Υψηλή Γέφυρα Σερβίων
Συντεταγμένες: 40°13′58″N 21°58′26″E / 40.23278°N 21.97389°E
Η Υψηλή Γέφυρα Σερβίων είναι μία από τις μακρύτερες γέφυρες στην Ελλάδα, μήκους 1.372 μέτρων. Η γέφυρα αποτελεί τμήμα της Εθνικής Οδού Κοζάνης - Λάρισας και βρίσκεται 15 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Κοζάνης και 7 χιλιόμετρα βορειοδυτικά των Σερβίων. Είναι η μία από τις δύο γέφυρες της λίμνης, μαζί με την γέφυρα του Ρυμνίου, η οποία βρίσκεται νοτιοδυτικά κοντά στην Αιανή και είναι μικρότερη σε μήκος (615 μέτρα).
| Υψηλή Γέφυρα Σερβίων | |
|---|---|
 | |
| Μεταφέρει | 1 λωρίδα ανά κατεύθυνση, της Εθνικής Οδού 3, μέρος της Ευρωπαϊκής Οδού 65 |
| Διασχίζει | Τεχνητή λίμνη Πολυφύτου |
| Τοποθεσία | Σέρβια, Νομός Κοζάνης, Ελλάδα |
| Ιδιοκτήτης | Ελληνικό Δημόσιο |
| Χαρακτηριστικά | |
| Σχέδιο | γέφυρα δρόμου |
| Συνολικό μήκος | 1.372 μέτρα |
| Πλάτος | 13,5 μέτρα |
| Σχεδιαστής | Ρικάρντο Μοράντι |
| Μηχανική σχεδίαση από | Ηλίας Σωτηρόπουλος και συνεργάτες |
| Κατασκευάστηκε από | Κοινοπραξία Ξ.Ε.Κ.Τ.Ε. Α.Ε. / ΣΚΑΠΑΝΕΥΣ Α.Ε. |
| Αρχή κατασκευής | 1972 |
| Τέλος κατασκευής | 1975 |
| Κόστος | 320.000.000 δραχμές - Σημερινή αξία 39.460.000 ευρώ |
| Άνοιξε | Τα εγκαίνια έγιναν στις 6 Νοεμβρίου 1976 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Ιστορία Επεξεργασία
Το έργο δημοπρατήθηκε στις 16 Μαρτίου 1972 και κατασκευάσθηκε από την κοινοπραξία Ξ.Ε.Κ.Τ.Ε. Α.Ε. - ΣΚΑΠΑΝΕΥΣ Α.Ε. Τη μελέτη του έργου εκπόνησε το Τμήμα Μελετών της Ξ.Ε.Κ.Τ.Ε. Α.Ε., συνεργαζόμενο με τον καθηγητή Ρικάρντο Μοράντι, ενώ τη γεωτεχνική μελέτη του έργου εκπόνησε το Τεχνικό Γραφείο Γεωτεχνικών Μελετών «Ηλίας Σωτηρόπουλος και Συνεργάται». Εγκαινιάστηκε στις 6 Νοεμβρίου 1976, όταν δημιουργήθηκε η τεχνητή λίμνη του Πολυφύτου, στον ποταμό Αλιάκμονα. Τα έργα για την κατασκευή της ξεκίνησαν το 1972 και δόθηκε σε χρήση το 1975.[1]
Προβλήματα στατικότητας Επεξεργασία
Στις αρχές του 2020, μετά από οπτικό έλεγχο της γέφυρας που διενήργησε ο Στέργιος Μητούλης, καθηγητής του Πανεπιστημίου του Σάρεϊ, Αγγλίας, διαπιστώθηκε ότι με το πέρασμα του χρόνου, τις περιβαλλοντικές καταπονήσεις και τα φορτία που δέχθηκε η γέφυρα, η ασφάλεια της κατασκευής έχει μειωθεί και για αυτό το λόγο λήφθηκαν περιοριστικά μέτρα κυκλοφορίας των οχημάτων.[2][3]
Ο καθηγητής Μητούλης εξήγησε ότι οι πρόβολοι της γέφυρας έχουν μετακινηθεί κατακόρυφα προς τα κάτω και δεν συνδέονται καλά με το κατάστρωμά της, με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος να πέσουν[4]. Ως άμεσο μέτρο αντιμετώπισης του προβλήματος ο καθηγητής πρότεινε να συνδεθούν τα κομμάτια της γέφυρας με τους προβόλους, αν και η αποτροπή της κατακόρυφης μετακίνησης τους είναι μάλλον αδύνατη χωρίς επιπλέον μέτρα ανάσχεσης.[2]
Προηγούμενες επιθεωρήσεις της γέφυρας είχαν γίνει από το αρμόδιο Υπουργείο το 1995, κατόπιν σεισμού, καθώς και το 2012 από ιδιώτες χωρίς να βρεθεί κάτι ανησυχητικό. Σε μια προσπάθεια να δημοπρατηθεί μελέτη αποκατάστασης της γέφυρας το 2015 και το 2016, η αρμόδια υπηρεσία αναζήτησε στοιχεία για τα τεχνικά χαρακτηριστικά της γέφυρας τα οποία όμως δεν βρέθηκαν στα αρχεία κανενός φορέα.[3]
Από 1 Ιανουαρίου του 2023, δύο Ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα χρηματοδοτούμενα από την Ε.Ε (Horizon Europe)[5] [6], αξιοποιούν την συγκεκριμένη γέφυρα σαν πιλοτική εφαρμογή και διερευνούν τις επιπτώσεις της φθοράς της γέφυρας στην αντοχή της. Παράλληλα, αξιολογούνται πιθανές επιπτώσεις στην τοπική κοινωνία και οικισμούς. Τα δύο πιλοτικά των ερευνητικών προγραμμάτων διευθύνει ο καθηγητής Μητούλης, του πανεπιστημίου Μπέρμιγχαμ, Αγγλίας, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας.
Έναρξη εργασιών Επεξεργασία
Στις αρχές Μαρτίου του 2023 ξεκίνησαν οι εργασίες αποκατάστασης][7] της υψηλής γέφυρας Σερβίων, εργασίες που αναμένονται να ολοκληρωθούν εντός του επόμενου διμήνου, οπότε και αναμένεται να συνεχιστεί η ελεύθερη κυκλοφορία των οχημάτων.
Οι εργασίες αφορούν σε πολύ εξειδικευμένες τεχνικές παρεμβάσεις μεγάλης ισχύος που θα ενισχύσουν την αντοχή της γέφυρας σε δύο αρθρώσεις της, όπου εντοπίστηκαν σημαντικές ζημιές.
Οι ζημιές αφορούν σε σοβαρές ρωγμές που διαπιστώθηκαν κατά την εκτεταμένη και αναλυτική με ειδικό εξοπλισμό και τεχνική επιθεώρηση που πραγματοποίησαν το φθινόπωρο της περασμένης χρονιάς, ο μηχανικός της Εγνατίας οδού Α.Ε., Παναγιώτης Πανέτσος με τον καθηγητή του ΑΠΘ, Κωνσταντίνο Κατάκαλο. Οι εξειδικευμένες εργασίες που γίνονται αποσκοπούν στην περαιτέρω ενίσχυση της αντοχής της γέφυρας στα επίμαχα σημεία των ρωγμών. Κατά τη διάρκεια των εργασιών διαπιστώθηκε πως στον 6ο πρόβολο της γέφυρας, στο ρεύμα από Σέρβια προς Κοζάνη, σε σημείο της ρωγμής, στο πιο αδύνατο σημείο υπήρχε μεγαλύτερο βάθος. Στον καθαρισμό του τσιμέντου για να βρεθεί ένας τένοντας -συρματόσχοινο- διαπιστώθηκε ότι αυτός έχει οξειδωθεί κατά 15 πόντους. Συνολικά δύο από τους τέσσερις εσωτερικούς τένοντες -συρματόσχοινα- του 6ου προβόλου της γέφυρας στο ένα ρεύμα κυκλοφορίας, έχουν σημαντικές φθορές, έχοντας οξειδωθεί σε πολύ μεγάλο ποσοστό, άνω του 50%. Έτσι το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο από το αρχικό, αφού πλέον υπάρχουν δυο τένοντες φθαρμένοι και η εξωτερική τους ενίσχυση απαιτεί επιπλέον παρεμβάσεις, πέρα από την εφαρμογή εξωτερικής προέντασης, που δεν ήταν προβλέψιμες στη μελέτη.
Σύμφωνα με την μελέτη, η αντιμετώπιση της ρωγμής στο συγκεκριμένο σημείο, προέβλεπε την τοποθέτηση ενός εξωτερικού τένοντα -συρματόσχοινου- προκειμένου αυτός να “δέσει και να ασφαλίσει” την κατασκευή από τη μία και την άλλη πλευρά. Για την τοποθέτηση του συγκεκριμένου εξωτερικού τένοντα ήταν βασικό να εντοπιστούν τα σημεία που βρίσκονται οι εσωτερικοί τένοντες, ώστε κατά την εγκατάστασή του να μην “τραυματιστεί” κάποιος εξ αυτών.
Κατά τη διαδικασία εντοπισμού των θέσεων τους, διαπιστώθηκε πως δύο από αυτούς είχαν σημαντικές φθορές, γεγονός που ανησύχησε τους εμπλεκόμενους του έργου με αποτέλεσμα να εισηγηθούν προς την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας τη λήψη πρόσθετων προληπτικών μέτρων ασφαλείας για όσο χρονικό διάστημα διαρκέσουν οι εργασίες αποκατάστασης του προβλήματος.
Το πρόβλημα αυτό δεν είχε εντοπιστεί αρχικά, τον περασμένο Σεπτέμβριο, όταν έγιναν οι αυτοψίες ώστε να βρεθεί ο τρόπος με τον οποίον θα ενισχυθεί η γέφυρα στα επίμαχα σημεία μεταξύ του πέμπτου και του έκτου βάθρου.
Με την έναρξη όμως των εργασιών οι τεχνικοί διαπίστωσαν το πρόβλημα αυτό και έτσι εκτάκτως πραγματοποιήθηκε σύσκεψη μεταξύ των μελετητών και των τεχνικών υπηρεσιών της περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας όπου αποφασίστηκε η άμεση απαγόρευση φορτηγών και λεωφορείων άνω των 3,5 τόνων και όριο ταχύτητας τα 40 χλμ/ώρα, στην υψηλή Γέφυρα Σερβίων μέχρι την ολοκλήρωση των εργασιών.
Ολική απαγόρευση κυκλοφορίας Επεξεργασία
Στις 16 Μαρτίου 2023 η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας ανακοίνωσε [8] την ολική απαγόρευση κυκλοφορίας στην Υψηλή Γέφυρα Σερβίων, επειδή οι μετρήσεις έδειξαν πως οι ρωγμές που έχει η γέφυρα μεγαλώνουν μέρα με την ημέρα. Γι'αυτό οι αρχές έκριναν πως δεν είναι ασφαλής η διέλευση ούτε των ΙΧ αυτοκινήτων και των οχημάτων βάρους μικρότερου των 3,5 τόνων που επιτρεπόταν τη τελευταία εβδομάδα.
Η ολική απαγόρευση κυκλοφορίας θα παραμείνει σε ισχύ έως ότου ολοκληρωθούν οι εργασίες επισκευής.
Τελευταία επιθεώρηση της Γέφυρας Επεξεργασία
Σύμφωνα με τον κ. Κατάκαλο, οι ζημιές που προκαλούν εντύπωση για την έντασή τους, προκλήθηκαν πριν από πολλά χρόνια εξαιτίας ισχυρών πιέσεων, που ασκήθηκαν στα σημεία αυτά και ξεπέρασαν τοπικά τους 350 τόνους.
Αξίζει να αναφερθεί ότι η τελευταία επιθεώρηση της γέφυρας, έγινε το 1995 μετά τον σεισμό του Μάιου, 6,6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, ενώ μετά τις εργασίες επισκευής των σοβαρών ρωγμών, θα ακολουθήσει μεγάλη συνολική συντήρηση της Υψηλής Γέφυρας Σερβίων.
Λειτουργούσε αδιάκοπα από το 1975 έως το 2023 όπου έκλεισε για εργασίες συντήρησης Επεξεργασία
Η υψηλή γέφυρα Σερβίων, με συνολικό μήκος 1.372 μέτρων, κατασκευάστηκε στη δεκαετία του 1970, ταυτόχρονα με τη δημιουργία της τεχνητής λίμνης του Πολυφύτου και αποτελεί τμήμα της εθνικής οδού Λάρισας - Κοζάνης. Τέθηκε για πρώτη φορά στην κυκλοφορία το 1975 και είναι η δεύτερη μεγαλύτερη γέφυρα της Ελλάδας, πίσω από αυτή του Ρίου-Αντιρρίου.
Επαναλειτουργία Επεξεργασία
Στις 3 Ιουνίου 2023, μετά από 79 ημέρες που ίσχυε η ολική απαγόρευση κυκλοφορίας στην Υψηλή Γέφυρα Σερβίων, δόθηκε ξανά σε κυκλοφορία, με εναλλακτική μονοδρόμηση, μόνο για τα ΙΧ επιβατικά αυτοκίνητα και για κάθε είδους οχήματος με μεικτό βάρος μικρότερο των 3,5 τόνων. Η ρύθμιση της κυκλοφορίας γίνεται με τους υφιστάμενους φωτεινούς σηματοδότες που έχουν τοποθετηθεί στις δύο πλευρές της γέφυρας.
Τα μεγαλύτερα φορτηγά και λεωφορεία θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούν τις εναλλακτικές διαδρομές, έως ότου ολοκληρωθούν οι εργασίες επισκευής. Αυτές αναμένονται να ολοκληρωθούν μέσα στον Ιούνιο, ώστε στη συνέχεια να απομακρυνθούν τα φανάρια και να δοθεί η γέφυρα σε κυκλοφορία για όλα τα οχήματα.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 0. «Η ιστορία της υψηλής γέφυρας Σερβίων, του σπουδαίου έργου που αποτελούσε για δεκαετίες στοιχείο ασφάλειας και σταθερότητας». KOZANILIFE.GR: Το πλήρέστερο ενημερωτικό Portal. Ανακτήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2020.
- ↑ 2,0 2,1 in.gr (11 Ιανουαρίου 2020). «Επικίνδυνη μία από τις μεγαλύτερες γέφυρες της χώρας». in.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2020.
- ↑ 3,0 3,1 Παπαδημητρίου, Ιωάννα (13 Ιανουαρίου 2020). «Να ξεκινήσει η κατασκευή νέας γέφυρας στη λίμνη Πολυφύτου προτείνει ο περιφερειάρχης-Γιώργος Κασαπίδης: «Η γέφυρα αυτή έχει την κατασκευή του Μοράντι , της γέφυρας που έπεσε στη Γένοβα»». Πρωινός Λόγος. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2020.
- ↑ Αίθουσα τύπου (11 Ιαν. 2020). «Γέφυρα Σερβίων: Επικίνδυνη μία από τις μεγαλύτερες γέφυρες της χώρας | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ».
- ↑ «Riskadapt – EU project» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2023.
- ↑ «ReCharged project – infrastructuResilience» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2023.
- ↑ Πηλίδης, Κυριάκος (11 Μαρτίου 2023). «Σοβαρές ρωγμές στην υψηλή γέφυρα Σερβίων. Ξεκίνησαν οι εργασίες επισκευής - Autoblog.gr». Autoblog.gr. Autoblog.gr. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2023.
- ↑ Πηλίδης, Κυριάκος (16 Μαρτίου 2023). «Ολική απαγόρευση κυκλοφορίας στην Υψηλή Γέφυρα Σερβίων - Autoblog.gr». Autoblog.gr. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2023.
