγουορντ | Αμερικανός | «για τα επιτεύγματά του στην οργανική σύνθεση»[56] |
1966 | Ρόμπερτ Σάντερσον Μάλικεν | Αμερικανός | «για τις εργασίες του επί των χημικών δεσμών και της ηλεκτρονιακής δομής των μορίων»[56] |
1967 | Μάνφρεντ Άιγκεν, Ρόναλντ Τζορτζ Ρέιφορντ Νόρις, Τζορτζ Πόρτερ | Δυτικογερμανός, Βρετανοί | «για τις μελέτες των υπερταχέων χημικών αντιδράσεων»[57] |
1968 | Λαρς Ονσάγκερ | Αμερικανός/Νορβηγός | «για την ανακάλυψη των σχέσεων οι οποίες φέρουν το όνομά του»[58] |
1969 | Ντέρεκ Χάρολντ Ρίτσαρντ Μπάρτον, Οντ Χάσελ | Βρετανός, Νορβηγός | «για τις συνεισφορές τους στην ανάπτυξη της έννοιας της διαμόρφωσης»[59] |
1970
ΕπεξεργασίαΈτος | Όνομα | Εθνικότητα | Θέμα |
---|---|---|---|
1970 | Λουίς Φεδερίκο Λελουάρ | Αργεντινός | «για την ανακάλυψη των γλυκονουκλεοτιδίων και του ρόλου τους στη βιοσύνθεση των υδατανθράκων»[60] |
1971 | Γκέραρντ Χέρτζμπεργκ | Καναδός | «για τις συνεισφορές του επί της ηλεκτρονιακής δομής και γεωμετρίας των μορίων, και ειδικά των ελεύθερων ριζών»[61] |
1972 | Κρίστιαν Μπ. Άνφινσεν | Αμερικανός | «για τις εργασίες του επί της ριβονουκλεάσης»[62] |
Στάνφορντ Μουρ, Ουίλιαμ Χ. Στάιν | Αμερικανοί | «για τη συνεισφορά τους στην κατανόηση της διασύνδεσης χημικής δομής και καταλυτικής δραστικότητας του μορίου της ριβονουκλεάσης»[62] | |
1973 | Έρνστ Όττο Φίσερ, Τζέφρεϊ Ουίλκινσον | Δυτικογερμανός, Βρετανός | «για τις εργασίες τους επί της χημείας των οργανομεταλλικών ενώσεων»[63] |
1974 | Πολ Τζ. Φλόρι | Αμερικανός | «για τις θεμελιώδεις εργασίες του, θεωρητικές και πειραματικές, επί της φυσικοχημείας των μακρομορίων»[64] |
1975 | Τζον Ουόρκαπ Κόρνφορθ | Αυστραλός/Βρετανός | «για τις εργασίες του επί της στερεοχημείας των ενζυμικώς καταλυόμενων αντιδράσεων»[65] |
Βλαντιμίρ Πρέλογκ | Κροάτης/ Ελβετός | «για τις έρευνές του επί της στερεοχημείας των οργανικών μορίων και αντιδράσεων»[65] | |
1976 | Ουίλιαμ Ναν Λίπσκομπ, ο νεότερος | Αμερικανός | «για τις μελέτες του επί των δομών των βορανίων»[66] |
1977 | Ιλιά Πριγκοζίν | Βέλγος | «για τις συνεισφορές του στη θερμοδυναμική εκτός ισορροπίας»[67] |
1978 | Πίτερ Ντ. Μίτσελ | Βρετανός | «για τη διατύπωση της χημειοσμωτικής θεωρίας»[68] |
1979 | Χέρμπερτ Σ. Μπράουν, Γκέοργκ Βίτιγκ | Αμερικανός, Δυτικογερμανός | «για την ανάπτυξη της χρήσης ενώσεων που περιέχουν βόριο και φωσφόρο σε αντιδραστήρια οργανικής σύνθεσης»[69] |
1980
ΕπεξεργασίαΈτος | Όνομα | Εθνικότητα | Θέμα |
---|---|---|---|
1980 | Πολ Μπεργκ | Αμερικανός | «για τις θεμελιώδεις του έρευνες επί της βιοχημείας των νουκλεϊνικών οξέων, κατά κύριο λόγο επί του ανασυνδυασμένου DNA»[70] |
Γουόλτερ Τζίλμπερτ,Φρέντερικ Σάνγκερ | Αμερικανός, Βρετανός | «για τις συνεισφορές τους σχετικά με τον προσδιορισμό των αλληλουχιών των βάσεων στα νουκλεϊνικά οξέα»[70] | |
1981 | Κενίτσι Φουκούι (福井謙一), Ρόαλντ Χόφμαν | Ιάπωνας, Αμερικανός | «για τις θεωρίες τους σχετικά με την πορεία των χημικών αντιδράσεων»[71] |
1982 | Άαρον Κλουγκ | Νοτιαφρικανός/Βρετανός | «για την ανάπτυξη της κρυσταλλογραφικής ηλεκτρονιακής μικροσκοπίας»[72] |
1983 | Χένρι Τάουμπε | Αμερικανός | «για τις εργασίες του επί των μηχανισμών των αντιδράσεων μεταφοράς ηλεκτρονίων»[73] |
1984 | Ρόμπερτ Μπρους Μέριφιλντ | Αμερικανός | «για την ανάπτυξη μεθοδολογίας χημικής σύνθεσης επί στερεάς μήτρας»[74] |
1985 | Χέρμπερτ Α. Χάουπτμαν, Τζερόμ Καρλ | Αμερικανοί | «για τα επιτεύγματά τους στην ανάπτυξη απευθείας μεθόδων για τον προσδιορισμό των κρυσταλλικών δομών»[75] |
1986 | Ντάντλεϊ Ρ. Χέρσμπαχ, Γουάν-Τσε Λη (李遠哲), Τζον Σ. Πολάνι | Αμερικανός, Αμερικανός/Ταϊβανέζος, Καναδός | «για τις συνεισφορές τους σχετικά με τη δυναμική θεμελιωδών χημικών διεργασιών»[76] |
1987 | Ντόναλντ Τζ. Κραμ, Τσαρλς Τζ. Πέντερσεν, Ζαν-Μαρί Λεν | Αμερικανοί, Γάλλος | «για την ανάπτυξη και χρήση μορίων με αλληλεπιδράσεις, εξειδικευμένες λόγω δομής, υψηλής εκλεκτικότητας»[77] |
1988 | Γιόχαν Ντάιζενχοφερ, Ρόμπερτ Χιούμπερ, Χάρτμουτ Μίχελ | Δυτικογερμανοί | «για τον προσδιορισμό της τρισδιάστατης δομής ενός φωτοσυνθετικού κέντρου αντιδράσεων»[78] |
1989 | Σίντεϊ Όλτμαν, Τόμας Ρ. Τσεχ | Καναδός/Αμερικανός, Αμερικανός | «για την ανακάλυψη των καταλυτικών ιδιοτήτων του RNA»[79] |
1990
ΕπεξεργασίαΈτος | Όνομα | Εθνικότητα | Θέμα |
---|---|---|---|
1990 | Ελάιας Τζέιμς Κόρεϊ | Αμερικανός | «για την ανάπτυξη της θεωρίας και μεθοδολογίας της οργανικής σύνθεσης»[80] |
1991 | Ρίτσαρντ Ρ. Ερνστ | Ελβετός | «για τις συνεισφορές του στην ανάπτυξη του πυρηνικού μαγνητικού συντονισμού (NMR) υψηλής ανάλυσης»[81] |
1992 | Ρούντολφ Α. Μάρκους | Αμερικανός | «για τις συνεισφορές του στη θεωρία μεταφοράς ηλεκτρονίων στα χημικά συστήματα»[82] |
1993 | Κάρι Μούλις, Μάικλ Σμιθ | Αμερικανός, Καναδός | «για τις συνεισφορές τους στην ανάπτυξη μεθόδων στα πλαίσια της Χημείας με βάση το DNA»[83] |
1994 | Τζορτζ Α. Όλαχ | Ούγγρος/Αμερικανός | «για τις συνεισφορές του στη χημεία των καρβοκατιόντων»[84] |
1995 | Πάουλ Τζ. Κρούτσεν, Μάριο Μολίνα, Φ. Σέργουντ Ρόουλαντ | Ολλανδός, Μεξικανός, Αμερικανός | «για τις εργασίες τους επί της ατμοσφαιρικής χημείας, με έμφαση στην καταστροφή του όζοντος»[85] |
1996 | Ρόμπερτ Κερλ, Ρίτσαρντ Σμόλεϊ, Σερ Χάρρυ Κρότο | Αμερικανοί, Βρετανός | «για την ανακάλυψη των φουλερενίων»[86] |
1997 | Πολ Ντ. Μπόιερ, Τζον Ε. Γουόκερ | Αμερικανός, Βρετανός | «για τη διευκρίνιση του υποκείμενου ενζυμικού μηχανισμού της σύνθεσης της τριφωσφορικής αδενοσίνης»[87] |
Γιένς Κ. Σκου | Δανός | «για την ανακάλυψη ενός ενζύμου μεταφοράς ιόντων, της Na+K+-ATPάσης»[87] | |
1998 | Ουόλτερ Κον | Αμερικανός | «για την ανάπτυξη της θεωρίας συναρτησιοειδούς πυκνότητας (DFT)»[88] |
Τζον Α. Ποπλ | Βρετανός | «για την ανάπτυξη υπολογιστικών μεθόδων στην κβαντική χημεία»[88] | |
1999 | Αχμέντ Χ. Ζιουέλ | Αιγύπτιος/Αμερικανός | «για τις μελέτες του επί των μεταβατικών καταστάσεων των χημικών αντιδράσεων με τη χρήση Φασματοσκοπίας φεμτοδευτερολέπτου»[89] |
2000
ΕπεξεργασίαΈτος | Όνομα | Εθνικότητα | Θέμα |
---|---|---|---|
2000 | Άλαν Τζ. Χίγκερ, Άλαν Τζ. Μακ Ντάιαρμιντ, Χιντέκι Σιρακάουα (白川英樹) | Αμερικανός, Αμερικανός/Νεοζηλανδός, Ιάπωνας | «για την ανακάλυψη και ανάπτυξη των αγώγιμων πολυμερών»[90] |
2001 | Γουίλιαμ Σ. Νόουλς, Ριότζι Νογιόρι (野依良治) | Αμερικανός, Ιάπωνας | «για τις εργασίες τους επί των χειρόμορφα καταλυόμενων αντιδράσεων υδρογόνωσης»[91] |
Κ. Μπάρι Σάρπλες | Αμερικανός | «για την εργασία του επί των χειρόμορφα καταλυομένων αντιδράσεων οξείδωσης»[91] | |
2002 | Κουρτ Βίτριχ, Τζον Μπ. Φεν, Κοΐτσι Τανάκα (田中耕一) | Ελβετός, Αμερικανός, Ιάπωνας | «για την ανάπτυξη μεθόδων ταυτοποίησης και δομικής ανάλυσης βιολογικών μακρομορίων»[92] |
2003 | Πήτερ Άγκρε, Ρόντρικ ΜακΚίνον | Αμερικανοί | «για ανακαλύψεις σχετικά με τα κανάλια στις κυτταρικές μεμβράνες»[93] |
2004 | Ααρών Σικανόβερ, Άβραμ Χέρσκο και Ίργουιν Ρόουζ | Ισραηλινοί, Αμερικανός | «για την ανακάλυψη της απόπτωσης των πρωτεϊνών με τη διαμεσολάβηση της ουβικιτίνης»[94] |
2005 | Ιβ Σοβέν, Ρόμπερτ Χ. Γκραμπς , Ρίτσαρντ Σροκ | Γάλλος, Αμερικανοί | «για την ανάπτυξη της μεθόδου της μετάθεσης στην οργανική σύνθεση»[95] |
2006 | Ρότζερ Κόρνμπεργκ | Αμερικανός | «για την έρευνά του σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο τα κύτταρα αντιγράφουν γενετικές πληροφορίες που χρησιμοποιούνται στον οργανισμό»[96] |
2007 | Γκέραρντ Ερτλ | Γερμανός | «για τη μελέτη των χημικών διαδικασιών σε επιφάνειες στερεών»[97] |
2008 | Οσάμου Σιμομούρα, Μάρτιν Τσόλφι, Ρότζερ Τσιεν | Ιάπωνας, Αμερικανοί | «για την ανακάλυψη και την ανάπτυξη της πράσινης φθορίζουσας πρωτεΐνης, GFP»[98] |
2009 | Βενκατραμάν Ραμακρισνάν, Τόμας Στέιτζ, Αντά Γιόναθ | Βρετανός, Αμερικανός, Ισραηλινή | «για τις μελέτες στη δομή και τη λειτουργία του ριβοσώματος»[99] |
2010
ΕπεξεργασίαΈτος | Όνομα | Εθνικότητα | Θέμα |
---|---|---|---|
2010 | Ρίτσαρντ Χεκ, Εϊ-ίτσι Νεγκίσι, Ακίρα Σουζούκι | Αμερικανός, Ιάπωνας, Ιάπωνας | «για τις διασταυρούμενες συζεύξεις που καταλύονται από παλλάδιο στην οργανική σύνθεση»[100] |
2011 | Νταν Σέχτμαν | Ισραήλ | «για την ανακάλυψη των ημικρυστάλλων (quasicrystals)»[101] |
2012 | Ρόμπερτ Λέφκοβιτς, Μπράιαν Κομπίλκα | Αμερικανοί | «για τη μελέτη των G-πρωτεΐνικών υποδοχέων»[102] |
2013 | Μάρτιν Κάρπλους, Μάικλ Λέβιτ, Άριεχ Ουάρσελ | Αμερικανός/Αυστριακός, Αμερικανός/Νοτιοαφρικάνος, Αμερικανός/Ισραηλινός | «για την ανάπτυξη μοντέλων πολλαπλών κλιμάκων για πολύπλοκα χημικά συστήματα»[103] |
2014 | Έρικ Μπέτζιγκ, Στέφαν Χελ, Ουίλιαμ Έσκο Μούρνερ | Αμερικανός, Γερμανός/Ρουμάνος, Αμερικανός | «για την ανάπτυξη της μικροσκοπίας φθορισμού υψηλής ανάλυσης»[104] |
2015 | Τόμας Λίνταλ, Πολ Λ. Μόντριχ, Αζίζ Σανκάρ | Σουηδός, Αμερικανός, Τούρκος/Αμερικανός | «για τις μηχανιστικές μελέτες τους πάνω στην αποκατάσταση του DNA»[105] |
2016 | Ζαν-Πιερ Σοβάζ, Φρέιζερ Στόνταρτ, Μπεν Φέρινγκα | Γάλλος, Βρετανός/Αμερικανός, Ολλανδός | «για τον σχεδιασμό και τη σύνθεση μοριακών μηχανών»[106] |
2017 | Ζαν Ντυμποσέ, Γιόακιμ Φρανκ, Ρίτσαρντ Χέντερσον | Ελβετός, Γερμανός, Βρετανός | «για την ανάπτυξη κρυοηλεκτρονικής μικροσκοπίας για τον καθορισμό της δομής βιομοριών σε μίγματα σε υψηλή ανάλυση»[107] |
2018 | Φράνσις Άρνολντ, Τζορτζ Π. Σμιθ, Γκρέγκορι Ουίντερ | Αμερικανίδα, Αμερικανός, Βρετανός | «για τις έρευνές τους με τη χρήση της κατευθυνόμενης εξέλιξης για την παραγωγή ενζύμων για νέες χημικές και φαρμακευτικές ουσίες».[108] |
2019 | Τζον Γκούντεναφ, Μ. Στάνλεϊ Γουίτινγκαμ, Ακίρα Γιοσίνο | Γερμανοαμερικανός, Βρετανοαμερικανός, Ιάπωνας | «για την ανάπτυξη των μπαταριών με ιόντα λιθίου»[109] |
2020-2029
ΕπεξεργασίαΈτος | Όνομα | Εθνικότητα | Θέμα |
---|---|---|---|
2020 | Εμμανουέλ Σαρπαντιέ, Τζένιφερ Α. Ντούντνα | Γαλλίδα, Αμερικανίδα | "για την ανάπτυξη μιας μεθόδου τροποποίησης των γονιδίων"[110] |
2021 | Μπένιαμιν Λιστ, Ντέιβιντ ΜακΜίλαν | Γερμανός, Βρετανός | "για την ανάπτυξη της ασύμμετρης οργανικής κατάλυσης"[111] |
2022 | Καρολάιν Ρ. Μπερτότσι, Μόρτεν Μέλνταλ, Κ. Μπάρι Σάρπλες | Αμερικανίδα, Δανός, Αμερικανός | "για την ανάπτυξη της κλικ χημείας και της βιοορθογωνικής χημείας"[112] |
2023 | Μουντζί Γκ. Μπαγουέντι, Λούις Ε. Μπρους, Αλεξέι Ι. Εκίμοφ | Αμερικανοί, Ρώσος | «για την ανακάλυψη και τη σύνθεση κβαντικών κουκκίδων»[113] |
2024 | Ντέιβιντ Μπέικερ | Αμερικανός | "για τον υπολογιστικό σχεδιασμό πρωτεϊνών"[114] |
Ντέμης Χασάμπης | Βρετανός | “για την πρόβλεψη της δομής των πρωτεϊνών” | |
Τζον Μ. Τζάμπερ | Αμερικανός |
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1901». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1902». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1903». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1904». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1905». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1906». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1907». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1908». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1909». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1910». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1911». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ 12,0 12,1 «The Nobel Prize in Chemistry 1912». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1913». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1914». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1915». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1918». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1920». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1921». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1922». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1923». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1925». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1926». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1927». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1928». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1929». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1930». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1931». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1932». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1934». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1935». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1936». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1937». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1938». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ 34,0 34,1 «The Nobel Prize in Chemistry 1939». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1943». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1944». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1945». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ 38,0 38,1 «The Nobel Prize in Chemistry 1946». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1947». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1948». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1949». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1950». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1951». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1952». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1953». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1954». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1956». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1957». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1958». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1959». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1960». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1961». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1962». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1963». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1964». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ 56,0 56,1 «The Nobel Prize in Chemistry 1965». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1967». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1968». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1969». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1970». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1971». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ 62,0 62,1 «The Nobel Prize in Chemistry 1972». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1973». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1974». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ 65,0 65,1 «The Nobel Prize in Chemistry 1975». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1976». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1977». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1978». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1979». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ 70,0 70,1 «The Nobel Prize in Chemistry 1980». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1981». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1982». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1983». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1984». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1985». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1986». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1987». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1988». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1989». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1990». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1991». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1992». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1993». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1994». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1995». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1996». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ 87,0 87,1 «The Nobel Prize in Chemistry 1997». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ 88,0 88,1 «The Nobel Prize in Chemistry 1998». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1999». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 2000». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ 91,0 91,1 «The Nobel Prize in Chemistry 2001». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 2002». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 2003». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 2004». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 2005». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 2006». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 2007». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 2008». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 2009». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2009.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 2010». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2010.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 2011». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2011.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 2012». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2012.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 2013». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2013.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 2014». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2014.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 2015». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 2016». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2016.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 2017». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Σε τρεις επιστήμονες το Νόμπελ Χημείας -Δεύτερη γυναίκα που τιμάται μέσα σε δύο ημέρες, iefimerida.gr, 3-10-2018.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 2019». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2019.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 2020». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 2021». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2021.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 2022». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2022.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 2023». NobelPrize.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2023.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 2024». NobelPrize.org (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Οκτωβρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2024.