Βραγκανιώτικα Κέρκυρας
Συντεταγμένες: 39°28′1.9″N 19°54′45.0″E / 39.467194°N 19.912500°E
Τα Βραγκανιώτικα είναι οικισμός της νότιας Κέρκυρας στα Επτάνησα.[1][2]
| Βραγκανιώτικα | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Ιόνιων Νήσων |
| Περιφερειακή Ενότητα | Κέρκυρας |
| Δήμος | Νότιας Κέρκυρας |
| Δημοτική Ενότητα | Κορισσίων |
| Γεωγραφία | |
| Υψόμετρο | 44 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 490 80 |
| Τηλ. κωδικός | 26610 |
Γενικά - Ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία
Τα Βραγκανιώτικα βρίσκονται στο νότιο τμήμα της Κέρκυρας σε υψόμετρο 45 μέτρα[1] και ανήκουν στο Δήμο Νότιας Κέρκυρας ενώ απέχουν περίπου στα 24 χλμ. Ν. από το κέντρο της πόλης της Κέρκυρας και 19 χλμ. Δ.-ΒΔ. από την Λευκίμμη (έδρα του δήμου).
Αναφέρονται στο βιβλίο "Πρακτωρίας Λεύχημου ..." του Χρυσικόπουλου Μιχάλη τα παρακάτω: "Βραγκανιώτικα (στα): Οικισμός τέως κοινότητας Χλομοτιανών, Δήμος Μελιτιαίων.Τα επώνυμα των κατοίκων του οικισμού δηλώνουν μάλλον την Αρβανίτικη προέλευση. Σύμφωνα με το Φρειδερίκο Αλβανά και κατόπιν επιδείξεως σχετικού συμβολαίου του έτους 1373 από τον κόμη Π. Τριβόλη φαίνεται ότι η περιοχή κατοικήθηκε από Ηπειρώτες εθελόδουλους Βαγενίτες, γεωργούς από τη Βαγεν(ι)ετιά". Ο ίδιος συγγραφέας συμπεραίνει ότι το όνομα του χωριού οφείλεται στους παραπάνω εθελόδουλους Ηπειρώτες με παραφθορά αρχικά σε Βαγενιώτικα, Βρακανιώτικα και Μπρακανιώτικα [3].
Στο διπλανό χωριό του Ζυγονού συναντάται στις πράξεις του Μοναστηριώτη Κωνσταντίνου στις 27 Ιουνίου 1512 ό Ιωάννης Βαγενίτης. Με το όνομα αυτό Βαγενετία ονομαζόταν μεταξύ 7ου και 15ου αιώνα η περιοχή της Ηπείρου μεταξύ Αχέροντος, Δέλβινου, Χιμάρας και Ιωαννίνων.[4] Η μαζική αυτή εγκατάσταση των παραπάνω εθελόδουλων προς την Κέρκυρα ξεκινά από τις αρχές του 13ου αιώνα.[5] «... Βαγενῖται (homines vageniti) ἐκ τοῦ ὀνόματος τῆς χώρας, ἐξ ἧς ὡρμῶντο, ... καὶ οὐχὶ ... τὸ οἰκογενειακὸν ἐπώνυμον Βαγιονίτης ...».[6] Μια άλλη εκδοχή σχετικά με το όνομα του οικισμού είναι να προήλθε από το επώνυμο Βραγανιώτης που συναντάται στην Κέρκυρα ίσως και πιο πριν από το έτος 1386. Ο κόμης Νικόλαος Βραγανιώτης είναι ένας από τους πέντε πρεσβευτές που έστειλαν οι Κερκυραίοι στη Βενετία μετά την αποδοχή παραχώρησης του νησιού σ’ αυτήν για διαπραγματεύσεις.[7] Στις αρχές του 16ου αιώνα είναι γνωστός ο νοτάριος Βρακανιώτης ή Βραγιανίτης Ιερέας Πέτρος. Οι κάτοικοι του παλαιότερα ταλαιπωρήθηκαν ιδιαίτερα από την ελονοσία που μάστιζε γενικά τις περιοχές του κάμπου γύρω από τη λίμνη Κορισσίων.Σχετική με την ελονοσία που ταλαιπώρησε το χωριό είναι και η φράση «θα βρακανιάσεις», θα χλομιάσεις, δηλαδή θα αποκτήσεις χρώμα κιτρινοπράσινο, θα μοιάσεις με τους βρακανιώτες ή η κατάρα «να βρακανιάσεις». Οι ντόπιοι λένε βρακανιά μέχρι σήμερα τη χλομάδα, την ελονοσία. Έτσι μπορεί να σταθεί και η ερμηνεία του ονόματος του χωριού από τη σλάβικη λέξη vrag που σημαίνει ο εχθρός, εξελληνισμένα βράγκα. Με το όνομα αυτό αποκαλούσαν οι ντόπιοι την ελονοσία. Θα προσθέσουμε μία ακόμη εκδοχή περί του ονόματος του χωριού, ίσως την απλούστερη και ισχυρότερη, από το επώνυμο Βάραγκας και Βαραγκανιώτικα τα υποστατικά του. Οι Βάραγκοι φαίνεται να κατοικούν στο διπλανό χωριό του Αγίου Ματθαίου πριν το 16ο αιώνα. Στις γαμήλιες πράξεις των Πρωτοπαπάδων της νήσου Κέρκυρας ο οικισμός το δεύτερο μισό του 17ου αιώνα συναντάται με τα ονόματα Μπεργανιώτες, Μπεργανώτες και Μπραγανιώτες[8] ενώ από τον πρωτόπαπα Σπυρίδωνα Βούλγαρη το 1753 αναφέρεται με το όνομα Μπαγανιώτες[9].
Διοικητικά στοιχεία Επεξεργασία
Ως οικισμός αναφέρεται επίσημα το 1866 στο ΦΕΚ 9Α - 28/01/1866 να προσαρτάται στον τότε δήμο Μελιτειέων.[10] Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης και την τροποποίησή του Κλεισθένης Ι, μαζί με το Κάτω Σπήλαιο, τη Μεσογγή και τα Χλοματιανά αποτελούν την κοινότητα Χλοματιανών[11] που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Μελιτειέων του δήμου Νότιας Κέρκυρας και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει πληθυσμό 182 κατοίκους[12].
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 38. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 212.
- ↑ «Δημοτική ενότητα Μελιτειέων». Δήμος Νότιας Κέρκυρας. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2023.
- ↑ Στούπης Σπύρος, Οι «Ξένοι» εν Κερκύρα, σελ. 84, σημ. 5
- ↑ Παπυρος Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό, σελ. 1564
- ↑ Στούπης Σπύρος, Οι «Ξένοι» εν Κερκύρα, σελ.60
- ↑ Ρωμανός Ιωάννης, Έργα, Δημόσια Κερκυραϊκή πράξις, σελ. 119
- ↑ Κατσαρού Σπύρου, Ιστορία της Κέρκυρας, σελ. 235
- ↑ Κόλλας Β. Χαρίλαος, Χώρος και πληθυσμός της Κέρκυρας του 17ου αιώνα, σελ. 47
- ↑ Καπάδοχος Χρ. Δημήτριος, Ναοί και Μοναστήρια Κέρκυρας – Παξών και Οθωνών στα μέσα του ΙΗ΄ αιώνα σελ. 144
- ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2023.
- ↑ «Τράπεζα Πληροφοριών Νομοθεσίας: e-nomothesia.gr».
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011 Αρχειοθετήθηκε 2021-10-04 στο Wayback Machine.», σελ. 10676 (σελ. 202 του pdf)