Άγιος Δανιήλ Κατουνακιώτης ο Σμυρναίος
Ο Άγιος Δανιήλ Κατουνακιώτης ο Σμυρναίος (Σμύρνη, 1846 - Άγιο Όρος, 8 Σεπτεμβρίου 1929)[1] ήταν Έλληνας Ορθόδοξος Μοναχός που έζησε στο Άγιο Όρος. Η κατάταξή του ως Αγίου της Ορθοδόξου Εκκλησίας πραγματοποιήθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως το 2020. Η μνήμη του τιμάται στις 7 Σεπτεμβρίου.[2][3]
| Άγιος Δανιήλ Κατουνακιώτης ο Σμυρναίος | |
|---|---|
| Γέννηση | 1846 Σμύρνη |
| Κοίμηση | 8 Σεπτεμβρίου 1929 (83 ετών) Άγιο Όρος |
| Τιμάται από | Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία |
| Αγιοκατάταξη | 9 Μαρτίου 2020 από το Οικουμενικό Πατριαρχείο |
| Εορτασμός | 7 Σεπτεμβρίου |
| δεδομένα () | |
Βίος Επεξεργασία
Πρώτα χρόνια Επεξεργασία
Γεννήθηκε στη Σμύρνη το έτος 1846. Ήταν ο μικρότερος γιος πολύτεκνης οικογένειας και αποφοίτησε αριστούχος από την Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης, το μορφωτικό ίδρυμα της ελληνικής κοινότητας της Σμύρνης, ένα από τα σημαντικότερα της εποχής για τον Ελληνισμό.[4][5]
Από τα 19 του έτη έχοντας διάθεση να μονάσει επισκέφθηκε στην αρχή, μετά από συμβουλή του Αγιοταφίτη πνευματικού του, διάφορες μονές στην Πελοπόννησο και στα νησιά Ύδρα, Τήνο, Πάρο και Ικαρία, όπου γνώρισε σπουδαίους και φημισμένους για την αγιότητά τους Γέροντες.[6]
Μονή Αγίου Παντελεήμονος: διακονία και εκδίωξη από τους Ρώσους Επεξεργασία
Αποφασιστική ήταν η συνάντησή του στην Πάρο με τον όσιο Αρσένιο της Πάρου, ο όποιος στην παράκληση του νεαρού Δημητρίου να μείνει και να ασκητεύσει κοντά του, του συνέστησε να μεταβεί στο περιώνυμο τότε και ακμάζον κοινόβιο του Αγίου Παντελεήμονος στο Άγιον Όρος. Στη Μονή Αγίου Παντελεήμονος εκάρη μοναχός το 1866, απολαμβάνοντας μεγάλη αγάπη και εκτίμηση από τον Έλληνα ηγούμενο της Μονής και τους άλλους, κατά πλειοψηφία Έλληνες μοναχούς. Ο μοναχός Δανιήλ, την περίοδο αυτή διακονούσε ως γραμματέας της Μονής.
Η περίοδος όμως εκείνη χαρακτηρίζεται από τα ρωσικά σχέδια του Πανσλαβισμού. Ο Πανσλαβισμός αποτέλεσε εργαλείο του Ρωσικού επεκτατισμού στην εξωτερική πολιτική που επεκτεινόταν και στις εκκλησιαστικές δικαιοδοσίες. Απλώθηκε μάλιστα και στο Άγιο Όρος. Ειδικότερα, την περίοδο 1874-1875 οι Ρώσοι μοναχοί προσπαθούσαν να ελέγξουν τη διοίκηση της Μονής Αγίου Παντελεήμονος με αποτέλεσμα να ανακύψουν φιλονικίες και εντάσεις. Έτσι οι ελληνικής καταγωγής μοναχοί αποχώρησαν, ανάμεσα σε αυτούς και ο μοναχός Δανιήλ που μετέβη στη Μικρά Αγία Ἄννα.[7]
Αποστολή στη Θεσσαλονίκη Επεξεργασία
Ο Δανιήλ εκλήθη στο Οικουμενικό Πατριαρχείο για εξηγήσεις και τιμωρήθηκε άδικα με οριστική απομάκρυνση από το Άγιο Όρος. Εστάλη στον Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ιωακείμ (τον μετέπειτα Οικ. Πατριάρχη) ο οποίος αναγνωρίζοντας την αδικία, του πρότεινε να μείνει σε μονή της Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης. Έτσι ο Δανιήλ επέλεξε τη Μονή Αγίας Αναστασίας Φαρμακολύτριας στα Βασιλικά Θεσσαλονίκης. Εκεί ο Δανιήλ συνεισέφερε τα μέγιστα στην πνευματική ανόρθωση της Μονής με την εισαγωγή του αγιορείτικου τυπικού στη νηστεία και στις ακολουθίες, και κέρδισε την αγάπη όλων. Εφόσον είχε επιτευχθεί από τους Ρώσους μοναχούς η εκρώσσιση της Ιεράς Μονής Παντελεήμονος και είχε επικυρωθεί με Πατριαρχικό Σιγίλλιο η εκλογή του Ρώσου Ηγουμένου Μακαρίου, ανακλήθηκε η εξορία του Δανιήλ. Αυτό σήμαινε ότι μπορούσε να επανέλθει στο Άγιον Όρος, αλλά όχι στη Μονή Παντελεήμονος.[8][9]
Επιστροφή στο Άγιον Όρος Επεξεργασία
Επιστρέφοντας στο Άγιον Όρος παρέμεινε για πέντε περίπου έτη στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου, όπου συνέβη η θαυματουργική θεραπεία του από τον κολικό νεφρού που τον ταλαιπωρούσε συχνά. Εστάλη από τη Μονή Βατοπαιδίου στην πατρίδα του, τη Σμύρνη, για να διευθετήσει υποθέσεις του εκεί μετοχίου της Μονής. Παρέμεινε στη Σμύρνη εννέα μήνες και τόσο πολύ εκτιμήθηκε από τον τότε μητροπολίτη Σμύρνης Μελέτιο, ώστε του έγινε η πρόταση να μείνει εκεί και να χειροτονηθεί επίσκοπος βοηθός του. Ο Δανιήλ όμως αρνήθηκε, καθώς επιθυμούσε την ησυχαστική ζωή, και έτσι επέστρεψε στο Άγιο Όρος. Το 1881 δημιούργησε στα Κατουνάκια του Αγίου Όρους την καλύβη του, η οποία υπήρξε το θεμέλιο για το σημερινό ησυχαστήριο της αδελφότητας των Δανιηλαίων.[10]
Ο Άγιος Δανιήλ άσκησε την τέχνη της αγιογραφίας και την παρέδωσε στην αδελφότητα, η οποία την ασκεί μέχρι σήμερα. Όμως περισσότερο έχουν μείνει ιστορικές οι πραγματείες, οι μελέτες και οι εκατοντάδες επιστολές του που αντιμετωπίζουν με σύνεση και πατερική κατοχύρωση, σοβαρά πνευματικά και θεολογικά ζητήματα.[11]
Ο Άγιος Δανιήλ, συνδεόταν πνευματικά με τον Άγιο Νεκτάριο - με τον οποίο μάλιστα διατηρούσε αλληλογραφία-, με τον όσιο Γέροντα Φιλόθεο Ζερβάκο, τη Γερόντισσα Θεοδοσία, Ηγουμένη της Ιεράς Μονής Κεχροβουνίου της Τήνου, με τον λογοτέχνη Αλέξανδρο Μωραϊτίδη (αργότερα Μοναχό Ανδρόνικο), τον οποίον ο Άγιος Δανιήλ βοήθησε στον μοναχικό του προσανατολισμό και με πολλές άλλες πνευματικές μορφές της εποχής του.[12][13]
Εκοιμήθη στις 8 Σεπτεμβρίου του 1929, εορτή του Γενεθλίου της Θεοτόκου.[14]
Αγιοκατάταξη Επεξεργασία
Στις 20 Οκτωβρίου 2019 και ευρισκόμενος στις Καρυές του Αγίου Όρους, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος ανήγγειλε ότι επίκειται η επίσημη αγιοκατάταξη του Γέροντος Δανιήλ Κατουνακιώτου.[15] Η αναγγελία αυτή έγινε πράξη στις 9 Μαρτίου 2020, όταν η Αγία και Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου προέβη στην αναγραφή του στο Αγιολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας με Πατριαρχική και Συνοδική Πράξη,[16] όπου αναγράφεται:
«ἡ Ἁγία καί Ἱερά Σύνοδος, ἀποδεχθεῖσα εἰσήγησιν τῆς Κανονικῆς Ἐπιτροπῆς, ἀνέγραψεν εἰς τό Ἁγιολόγιον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας Δανιήλ τόν Κατουνακιώτην, ἐκ Σμύρνης ὁρμώμενον, ἄξιον καί γνήσιον συνεχιστήν τοῦ ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου καί τῶν λοιπῶν ὁσίων Κολλυβάδων πατέρων, συγγραφέα ἡδέων πνευματικῶν πονημάτων, φίλον ἐκλεκτόν τοῦ ἁγίου καί θαυματουργοῦ Ἱεράρχου Νεκταρίου Ἐπισκόπου Πενταπόλεως, μέντορα τῆς μέχρι σήμερον διαφυλασσούσης τήν παράδοσιν καί τάς παρακαταθήκας αὐτοῦ περιπύστου καί καλλικελάδου ἱερᾶς Ἀδελφότητος τῶν Δανιηλαίων (ἡμέρα τῆς ἐτησίας ἱερᾶς μνήμης αὐτοῦ ἡ 7η μηνός Σεπτεμβρίου)».
Πνευματικός του εγγονός του ήταν ο Γέροντας Δανιήλ (1931-2022), από τους σημαντικότερους ψάλτες του Αγίου Όρους, κατά κόσμον Βασίλειος Γρανδίκης.[17]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ "Ο Άγιος Δανιήλ Κατουνακιώτης ο Σμυρναίος", 09.03.2020, ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ
- ↑ "Ανακοινωθέν για την πρώτη ημέρα των εργασιών της Αγίας και Ιεράς Συνόδου (9 Μαρτίου 2020)", 09.03.2020, ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ "ΕΚΤΑΚΤΟ: Αγιοκατατάξεις Οσίων Γερόντων Ιωσήφ του Ησυχαστού- Δανιήλ Κατουνακιώτη- Εφραίμ Κατουνακιώτη", 09.03.2020, ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ
- ↑ Α.Σ.Αναστασιάδης, «Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης», Μικρασιατικά χρονικά, τομ. 1(1938), σελ.90-115
- ↑ Λήδα Ιστικοπούλου, «Ευαγγελική Σχολή: Τα ταραγμένα χρόνια 1914-1922», Μικρασιατικά χρονικά, τομ.22(2007),σελ.109-135
- ↑ «ΓΕΡΩΝ ΔΑΝΙΗΛ ΚΑΤΟΥΝΑΚΙΩΤΗΣ (1846-1929). "Ο σοφός και διακριτικός αγιορείτης Γέροντας» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 3 Νοεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2019.
- ↑ Μητροπολίτης Γουμενίσσης Δημήτριος, Εξηγήσεις και επεξηγήσεις εκκλησιαστικής ιστορίας και δεοντολογίας για το Ουκρανικό, 12/10/2019
- ↑ Γέρ. Δανιήλ Κατουνακιώτης (1846- 8 Σεπτεμβρίου 1929): Η εγκαταβίωση στο Άγ. Όρος - Πεμπτουσία
- ↑ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΔΑΝΙΗΛ ΚΑΤΟΥΝΑΚΙΩΤΟΥ, Ἀγγελικός Βίος, ἐκδ. Μοναστικῆς Ἀδελφότητος Δανιηλαίων, Ἅγιον Ὄρος – Θεσσαλονίκη 1981
- ↑ «Γέρων Δανιήλ Κατουνακιώτης (1846-1929): 80 χρόνια από την οσιακή κοίμησή του (μέρος 2ο)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2019.
- ↑ «Γέρων Δανιήλ Κατουνακιώτης (1846-1929): 80 χρόνια από την οσιακή κοίμησή του (μέρος 1ο)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2019.
- ↑ Γέροντος Δανιήλ Κατουνακιώτου Επιστολή στηρίξεως σε ευσυνείδητο φοιτητή της Θεολογίας - diakonima.gr
- ↑ Δανιήλ ὁ Κατουνακιώτης, Σύγχρονες Ἁγιορείτικες Μορφές 4, ἐκδ. Ἱ. Μ. Παρακλήτου, Ὠρωπός Ἀττικῆς 1979 [2α ἔκδοσις].
- ↑ Δανιήλ ὁ Κατουνακιώτης, Σύγχρονες Ἁγιορείτικες Μορφές 4, ἐκδ. Ἱ. Μ. Παρακλήτου, Ὠρωπός Ἀττικῆς 1979 [2α ἔκδοσις].
- ↑ Άγιον Όρος: Τέσσερις νέες αγιοκατατάξεις ανήγγειλε ο Οικουμενικός Πατριάρχης, 21.10.2019, ΤΟ ΒΗΜΑ
- ↑ «Οικουμενικό Πατριαρχείο: Ανακοινωθέν για την πρώτη ημέρα των εργασιών της Αγίας και Ιεράς Συνόδου (9 Μαρτίου 2020), ec-patr.org». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2020.
- ↑ Newsroom (21 Οκτωβρίου 2022). «Πέθανε ο Γέροντας Δανιήλ του Αγίου Όρους | ΣΚΑΪ». www.skai.gr. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2022.